Market maker (Nhà tạo lập thị trường) là gì? 6 điều cần cần biết

Market maker là gì?

Nhà tạo lập thị trường - Market maker (MMs) là tổ chức hoặc cá nhân giữ chứng khoán để thúc đẩy giao dịch. Market maker kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá mua và bán (gọi là spread). MMs có trách nhiệm đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư (NĐT) khi không có ai muốn mua hoặc bán chứng khoán. Sự hiện diện của MMs giúp tối ưu hóa giao dịch và giảm rủi ro thanh khoản, tạo điều kiện thuận lợi cho NĐT trong việc mua bán chứng khoán.

Market maker sẵn sàng mua vào và bán ra để tạo thanh khoản cho thị trường

Ví dụ về Market maker

Nhà tạo lập thị trường sẽ mua cổ phiếu của một công ty với giá 10$ và ngay sau đó bán lại với giá 10.05$. Sự chênh lệch nhỏ này tạo ra lợi nhuận. Market Maker thực hiện giao dịch với tần suất cao và khối lượng lớn, theo kiểu "tích tiểu thành đại." Nếu họ thực hiện 10 giao dịch tương tự, họ sẽ kiếm được lợi nhuận 5%.

Như vậy, mặc dù lợi nhuận từ mỗi giao dịch là nhỏ, nhưng tổng hợp lại từ nhiều giao dịch lớn sẽ tạo ra một khoản lợi nhuận đáng kể.

Đặc điểm của Market maker

Cách thức hoạt động

Mỗi nhà tạo lập thị trường (Market Maker) cung cấp giá mua (bid) và giá bán (ask) cho một số lượng cổ phiếu nhất định, tạo ra một thị trường hai chiều. Khi nhận được đơn hàng từ người mua, Market Maker ngay lập tức bán cổ phiếu của mình để hoàn tất giao dịch.

Các Market Maker phải cam kết liên tục đưa ra các mức giá mua và bán cho chứng khoán. Họ cũng phải công bố khối lượng cổ phiếu sẵn sàng giao dịch và đảm bảo tần suất báo giá ở mức giá tốt nhất. Từ đó, giúp duy trì tính thanh khoản và sự ổn định của thị trường.

Market Maker là bên thứ 3 giúp duy trì tính thanh khoản thị trường

Quy định

Market maker phải hoạt động theo quy định của sàn giao dịch, được phê duyệt bởi cơ quan quản lý chứng khoán của mỗi quốc gia. Tại Hoa Kỳ, cơ quan quản lý chứng khoán là Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC). Quyền lợi và trách nhiệm của Market maker có thể khác nhau tùy theo sàn giao dịch và công cụ tài chính mà họ giao dịch, chẳng hạn như cổ phiếu hoặc hợp đồng quyền chọn.

Cách Market maker tạo ra lợi nhuận

Các nhà tạo lập thị trường (Market Maker) nhận được bồi thường cho rủi ro khi nắm giữ chứng khoán, vì giá trị của chúng có thể giảm sau khi họ mua từ người bán và trước khi bán cho người mua. Họ cũng kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá (spread) giữa giá mua và giá bán của chứng khoán.

Ngoài các tổ chức lớn, Market Maker cũng có thể là nhà giao dịch cá nhân, thường gọi là "local." Mặc dù mục tiêu chính của MMs là kiếm lợi nhuận, họ cũng phải đối mặt với rủi ro từ biến động giá. Để bù đắp cho rủi ro này, MMs áp dụng phí spread, và mức phí này nhà đầu tư sẽ phải trả khi thực hiện giao dịch.

Vai trò của Market maker

Các nhà tạo lập thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thanh khoản và ổn định giá cả trên thị trường chứng khoán. Cụ thể:

• Các nhà tạo lập thị trường (Market Maker) giúp tăng độ sâu của thị trường và duy trì các lệnh giao dịch lớn mà không làm ảnh hưởng quá nhiều đến giá của tài sản. Họ cung cấp thanh khoản cho thị trường và góp phần ổn định các giao dịch. 
• Các nhà tạo lập thị trường (Market Maker) liên tục mua và bán chứng khoán. Điều này giúp đảm bảo rằng luôn có đủ nhà mua và nhà bán trên thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Vai trò của họ là duy trì tính thanh khoản của thị trường và cân bằng cung - cầu.

Market Maker đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán

Phân biệt Market maker và Broker

Cả Market Maker và Broker đều đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính

5 Market maker lớn trên thế giới

NYSE và Nasdaq

NYSE và Nasdaq là hai sàn giao dịch chứng khoán chính tại Hoa Kỳ có trụ sở tại New York.

Theo NYSE, một nhà tạo lập thị trường (Market maker) là "người nắm giữ ETP hoặc công ty đã đăng ký" để giao dịch chứng khoán với sàn giao dịch.

