Hotline (8h-18h | T2-T6): 1900 88 68 57
Email (8h-21h): hotro@tikop.vn

Tư bản tài chính là gì? Đặc điểm, chế độ tham dự của tư bản tài chính

Đóng góp bởi:

Võ Thị Mỹ Duyên

Cập nhật:

02/03/2024

Tư bản tài chính là thuật ngữ không còn xa lạ trong lĩnh vực tài chính. Vậy Tư bản tài chính là gì? Đặc điểm, chế độ tham dự của tư bản tài chính. Tham khảo bài viết sau nhé!

Tư bản tài chính là gì?

Khái niệm tư bản tài chính

V.I. Lenin đã chỉ ra rằng, tư bản tài chính là kết quả của sự kết hợp giữa tư bản ngân hàng của một số ít ngân hàng độc quyền lớn nhất và tư bản của các liên minh độc quyền trong ngành công nghiệp. Tư bản tài chính không chỉ tồn tại mà còn phát triển dựa trên sự tương tác và tác động lẫn nhau giữa các ngân hàng và các doanh nghiệp công nghiệp.

Tư bản tài chính thể hiện sự hoà nhập hoặc xâm nhập lẫn nhau giữa các tổ chức độc quyền trong ngành công nghiệp và ngân hàng. Tính chất độc quyền này tạo ra sự thúc đẩy và hiệu quả trong hoạt động kinh tế. Sự hoà nhập hoặc xâm nhập đều tạo ra tác động phụ thuộc lẫn nhau, và các kết quả của hoạt động kinh tế của mỗi bên đều có ý nghĩa đối với bên kia.

Trong tính chất tư bản, các hoạt động tìm kiếm lợi ích độc quyền là mục tiêu chính. Đối với các nhà công nghiệp và ngân hàng, ý nghĩa tài chính được thể hiện qua việc tìm kiếm và thu được các lợi ích trong thị trường. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc giải thích sự phát triển của nền kinh tế.

Tư bản tài chính là một khái niệm kinh tế tài chính

Tư bản tài chính là một khái niệm kinh tế tài chính

Tư bản tài chính tiếng Anh là gì?

Tư bản tài chính trong tiếng Anh là Financial Capital.

Ví dụ về tư bản tài chính

Các ngân hàng lớn thường cung cấp vốn cho các tập đoàn để họ có thể thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh. Đồng thời, những ngân hàng này cũng thường mua cổ phiếu của các tập đoàn để có thể chi phối, kiểm soát và thu được lợi ích từ các doanh nghiệp đó. Ngược lại, các tập đoàn cũng có thể mua lại cổ phần của ngân hàng để tái chiếm hoặc thậm chí tự mở một ngân hàng riêng cho mình.

Lịch sử hình thành của tư bản tài chính

Sự tích tụ sản xuất trong công nghiệp dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền trong công nghiệp

Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, ngành công nghiệp phát triển mạnh mẽ, điều này dẫn đến sự tích tụ và tập trung ngày càng gia tăng. Điều này đã tạo ra các tổ chức độc quyền, với các doanh nghiệp lớn đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt. Tuy nhiên, khó khăn trong việc định đoạt người chiến thắng đã dẫn đến sự thỏa hiệp và hình thành các liên minh để giữ chặt độc quyền. Tín dụng trở thành một đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sản xuất và đồng thời góp phần tạo nên hình thức tổ chức mới, như các công ty cổ phần, làm tiền đề cho sự hình thành của các tổ chức độc quyền.

>> Xem thêm Cổ phần là gì? Phân loại, đặc điểm & Phân biệt cổ phần và cổ phiếu

Sự tích tụ sản xuất và độc quyền hoá trong công nghiệp dẫn đến tích tụ tư bản và độc quyền hoá trong lĩnh vực ngân hàng

Đồng thời với sự phát triển của công nghiệp, ngành ngân hàng cũng liên tục tích tụ và tập trung tư bản tiền tệ. Các ngân hàng độc lập đã giảm bớt do sự thiếu cạnh tranh, trở nên yếu đuối và chịu ảnh hưởng từ các quá trình sáp nhập. Số lượng ngân hàng lớn với nhiều chi nhánh đã tăng lên.

