Cổ tức là gì? Cách thức, quy định liên quan đến trả cổ tức mới nhất

Cổ tức là gì?

Khái niệm cổ tức

Cổ tức là một trong những khoản lợi nhuận ròng mà mỗi một công ty đều phải chi trả cho các cổ phần bằng hình thức tiền mặt hoặc là tài sản khác có giá trị tương đương. Trong đó, khoản lợi nhuận ròng sẽ là số tiền từ tổng doanh thu trừ đi những khoản chi phí vận hành và thuế.

Ngoài việc các công ty hoạt động sẽ tạo ra nguồn lợi nhuận và chi trả cho cổ đông, thì một phần trong số lợi nhuận đó sẽ được giữ lại để tiến hành tái đầu tư cũng như để trích thành các quỹ dự phòng, được hiểu là nguồn lợi nhuận giữ lại.

Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng doanh nghiệp chi trả cho cổ đông

Cổ tức tiếng Anh là gì?

Cổ tức trong tiếng Anh là Dividends.

Phân loại cổ tức 

Hiện nay, cổ tức sẽ được chia thành 2 loại phổ biến như sau:

• Cổ tức của cổ phiếu phổ thông: Chi trả một phần nguồn lợi nhuận ròng của công ty dựa theo các quy định sau khi đã hoàn thành những nghĩa vụ về thuế và chi phí khác.

• Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi: Tùy theo các loại hình cổ phiếu ưu đãi mà những cổ đông sẽ được ưu tiên chia mức theo phần trăm cổ tức cao hơn các loại cổ tức phổ thông hoặc những quyền lợi khác.

Các khái niệm khác

Chia cổ tức

Chia cổ tức hay trả cổ tức là việc doanh nghiệp phân chia 1 phần lợi nhuận cho các cổ đồng, nhà đầu tư tương ứng với tỷ lệ đóng góp cổ phần của người đó trong doanh nghiệp. Chia cổ tức thường diễn ra ít nhất mỗi năm một lần.

Tỷ suất cổ tức

Tỷ suất cổ tức là tỷ suất sinh lời mà nhà đầu tư nhận được từ cổ tức cổ phiếu mà nhà đầu tư nắm giữ.

Lịch chia cổ tức

Lịch chia cổ tức là khoảng thời gian doanh nghiệp chia cổ tức cho cổ đông. Lịch chia cổ tức của các công ty là khác nhau và chia thành nhiều đợt trả trong năm, thường là sau cuộc họp đại hội cổ đông.

Ý nghĩa của việc trả cổ tức

• Việc chi trả cổ tức là dấu hiệu tích cực về hiệu suất kinh doanh của công ty, mang lại niềm tin và an tâm cho nhà đầu tư đối với cổ phiếu mà họ đang giữ. Đồng thời, đây là một nguồn thu nhập thụ động lâu dài khi bạn đầu tư vào cổ phiếu.

• Khi công ty duy trì một lịch sử dài hạn về việc chi trả cổ tức, nếu đột ngột tuyên bố cắt giảm hoặc loại bỏ cổ tức, có thể đây là dấu hiệu cho nhà đầu tư biết về tình hình khó khăn của công ty. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đây cũng có thể là một dấu hiệu rằng ban lãnh đạo đang có kế hoạch đầu tư vào một dự án có tiềm năng lợi nhuận cao, hướng tới lợi ích dài hạn cho cổ đông.

Trả cổ tức là một dấu hiệu tốt, mang lại niềm tin cho nhà đầu tư

Các quy định về trả cổ tức

Điều kiện trả cổ tức

Cổ tức cho cổ phần ưu đãi được xác định dựa trên điều kiện riêng biệt áp dụng cho từng loại cổ phần ưu đãi.

