Chứng khoán là gì? Các thông tin cơ bản về thị trường chứng khoán

Khái niệm chứng khoán là gì?

Chứng khoán là một trong những loại tài sản, bằng chứng để xác nhận được quyền sở hữu hợp pháp của người đã sở hữu đó đối với tài sản hoặc các phần vốn của doanh nghiệp hoặc công ty hay các tổ chức đã tiến hành phát hành. 

Chứng khoán sẽ có thể được giao dịch mua bán trên các thị trường. Các công ty đã phát hành chứng khoán để có thể huy động nguồn vốn từ thị trường.

Các nhà đầu tư sẽ tiến hành rót tiền mua chứng khoán, đồng thời cũng sẽ là chủ sở hữu của một phần tài sản hoặc một phần vốn của doanh nghiệp đã phát hành.

chứng khoán là gì

Các đặc điểm của chứng khoán

Một số các đặc điểm mà chỉ có loại hình chứng khoán mới có được: 

• Chứng khoán là một trong những loại tài sản sẽ có tính thanh khoản loãng, cũng như có thể dễ dàng tự do mua bán hoặc giao dịch trên sàn.

• Chứng khoán sẽ mang đến tính rủi ro tương đối cao, cũng như phải chịu tác động từ nhiều yếu tố dễ khiến cho giá trị tăng lên hoặc giảm đi đồng thời ảnh hưởng đến nguồn lợi nhuận các nhà đầu tư.

• Chứng khoán có mang đến khả năng sinh lợi cao, cũng như sẽ tạo ra các nguồn thu nhập từ những quá trình sử dụng nguồn vốn đó cho các hoạt động để phát triển kinh tế, nhằm tạo ra lãi suất dòng.

Doanh nghiệp phát triển tốt sẽ khiến cho giá của chứng khoán tăng lên, đồng thời các đơn vị sẽ chia đều cổ tức cho các nhà đầu tư.

3 đặc điểm của chứng khoán

Thế nào là chứng khoán phái sinh?

Đây là một trong những hình thức phức tạp hơn. Hiện tại, trong thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những khoản giao dịch chứng khoán phái sinh, nó sẽ phụ thuộc giá vào các chỉ số chứng khoán VN30.

Chứng khoán phái sinh luôn luôn tồn tại mức độ rủi ro cao hơn rất nhiều so với các loại chứng khoán thông thường. Nếu xét về mức độ rủi ro theo chiều hướng giảm dần chúng ta sẽ có:

• Rủi ro nhất sẽ là chứng khoán phái sinh.

• Rủi ro vừa phải sẽ là chứng khoán vốn hay cổ phiếu.

• Ít rủi ro nhất sẽ là chứng khoán nợ hay trái phiếu.

Dù thị trường chứng khoán của Việt Nam ra đời vào năm 2000, nhưng hiện tại trên thị trường cổ phiếu lại có tương đối nhiều các nhà đầu tư giao dịch nhất.

Tiếp theo đó là thị trường chứng khoán phái sinh đã ra đời vào năm 2018 cũng thu hút được nhiều nhà đầu tư cá nhân. Thị trường trái phiếu dành cho các nhà đầu tư cá nhân hiện này vẫn còn chưa được phát triển.

chứng khoán phái sinh

Thị trường chứng khoán là gì?

Một số các thông tin về thị trường chứng khoán mà các bạn có thể tìm hiểu qua các phần dưới đây, cụ thể như sau:

4.1. Khái niệm về thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán vốn là nơi diễn ra hầu hết tất cả các giao dịch mua  và bán chứng khoán. Các giao dịch trao đổi này sẽ làm thay đổi chủ sử hữu của các loại chứng khoán trên thị trường. 

Các khoản giao dịch mua bán chứng khoán trên thị trường sẽ được thực hiện thông qua các bên môi giới chứng khoán là các sàn giao dịch. Công ty chứng khoán hoặc cũng có thể là các nền tảng giao dịch chứng khoán điện tử.

Cấu trúc của tổ chức thị trường chứng khoán sẽ bao gồm các bên như sau:

• Bên bán: Đối tượng này sẽ chủ yếu là các công ty niêm yết, cũng như trực tiếp phát hành chứng khoán ra thị trường.

• Bên mua: Đối tượng này sẽ chủ yếu là các nhà đầu tư nhỏ lẻ, hay có thể là các cá nhân hoặc các tổ chức, cũng như doanh nghiệp khác.

• Nơi niêm yết và nơi trưng bày các loại cổ phiếu: Đây là nơi sẽ cung cấp các thông tin, cũng như chủ số giá của chứng khoán mà đại diện sẽ là sở giao dịch chứng khoán nhà nước.