Khi hoạt động sản xuất công nghiệp tăng mạnh, các ngân hàng nhỏ không đủ khả năng phục vụ và do đó dần dần bị loại bỏ, sáp nhập hoặc phá sản. Quá trình này làm tăng sức mạnh của ngân hàng lớn, tạo ra tình trạng tư bản độc quyền trong hệ thống ngân hàng.

Sự dung hợp giữa bản độc quyền trong ngân hàng vài tư bản độc quyền trong công nghiệp

Với sự phát triển và độc quyền, vai trò của các ngân hàng đã trải qua sự thay đổi, xuất hiện những nhiệm vụ mới. Thay vì chỉ đóng vai trò như trung gian tài chính, các ngân hàng lớn và độc quyền ngày càng kiểm soát toàn bộ tư bản và tiền tệ của xã hội. Do đó, họ có quyền lực lớn và kiểm soát mọi hoạt động trong nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.

Tư bản tài chính được hình thành vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

Tư bản tài chính được hình thành vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

Bản chất của tư bản tài chính

Bản chất của tư bản tài chính là sự kết hợp giữa vốn của các ngân hàng và các tổ chức tài chính lớn, cùng với vốn của các liên minh công nghiệp. Điều này tạo ra một mạng lưới quan hệ tài chính mạnh mẽ và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Ví dụ điển hình cho tư bản tài chính là các ngân hàng đa quốc gia và các quỹ đầu tư toàn cầu như JPMorgan Chase, Goldman Sachs, hoặc BlackRock, có ảnh hưởng lớn đến thị trường tài chính và quản lý vốn trên toàn cầu.

Giá trị tài chính trở thành một yếu tố quan trọng khi xác định tiềm năng lớn

Giá trị tài chính trở thành một yếu tố quan trọng khi xác định tiềm năng lớn

Đặc điểm của tư bản tài chính

Xuất hiện ngành kinh tế mới

Với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng Khoa học Kỹ thuật, nền kinh tế tư bản chủ nghĩa đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều ngành kinh tế mới như ngành dịch vụ, bảo hiểm... Để thích ứng với cơ chế mới, những ngành nghề mới đã xuất hiện và tìm kiếm cơ hội cạnh tranh hiệu quả hơn dựa trên nhu cầu thực tế của thị trường.

Hiện nay, phạm vi liên kết và xâm nhập đã mở rộng ra nhiều ngành nghề khác nhau. Do đó, các tập đoàn tư bản tài chính cũng xuất hiện dưới hình thức một tổ hợp đa dạng, kết hợp nhiều lĩnh vực.

Cơ chế thị trường đổi mới

Khi tính chất quyền lực tập trung để tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường tăng cao, điều này sẽ dẫn đến sự thay đổi trong cơ chế thị trường. Việc phát hành rộng rãi các cổ phiếu với mệnh giá nhỏ mang lại hiệu suất cao trong việc huy động vốn từ nhiều thành phần trên thị trường.

Với sự sở hữu nhỏ này, cổ đông không trực tiếp tham gia vào quản lý hay điều hành doanh nghiệp, mà chế độ tham dự được thực hiện thông qua việc ủy nhiệm. Điều này có nghĩa là những đại cổ đông được ủy nhiệm sẽ quyết định phương hướng hoạt động của công ty cổ phần thay cho những cổ đông nhỏ lẻ.

>> Xem thêm Vốn cổ phần là gì? 5 điều nhà đầu tư cần biết về vốn cổ phần

Sự liên kết của thị trường tăng mạnh

Khi tư bản tài chính xuất hiện, sự đa dạng và kết nối trong thị trường gia tăng, trở nên phức tạp hơn. Ngân hàng công nghiệp cung cấp vốn cho doanh nghiệp để bảo đảm tín dụng cho hoạt động kinh doanh, hoặc để mua sắm các phương tiện sản xuất hiện đại, đắt tiền, sau đó cho thuê chúng cho các doanh nghiệp với chi phí hợp lý.

