Huy động vốn là gì? 9 điều doanh nghiệp và nhà đầu tư cần biết

Huy động vốn là gì?

Khái niệm huy động vốn

Huy động vốn là quá trình thu thập nguồn vốn từ các nguồn khác nhau để sử dụng cho mục đích kinh doanh hoặc đầu tư của doanh nghiệp. Đây là một trong những hoạt động quan trọng của doanh nghiệp để đảm bảo nguồn lực tài chính cho hoạt động kinh doanh và phát triển.

Huy động vốn là quá trình thu thập nguồn vốn từ các nguồn khác nhau để sử dụng cho mục đích kinh doanh

Ví dụ về huy động vốn

Một ví dụ cụ thể về huy động vốn là khi một doanh nghiệp mới thành lập cần tiền để đầu tư vào sản xuất, họ có thể huy động vốn bằng cách vay tiền từ ngân hàng, phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu, hoặc huy động vốn từ các nhà đầu tư.

Huy động vốn tiếng Anh là gì?

Huy động vốntrong tiếng Anh là Capital Mobilization.

Khi nào doanh nghiệp cần huy động vốn?

Có nhiều lý do khiến doanh nghiệp cần huy động vốn, nhưng phổ biến nhất là để tăng nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh và đầu tư. Các trường hợp cụ thể khi doanh nghiệp cần huy động vốn bao gồm:

• Mở rộng quy mô sản xuất: Khi doanh nghiệp muốn mở rộng quy mô sản xuất, họ cần có nguồn vốn để đầu tư vào các thiết bị, máy móc và nhân lực.
• Đầu tư vào dự án mới: Khi doanh nghiệp muốn đầu tư vào các dự án mới, họ cần có nguồn vốn để triển khai.
• Thanh toán các khoản nợ: Nếu doanh nghiệp đang có nợ, họ có thể huy động vốn để thanh toán các khoản nợ này.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Huy động vốn cũng giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh trong thị trường bằng việc đầu tư vào nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

>>> Xem thêm: Vốn cố định là gì? Công thức, cách tính vốn cố định chi tiết

Vai trò của huy động vốn đối với doanh nghiệp

Huy động vốn có vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm:

• Tăng nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh: Huy động vốn giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực tài chính để đầu tư vào sản xuất và kinh doanh.
• Tăng cơ hội lợi nhuận: Khi có đủ nguồn vốn, doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô sản xuất và phát triển các dự án mới, từ đó tăng cơ hội thu lợi nhuận.
• Tăng uy tín cho doanh nghiệp: Việc huy động vốn cho thấy sự tin tưởng của các nhà đầu tư và ngân hàng vào khả năng hoạt động và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
• Tăng khả năng cạnh tranh: Với nguồn vốn đủ lớn, doanh nghiệp có thể đầu tư vào công nghệ hiện đại và nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ khác trên thị trường.
• Thúc đẩy sự phát triển kinh tế: Huy động vốn cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước bằng việc tạo ra các dự án mới và tăng cường hoạt động sản xuất.

Huy động vốn có vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

Rủi ro khi huy động vốn

Việc huy động vốn cũng có những rủi ro tiềm ẩn, bao gồm:

• Tính thanh khoản thấp: Một số hình thức huy động vốn có tính thanh khoản thấp, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thu hồi vốn khi cần thiết.
• Chi phí cao: Việc huy động vốn từ các nguồn bên ngoài thường đi kèm với chi phí cao, như lãi suất hoặc phí dịch vụ.
• Áp lực trả nợ: Nếu không quản lý tài chính tốt, việc huy động vốn có thể khiến doanh nghiệp gặp áp lực trả nợ và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
• Rủi ro tài chính: Việc huy động vốn có thể khiến doanh nghiệp phải chịu rủi ro tài chính, đặc biệt là khi sử dụng các hình thức vay nợ.

Xem thêm về lãi suất âm

Các hình thức huy động vốn của doanh nghiệp

Huy động vốn góp ban đầu

• Hình thức này áp dụng cho các doanh nghiệp mới thành lập hoặc muốn mở rộng quy mô sản xuất. Doanh nghiệp sẽ huy động vốn bằng cách thu hút các cổ đông góp vốn ban đầu để trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp.
• Đây là hình thức huy động vốn an toàn và không có chi phí cao, nhưng lại giới hạn số lượng cổ đông và quyền lực của doanh nghiệp.
• Ưu điểm: Không có nợ hoặc lãi suất phải trả 
• Nhược điểm: Hạn chế sự đa dạng hóa vốn

Huy động vốn từ lợi nhuận không chia

• Hình thức này áp dụng cho các doanh nghiệp đã hoạt động và có lợi nhuận. Thay vì chi trả lợi nhuận cho cổ đông, doanh nghiệp sẽ huy động vốn bằng cách giữ lại lợi nhuận để đầu tư vào hoạt động kinh doanh.
• Đây là hình thức huy động vốn an toàn và không ảnh hưởng đến quyền lực của doanh nghiệp, nhưng lại giới hạn khả năng chi trả lợi nhuận cho cổ đông.
• Ưu điểm: Không tạo nợ mới
• Nhược điểm: Hạn chế sự mở rộng nhanh chóng nếu lợi nhuận 