• Cơ quan quản lý: Tại Việt Nam hiện nay, cơ quan có quyền quản lý cao nhất sẽ là Ủy ban chứng khoán của nhà nước.

• Đơn vị cung cấp dịch vụ: Cụ thể ở đây sẽ là các công ty chứng khoán, sẽ trực tiếp làm nhiệm vụ môi giới. Công ty chứng khoán là nơi định chế tài chính trên toàn bộ thị trường, hoặc là đóng vai trò tư vấn tài chính, cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cả bên mua và bên bán.

hoạt động của thị trường chứng khoán

4.2.  Phân loại về thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán đã được phát triển từ rất lâu đời, nơi tập các cá nhân có nhu cầu mua bán giao dịch các loại cổ phiếu, hoặc là những bên môi giới, hay các công ty phát hành cổ phiếu, và chứng khoán…

Hiện nay, chúng ta có thể dễ dàng phân loại thị trường chứng khoán trở thành 2 loại chính như sau:

• Thị trường chứng khoán sơ cấp: Đây là nơi lần đầu tiên chứng khoán sẽ được phát hành ra bên ngoài thị trường để huy động vốn. Tại đây, nguồn tiền sau khi bán chứng khoán sẽ thuộc về quyền sở hữu của các nhà phát hành: Công ty, tổ chức, Chính Phủ…

• Thị trường chứng khoán thứ cấp: Đây là nơi mà các giao dịch chứng khoán sẽ được bắt đầu, dựa trên các nền tảng của thị trường sơ cấp. Dòng tiền sau khi bán chứng khoán ở thị trường thứ cấp sẽ không tạo vốn cho các nhà phát hành mà sẽ mang lại nguồn lợi nhuận cho nhà đầu tư, cổ đông.

Thị trường thứ cấp cũng tạo nên tính thanh khoản, điều hoà khả năng vận hành của toàn bộ thị trường sơ cấp.

Ngoài ra, nếu căn cứ theo các phương thức hoạt động thì sẽ có thị trường tập trung (chỉ dành cho các loại chứng khoán không được niêm yết trên sàn giao dịch thuộc thẩm quyền của sở giao dịch chứng khoán) và thị trường phi tập trung (sẽ là các loại chứng khoán còn lại được tiến hành giao dịch thông qua các bên môi giới hoặc các công ty chứng khoán).

Căn cứ theo lượng hàng hóa thực tế trên thị trường thì sẽ có thị trường cổ phiếu, thị trường về trái phiếu và thị trường về các công cụ chứng khoán phái sinh cực kỳ đa dạng.

thị trường sơ cấp và thứ cấp

4.3. Vai trò của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán đã hình thành, hứa hẹn mang lại rất nhiều lợi ích cho nhà đầu tư, cũng như các công ty phát hành và cho cả nền kinh tế. Vai trò của thị trường chứng khoán được thể hiện cụ thể như sau:

• Đối với nền kinh tế: Thị trường chứng khoán khi hoạt động hiệu quả sẽ là nguồn động lực cho nền kinh tế phát triển nhanh chóng. Đồng thời, thị trường chứng khoán phát triển cũng trở thành thước đo sức mạnh nền kinh tế của một quốc gia chính xác nhất.

Chính phủ có thể kiểm soát tốt hầu hết các công ty hoặc doanh nghiệp niêm yết nhờ vào các thị trường chứng khoán, bằng các nguồn thông tin, hay các báo cáo tài chính của các công ty khi được công khai.

• Với các công ty phát hành: Đây sẽ là nguồn huy động vốn dài hạn để có thể đảm bảo cho sự phát triển của các hoạt động kinh doanh, bên ngoài các nguồn vay vốn từ ngân hàng.

• Đối với nhà đầu tư: Thị trường chứng khoán sẽ mang lại cơ hội đầu tư kiếm lời từ những sản phẩm chứng khoán. Nhà đầu tư sẽ mua bán, kiểm soát các nguồn tiền để đầu tư phù hợp, tạo nên thu nhập thụ động.

vai trò của thị trường chứng khoán

 4.4. Các chủ thể tồn tại trong thị trường chứng khoán

Trong thị trường chứng khoán hiện nay sẽ có rất nhiều các chủ thể, phải kể đến như:

• Chủ thể là các nhà đầu tư: Là các nhà đầu tư cá nhân hoặc có thể là các tổ chức,…

• Trung gian môi giới: Sẽ là các công ty chứng khoán, hoặc các ngân hàng thương mại,…

• Các cơ quan tổ chức thị trường: Là các sở giao dịch chứng khoán và các trung tâm lưu ký chứng khoán.

• Nhà tạo lập nên thị trường: Doanh nghiệp hoặc các tổ chức thực hiện  hoạt động mua bán chứng khoán.