Trong bối cảnh cách mạng khoa học kỹ thuật diễn ra nhanh chóng, máy móc và trang thiết bị có thể trở nên lỗi thời, do đó việc thuê phương tiện và trang thiết bị là một giải pháp hợp lý. Điều này giúp doanh nghiệp có được trang thiết bị sản xuất mà không phải đối mặt với tình trạng hao mòn vô hình của tài sản, đồng thời giúp tiết kiệm chi phí đầu tư mua sắm khi cần gia nhập vào các ngành sản xuất mới.

Ngân hàng cũng mang lại các lợi ích ổn định và lâu dài cho doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo hiệu quả hoạt động và hỗ trợ sự phát triển khoa học và kỹ thuật thông qua việc hợp tác với doanh nghiệp.

Khi tư bản tài chính xuất hiện, sự đa dạng và kết nối trong thị trường gia tăng

Khi tư bản tài chính xuất hiện, sự đa dạng và kết nối trong thị trường gia tăng

Chế độ tham dự của tư bản tài chính

Sự phát triển của tư bản tài chính dẫn đến việc hình thành một nhóm nhỏ độc quyền, chi phối toàn bộ đời sống kinh tế và chính trị trong xã hội tư bản, được biết đến như là các đầu sỏ tài chính.

Các đầu sỏ tài chính xây dựng sự thống trị của họ thông qua chế độ tham dự. Chế độ tham dự thực sự là một công cụ quan trọng, trong đó một nhà tài chính lớn hoặc một tập đoàn tài chính, thông qua việc nắm giữ một số cổ phiếu chi phối, kiểm soát một công ty lớn nhất, thường được gọi là "công ty mẹ". Công ty này sau đó sở hữu cổ phiếu chi phối, thống trị một công ty khác, được gọi là "công ty con", và quy trình này tiếp tục cho đến các "công ty cháu" khác, và như vậy. Nhờ vào chế độ tham dự và cách tổ chức tập đoàn theo mô hình chuỗi này, một lượng vốn đầu tư nhỏ từ các nhà tư bản độc quyền tài chính có thể kiểm soát và điều tiết một lượng vốn lớn nhiều lần.

Ngoài "Chế độ tham dự", các đầu sỏ tài chính còn sử dụng những chiêu lược như: thành lập công ty mới, phát hành trái phiếu, thực hiện kinh doanh công trái, đầu cơ chứng khoán, đầu cơ đất đai... để thu được lợi nhuận độc quyền cao.

>> Xem thêm Đầu cơ là gì? So sánh khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chi tiết

Sự phát triển của tư bản tài chính dẫn đến việc hình thành một nhóm nhỏ độc quyền

Sự phát triển của tư bản tài chính dẫn đến việc hình thành một nhóm nhỏ độc quyền

Những biểu hiện mới của tư bản tài chính

Quá trình tích tụ và tập trung sản xuất trong công nghiệp, cùng với quá trình tích tụ và tập trung tư bản trong ngân hàng đã dẫn đến sự hình thành các tổ chức độc quyền ngân hàng. Theo quan điểm của Lenin, tư bản tài chính là sự dung hợp và thâm nhập lẫn nhau giữa các tổ chức độc quyền công nghiệp và tổ chức độc quyền ngân hàng.

Sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng Khoa học Kỹ thuật đã làm xuất hiện nhiều ngành kinh tế mới trong nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ và bảo hiểm, tăng tỷ trọng. Điều này đã thay đổi cách tổ chức và cơ chế thống trị của tư bản tài chính. Các tập đoàn tư bản tài chính hiện tồn tại dưới dạng tổ hợp đa dạng, kết hợp nhiều lĩnh vực khác nhau từ công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, tín dụng đến dịch vụ.

Sự liên kết và xâm nhập giữa tư bản ngân hàng và tư bản ngành công nghiệp ngày càng phức tạp, với tư bản tài chính mở rộng thị trường chứng khoán và tham gia vào các sở giao dịch trên thị trường quốc tế. Vai trò kinh tế và chính trị của tư bản tài chính ngày càng tăng, không chỉ trong phạm vi quốc gia mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến các quốc gia khác trên thế giới.

Cơ chế thị trường của tư bản tài chính trải qua sự thay đổi, với cổ phiếu mệnh giá nhỏ được phát hành rộng rãi và việc mở rộng chế độ tham dự thông qua chế độ ủy nhiệm. Điều này có nghĩa là đại cổ đông được ủy nhiệm để đại diện cho cổ đông ít cổ phiếu trong quyết định về hướng đi của công ty cổ phần.

