Lệnh chứng khoán là gì? Các lệnh trong chứng khoán mà các nhà đầu tư cần biết

Lệnh chứng khoán là gì?

Lệnh giao dịch chứng khoán là một trong những thao tác cơ bản nhất mà các nhà đầu tư phải thực hiện để có thể tiến hành việc mua và bán cổ phiếu hoặc trái phiếu trên thị trường chứng khoán. Đây là cũng được coi là những khái niệm cơ bản, tất yếu mà những người tham gia phải biết để có thể tạo ra nguồn lợi nhuận.

Mỗi một lệnh giao dịch sẽ mang đến một đặc điểm, cũng như các ý nghĩa khác nhau. Người đầu tư cần phải nắm rõ toàn bộ các thông tin này để có thể đưa ra những lựa chọn cho mình các lệnh chứng khoán phù hợp, từ đó hạn chế các rủi ro không đáng có trong suốt quá trình mua - bán.

Các loại lệnh phổ biến trong giao dịch chứng khoán

Các loại lệnh chứng khoán cơ bản nhất bao gồm: lệnh ATC, lệnh ATO, lệnh MP, lệnh LO, lệnh chờ,...

Hãy cùng Tikop tìm hiểu toàn bộ các thông tin hữu ích sau đây về 7 loại lệnh mua bán chứng khoán cực kỳ dễ gặp trên sàn giao dịch được tổng hợp dưới đây:

2.1 Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá mở cửa (ATO)

Đầu tiên, là một trong các loại lệnh chứng khoán mà các bạn cần biết đó là lệnh ATO. Loại lệnh này sẽ được biết là một trong những lệnh đặt mua hoặc bán các loại tài sản chứng khoán ngay tại lúc mức giá vừa mở cửa.

Lệnh ATO sẽ có được một vài các đặc điểm như sau:

Được ưu tiên để khớp lệnh trước so với lệnh giới hạn LO.
Nếu trên các sổ lệnh chỉ có ATO, thì khi đến các phiên khớp lệnh định kỳ nhằm xác định mức giá mở cửa, sẽ không thể xác định được giá khớp.
Các nhà đầu tư sẽ chỉ được nhập lệnh trước hoặc trong các phiên khớp lệnh định kỳ được xác định giá bán mở cửa.
Lệnh sẽ chỉ được giao dịch từ lúc 9h – 9h15 trên sàn giao dịch HSX. Sau thời gian này, các loại lệnh này sẽ không khớp hoặc sẽ không thực hiện được và bị hủy tự động.

2.2 Lệnh giới hạn (LO)

Lệnh giới hạn là một trong những loại lệnh mà các nhà đầu tư thường dùng để mua hoặc bán các loại chứng khoán tại một mức giá đã được xác định hoặc mức giá được cho là tốt hơn. LO sẽ thường được giao dịch trong suốt các phiên trừ sau khoảng thời gian 14h45 hàng ngày, đặc biệt loại lệnh này sẽ được thực hiện đến khoảng 15h trên sàn giao dịch UPCoM.

Lệnh LO sẽ bắt đầu có được hiệu lực kể từ khi được các nhà đầu tư nhập vào bên trong hệ thống và tồn tại cho đến lúc kết thúc ngày giao dịch hoặc có thể bị hủy bỏ trước đó.

2.3 Lệnh thị trường trên sàn HSX (MP)

Lệnh MP là một trong những loại lệnh mua tại mức giá thấp nhất và lệnh bán tại mức cao nhất của các chứng khoán trên thị trường, cụ thể nó sẽ được giao dịch ở sàn giao dịch thành phố Hồ Chí Minh (HSX). Hoặc có thể đơn giản hiểu đây là loại lệnh mà bên mua hay bên bán sẽ có thể chấp nhận tất cả các giao dịch với mọi mức giá.