Cổ tức cho cổ phần phổ thông được xác định dựa trên lợi nhuận ròng đã thực hiện và khoản chi trả cổ tức được khấu trừ từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty. Công ty chỉ có thể trả cổ tức cho cổ phần phổ thông khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

• Hoàn thành nghĩa vụ thuế và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định pháp luật.
• Trích lập các quỹ công ty và đền bù lỗ trước đó theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty.
• Ngay sau khi thanh toán cổ tức, công ty vẫn đảm bảo thanh toán đầy đủ các nghĩa vụ tài sản và nợ đến hạn.

Thời hạn trả cổ tức

Thời gian trả cổ tức phải hoàn thành trong khoảng 06 tháng tính từ ngày kết thúc cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên. Để thực hiện quy trình này, hội đồng quản trị sẽ lập danh sách cổ đông được hưởng cổ tức, cụ thể hóa mức độ cổ tức cho từng cổ phần. Thông báo về thời gian, địa điểm và phương thức trả cổ tức sẽ được công bố không muộn hơn 30 ngày trước mỗi kỳ thanh toán cổ tức. Việc này nhằm đảm bảo rằng quá trình trả cổ tức được thực hiện một cách minh bạch và đúng thời hạn.

Thông báo trả cổ tức

Thông báo về việc trả cổ tức sẽ được gửi bằng phương thức để đảm bảo rằng mọi cổ đông đều nhận được và thông báo này sẽ được chuyển đến địa chỉ đăng ký trong sổ đăng ký cổ đông ít nhất là 15 ngày trước khi quá trình thanh toán cổ tức được thực hiện. Thông báo này sẽ chứa đựng các thông tin quan trọng sau:

• Tên và địa chỉ trụ sở chính của công ty.

• Thông tin cá nhân của cổ đông cá nhân, bao gồm họ, tên, địa chỉ liên lạc, quốc tịch và số giấy tờ pháp lý.

• Thông tin về tổ chức cổ đông, bao gồm tên, mã số doanh nghiệp hoặc số giấy tờ pháp lý và địa chỉ trụ sở chính.

• Số lượng cổ phần của từng loại cổ đông, mức cổ tức cụ thể cho từng cổ phần và tổng số cổ tức mà cổ đông đó sẽ nhận được.

• Thời gian và phương thức thanh toán cổ tức.

• Thông tin xác nhận, bao gồm tên, chữ ký của Chủ tịch Hội đồng quản trị và người đại diện pháp lý của công ty.

Những quy định về trả cổ tức

Các hình thức chi trả cổ tức

Trả cổ tức bằng tiền mặt

Việc thanh toán cổ tức bằng tiền mặt phải được thực hiện bằng đơn vị đồng Việt Nam và có thể sử dụng phương tiện thanh toán như séc, chuyển khoản ngân hàng hoặc chuyển khoản qua dịch vụ bưu điện đến địa chỉ liên lạc hoặc địa chỉ cư trú của cổ đông.

Trả cổ tức bằng cổ phần

Trường hợp cần giữ lại lợi nhuận để đầu tư vào sự phát triển, công ty có thể sử dụng cổ phiếu được quyền hoặc cổ phiếu quỹ (nếu có) để thanh toán cổ tức. Trong trường hợp này, mỗi cổ đông sẽ nhận được cổ tức dưới dạng cổ phiếu thay vì là thanh toán bằng tiền.

Lưu ý: Khi thanh toán cổ tức bằng cổ phiếu, công ty phải tuân thủ quy trình chào bán cổ phiếu theo các quy định tại Điều 123, 124 và 125 của Luật Doanh Nghiệp 2020 đối với giá trị tổng cổ phần được sử dụng để thanh toán cổ tức.

Trả bằng tài sản khác quy định tại Điều lệ công ty

Hình thức trả cổ tức này ít xảy ra hơn 2 trường hợp trên, tùy vào điều lệ của doanh nghiệp có thể có thêm hình thức chi trả này.

Cổ phiếu và tiền mặt là 2 hình thức trả cổ tức phổ biến

Nên nhận cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt?

