Cổ tức là gì?
Cổ tức hay còn được biết đến với tên Tiếng Anh là Dividend, có nghĩa là một trong những khoản lợi nhuận ròng mà mỗi một công ty đều phải chi trả cho các cổ phần bằng hình thức tiền mặt hoặc là tài sản khác có giá trị tương đương. Trong đó, khoản lợi nhuận ròng sẽ là số tiền từ tổng doanh thu trừ đi những khoản chi phí vận hành và thuế má.
Ngoài việc các công ty hoạt động sẽ tạo ra nguồn lợi nhuận và chi trả cho cổ đông, thì một phần trong số lợi nhuận đó sẽ được giữ lại để tiến hành tái đầu tư cũng như để trích thành các quỹ dự phòng, được hiểu là nguồn lợi nhuận giữ lại.
Hiện nay, cổ tức sẽ được chia thành 2 loại phổ biến như sau:
Cổ tức của cổ phiếu phổ thông: Chi trả một phần nguồn lợi nhuận ròng của công ty dựa theo các quy định sau khi đã hoàn thành những nghĩa vụ về thuế và chi phí khác.
Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi: Tùy theo các loại hình cổ phiếu ưu đãi mà những cổ đông sẽ được ưu tiên chia mức theo phần trăm cổ tức cao hơn các loại cổ tức phổ thông hoặc những quyền lợi khác.
Các hình thức chi trả cổ tức hiện nay
Hiện nay, các doanh nghiệp đang áp dụng những hình thức chi trả cổ tức chủ yếu theo 2 hình thức, đó là: chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, hay tiền mặt hoặc bằng các loại tài sản khác nhưng có giá trị tương ứng.
2.1 Chi trả bằng tiền mặt
Đối với hình thức chi trả cổ tức bằng tiền mặt, các công ty sẽ phải chi trả bằng đơn vị tiền VNĐ thông qua hình thức chuyển khoản, séc, hoặc ghi có vào tài khoản chứng khoán của các cổ đông hoặc tiến hành gửi trực tiếp đến các địa chỉ liên hệ thông qua đường bưu điện.
Khi các công ty công bố tỷ lệ chi trả cổ tức bằng tiền mặt thì số cổ tức đó đã được tính toán dựa trên mệnh giá là 10.000 đồng/cổ phiếu và sẽ không tính theo mức giá trên thị trường hàng ngày.
Ví dụ: Nếu công ty Cổ phần Nhựa An Phát Xanh (Có mã chứng khoán là AAA) đã tiến hành chốt danh sách cổ đông và quyết định chi trả cổ tức bằng tiền mặt với mức tỷ lệ 9,955%.
Như vậy với mỗi một cổ phiếu AAA thì các cổ đông sẽ có thể được nhận: 9.955% x 10.000 đồng = 995.5 đồng.
2.2 Chi trả bằng cổ phiếu
Với cách chi trả bằng cổ phiếu, thì các bạn có thể hiểu là những công ty này đang cần giữ lại khoản lợi nhuận để tiếp tục tiến hành đầu tư phát triển. Hình thức này sẽ được khá nhiều các công ty, doanh nghiệp đang ở trên đà phát triển và có nhu cầu mở rộng thêm thị trường kinh doanh sử dụng.
Khi đó, các công ty sẽ phát hành thêm các loại cổ phiếu (zero-cost) hoặc trong nhiều trường hợp sẽ có thể sử dụng cổ phiếu quỹ (nếu có) để chi trả cổ tức cho các cổ đông.
Đặc biệt, khi tiến hành chi trả bằng cổ phiếu, các công ty sẽ không cần phải làm thủ tục phát hành hoặc đưa ra thông báo chào bán, mà sẽ phải tăng vốn điều lệ tương ứng với tổng số mệnh giá các cổ phiếu sẽ chi trả cổ tức trong vòng 10 ngày (tính từ ngày bắt đầu hoàn thành việc thanh toán cổ tức).
Ví dụ: Công ty Cổ phần Nhựa An Phát Xanh (Có mã chứng khoán là AAA) quyết định chi trả cổ tức cho các cổ đông bằng cổ phiếu với tỷ lệ là 13%.
Như vậy, nếu mỗi một cổ đông đang nắm giữ 100 cổ phiếu AAA thì sẽ được thêm tối thiểu 13 cổ phiếu mới.
Thế nào là chia cổ tức bằng cổ phiếu?
