Trung gian tài chính là gì? Các loại hình trung gian tài chính

Trung gian tài chính là gì?

Khái niệm về trung gian tài chính

Trung gian tài chính là các tổ chức hoặc cá nhân đóng vai trò kết nối giữa nhà đầu tư và người cần vay vốn. Trung gian tài chính giúp chuyển đổi nguồn tiền của người cho vay/nhà đầu tư thành nguồn vốn để thực hiện hoạt động tài chính hoặc kinh doanh. 

Trung gian tài chính là các tổ chức hoặc cá nhân đóng vai trò kết nối giữa nhà đầu tư và người cần vay vốn

Trung gian tài chính tiếng Anh là gì?

Trung gian tài chính là Financial Intermediary.

Ví dụ về trung gian tài chính

• Ngân hàng là trung gian tài chính quan trọng nhất, cung cấp dịch vụ tiền gửi, vay vốn, cho vay, và một loạt các dịch vụ tài chính khác như thanh toán và chuyển tiền.
• Công ty chứng khoán: Các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ môi giới chứng khoán, giúp nhà đầu tư mua bán chứng khoán và các công cụ tài chính khác trên thị trường chứng khoán.
• Công ty bảo hiểm: Các công ty bảo hiểm cung cấp các sản phẩm bảo hiểm để bảo vệ khách hàng khỏi rủi ro tài chính. Chúng có vai trò trung gian giữa người được bảo hiểm và các nhà đầu tư.

Vai trò của trung gian tài chính trong nền kinh tế

Liên kết bên vay và bên cho vay

Các trung gian tài chính đóng vai trò là cầu nối giữa những người có khả năng thanh khoản dư thừa (người tiết kiệm) và những người cần vay vốn (người đi vay). Bằng cách nhận tiền từ người gửi tiết kiệm, các trung gian tài chính có thể cung cấp vốn cho những người có nhu cầu vay vốn, từ đó đáp ứng các mục tiêu tài chính của khách hàng.

>> Xem thêm: Gửi tiết kiệm tích lũy là gì? Hình thức gửi tiết kiệm hấp dẫn hiện nay

Quản lý rủi ro

Trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và giảm thiểu rủi ro tài chính. Bằng cách phân tán rủi ro thông qua việc tập trung nguồn vốn và phân phối cho nhiều người vay, trung gian tài chính giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của một khoản vay không trả được hoặc một sự thất bại tài chính lớn.

Cung cấp dịch vụ tài chính

Trung gian tài chính cung cấp các dịch vụ tài chính như vay vốn, cho vay, lưu thông tiền tệ, chuyển tiền và thanh toán, giúp tạo ra một môi trường tài chính thuận lợi cho các cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức trong nền kinh tế.

Hỗ trợ phát triển kinh tế

Trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế. Bằng cách cung cấp tiền vay và nguồn vốn, trung gian tài chính giúp tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, tăng cường hoạt động kinh doanh và sáng tạo, và tạo ra việc làm và tăng trưởng kinh tế.

Đơn vị trung gian thông tin

Trung gian tài chính là đơn vị trung gian thông tin. Trung gian tài chính thúc đẩy hiệu quả tài chính bằng cách cung cấp kiến thức chuyên môn, phân tích tài chính, đánh giá rủi ro và tư vấn tài chính. Điều này giúp các cá nhân và doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định tài chính thông minh và tối ưu hóa lợi ích từ nguồn vốn sẵn có.

Huy động và phân phối vốn

Trung gian tài chính giúp huy động nguồn vốn từ những nhà đầu tư có thặng dư tiền và phân phối chúng đến những nhu cầu vốn của người cần vay. Điều này đảm bảo rằng tiền tài chính được dùng đúng mục đích và tăng cường khả năng đầu tư và phát triển kinh tế.

Trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và giảm thiểu rủi ro tài chính

Ưu nhược điểm của trung gian tài chính

Ưu điểm

• Thanh khoản cao: Trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự linh hoạt cho việc mua bán, giao dịch và chuyển đổi tài sản. Khi có nhu cầu tiền mặt, người sở hữu tài sản có thể dễ dàng bán để thu được tiền mặt ngay lập tức.
• Giao dịch an toàn: Các trung gian tài chính phải được quản lý và kiểm soát bởi các cơ quan nhà nước hoặc cơ quan quản lý tài chính có thẩm quyền. Điều này đem tới sự đảm bảo tài chính công bằng đối với người tiết kiệm, bởi vì các trung gian tài chính cần đáp ứng các điều khoản và quy định đối với lãi suất, rủi ro và dịch vụ tài chính. Sự đảm bảo này góp phần hạn chế rủi ro tổn thất tài sản của người tiết kiệm.
• Tối ưu chi phí: Các trung gian tài chính có trình độ chuyên môn cao về tài chính và quản lý rủi ro. Điều này giúp họ đơn giản hoá quy trình thanh toán và cắt giảm chi phí liên quan. Thông qua việc sử dụng các công cụ và giải pháp tài chính phù hợp, các trung gian tài chính có cơ hội đưa đến quyền lợi tài chính tối ưu đối với cả người gửi và người đi vay.
• Dịch vụ chuyên nghiệp: Các trung gian tài chính luôn cung cấp dịch vụ và tư vấn tài chính chuyên nghiệp cho khách hàng. Họ có hiểu biết và kỹ năng trong việc xác định các tuỳ lựa chọn tài chính, quản lý rủi ro và tối đa hoá lợi nhuận. Điều này cho phép khách hàng giảm thiểu thời gian, công sức trong việc xem xét và đưa ra lựa chọn tài chính, đồng thời nhận được dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp và đáng tin cậy.

Nhược điểm

• Rủi ro lãi suất: Sự biến động trong lãi suất có thể ảnh hưởng đến giá trị các công cụ tài chính như trái phiếu và sản phẩm tài chính liên quan đến lãi suất. Khi lãi suất tăng, giá trị trái phiếu giảm và ngược lại. Điều này có thể gây thiệt hại cho các nhà đầu tư và các tổ chức tài chính.
• Rủi ro thanh toán: Rủi ro thanh toán xuất hiện khi một bên không thực hiện đúng hoặc không thực hiện đúng theo cam kết thanh toán tài chính. Điều này có thể xảy ra trong các giao dịch tài chính, giao dịch giữa các ngân hàng hoặc các giao dịch quốc tế. Rủi ro thanh toán có thể gây ra sự không tin cậy và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động thị trường.
• Rủi ro tín dụng: Rủi ro tín dụng là khả năng một bên không thể hoặc không muốn trả nợ đúng theo cam kết. Điều này có thể xảy ra trong các khoản vay, trái phiếu, hợp đồng tương lai và các dạng tài chính khác. Rủi ro tín dụng có thể gây ra sự mất mát tài sản và gây ảnh hưởng đến sự ổn định của hệ thống tài chính.
• Rủi ro tỉ giá: Rủi ro tỷ giá xảy ra do biến động trong tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền. Điều này có thể ảnh hưởng đến giá trị các tài sản và khoản nợ, đặc biệt là trong các giao dịch quốc tế. Sự biến động tỷ giá có thể làm tăng rủi ro và làm mất đi lợi nhuận dự kiến.
• Sinh lời thấp: Khi đầu tư thông qua các trung gian tài chính, người đầu tư sẽ nhận được lợi nhuận thấp hơn so với khi đầu tư trực tiếp vào thị trường tài chính. Điều này làm hạn chế khả năng gia tăng tài sản và lợi nhuận từ hoạt động đầu tư.