Trong khi đó, tại Nasdaq, một nhà tạo lập thị trường là "công ty thành viên mua và bán chứng khoán theo giá mà họ hiển thị trên Nasdaq cho tài khoản của chính họ (giao dịch chính) và cho tài khoản của khách hàng (giao dịch đại lý)."

Một số nhà tạo lập thị trường lớn ở New York:

• Citadel Securities LLC: Một trong những nhà tạo lập thị trường lớn nhất, chuyên cung cấp thanh khoản cho nhiều loại chứng khoán.
• GTS Securities LLC: Cung cấp dịch vụ giao dịch và tạo lập thị trường cho các sản phẩm tài chính khác nhau.
• Virtu Americas LLC: Nổi tiếng với công nghệ giao dịch tiên tiến và cung cấp thanh khoản cho thị trường.
• Jane Street: Một công ty giao dịch toàn cầu, tham gia vào nhiều loại sản phẩm tài chính và thị trường khác nhau.
• Two Sigma Investments: Sử dụng công nghệ và phân tích dữ liệu để tạo lập thị trường và giao dịch.

NYSE và Nasdaq là hai sàn giao dịch chứng khoán lớn tại Hoa Kỳ

Sàn giao dịch chứng khoán Frankfurt

Sở Giao dịch Chứng khoán Frankfurt (FRA) là một trong 7 sàn giao dịch ở Đức. Sàn giao dịch này được điều hành bởi Deutsche Börse AG và gọi các nhà tạo lập thị trường của mình là "nhà tài trợ được chỉ định" (designated sponsors).

Một số nhà tạo lập thị trường lớn thuộc sàn giao dịch chứng khoán Frankfurt:

• Berenberg: Một ngân hàng đầu tư lâu đời, cung cấp dịch vụ tài chính đa dạng.
• JPMorgan: Một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới, tham gia vào nhiều lĩnh vực tài chính.
• Morgan Stanley: Cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư, quản lý tài sản và giao dịch chứng khoán.
• Optiver: Một công ty giao dịch độc lập, chuyên về giao dịch phái sinh và tạo lập thị trường.
• UBS Europe: Một chi nhánh của ngân hàng UBS, cung cấp dịch vụ tài chính toàn cầu.

Sở Giao dịch Chứng khoán Frankfurt đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính châu Âu

Sở giao dịch chứng khoán London

London là nơi có một trong những nhóm sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất châu Âu. Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSE) là một phần của Nhóm Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSEG). Nhóm này còn bao gồm chỉ số FTSE Russell và dịch vụ thanh toán bù trừ của nhóm.

• LSE: Là sàn giao dịch chứng khoán chính tại London, nơi diễn ra nhiều giao dịch chứng khoán quan trọng.
• FTSE Russell: Cung cấp các chỉ số thị trường và phân tích dữ liệu tài chính, hỗ trợ nhà đầu tư trong việc ra quyết định.
• Dịch vụ thanh toán bù trừ: Đảm bảo các giao dịch được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro cho các bên tham gia.

Một số nhà tạo lập thị trường chính tại London:

• BNP Paribas: Ngân hàng đầu tư và dịch vụ tài chính toàn cầu, cung cấp nhiều dịch vụ giao dịch và tài chính.
• GMP Securities Europe: Cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư và giao dịch chứng khoán, đặc biệt trong lĩnh vực hàng hóa và năng lượng.
• Liberium Capital: Một công ty tài chính chuyên cung cấp dịch vụ giao dịch và tư vấn cho các nhà đầu tư.
• Mediobanca: Ngân hàng đầu tư nổi tiếng tại Ý, cung cấp dịch vụ tài chính đa dạng tại châu Âu.
• Standard Chartered: Ngân hàng quốc tế, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và ngân hàng cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp.

Sở giao dịch chứng khoán London (LSE)

Sở giao dịch chứng khoán Tokyo

Nhóm Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo (Tokyo Exchange Group) đã hợp nhất Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo và Sở Giao dịch Chứng khoán Osaka vào một đơn vị vào năm 2013. Ngoài cơ sở hạ tầng và dữ liệu, nhóm cung cấp "các địa điểm đáng tin cậy cho người dùng thị trường để giao dịch chứng khoán niêm yết và các công cụ phái sinh." 

Một số nhà tạo lập thị trường chính tại Nhật Bản:

• ABN AMRO Clearing: Cung cấp dịch vụ thanh toán bù trừ và giao dịch cho các nhà đầu tư và tổ chức tài chính.
• Nissan Securities: Một công ty chứng khoán lớn tại Nhật Bản, cung cấp dịch vụ giao dịch và tư vấn cho khách hàng.
• Nomura Securities: Một trong những công ty chứng khoán hàng đầu tại Nhật Bản, cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư và quản lý tài sản.
• Phillip Securities: Cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán và tư vấn đầu tư cho cá nhân và doanh nghiệp.
• Societe Generale: Ngân hàng đa quốc gia, cung cấp dịch vụ tài chính và ngân hàng đầu tư trên toàn cầu.

