OCF là gì?
OCF, viết tắt của Operating Cash Flow, là một thước đo về lượng tiền mặt mà một doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động kinh doanh của mình. OCF thể hiện sự chênh lệch giữa tổng thu nhập và tổng chi phí từ hoạt động kinh doanh trong một kỳ báo cáo.
OCF còn cho thấy khả năng của doanh nghiệp trong việc tạo ra dòng tiền đủ để duy trì và phát triển kinh doanh. Điều này giúp các nhà đầu tư đánh giá và quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp đó hay không.
OCF là một thước đo về lượng tiền mặt mà một doanh nghiệp tạo ra
Ý nghĩa của OCF trong hoạt động kinh doanh
OCF > 0
OCF > 0 cho thấy doanh nghiệp có đủ tiền để sử dụng cho hoạt động kinh doanh. Khi tiền thu về cao hơn chi tiêu, doanh nghiệp sẽ có vốn để tái đầu tư, mở rộng kinh doanh, và thậm chí dành một phần để trả cổ tức cho cổ đông.
Các nhà đầu tư thường chọn cổ phiếu từ các doanh nghiệp có OCF cao. Tuy nhiên, những cổ phiếu có báo cáo tài chính tốt và dòng tiền thặng dư thường có giá cao, điều này khiến nhà đầu tư mới, vừa và nhỏ khó có đủ tiền để đầu tư.
Do đó, ngoài yếu tố OCF, nhà đầu tư còn xem xét sự tăng trưởng giá, tức là chọn các cổ phiếu có giá thấp nhưng tỷ lệ tăng trưởng cao. Giữa hàng nghìn mã cổ phiếu, bạn cần tìm những mã có giá thấp nhưng OCF dương để có cơ hội đầu tư tốt. Ngoài ra, kết hợp các chỉ số như P/E, P/B... cũng giúp bạn tìm được mã chứng khoán tốt.
OCF < 0
OCF <0 cho thấy doanh nghiệp có thể phải phát hành thêm cổ phiếu hoặc vay vốn để có nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh. Điều này tiềm ẩn rủi ro lớn do áp lực từ lãi suất và nợ vay. Đồng thời, việc phát hành thêm cổ phiếu mới sẽ làm giảm giá trị cổ phiếu hiện có của doanh nghiệp.
OCF âm không nhất thiết là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Tùy thuộc vào chiến lược kinh doanh của tổ chức, họ có thể chấp nhận dòng tiền âm. Cụ thể, nếu doanh nghiệp đang đầu tư thêm vào phát triển mô hình, mở rộng kinh doanh, xây dựng nhà máy, các hoạt động này sẽ làm chi tiêu vượt quá thu nhập, dẫn đến OCF âm. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp thực hiện đúng chiến lược và hoạt động hiệu quả, về lâu dài, họ sẽ tạo ra nhiều tiền hơn.
Do đó, OCF âm thật sự nguy hiểm nếu nó phản ánh tình hình hoạt động kinh doanh thực tế của doanh nghiệp đang gặp khó khăn.
Một số ý nghĩa của OCF trong hoạt động kinh doanh
Cách tính OCF chi tiết
Phương pháp trực tiếp
Công thức:
OCF = Doanh thu thuần - Chi phí hoạt động
Trong đó:
- Doanh thu thuần: Bao gồm tất cả các khoản thu nhập từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp, sau khi đã trừ đi các khoản giảm giá, thuế bán hàng và các khoản phải thu không còn khả năng thu hồi.
- Chi phí hoạt động: Bao gồm tất cả các khoản chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí khấu hao, chi phí quản lý bán hàng, chi phí bán hàng,...
Ví dụ:
Giả sử doanh nghiệp X có doanh thu thuần trong kỳ là 100 tỷ đồng và chi phí hoạt động là 80 tỷ đồng. Theo phương pháp trực tiếp, OCF của doanh nghiệp X trong kỳ là:
OCF = 100 tỷ đồng - 80 tỷ đồng = 20 tỷ đồng
Phương pháp gián tiếp
Công thức:
OCF = Lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT) + Khấu hao + Trích lập dự phòng - Thay đổi vốn lưu động
Trong đó:
- Lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT): Lợi nhuận của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi các khoản chi phí hoạt động, nhưng trước khi trừ đi các khoản thuế và lãi vay.
- Khấu hao + Trích lập dự phòng: Các khoản chi phí được ghi nhận vào hạch toán kế toán trong kỳ báo cáo, nhưng không ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền ra của doanh nghiệp.
- Thay đổi vốn lưu động: Sự chênh lệch giữa số dư vốn lưu động ở đầu kỳ và cuối kỳ.
Ví dụ:
Giả sử doanh nghiệp Y có EBIT trong kỳ là 50 tỷ đồng, khấu hao là 10 tỷ đồng, trích lập dự phòng là 5 tỷ đồng, và thay đổi vốn lưu động là 15 tỷ đồng. Theo phương pháp gián tiếp, OCF của doanh nghiệp Y trong kỳ là:
OCF = 50 tỷ đồng + 10 tỷ đồng + 5 tỷ đồng - 15 tỷ đồng = 40 tỷ đồng
>> Xem thêm: Giao dịch trung gian là gì? Các hình thức giao dịch phổ biến
Hướng dẫn trình bày OCF trong báo cáo tài chính
Theo Thông tư số 200/2014/TT-BTC và Thông tư 202/2014/TT-BTC, cách trình bày OCF trong báo cáo tài chính như sau:
Báo cáo tài chính đơn lẻ có thể trình bày OCF theo hai phương pháp: trực tiếp và gián tiếp. Trong khi đó, báo cáo tài chính hợp nhất phải trình bày OCF theo phương pháp gián tiếp.