Huy động vốn bằng tín dụng ngân hàng

• Hình thức này áp dụng khi doanh nghiệp cần số tiền lớn và muốn vay vốn từ ngân hàng. Doanh nghiệp sẽ cung cấp tài sản đảm bảo cho ngân hàng và trả lãi suất theo thỏa thuận.
• Đây là hình thức huy động vốn phổ biến và linh hoạt, nhưng lại có chi phí cao và rủi ro tài chính.
• Ưu điểm: Cung cấp nguồn vốn lớn để phát triển
• Nhược điểm: Áp dụng lãi suất và yêu cầu thanh toán đúng hạn

Huy động vốn bằng tín dụng thương mại

• Hình thức này áp dụng khi doanh nghiệp cần số tiền nhỏ và muốn vay vốn từ các tổ chức tín dụng khác như công ty tài chính hoặc cá nhân.
• Đây là hình thức huy động vốn linh hoạt và không yêu cầu tài sản đảm bảo, nhưng lại có lãi suất cao.
• Ưu điểm: Linh hoạt và tiện lợi cho việc trả tiền mặt hàng ngày 
• Nhược điểm: Lãi suất cao đòi hỏi tối ưu hóa quản lý tiền mặt

Huy động vốn từ phát hành cổ phiếu

• Hình thức này áp dụng khi doanh nghiệp muốn huy động vốn từ các nhà đầu tư thông qua việc phát hành cổ phiếu. Cổ phiếu sẽ được bán cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp sẽ thu được nguồn vốn từ việc này.
• Đây là hình thức huy động vốn phổ biến và giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín, nhưng lại giới hạn quyền lực của doanh nghiệp và có chi phí cao.
• Ưu điểm: Tăng vốn chủ sở hữu và mở rộng cổ đông
• Nhược điểm: Việc chia sẻ quyền kiểm soát và lợi nhuận với các cổ đông 

Huy động vốn bằng phát hành trái phiếu

• Hình thức này áp dụng khi doanh nghiệp muốn huy động vốn từ các nhà đầu tư thông qua việc phát hành trái phiếu. Trái phiếu sẽ được bán cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp sẽ thu được nguồn vốn từ việc này.
• Đây là hình thức huy động vốn an toàn và linh hoạt, nhưng lại có chi phí cao và yêu cầu tài sản đảm bảo.
• Ưu điểm: Cung cấp nguồn vốn ổn định với lãi cố định
• Nhược điểm: Đòi hỏi trả lãi suất định kỳ và trả nợ khi đến hạn

Doanh nghiệp có thể huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu

Các hình thức huy động vốn của ngân hàng

Tiền gửi tiết kiệm

Đây là hình thức huy động vốn thông dụng nhất của ngân hàng. Khách hàng gửi tiền vào ngân hàng và được hưởng lãi suất theo thỏa thuận. Ngân hàng sẽ sử dụng số tiền này để cho các doanh nghiệp khác vay.

Xem thêm về giá NET

Nguồn đi vay

Ngân hàng có thể huy động vốn bằng cách đi vay từ các tổ chức tài chính khác hoặc ngân hàng nhà nước. Đây là hình thức huy động vốn linh hoạt, giúp ngân hàng có thêm nguồn vốn để duy trì dòng tiền.

Các nguồn khác

Ngoài hai hình thức trên, ngân hàng còn có thể huy động vốn từ các nguồn khác như phát hành trái phiếu hoặc phát hành cổ phiếu. Tuy nhiên, các hình thức này thường ít được sử dụng bởi ngân hàng vì có chi phí cao và rủi ro tài chính.

Xem thêm về lãi suất ngân hàng được cập nhật mới nhất

Quy trình huy động vốn

Quy trình huy động vốn của doanh nghiệp bao gồm các bước sau:

• Xác định mục tiêu huy động vốn: Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu huy động vốn để có kế hoạch phù hợp.
• Lựa chọn hình thức huy động vốn: Dựa trên mục tiêu và điều kiện của doanh nghiệp, lựa chọn hình thức huy động vốn phù hợp nhất.
• Chuẩn bị tài liệu: Doanh nghiệp cần chuẩn bị các tài liệu liên quan như báo cáo tài chính, kế hoạch kinh doanh, hồ sơ công ty, v.v... để chứng minh khả năng thanh toán và uy tín của doanh nghiệp.
• Liên hệ với các tổ chức tài chính: Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ tài liệu, doanh nghiệp sẽ liên hệ với các tổ chức tài chính như ngân hàng, công ty tài chính để đề xuất hợp tác huy động vốn.
• Thương lượng và ký kết hợp đồng: Khi đã đạt được thỏa thuận với tổ chức tài chính, doanh nghiệp sẽ thương lượng và ký kết hợp đồng huy động vốn.
• Sử dụng vốn: Sau khi đã huy động được vốn, doanh nghiệp sẽ sử dụng số tiền này để đầu tư vào hoạt động kinh doanh theo mục đích ban đầu.