Trung gian tài chính có nhiều ưu điểm và nhược điểm

Cách thức trung gian tài chính hoạt động

Các gói vay, cho mượn hoặc các giao dịch tài chính khác có thể được thực hiện thông qua trung gian tài chính. Tuy nhiên, trung gian tài chính phi ngân hàng không chấp nhận tiền gửi từ ngân hàng. Các trung gian đầu tư chuyển tiền từ các bên dư vốn đến các bên thiếu vốn. Nhiều trung gian tham gia vào các sàn giao dịch chứng khoán và thực hiện các chiến lược dài hạn nhằm duy trì và tăng trưởng tài sản của họ.

Bằng việc cung cấp vốn thông qua các công ty bảo hiểm khác, các ngân hàng kết nối người đi vay và người cho vay. Các công ty bảo hiểm thu phí bảo hiểm trên mỗi hợp đồng và cung cấp các lợi ích của chính sách.

Các trung gian đầu tư chuyển tiền từ các bên dư vốn đến các bên thiếu vốn

Các loại hình trung gian tài chính ở Việt Nam hiện nay

Dựa vào đặc điểm hoạt động

• Ngân hàng thương mại;
• Các loại quỹ tiết kiệm;
• Các quỹ tín dụng;
• Các công ty bảo hiểm;
• Các công ty tài chính;
• Các loại quỹ hỗ tương.

Dựa vào mức độ thực hiện

Các định chế nhận tiền gửi:

• Ngân hàng thương mại;
• Tổ chức tiết kiệm;
• Hiệp hội cho vay và tiết kiệm;
• Ngân hàng tiết kiệm hỗ tương.

Các định chế tiết kiệm theo hợp đồng:

• Công ty bảo hiểm nhân thọ;
• Công ty bảo hiểm tai nạn và tài sản;
• Các quỹ hưu trí.

Các định chế trung gian đầu tư:

• Các loại quỹ đầu tư;
• Các quỹ tương hỗ thị trường tiền tệ;
• Các công ty tài chính.

Trung gian tài chính được chia ra nhiều loại hình khác nhau

Một số câu hỏi về trung gian tài chính

Định chế tài chính trung gian là gì?

Định chế tài chính trung gian là tập hợp các tổ chức và cơ sở kinh doanh trong hệ thống tài chính mà chúng không trực tiếp tham gia vào hoạt động tài chính cơ bản như thu chi tiền, cho vay hoặc đầu tư. Thay vào đó, chúng thực hiện các chức năng trung gian giữa các bên tham gia trong thị trường tài chính.

Trung gian tài chính đóng vai trò gì trong việc huy động và phân phối vốn?

• Huy động vốn: Trung gian tài chính giúp huy động vốn từ các nguồn tài chính khác nhau.
• Phân phối vốn: Trung gian tài chính chuyển giao vốn từ nguồn huy động vốn đến các mục tiêu sử dụng vốn. 
• Định giá và phân loại rủi ro: Trung gian tài chính đóng vai trò trong việc định giá các công cụ tài chính và phân loại rủi ro của chúng. Các công ty chứng khoán và công ty tài chính cung cấp dịch vụ nghiên cứu thị trường và phân tích tài chính để định giá các công cụ tài chính và đưa ra khuyến nghị đầu tư. Các công ty bảo hiểm định giá rủi ro và tính toán phí bảo hiểm dựa trên các yếu tố rủi ro liên quan.
• Quản lý rủi ro: Trung gian tài chính giúp quản lý rủi ro trong quá trình huy động và phân phối vốn.

Chức năng của trung gian tài chính quan trọng nhất là gì?

Chức năng quan trọng nhất của trung gian tài chính là tạo điều kiện thuận lợi cho sự tương tác và giao dịch giữa các bên tham gia trong hệ thống tài chính. Nói cách khác, đó là việc kết nối giữa nguồn cung vốn và nguồn cầu vốn.

Trên đây là một số thông tin về trung gian tài chính. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu phần nào vè trung gian tài chính và đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Cùng đón đọc những bài viết về Kiến thức tài chính về Tikop lần sau nhé!