Cổ phiếu ưu đãi là gì? So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Khái niệm cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là loại cổ phiếu mà người nắm giữ sẽ là cổ đông ưu đãi, có cổ tức ưu đãi và có quyền biểu quyết được ưu tiên hơn so với người nắm giữ cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường).

Ví dụ về cổ phiếu ưu đãi

Công ty A có số lượng cổ phiếu là 10 triệu, trong đó quy định 30% là cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, mỗi cổ phiếu này tương ứng với 5 phiếu bầu. Vậy các cổ đông sáng lập giữ 3 triệu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết với tổng 15 triệu phiếu bầu, gấp đôi 7 triệu phiếu bầu của 7 triệu cổ đông phổ thông còn lại.

Cổ phiếu ưu đãi khác với cổ phiếu phổ thông.

Cổ phiếu ưu đãi tiếng Anh là gì?

Cổ phiếu ưu đãi trong tiếng Anh là Preferred Stock.

Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi có các đặc điểm sau:

• Không có quyền biểu quyết: Cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ có quyền biểu quyết và được ưu tiên. Ngoài ra cổ đông cổ phiếu ưu đãi khác không được biểu quyết, không ứng cử hay bầu cử vào Hội đồng quản trị, ban kiểm soát hay các chức vị quản lý.
• Được quy định mức cổ tức cố định, được chi trả trước và không phụ thuộc kết quả kinh doanh.
• Trong trường hợp thanh lý tài sản hoặc hoàn vốn, cổ đông ưu đãi được ưu tiên chi trả trước so với cổ đông phổ thông.
• Có khả năng chuyển đổi sang cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu phổ thông không được chuyển đổi sang cổ phiếu ưu đãi).

Ý nghĩa của cổ phiếu ưu đãi

Đối với doanh nghiệp

Cổ phiếu ưu đãi giúp doanh nghiệp dễ thu hút thêm đầu tư, tăng thêm nguồn vốn kinh doanh. Trong trường hợp chi phí chi trả cho các quyền lợi của cổ phiếu ưu đãi ở cao, công ty có thể mua lại số cổ phiếu ưu đãi để giảm bớt chi phí.

Cổ phiếu ưu đãi có ý nghĩa với nhà đầu tư và cả doanh nghiệp.

Đối với nhà đầu tư

Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi được chia mức cổ tức cao hơn và cố định, dù công ty kinh doanh lãi hay lỗ đều phải trả cổ tức cho họ. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết có quyền biểu quyết cao hơn và có thể yêu cầu hoàn vốn gốc bất cứ lúc nào. Nhà đầu tư có thể chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi thành cổ phiếu phổ thông, tuy nhiên không thể tự do chuyển nhượng trong thời hạn quy định.

Các loại cổ phiếu ưu đãi phổ biến hiện nay

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phiếu ưu đãi có mức cổ tức cao hơn cổ phiếu phổ thông, gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng. Cổ tức cố định được chi trả không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh. Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi này không được dự họp Hội đồng cổ đông, không có quyền biểu quyết và không được đề cử vào các vị trí trong Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là cổ phiếu ưu đãi mà người nắm giữ có quyền yêu cầu công ty hoàn lại vốn góp bất cứ lúc nào dựa theo thỏa thuận trên cổ phiếu. Cũng như cổ phiếu ưu đãi cổ tức, nhà đầu tư không được dự họp Hội đồng cổ đông, không được biểu quyết và đề cử người nắm giữ các vị trí quan trọng.

Có nhiều loại cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là loại cổ phiếu ưu đãi có quyền biểu quyết cao hơn so với cổ phiếu phổ thông, được quy định trong Điều lệ công ty. Cổ đông nắm giữ cổ phiếu này không được tự do chuyển nhượng trong một thời hạn quy định (Tổ chức Chính phủ ủy quyền và cổ đông sáng lập mới có quyền này).

Cổ phiếu ưu đãi tích lũy

Cổ phiếu ưu đãi tích lũy là loại cổ phiếu ưu đãi có khả năng đảm bảo thanh toán cổ tức. Công ty phải trả cổ tức cho cổ phiếu này trước khi trả cổ tức cho cổ đông thường.

Cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi

Cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi là loại cổ phiếu ưu đãi có thể được chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông sau một khoảng thời gian.

Cổ phiếu ưu đãi dự phần

Cổ phiếu ưu đãi dự phần là loại cổ phiếu ưu đãi được chi trả cổ tức theo quy định thông thường và cổ tức bổ sung dựa trên một số điều kiện xác định trước.

Cổ phiếu ưu đãi do điều lệ công ty quyết định

Ngoài các loại cổ phiếu kể trên, công ty và cổ đông có thể thỏa thuận phát hành thêm các loại cổ phiếu ưu đãi khác tùy thuộc vào tình hình của công ty và quy định cụ thể trong điều lệ công ty.

>> Xem thêm: Cổ phiếu ESOP là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết về cổ phiếu ESOP

So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi 

Giống nhau

• Đều là chứng khoán do doanh nghiệp phát hành, đều trở thành cổ đông công ty khi sở hữu.
• Được chi trả cổ tức.
• Đều phải chịu trách nhiệm trên vốn góp.