Sở giao dịch chứng khoán Tokyo

Sàn giao dịch chứng khoán Toronto

Toronto được coi là thủ đô tài chính của Canada và là nơi đặt Sở Giao dịch Chứng khoán hàng đầu của quốc gia. Sở Giao dịch Chứng khoán Toronto (TSX) là sàn giao dịch lớn nhất của Canada, thuộc sở hữu của TMX Group.

Một số nhà tạo lập thị trường chính tại Toronto:

• BMO Nesbitt Burns: Cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư và quản lý tài sản cho cá nhân và tổ chức.
• Integral Wealth Solutions: Tập trung vào việc cung cấp các giải pháp đầu tư và quản lý tài sản cho khách hàng.
• Questrade: Một nền tảng giao dịch trực tuyến, cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán và quỹ đầu tư.
• Scotia Capital: Chi nhánh ngân hàng đầu tư của Ngân hàng Scotia, cung cấp dịch vụ tài chính đa dạng.
• TD Securities: Cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư và giao dịch chứng khoán cho các khách hàng tổ chức và cá nhân.

Sở giao giao dịch chứng khoán Toronto

Câu hỏi thường gặp

Nhà tạo lập thị trường là ai?

Nhà tạo lập thị trường (MMs) là các doanh nghiệp, tổ chức hoặc trung gian riêng lẻ nắm giữ một lượng chứng khoán nhất định để thúc đẩy giao dịch với loại chứng khoán đó. Lợi nhuận của họ đến từ chênh lệch giữa giá mua và giá bán trên các giao dịch. 

Nhà tạo lập thị trường tiếng Anh là gì?

Nhà tạo lập thị trường tiếng Anh là Market maker.

Market maker trong crypto là gì?

Market maker trong crypto là các tổ chức hoặc cá nhân chuyên cung cấp thanh khoản và duy trì hoạt động giao dịch trên thị trường tiền điện tử. 

Market maker trong chứng khoán là gì?

Market Maker trong chứng khoán là các nhà tạo lập thị trường, thường là cá nhân hoặc tổ chức trung gian tài chính, chấp nhận rủi ro để duy trì hoặc tạo ra thanh khoản cho một loại chứng khoán cụ thể. 

Market maker kiếm tiền như thế nào?

Market Maker (MM) kiếm tiền chủ yếu thông qua:

• Phần lớn lợi nhuận của MMs đến từ spread (chênh lệch giữa giá đặt mua và giá đặt bán).
• MM thực hiện nhiều giao dịch, tận dụng chênh lệch giá nhỏ để kiếm lợi nhuận từ khối lượng lớn.
• Cung cấp dịch vụ và lấy tiền dịch vụ từ các dự án.
• Một số sàn giao dịch có thể trả phí cho MMs để cung cấp thanh khoản, giúp họ kiếm thêm thu nhập.
• MMs sử dụng các chiến lược quản lý rủi ro để bảo vệ lợi nhuận và giảm thiểu tổn thất trong trường hợp biến động giá.

Nhà tạo lập thị trường tự động hoạt động như thế nào?

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) là một hệ thống kết hợp giao dịch theo thuật toán tạo thành một thành phần chính của các sàn giao dịch phi tập trung. Thông qua công thức toán học, AMM giúp xác định giá trị của tài sản một cách tự động.

AMM là một mô hình giao dịch trong sàn phi tập trung (DEX), cho phép giao dịch mà không cần đối tác truyền thống. Dưới đây là cách thức hoạt động của AMM:

• Nhóm thanh khoản: AMM duy trì nhóm thanh khoản được tạo ra bởi các nhà cung cấp thanh khoản (LP). Các LP "khóa" một số lượng token bằng nhau vào hợp đồng thông minh.
• Giao dịch P2C: Giao dịch diễn ra giữa người dùng và hợp đồng thông minh, thay vì giữa người mua và người bán như trong sàn giao dịch tập trung.
• Công thức: AMM sử dụng các công thức toán học (như  x * y=k) để điều chỉnh giá dựa trên nguồn cung, đảm bảo tỷ lệ tài sản trong nhóm luôn cân bằng.
• Khuyến khích LP: Các LP nhận phí giao dịch từ các giao dịch diễn ra trong nhóm, tạo động lực để họ tham gia và duy trì thanh khoản.

AMM được gọi là nhà tạo lập thị trường tự động

Với 6 điều cần biết trên, hy vọng Tikop đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về Market maker là gì và vai trò quan trọng của nhà tạo lập thị trường trong hệ thống tài chính hiện đại. Theo dõi ngay Kiến thức chứng khoán để học hỏi thêm nhiều bài học thú vị nhé!