Ngày càng có rất nhiều các doanh nghiệp áp dụng hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu thay vì sử dụng tiền mặt. Một số các nhà đầu tư chưa hiểu rõ về bản chất của việc chia cổ tức này sẽ lợi hại ra sao, các giá trị cổ phiếu sau khi chia sẽ tăng lên hay giảm đi và khi nào thì học sẽ được bán, chuyển nhượng.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu là một trong những hình thức mà các doanh nghiệp muốn phát hành thêm cổ phiếu thông thường và sẽ chuyển vào tài khoản trực tiếp cho cổ đông áp dụng. Đây là một trong số rất nhiều những hình thức chi trả cổ tức. Các hình thức khác sẽ bao gồm chi trả cổ tức thông qua tiền mặt, hay bằng cách mua lại một số cổ phiếu,…
Về bản chất, thì việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu hoặc có thể là thưởng bằng cổ phiếu, sẽ là nghiệp vụ chia tách các loại cổ phiếu và nó sẽ hoàn toàn không phát sinh thêm bất kỳ một dòng tiền mới nào giúp cho doanh nghiệp có thể gia tăng nội lực.
Chia cổ tức thông qua cổ phiếu cũng sẽ không giúp giá trị tài sản tăng lên, mặc dù các nhà đầu tư sẽ được sở hữu thêm rất nhiều cổ phiếu hơn nhưng mệnh giá của mỗi một cổ phiếu đều bị pha loãng nên vì thế giá trị tài sản của các nhà đầu tư gần như vẫn giữ nguyên như cũ.
Đối với các doanh nghiệp, thì hình thức này sẽ giúp doanh nghiệp tăng được nguồn vốn điều lệ trong sổ sách nhưng về bản chất thì tổng giá trị tài sản sẽ không đổi.
Ưu nhược điểm của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu
Một số các ưu nhược điểm của hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu mà các nhà đầu tư có thể chưa biết, cụ thể như sau:
4.1 Ưu điểm
Các nhà đầu tư sẽ hoàn toàn không bị đánh thuế 2 lần nếu đồng ý nhận cổ tức bằng cổ phiếu vì vậy sẽ tăng tính thanh khoản cho toàn bộ thị trường.
Chia cổ tức thông qua cổ phiếu sẽ giúp các doanh nghiệp giữ lại được nguồn vốn của mình để dễ dàng vượt qua giai đoạn khó khăn, hoặc có thể mở rộng kinh doanh hay tiến hành đầu tư vào một số các dự án mang lại nguồn lợi nhuận lâu dài.
Chi trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp số lượng cổ phiếu của doanh nghiệp được lưu hành bên ngoài thị trường được tăng lên, gián tiếp giúp tăng tính thanh khoản của toàn bộ mã cổ phiếu đó.
Hình thức chi trả cổ tức này sẽ làm giảm bớt đi thị giá cổ phiếu, đồng thời sẽ thu hút thêm hàng loạt các nhà đầu tư khác mua vào mã cổ phiếu đó, đặc biệt là sau khi thông tin chia cổ tức được phát hành.
Nếu các doanh nghiệp đang muốn mở rộng đầu tư thì những hình thức chia cổ tức thông qua cổ phiếu sẽ giúp số vốn đầu tư tăng nhanh hơn rất nhiều so với việc chia tiền mặt.
4.2 Nhược điểm
Nếu sau khi tiến hành chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, các công ty hoạt động mà không mang lại hiệu quả thì giá trị của các cổ phiếu ban hành sẽ bị giảm xuống nhanh chóng.
Các nhà đầu tư đều phải chờ thêm vài tháng để các loại cổ phiếu mới được phát hành để chuyển vào tài khoản, sau đó mới có thể tiến hành bán ra.
Nhà đầu tư cũng sẽ cần phân tích thật kỹ lượng và đánh giá chính xác tình hình tài chính của toàn bộ doanh nghiệp đó. Một số các doanh nghiệp sẽ sử dụng một vài thủ thuật tài chính, cũng như các báo cáo kinh doanh tích cực nhưng trên lại thực chất không tạo ra dòng tiền, nguồn lợi nhuận cao nhưng lại nằm nhiều ở các khoản phải thu, cũng như các tài sản dở dang.
Chi trả cổ tức bằng các loại cổ phiếu sẽ khiến cho giá trị của cổ phiếu bị pha loãng, khiến cho nó khó lòng tăng trở lại, cũng như sẽ khiến doanh nghiệp khó có thể chi trả cổ tức cao cho các năm tiếp theo.