Khác nhau

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu ưu đãi

Ưu điểm

• Đối với nhà đầu tư: Nhà đầu tư được hưởng mức lợi tức cao hơn cổ phiếu phổ thông, được ưu tiên hoàn vốn góp, được ưu tiên biểu quyết và biểu quyết có giá trị hơn. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể chuyển về cổ phiếu phổ thông khi có nhu cầu.
• Đối với doanh nghiệp: Doanh nghiệp dễ dàng huy động thêm nguồn vốn mới, có quyền mua lại cổ phiếu ưu đãi trong trường hợp chi phí chi trả cho quyền lợi cho người sở hữu cao để giảm thiểu chi phí.

Cổ phiếu ưu đãi có nhiều ưu và nhược điểm.

Nhược điểm

• Đối với nhà đầu tư: Nhà đầu tư không được tự do chuyển nhượng cổ phiếu ưu đãi, không có quyền biểu quyết hay bầu cử hội đồng (trừ khi năm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết). Giá trị cổ phiếu ưu đãi cũng có thể giảm nếu doanh nghiệp phát hành quá mức.
• Đối với doanh nghiệp: Doanh nghiệp phải chi trả chi phí khi phát hành cổ phiếu ưu đãi, đồng thời có trách nhiệm bồi hoàn cho cổ đông nếu chẳng may ngừng kinh doanh hay phá sản.

Có nên mua cổ phiếu ưu đãi không?

Cổ phiếu ưu đãi sẽ phù hợp với các nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm, vì bạn sẽ được hưởng mức cổ tức cố định mà không phải phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Hình thức cổ phiếu này cũng phù hợp để làm kế hoạch dự phòng cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp vì tính an toàn. Lợi nhuận đến từ loại cổ phiếu có thể không cao như các cổ phiếu phổ thông trong trường hợp công ty kinh doanh phát triển.

>> Xem thêm: Đầu tư chứng khoán là gì? Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán

Cách mua cổ phiếu ưu đãi

Điều kiện để mua cổ phiếu ưu đãi

Thông thường, các công ty chỉ bán cổ phiếu ưu đãi cho các cổ đông của công ty, đã sở hữu một số lượng cổ phiếu phổ thông nhất định theo quy định của công ty. Khi công ty phát hành cổ phiếu ưu đãi, cổ đông tiến hành đăng ký quyền mua cổ phiếu và được mua với mức giá thường thấp hơn giá hiện hành. Nhà đầu tư có thể mua trực tiếp tại công ty hoặc mua gián tiếp qua các công ty môi giới chứng khoán.

Có nhiều cách mua cổ phiếu ưu đãi.

Cách đăng ký mua cổ phiếu ưu đãi 

Các doanh nghiệp thường kết nối với công ty môi giới chứng khoán khi phát hành cổ phiếu ưu đãi. Người mua đăng ký quyền mua tại các công ty môi giới theo 1 trong 4 hình thức như sau:

• Mua bằng tiền mặt: Tiến hành nộp hồ sơ cùng Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân và tiền mặt tại trụ sở giao dịch của công ty môi giới chứng khoán.
• Mua qua chuyển khoản: Chuyển tiền vào tài khoản ký quỹ của công ty môi giới chứng khoán.
• Mua qua tổng đài: Nhà đầu tư đăng ký giao dịch qua tổng đài của công ty môi giới, sau đó gọi điện đến tổng đài và làm theo hướng dẫn.
• Mua online: Nhà đầu tư thực hiện giao dịch trên ứng dụng của công ty môi giới.

Cách tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi

Công thức tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi

Để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, có thể tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi theo công thức:

Trong đó:

• Cổ tức đã trả: Số cổ tức chi trả hằng năm.
• Lợi nhuận ròng: Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (sau khi trừ hết chi phí và thuế).

Ví dụ tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi

Công ty A có lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu năm 2022 là 100.000 đồng và số cổ tức đã chi trả năm 2022 là 40.000 đồng. Vậy tỷ lệ cổ tức của công ty A là 40%.

Tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi để đưa ra quyết định đầu tư.

Câu hỏi thường gặp

Tại sao doanh nghiệp lại phát hành cổ phiếu ưu đãi?

Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ưu đãi để dễ dàng thu hút thêm vốn đầu tư khi cần.

Cổ phiếu ưu đãi có quyền biểu quyết không?

Cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết, trừ khi nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết.

Cổ phiếu ưu đãi khi nào được bán?

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại được chuyển nhượng. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được phép chuyển nhượng, nhà đầu tư cần chuyển cổ phiếu ưu đãi sang cổ phiếu phổ thông thì mới được bán.

Cổ phiếu ưu đãi có thời hạn bao lâu?

Không có quy định thời hạn của cổ phiếu ưu đãi, chỉ quy định hiệu lực cổ phiếu ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập (3 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp).

Cổ phiếu ưu đãi sau bao lâu được giao dịch?

Thời gian giao dịch cổ phiếu ưu đãi được quy định trong Điều lệ của từng công ty.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp đầy đủ thông tin cần biết về cổ phiếu ưu đãi. Cùng theo dõi Tikop để cập nhật kiến thức chứng khoán bổ ích nhé!