- Phương pháp trực tiếp: Lưu chuyển dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh được xác định dựa trên sự chênh lệch giữa các khoản thu và chi. Các khoản chi sẽ dựa vào tài khoản vốn bằng tiền và tài khoản đối ứng được theo dõi trong sổ chi tiết.
- Phương pháp gián tiếp: Lưu chuyển dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh được xác định bằng cách điều chỉnh lợi nhuận trước thuế, loại trừ các khoản không dùng tiền mặt, những thay đổi của vốn lưu động trong kỳ và dòng tiền từ hoạt động đầu tư.
Các điều chỉnh từ lợi nhuận trước thuế bao gồm: khấu hao, các khoản dự phòng, lãi/lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái do đánh giá lại các khoản tiền có gốc ngoại tệ, lãi/lỗ từ hoạt động đầu tư, lãi vay phải trả, thay đổi khoản phải thu, thay đổi nợ phải trả, thay đổi hàng tồn kho, thay đổi trong các hoạt động kinh doanh khác và các điều chỉnh khác ngoài những điều đã liệt kê.
Báo cáo tài chính đơn lẻ có thể trình bày OCF theo hai phương pháp: trực tiếp và gián tiếp
Mối quan hệ của OCF và lợi nhuận trong doanh nghiệp
Trong chứng khoán, nhà đầu tư thường phân tích nhiều yếu tố để đưa ra quyết định đầu tư chính xác. Việc xác định mối quan hệ giữa OCF và lợi nhuận doanh nghiệp giúp nhà đầu tư có cái nhìn chi tiết hơn về tổ chức. Vậy, mối quan hệ này thực sự là gì?
Cả OCF và lợi nhuận đều phản ánh tình trạng hoạt động của doanh nghiệp. Tùy từng trường hợp, hai yếu tố này có thể tăng hoặc giảm.
- Nếu cả lợi nhuận và OCF đều tăng, điều đó cho thấy công ty đang hoạt động rất tốt. Ngược lại, nếu cả hai cùng giảm, cần xem xét lại chiến lược kinh doanh hiện tại.
- Nếu công ty có lợi nhuận lớn nhưng OCF thấp hoặc âm, điều này cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Khoản thu thực tế bị thấp, doanh nghiệp bán hàng nhưng không thu được tiền, có thể do sản xuất quá nhiều hoặc tích trữ nguyên vật liệu.
- Nếu công ty có lợi nhuận thấp nhưng OCF cao, điều này có thể do giảm tồn kho, khấu hao nhanh, hoặc khoản phải thu giảm, dẫn đến tiền mặt thu về tăng.
Khi đánh giá một doanh nghiệp cụ thể, báo cáo tài chính là cơ sở để phân tích. Đối với OCF, chỉ số này không phải lúc nào âm cũng là dấu hiệu xấu. Bạn nên kết hợp nhiều công cụ và yếu tố khác để có cái nhìn toàn diện hơn về tổ chức mà bạn quan tâm.
Cả OCF và lợi nhuận đều phản ánh tình trạng hoạt động của doanh nghiệp.
Lưu ý khi tính toán chỉ số OCF doanh nghiệp
Mỗi chỉ số đều có những lưu ý cụ thể. Dưới đây là những lưu ý về chỉ số OCF:
OCF phản ánh tình trạng dòng chảy của tiền trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi OCF dương, báo cáo sẽ có dấu “+”. Ngược lại, khi OCF âm, báo cáo sẽ có dấu “-”.
Trên bảng báo cáo tài chính, khi chỉ số OCF âm được trình bày trong ngoặc, điều đó có nghĩa là dòng tiền đó vẫn chưa được thu về từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Không phải tất cả nguồn tiền đều được tính trong chỉ số OCF. Các giao dịch như mua bán công nợ, xây dựng nhà máy, phân xưởng,... thuộc các hoạt động đầu tư và tài chính, nên không nằm trong dòng tiền từ hoạt động kinh doanh.
Một số lưu ý khi tính toán chỉ số OCF doanh nghiệp
Một số câu hỏi thường gặp
OCF trong xuất nhập khẩu là gì?
Trong xuất nhập khẩu, OCF không có nghĩa là Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. OCF trong trường hợp này thường là viết tắt của Original Commercial Document hoặc Original Commercial File, là các hồ sơ thương mại gốc được sử dụng trong quá trình thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu.
Làm thế nào để phân tích OCF?
Phân tích OCF là quá trình đánh giá khả năng tạo ra tiền mặt của doanh nghiệp từ các hoạt động kinh doanh chính trong một kỳ báo cáo nhất định.
OCF có bị ảnh hưởng bởi các yếu tố phi hoạt động kinh doanh không?
Có, OCF có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố phi hoạt động kinh doanh.
Dòng tiền thuần âm chứng tỏ điều gì?
Dòng tiền thuần âm chứng tỏ doanh nghiệp đang sử dụng nhiều tiền mặt hơn so với số tiền thu được từ các hoạt động kinh doanh chính.
Trên đây là bài viết OCF là gì? Cách tính OCF dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh. Theo dõi Tikop ngay để nhận các bài viết kiến thức tài chính mới nhất nhé!