Đặc điểm của loại lệnh này đó là:

Nếu lệnh MP chưa được khớp hết khối lượng, các bạn có thể xem lệnh mua tại giá bán cao hơn hoặc có thể bán tại giá mua thấp hơn ở lần tiếp theo đang có trên thị trường. Và nếu vẫn chưa được khớp hết, lệnh MP sẽ bị chuyển thành loại lệnh LO.

Khi giá đã được thực hiện lần cuối sẽ là giá trần (lệnh mua) hay giá sàn (dùng lệnh bán) thì lệnh MP sẽ được xem tương đương như lệnh LO mua tại các mức giá trần hoặc có thể là bán tại giá sàn.

Sẽ chỉ có hiệu lực trong các phiên giao dịch khớp lệnh liên tục.

Lệnh này sẽ bị hủy tự động nếu ko có được lệnh LO để đối ứng tại thời điểm nhập lệnh.

2.4 Lệnh thị trường trên sàn HNX

Tại sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, lệnh thị trường sẽ được chia làm 3 loại như sau:

Lệnh thị trường giới hạn (MTL): Nếu chưa được khớp hết khối lượng thì phần còn lại sẽ được chuyển thành lệnh LO. Khi đó, các quy định về việc sửa đổi, huỷ bỏ đối với lệnh LO sẽ được áp dụng.

Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc hủy (MOK): Nếu không tiến hành khớp hết thì lệnh này sẽ bị hủy bỏ ngay sau khi nhập.

Lệnh thị trường khớp và huỷ (MAK): Tức là có thể sẽ thực hiện được toàn bộ hoặc chỉ một phần, phần còn lại sẽ bị huỷ bỏ ngay sau khi đã khớp lệnh.

2.5 Lệnh điều kiện (lệnh chờ)

Là loại lệnh giới hạn nhưng sẽ được duy trì trong nhiều ngày liên tục cho đến khi được khớp hoặc đến khi hết toàn bộ thời gian mà nhà đầu tư không lựa chọn để đặt lệnh.

Trong thời gian chờ, lệnh này sẽ được hệ thống đưa lên sàn nếu trong cùng ngày giao dịch hôm đó có thêm các yếu tố sau:

Giá cả nằm trong khoảng giá trần hoặc sàn.
Đặt đủ các điều kiện về sức mua, cũng như khối lượng,… của một lệnh giao dịch thông thường.
Có thể sẽ được khớp lệnh từng phần và các phần còn lại vẫn có thể có hiệu lực.

2.6 Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa (ATC)

Lệnh ATO hay còn được viết tắt từ At The Opening Order. Đây sẽ là một trong những lệnh giao dịch tại mức giá đã khớp lệnh xác định giá mở cửa.

Lệnh ATC sẽ có được đặc tính tương tự ATO, đây là lệnh đặt mua hoặc bán tài sản chứng khoán ngay tại mức giá đã đóng cửa lúc ấy.

Đặc điểm của loại lệnh này đó là:

Khi so khớp lệnh, lệnh ATC sẽ được ưu tiên hơn lệnh LO.
Nếu trên sổ lệnh chỉ có lệnh ATC, thì khi đến với phiên khớp lệnh định kỳ tiếp theo nhằm xác định giá đóng cửa, sẽ không thể xác định được giá khớp.
Lệnh thường sẽ được giao dịch trong khoảng từ 14h30 – 14h45, sau đó các lệnh không khớp hoặc không thể thực hiện được sẽ bị hủy bỏ.
Lệnh ATC sẽ có cả trên các sàn giao dịch HSX và HNX.

2.7 Lệnh khớp lệnh sau giờ (PLO)

Vẫn thuộc một trong những loại lệnh chứng khoán quan trọng, lệnh khớp lệnh sau giờ (PLO) là một hình thức của lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa sau khi đã kết thúc phiên khớp định kỳ.