Không ít nhà đầu tư đâu đầu trong việc nên chọn hình thức nhận cổ tức nào, để tìm được câu trả lời chính xác, hãy cùng điểm qua những ưu nhược điểm của 2 hình thức nhận cổ tức là bằng tiền mặt và bằng cổ phiếu:

Có thể thấy rằng, mỗi hình thức nhận cổ tức đều có những ưu và nhược điểm khác nhau. Do đó, việc lựa chọn hình thức nhận cổ tức phụ thuộc vào chiến lược của từng nhà đầu tư.

Những ngày quan trọng gắn với cổ tức

• Ngày giao dịch không hưởng quyền (viết tắt là ngày GDKHQ) là ngày mà các nhà đầu tư khi mua cổ phiếu sẽ không được tận hưởng các quyền lợi của cổ đông, như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu được phát hành thêm, quyền tham dự đại hội cổ đông,... Để có tên trong danh sách cổ đông được hưởng quyền, các nhà đầu tư cần mua cổ phiếu trước ngày GDKHQ. 

• Ngày đăng ký cuối cùng (ngày DKCC), còn được biết đến là ngày chốt quyền, là ngày chốt danh sách để thực hiện quyền lợi. Các nhà đầu tư có tên trong danh sách này sẽ được hưởng các quyền lợi như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, quyền tham dự đại hội cổ đông,....

Nhà đầu tư cần biết những ngày quan trọng liên quan tới trả cổ tức

Cách tính cổ tức trên mỗi cổ phiếu

Cổ tức của mỗi cổ phiếu có thể được tính theo 2 công thức sau:

Ví dụ: Công ty B công bố tổng cổ tức chi trả cho các cổ đông trong quý IV/2023 là 300.000.000 VNĐ. Hiện có 500.000 cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường.

Vậy cổ tức trên mỗi cổ phiếu sẽ là: 300.000.000 / 500.000 = 600 VNĐ.

Tính cổ tức trên mỗi cổ phiếu đơn giản

Những câu hỏi thường gặp về cổ tức

Tại sao chia cổ tức thì giá lại điều chỉnh giảm?

Chia cổ tức xong giá cổ phiếu lại giảm chính vì cổ tức được phân phối cho các nhà đầu tư dẫn đến giảm kỳ vọng thu nhập trong tương lai.

Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?

Mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức không quan trọng, quan trọng là nhà đầu tư mua cổ phiếu có đúng thời điểm công ty chốt quyền hưởng cổ tức hay không.

Nhận cổ tức như thế nào?

Bạn có thể nhận cổ tức qua 2 hình thức phổ biến là bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu. Bạn sẽ nhận cổ tức qua thông tin trên tài khoản chứng khoán của bạn.

Mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức?

Để được hưởng cổ tức, không phải là do thời điểm mua cổ phiếu mà là tùy thuộc vào chính quyết định của công ty phát hành. Có nghĩa, bất kể nhà đầu tư mua vào thời điểm nào, đều sẽ nhận được cổ tức nếu doanh nghiệp đó có quyết định trả cổ tức. Công ty có quyền chia cổ tức hay không và có những trường hợp cổ phiếu không được chia cổ tức.

1 năm trả cổ tức mấy lần?

Tùy thuộc vào chiếc lược và tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp, có doanh nghiệp trả cổ tức 1 năm 2 lần hoặc 3 đến 4 lần.

Cổ tức là tài sản hay nguồn vốn?

Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc bằng tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài chính. Vì vậy, cổ tức là nguồn vốn của doanh nghiệp.

Cổ tức có bị đánh thuế không?

Nhà đầu tư nhận cổ tức phải thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân.

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp đầy đủ thông tin về cổ tức, những hình thức chi trả cổ tức phổ biến và những lưu ý về chi trả cổ tức. Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp ích bạn nhiều trong những quyết định đầu tư.

Ngoài ra bạn có thể truy cập Tikop.vn để xem thêm nhiều kiến thức chứng khoán bổ ích khác!