Quy trình huy động vốn của doanh nghiệp

Quy định về huy động vốn

Nguyên tắc huy động vốn

• Huy động vốn phải theo kế hoạch được duyệt.
• Vốn huy động thực hiện đầu tư vào các dự án, phương án đúng đối tượng, có hiệu quả kinh tế - xã hội và đảm bảo khả năng thu hồi vốn đầu tư.
• Việc sử dụng vốn huy động phải đúng mục đích.

Điều kiện huy động vốn

1. Điều kiện giao dịch đối với tổ chức trong nước phải đảm bảo năng lực pháp luật dân sự theo quy định của Bộ luật dân sự.

2. Điều kiện giao dịch đối với cá nhân:

a) Cá nhân là người cư trú là các cá nhân phải từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự;

b) Cá nhân là người không cư trú là các cá nhân phải từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự, đang sinh sống và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam và ở nước ngoài.

3. Trường hợp huy động vốn của các tổ chức nước ngoài phải thực hiện theo quy định của pháp luật về vay nợ nước ngoài.

>>> Xem thêm: Các vòng gọi vốn là gì? Ý nghĩa các vòng gọi vốn của Startup

Lưu ý khi tiến hành huy động vốn

Khi tiến hành huy động vốn, doanh nghiệp cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn của việc huy động vốn:

• Xác định rõ mục tiêu huy động vốn và lựa chọn hình thức phù hợp.
• Chuẩn bị tài liệu và thông tin đầy đủ, chính xác và minh bạch.
• Thương lượng và ký kết hợp đồng huy động vốn theo quy định của pháp luật.
• Theo dõi và kiểm soát việc sử dụng vốn để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn tài chính.
• Tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền và lợi ích của cổ đông và nhà đầu tư.

Xem thêm về so sánh lãi suất tiết kiệm mới nhất được cập nhật liên tục

Huy động vốn và những điều cần lưu ý

Câu hỏi thường gặp

Doanh nghiệp huy động vốn kinh doanh từ nguồn nào?

Doanh nghiệp có thể huy động vốn kinh doanh từ nhiều nguồn khác nhau như ngân hàng, tổ chức tài chính hoặc các nhà đầu tư cá nhân.

Xem thêm về cách tiết kiệm tiền hiệu quả nhất

Doanh nghiệp tư nhân có thể huy động vốn bằng hình thức nào?

Doanh nghiệp có thể huy động vốn kinh doanh bằng nhiều hình thức khác nhau như huy động vốn góp ban đầu, huy động vốn từ lợi nhuận không chia, huy động vốn bằng tín dụng ngân hàng, huy động vốn bằng tín dụng thương mại, huy động vốn từ phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu.

Huy động vốn của ngân hàng thương mại là gì?

Huy động vốn của ngân hàng thương mại là việc ngân hàng thu hút vốn từ khách hàng thông qua các hình thức như tiền gửi tiết kiệm, nguồn đi vay hoặc các nguồn khác để sử dụng cho hoạt động kinh doanh và cho vay lại cho các doanh nghiệp khác.

Khi nào doanh nghiệp huy động vốn qua phát hành cổ phiếu?

Doanh nghiệp có thể huy động vốn qua phát hành cổ phiếu khi cần tăng vốn để đầu tư vào hoạt động kinh doanh hoặc khi muốn mở rộng quy mô hoạt động.

Hiệu quả huy động vốn là gì?

Hiệu quả huy động vốn là sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp sau khi đã huy động được vốn. Nó được đánh giá bằng các chỉ số như lợi nhuận, tỷ suất sinh lời, tăng trưởng doanh thu,...

Huy động vốn ngân hàng là gì?

Huy động vốn ngân hàng là việc doanh nghiệp vay tiền từ ngân hàng để sử dụng cho hoạt động kinh doanh. Đây là một trong những hình thức huy động vốn thông dụng nhất hiện nay.

Lãi suất huy động vốn là gì?

Lãi suất huy động vốn là khoản lãi mà doanh nghiệp phải trả cho tổ chức tài chính khi huy động được vốn. Lãi suất này được thỏa thuận trong hợp đồng huy động vốn và có thể khác nhau tùy thuộc vào hình thức huy động và điều kiện của thị trường.

Hợp đồng huy động vốn là gì?

Hợp đồng huy động vốn là một bản ghi nhớ giữa doanh nghiệp và tổ chức tài chính về việc huy động vốn. Nó quy định các điều kiện, mục đích và các cam kết của hai bên trong quá trình huy động và sử dụng vốn.

Huy động vốn là một hoạt động quan trọng đối với doanh nghiệp để tăng nguồn vốn và thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, vai trò và quy trình huy động vốn cũng như các quy định liên quan đến hoạt động này. Và đừng quên vào trang Tikop ở mục Kiến thức tài chính cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!