Đặc điểm của loại lệnh này đó là:

Lệnh này sẽ chỉ được hệ thống nhập vào sau phiên giao dịch từ lúc 14h45 – 15h.
Chỉ được áp dụng cho các Sàn Chứng khoán Hà Nội (HNX).
PLO sẽ khớp ngay nếu như có lệnh đối ứng chờ sẵn tại thời điểm chuẩn bị nhập vào hệ thống.
Các nhà đầu tư sẽ không được phép sửa đổi, hoặc hủy lệnh PLO.
Nếu các phiên khớp lệnh định kỳ đã đóng cửa và việc khớp lệnh liên tục không xác định được mức giá thực hiện, PLO sẽ không được tiến hành nhập vào hệ thống.

Các lệnh trong đầu tư chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh sẽ được định nghĩa là một trong những công cụ tài chính dưới dạng như hợp đồng mà trong đó các giá trị của chứng khoán phái sinh sẽ phụ thuộc vào một hay rất nhiều loại tài sản cơ sở.

Các loại lệnh giao dịch chứng khoán phái sinh cũng sẽ tương tự như trong giao dịch cổ phiếu, bao gồm có:

Lệnh giới hạn (LO)
Lệnh thị trường (MOK, MAK, MTL)
Lệnh ATO, ATC

Việc chỉnh sửa hoặc hủy bỏ lệnh cũng sẽ được áp dụng giống như đối với các giao dịch cổ phiếu đã niêm yết.

Nguyên tắc khi muốn chỉnh sửa hoặc hủy lệnh:

Sẽ chỉ có hiệu lực với các lệnh chưa được thực hiện hoặc các phần còn lại của lệnh đó nhưng chưa được thực hiện.
Không được sửa đổi, hoặc hủy lệnh trong các phiên khớp lệnh định kỳ.
Giao dịch thỏa thuận đã được tiến hành xác lập trên các hệ thống giao dịch (nhờ có sự tham gia của cả hai bên giao dịch) nên sẽ không được phép chỉnh sửa hoặc hủy bỏ.

Phương thức giao dịch của chứng khoán phái sinh sẽ là khớp lệnh và thỏa thuận. Các nhà đầu tư sẽ có thể khớp lệnh tối đa 500 hợp đồng trong cùng 1 lần giao dịch.

Mới bắt đầu đầu tư chứng khoán nên sử dụng lệnh nào?

Đối với những nhà đầu tư mới bắt đầu, việc đặt các loại lệnh chứng khoán này sẽ có thể gây nên rất nhiều khó khăn. Nhưng khi các bạn đã hiểu rõ về định nghĩa, cũng như đặc điểm của từng loại thì việc tiến hành giao dịch mua bán chứng khoán sẽ càng trở nên thuận lợi hơn bao giờ hết.

Các đặc điểm cần lưu ý để có thể tiến hành đầu tư chứng khoán một cách an toàn, cũng như hạn chế rủi ro như sau:

Tìm hiểu kỹ tất cả các kiến thức chứng khoán có liên quan.
Có sẵn kế hoạch cũng như các tính toán, lựa chọn một số những loại lệnh phù hợp với khả năng hiện tại của bản thân.
Thận trọng trong những việc như: Chọn sàn giao dịch, địa chỉ uy tín và các quỹ đầu tư chứng khoán thật phù hợp.
Đối với những nhà đầu tư mới bắt đầu, các bạn có thể tìm hiểu cũng như sử dụng các loại lệnh giao dịch trong chứng khoán, phải kể đến như: Lệnh ATO, hay lệnh ATC và lệnh LO là đủ.

Trong khoảng thời gian mới bắt đầu, các nhà đầu tư có thể dễ dàng bắt gặp nhiều khó khăn khi hiểu và đã phân biệt được các lệnh trong chứng khoán. Tikop hy vọng rằng, thông qua bài viết hữu ích ở trên đã có thể cung cấp tới các bạn một cái nhìn tổng quan hơn về các loại lệnh trong giao dịch cần phải thực hiện để toàn bộ quá trình mua và bán sẽ được diễn ra một cách an toàn và thuận lợi.