• Các cơ quan quản lý của nhà nước.

các thành phần trong thị trường

Phân loại thuật ngữ trong chứng khoán

Tham gia vào thị trường chứng khoán, người chơi sẽ cần phải nắm rõ một số các thuật ngữ được sử dụng tương đối phổ biến để có thể hiểu và đầu tư thật đúng cách:

• Giá mua: Sẽ là mức giá đặt mua cổ phiếu ở trên thị trường.

• Blue Chip: Là các công ty phát hành cổ phiếu với số vốn hóa khá lớn, có được nguồn lợi nhuận ổn định trong suốt khoảng thời gian dài.

• Cổ tức: Đây là một phần lợi nhuận mà các doanh nghiệp sẽ phải chia cho các cổ đông của công ty, mà ở đây sẽ là các nhà đầu tư.

• Hợp đồng mua tương lai: Hợp đồng này sẽ là thỏa thuận mua bán giữa cả 2 bên mà giá thỏa thuận mua hôm nay sẽ được xác định trong tương lai gần nhất định.

• IPO: Là mô tả những công ty được phép phát hành cổ phiếu lần đầu ra bên ngoài thị trường.

• Lệnh giới hạn: Đây là lệnh mua chứng khoán với mức giá thấp hơn so với một mức giá cụ thể.

• Quyền chọn: Quyền này sẽ cho phép người nắm giữ chứng khoán có thể mua hoặc có thể bán một số lượng hàng hóa cơ sở với một mức giá nhất định ngay tại thời gian xác định.

• OTC: Thị trường sẽ niêm yết các loại chứng khoán phi tập trung cho các cổ phiếu chưa được niêm yết.

các thuật ngữ trong chứng khoán

Có nên đầu tư chứng khoán hay không?

Đầu tư chứng khoán là một trong những hoạt động mà các nhà đầu tư gián tiếp đầu tư vào các doanh nghiệp đã tiến hành niêm yết trên thị trường bằng việc thu mua cổ phiếu, trái phiếu do các doanh nghiệp đó đứng ra phát hành.

Đầu tư chứng khoán để kiếm thu nhập thụ động giúp thu hút rất nhiều các nhà đầu tư nhưng bên cạnh đó nó cũng kéo theo không ít rủi ro. Nhiều người mới luôn băn khoăn có nên tiến hành đầu từ vào chứng khoán hay không? Các nhận định về ưu nhược điểm của hoạt động này sau đây sẽ giúp các bạn có thể đưa ra được lựa chọn phù hợp nhất.

>> Xem thêm bài viết: Đầu tư chứng khoán là gì? Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán

6.1. Ưu điểm

Chứng khoán sẽ là một trong những kênh đầu tư cực kỳ hấp dẫn đối với người chơi nhờ việc mang đến rất nhiều ưu điểm thu hút được dòng tiền nhàn rỗi:

• Khả năng sinh lời cực cao: Các nhà đầu tư khi mua cổ phiếu, trái phiếu sẽ được hưởng lợi từ sự tăng giá của các sản phẩm, khi doanh nghiệp hoạt động tốt và phát triển. Một phần lợi nhuận khác nữa được chia từ việc phân bổ cổ tức của công ty phát hành. Lãi suất từ việc đầu tư chứng khoán thường sẽ cao hơn nhiều so với gửi tiền kiệm ngân hàng.

• Chứng khoán sẽ có khả năng thanh khoản rất cao, chỉ đứng sau tiền mặt: Với các sàn giao dịch được cơ quan Ủy ban chứng khoán nhà nước quản lý, thì các nhà đầu tư được bảo vệ hoàn toàn về mặt quyền lợi.

• Kênh đầu tư linh hoạt với số tiền đầu tư khởi điểm thấp: Các nhà đầu tư có thể sẽ không cần có quá nhiều vốn, chỉ cần vài triệu đồng là có thể bắt đầu giao dịch, cũng như tham gia vào thị trường để bắt đầu đồng tiền nhàn rỗi để sinh lời. Người chơi có thể đưa ra nhiều lựa chọn với đa dạng loại hình chứng khoán để có thể đầu tư, linh hoạt hơn rất nhiều so với việc đầu tư bất động sản, hoặc tiền gửi hay ngoại hối.

ưu nhược điểm của chứng khoán

6.2. Nhược điểm

Bên cạnh nguồn lợi nhuận cực kỳ hấp dẫn, cùng với khả năng thanh khoản cao và cơ hội đầu tư linh hoạt, thì việc đầu tư chứng khoán cũng sẽ có các nhược điểm cần phải cân nhắc như sau:

• Rủi ro từ các biến động thị trường: Thị trường chứng khoán sẽ có các sự biến động phụ thuộc hoàn toàn vào tình hình chính trị thế giới, hoặc lạm phát, chiến tranh, hay dịch bệnh… Có thể ảnh hưởng rất nhiều đến sự lên xuống của giá của chứng khoán, trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn lợi nhuận của các nhà đầu tư.

