Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?
Khái niệm quỹ đầu tư chứng khoán
Theo Luật chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của các nhà đầu tư, kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, hướng tới mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và hạn chế rủi ro. Đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ, nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày.
Quỹ đầu tư chứng khoán là khái niệm rất phổ biến
Quỹ đầu tư chứng khoán tiếng Anh là gì?
Quỹ đầu tư chứng khoán tiếng Anh là Securities Investment Fund.
Phân loại quỹ đầu tư chứng khoán
Dựa theo phương thức góp vốn
Theo phương thức góp vốn, các quỹ đầu tư chứng khoán được chia thành 2 loại:
- Quỹ thành viên: Số lượng thành viên tham gia bị giới hạn, số lượng chứng khoán mỗi người sở hữu thường sẽ bằng nhau, chủ yếu tiếp cận các nhà đầu tư có số vốn lớn trên thị trường.
- Quỹ đại chúng: Huy động nguồn vốn từ thị trường mở, thị trường tự do nhằm tập trung lượng vốn hóa lớn, phù hợp với những nhà đầu tư không có vốn lớn. Việt Nam nước ta chủ yếu hoạt động những quỹ này.
>>> Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì? 10 lưu ý về chứng khoán phái sinh
Dựa vào cấu trúc vốn
Dựa theo cấu trúc vốn, có thể chia quỹ đầu tư chứng khoán thành 2 loại:
- Quỹ mở: Không giới hạn thời gian hoạt động. Mọi quyết định đầu tư chịu sự chi phối của các nhà quản lý. Nhà đầu tư có thể bán lại chứng chỉ quỹ để kiếm lợi nhuận hoặc rút lui khỏi quỹ bất kỳ lúc nào.
- Quỹ đóng: Quỹ có thời gian hoạt động được xác định trước. Nhà đầu tư không được phép bán lại chứng chỉ quỹ lại cho quỹ, chỉ được phép nắm giữ cho đến hết thời hạn.
Có nhiều các phân loại quỹ đầu tư chứng khoán
Dựa vào hình thức đầu tư
Theo hình thức đầu tư, quỹ đầu tư chứng khoán chia thành 3 nhóm là:
- Quỹ tương hỗ: Quỹ vừa có thể là quỹ đóng, vừa có thể là quỹ mở. Các nhà đầu tư của quỹ thường là tổ chức, ít khi là cá nhân.
- Quỹ phòng hộ: Có tính chất tương tự như quỹ mở. Quỹ hướng tới danh mục đầu tư có khả năng sinh lợi cao nhất, bám sát vào diễn biến tăng giảm của tình hình kinh tế và hưởng lợi khi thị trường có xu hướng tốt.
- Quỹ ETF: Hoạt động thụ động và phụ thuộc vào diễn biến của thị trường. Nhà quản lý mua cổ phiếu của một chỉ số chứng khoán theo tỷ lệ nhất định. Quỹ có tỷ lệ chi phí thấp hơn so với những loại quỹ đầu tư chứng khoán khác.
Các bên tham gia vào quỹ đầu tư chứng khoán
Các bên tham gia vào quỹ đầu tư chứng khoán là:
- Công ty quản lý: Đội ngũ chuyên nghiệp giàu kinh nghiệm thực hiện chức năng quản lý.
- Công ty kiểm toán: Tiến hành kiểm tra, xác minh tính chính xác để cung cấp những thông tin minh bạch về tình hình tài chính của quỹ đầu tư.
- Ngân hàng giám sát: Ngân hàng theo dõi, giám sát và đảm bảo hoạt động quản lý quỹ tuân theo những quy định của luật pháp và điều lệ quỹ.
- Công ty luật: Tư vấn cho công ty quản lý quỹ những vấn đề liên quan đến pháp lý.
Đặc điểm của quỹ đầu tư chứng khoán
Quỹ đầu tư chứng khoán có các đặc điểm sau:
- Luôn dành đa số vốn đầu tư để đầu tư vào chứng khoán: Quỹ có thể xây dựng danh mục đầu tư đa dạng nhằm tối đa hoá lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, nhưng chủ yếu tập trung vào đầu tư chứng khoán.
- Được quản lý và đầu tư bởi công ty quản lý quỹ: Các nhà đầu tư uỷ thác cho công ty quản lý quỹ việc quản lý và đầu tư chứng khoán từ số vốn của quỹ. Quỹ đầu tư chứng khoán cần phải có một ngân hàng giám sát để đảm bảo hoạt động đúng như mong muốn của các nhà đầu tư.
- Quỹ có tài sản độc lập với tài sản của công ty quản lý quỹ và các quỹ khác do công ty quản lý: Sự tách bạch về tài sản giữa công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán nhằm đảm bảo công ty quản lý quỹ hoạt động vì lợi ích của các nhà đầu tư chứ không vì mục đích của riêng mình.
>>> Xem thêm: Quỹ cân bằng là gì? 7 điều cần lưu ý khi đầu tư quỹ cân bằng
Quỹ đầu tư chứng khoán có tài sản độc lập
Các quy định về quỹ đầu tư chứng khoán
Quy định về thành lập và tổ chức hoạt động quỹ đầu tư chứng khoán
Việc thành lập và tổ chức hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán được quy định tại các Điều 100, Điều 108, Điều 113, Điều 114 Luật Chứng khoán 2019 quy định. Bên cạnh đó, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán còn cần phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán
Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán được quy định tại Điều 103 Luật Chứng khoán 2019, với các quy định về tên quỹ, công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát, mục tiêu và lĩnh vực đầu tư, thời hạn hoạt động, vốn góp,... Bên cạnh đó, điều lệ quỹ đầu tư còn quy định về cách giải quyết xung đột, báo cáo, quy định giải thể,...
Hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán cần tuân thủ quy định pháp luật
Quy định giải thể, hợp nhất quỹ đầu tư chứng khoán
Theo Điều 104 Luật Chứng khoán 2019, quỹ đầu tư chứng khoán được giải thể khi kết thúc thời hạn hoạt động hay nhà đầu tư quyết định giải thể quỹ đầu tư trước hạn. Khi công ty quản lý quỹ hoặc ngân hàng giám sát bị thu hồi Giấy phép hay bị giải thể, phá sản mà không có thay thế; tài sản ròng của quỹ dưới 10 tỷ đồng liên tục trong 6 tháng thì phải giải thể theo quy định.
Việc hợp nhất, sáp nhật quỹ đầu tư chứng khoán theo Điều 105 Luật Chứng khoán 2019. Quỹ được hợp nhất, sáp nhập với quỹ khác cùng loại hình nhưng không vượt quá 99 thành viên.
Vai trò của quỹ đầu tư chứng khoán
Quỹ đầu tư chứng khoán có một số vai trò quan trọng có thể kể đến như:
- Giúp tăng vốn và thu nhập: Giúp người dân kiếm được lợi nhuận từ việc đầu tư chuyên nghiệp và các công ty huy động vốn dễ dàng hơn.
- Luân chuyển dòng tiền trong nền kinh tế: Tiền nhàn sẽ được sử dụng để đầu tư, tăng giá trị dòng tiền.
- Tính thanh khoản và tiện lợi: Chứng chỉ quỹ dễ dàng được chuyển nhượng và thanh khoản cao.
Phân biệt công ty đầu tư chứng khoán và quỹ đầu tư chứng khoán
| Tiêu chí | Quỹ đầu tư chứng khoán | Công ty đầu tư chứng khoán |
| Khái niệm | Hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư nhằm thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc vào các tài sản khác. | Là quỹ đầu tư chứng khoán được tổ chức theo loại hình công ty cổ phần. |
| Loại hình hoạt động | Quỹ đầu tư chứng khoán bao gồm quỹ đại chúng và quỹ thành viên. Quỹ đại chúng bao gồm quỹ mở và quỹ đóng. | Có hai hình thức là công ty đầu tư chứng khoán riêng lẻ và công ty đầu tư chứng khoán đại chúng. |
| Tư cách hoạt động | Mô hình tổ chức đơn giản, không phải pháp nhân và cũng không phải là loại hình doanh nghiệp. Việc điều hành quỹ do công ty quản lý quỹ thực hiện, nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hằng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ. | Tổ chức dưới loại hình công ty cổ phần, có tư cách pháp nhân, có bộ máy tổ chức chặt chẽ, nhà đầu tư góp vốn là thành viên của công ty, có quyền và nghĩa vụ theo quy định của luật doanh nghiệp. |
| Điều kiện thành lập | Việc thành lập và hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định tại Điều 108 của Luật chứng khoán 2019 và phải đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, có ít nhất 100 nhà đầu tư, vốn góp tối thiểu là 50 tỷ đồng, tối đa 99 thành viên, do 1 công ty quản lý quỹ quản lý và tài sản của quỹ thành viên được lưu ký tại 1 ngân hàng độc lập với công ty quản lý quỹ. | Điều kiện thành lập và hoạt động của công ty đầu tư chứng khoán tuân thủ Luật Chứng khoán, có vốn tối thiểu là 50 tỷ và Giám đốc cũng như nhân viên làm việc tại bộ phận nghiệp vụ có chứng chỉ hành nghề chứng khoán. |
| Quyền và nghĩa vụ của thành viên | Quyền và nghĩa vụ được quy định tại Luật Chứng khoán và Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán. | Quyền của thành viên tham gia tương ướng với quyền của cổ đông quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020. |
Các quỹ đầu tư chứng khoán ở Việt Nam phổ biến
Việt Nam có rất nhiều quỹ đầu tư chứng khoán nổi tiếng có thể kể đến như Dragon Capital Vietnam, Mekong Capital, Asean Small Cap Fund, FTSE Vietnam ETF, JPMorgan Vietnam Opportunities Fund,... Đây là những quỹ đầu tư chứng khoán không chỉ phát triển tốt tại Việt Nam mà còn ở thị trường quốc tế.
>> Xem thêm: Có nên mua chứng chỉ quỹ Dragon Capital không? Danh mục quỹ
Việt Nam có khá nhiều quỹ đầu tư chứng khoán uy tín
Các câu hỏi thường gặp về quỹ đầu tư chứng khoán
Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán là gì?
Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán là việc các công ty quản lý quỹ điều hành hoạt động và việc đầu tư của quỹ đầu tư nhằm mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Có mấy loại quỹ đầu tư chứng khoán?
Quỹ đầu tư chứng khoán được phân loại chia theo phương thức góp vốn, theo cấu trúc vốn, theo hình thức đầu tư.
Lợi nhuận từ đầu tư vào quỹ đầu tư chứng khoán đến từ đâu?
Lợi nhuận từ đầu tư vào quỹ đầu tư chứng khoán chủ yếu đến từ chênh lệch giá mua và giá bán chứng khoán đầu tư.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin về quỹ đầu tư chứng khoán. Đừng quên theo dõi Tikop để không bỏ lỡ kiến thức chứng khoán bổ ích nhé!
Tải ứng dụng 