Rủi ro của nhà đầu tư khi chia cổ tức nhận cổ phiếu
Rủi ro đầu tiên mà các nhà đầu tư sẽ phải chịu khi tiếp nhận việc chia cổ tức bằng cổ phiếu đó chính là việc mất đi một khoảng thời gian dài để có thể đợi được cổ phiếu về tài khoản. Đồng thời trong khoảng thời gian đó, giá trị cổ phiếu hoàn toàn có thể tăng lên hoặc giảm đi, các nhà đầu tư sẽ có nguy cơ vụt mất đi các cơ hội để giao dịch với mức lợi nhuận cao.
Tiếp theo, nếu trong thời gian tương lai mà tình hình hoạt động kinh doanh của công ty đó không tốt, thì mức giá cổ phiếu sẽ bị giảm nhanh chóng, dẫn đến việc khó mua hoặc bán trên thị trường.
Cuối cùng, các loại cổ phiếu sẽ tiếp nhận từ cổ tức sẽ có thể làm thay đổi tổng lượng chứng khoán mà các nhà đầu tư đang nắm giữ, đồng thời mang đến nguy cơ bị lẻ cổ phiếu rất cao.
Điều này sẽ gây ra một số khó khăn cho việc giao dịch, cũng như rất khó bán nếu các bạn muốn thanh lý loại cổ phiếu đó trên một số các sàn chứng khoán như HOSE – vì nó chỉ chấp nhận giao dịch lô chẵn.
Các câu hỏi thường gặp khi chia cổ tức bằng cổ phiếu
Một số các câu hỏi của nhà đầu tư về việc chia cổ tức bằng cổ phiếu như sau:
6.1 Trả cổ tức bằng cổ phiếu thì bao lâu bán được?
Thời gian để chia cổ tức sẽ do Hội đồng quản trị đưa ra quyết định và trả cho các cổ đông chậm nhất là sau 6 tháng kể từ ngày đã kết thúc Đại hội cổ đông thường niên. Có một số doanh nghiệp sẽ chi trả cổ tức 1 năm khoảng từ 2 lần, có các doanh nghiệp sẽ chi trả đến 3, 4 lần trong mỗi năm.
Nếu các nhà đầu tư tiến hành mua cổ phiếu thì sẽ chỉ sau 3 ngày, các cổ phiếu này sẽ vào tài khoản. Nhưng nếu các cổ phiếu nhận được từ việc chi trả cổ tức thì sẽ mất từ 30 đến 60 ngày sau khi các doanh nghiệp hoàn thành những thủ tục niêm yết trên sàn giao dịch. Như vậy, các nhà đầu tư sẽ phải đợi ít nhất trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 tháng sau khi các doanh nghiệp chia cổ tức thì những cổ phiếu này mới về được tài khoản và khi đó mới có thể tiến hành giao dịch, mua bán được.
6.2 Trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ phiếu khác nhau thế nào?
Với hình thức chi trả cổ tức thông qua tiền mặt, các cổ đông sẽ được nhận tiền, đồng thời sẽ bị đánh thuế 2 lần (đó là thuế thu nhập của doanh nghiệp và loại thuế thu nhập cá nhân) nhưng việc được chia cổ tức thông qua tiền mặt sẽ tạo nên tâm lý tin tưởng cho các cổ đông đối với tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong khi đó, khi tiến hành chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, các nhà đầu tư hoàn toàn không phải chịu mất thêm các loại thuế khi nhận được cổ tức được chia, nhưng do bị pha loãng giá trị, mà giá của các loại cổ phiếu này sẽ giảm đi nên thực chất khối lượng tài sản của các nhà đầu tư hoàn toàn không tăng thêm. Rất nhiều các cổ đông sẽ không thực sự ưa thích hình thức chi trả cổ tức kiểu này.
Đối với một số các doanh nghiệp, thì việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ đồng nghĩa với việc mang dòng tiền lưu thông đi ra khỏi nội bộ doanh nghiệp còn nếu chi trả bằng cổ phiếu thì các doanh nghiệp vẫn sẽ giữ nguyên số vốn chủ sở hữu ban đầu, cũng như dòng tiền vẫn luôn ở bên trong doanh nghiệp nên có thể tiếp tục tiến hành đầu tư quay vòng.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ các thông tin về hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu mà Tikop đã tổng hợp và gửi tới các bạn. Thông qua bài viết này, Tikop hy vọng các bạn đọc đã hiểu hơn, có thêm nhiều kiến thức để tự tin và đưa ra các quyết định đầu tư thật chính xác ngay hôm nay nhé!
Tải ứng dụng 