• Rủi ro đến từ các nguồn thông tin không minh bạch: Thông tin ở trên thị trường thường sẽ bị nhiễu loạn, không minh bạch cũng sẽ gây nên một số các sự ảnh hưởng đến phán đoán, cũng như các quyết định của nhà đầu tư.

• Rủi ro đến từ các công ty môi giới chứng khoán kém chất lượng: Rất nhiều các nhà đầu tư chưa có đủ kinh nghiệm đánh giá nên dễ dẫn đến việc lựa chọn nhầm các công ty môi giới lừa đảo, có mức phí giao dịch cao, tiền đổ vào sẽ khó rút ra, dịch vụ hỗ trợ nhà đầu tư cực kỳ kém.

Nhìn chung, các rủi ro liên quan đến biến động thị trường, thông tin thiếu minh bạch đều là các điều tất yếu ở trên thị trường tài chính. Các nhà đầu tư cần phải tìm hiểu thật kỹ các kiến thức về thị trường, cách đầu tư, để chủ động đưa ra các chiến lược phù hợp, lựa chọn đúng công ty môi giới uy tín… Để tiến hành tham gia đầu tư chứng khoán an toàn.

Nếu các bạn là người ưa thích sự an toàn, ngại đối mặt với rủi ro và không có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư tài chính thì nên cân nhắc đến việc tham gia. Còn nếu các bạn ưa thích sự mạo hiểm, thích sự đột phá trong cuộc sống và cả công việc, nhạy cảm trước các biến động của thị trường và đam mê việc nghiên cứu cũng như nhìn được tiềm năng phát triển lớn thì nên cân nhắc để bắt đầu việc đầu tư chứng khoán.

>> Xem thêm bài viết: Hướng dẫn chi tiết cách mở tài khoản chứng khoán chi tiết và những lưu ý cho người mới bắt đầu

Các lưu ý khi đầu tư chứng khoán

Bên cạnh các rủi ro tiềm ẩn thì sẽ những là cơ hội kiếm tiền cực kỳ hấp dẫn đến từ thị trường chứng khoán. Các bạn muốn kiếm tiền một cách thụ động từ chính thị trường tài chính thì chứng khoán sẽ là một trong những kênh đầu tư lý tưởng, phù hợp. Tuy nhiên, để có thể đầu tư chứng khoán một cách hiệu quả, thì các bạn cần phải cẩn trọng, lưu ý đến các vấn đề quan trọng như sau:

• Học về các kiến thức để đầu tư chứng khoán: Các yếu tố tác động thị trường, cách để đánh giá cổ phiếu tiềm năng nhằm hướng đến đầu tư… Chuẩn bị những kiến thức về chứng khoán sẽ là một loại hàng trang giúp các bạn tham gia đầu tư một cách an toàn, tránh được rủi ro lừa đảo.

• Học được cách kiểm soát cảm xúc: Các nhà đầu tư cần phải luôn tỉnh táo để đưa ra các nhận định, đánh giá về thị trường, tránh phải bẫy cảm xúc đầu tư và đổ tiền vào một cách không kiểm soát.

• Học được cách đầu tư với số vốn nhỏ: Các nhà đầu tư mới tham gia thị trường sẽ không có quá nhiều kinh nghiệm, cũng như độ nhạy bén. Nên bắt đầu từ những số vốn nhỏ, sẽ giúp các nhà đầu tư mới làm quen dần với cách thức giao dịch, cách thức thị trường vận hành.

• Cần đặt ra mục tiêu và kế hoạch đầu tư rõ ràng và thực tế: Tham gia vào thị trường lần đầu sẽ có những khởi đầu với một vài lần thua lỗ, các nhà đầu tư cần có phải mục tiêu cụ thể, tích lũy thêm kinh nghiệm, ghi chép lại các biến động để có thể đưa ra các chiến lược đầu tư chứng khoán phù hợp để tiến hành đầu tư dài hạn và hiệu quả.

lưu ý khi đầu tư chứng khoán

Kết luận

Trên đây là các thông tin về khái niệm chứng khoán là gì, đầu tư chứng khoán là gì mà Tikop đã tổng hợp và chia sẻ đến với các bạn. Đầu tư chứng khoán là một trong những kênh sinh lời cực kỳ hấp dẫn mà các bạn có thể cân nhắc. Tuy nhiên, các bạn cũng phải chuẩn bị cho mình kiến ​​thức, kỹ năng, cũng như nguồn vốn và tâm lý vững để bắt đầu đầu tư an toàn và hiệu quả nhé. Theo dõi Tikop để cập nhật các kiến thức tài chính mới nhất nhé!