Các tập đoàn tư bản tài chính đã tận dụng quá trình quốc tế hóa để mở rộng hoạt động của họ ra khỏi biên giới quốc gia. Sự ra đời của các trung tâm tài chính thế giới như Nhật Bản, Mỹ, Đức, Hồng Kông, Singapore là kết quả của sự hoạt động của các tập đoàn tài chính quốc tế. Bất kể hình thức nào xuất hiện, cơ chế thống trị có sự thay đổi ra sao, thì bản chất của tư bản tài chính vẫn giữ nguyên.

Các tập đoàn tư bản tài chính hiện tồn tại dưới dạng tổ hợp đa dạng

Các tập đoàn tư bản tài chính hiện tồn tại dưới dạng tổ hợp đa dạng

Những câu hỏi thường gặp về tư bản tài chính

Bản chất của tư bản tài chính là gì?

Trong bối cảnh của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, sự phát triển đột phá của cách mạng khoa học và công nghệ đã mang lại những thành tựu quan trọng. Đặc biệt, xuất hiện nhiều ngành kinh tế mới nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và cao của thị trường.

Các ngành như dịch vụ, bảo hiểm được coi là những lĩnh vực nổi bật trong thời kỳ này.Trong khi đó, công nghiệp đang dần mở rộng để đáp ứng các nhu cầu không chỉ là cơ bản mà còn là trải nghiệm và tận hưởng từ phía người tiêu dùng.

Tư bản tài chính là sự kết hợp của những tư bản nào?

Tư bản tài chính là kết quả hợp nhất giữa tư bản ngân hàng của một số ngân hàng độc quyền lớn nhất, với tư bản của những liên minh độc quyền về công nghiệp.

Sự ra đời của tư bản tài chính dựa trên cơ sở nào? 

Sự ra đời của tư bản tài chính dựa trên cơ sở của sự phát triển kinh tế, công nghiệp hóa, và sự gia tăng về quy mô và phức tạp của các giao dịch tài chính. Các yếu tố này cùng nhau tạo ra nhu cầu quản lý và sử dụng tư bản một cách hiệu quả hơn, từ đó dẫn đến sự hình thành và phát triển của tư bản tài chính.

Phía trên là toàn bộ nội dung về Tư bản tài chính là gì? Đặc điểm, chế độ tham dự của tư bản tài chính để bạn có thể tham khảo. Hy vọng với những thông tin trên Tikop sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu về thị trường, kinh tế nhé!

Tích luỹ linh hoạt cùng Tikop

Chỉ từ 50.000 VNĐ
Giao dịch 24/7
An toàn và minh bạch
Rút trước một phần không mất lợi nhuận

Bài viết có hữu ích không?

Xin lỗi bài viết chưa đáp ứng nhu cầu của bạn. Vấn đề bạn gặp phải là gì?

tikop

Cảm ơn phản hồi của bạn !

tikop
Hướng dẫn cách lập kế hoạch chi tiêu cá nhân chi tiết, hiệu quả

KIẾN THỨC CƠ BẢN

Hướng dẫn cách lập kế hoạch chi tiêu cá nhân chi tiết, hiệu quả

Bài toán chi tiêu cá nhân là vấn đề nhiều người suy nghĩ. Nếu bạn đang phân vân về việc dành bao nhiêu thu nhập cho các nhu cầu cơ bản, giải trí, tích lũy, Tikop sẽ hướng dẫn cách lập kế hoạch chi tiêu cá nhân chi tiết, hiệu quả qua bài viết sau nhé!

tikop_user_icon

Phương Uyên

tikop_calander_icon

17/01/2024

Đầu cơ là gì? So sánh khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chi tiết

KIẾN THỨC TÀI CHÍNH

Đầu cơ là gì? So sánh khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chi tiết

Đầu cơ là thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực đầu tư, chứng khoán, đem đến khả năng lợi nhuận cao. Vậy đầu cơ là gì? Tác động của đầu cơ đối với thị trường tài chính như thế nào? Cùng Tikop tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây nhé!

tikop_user_icon

Lê Thị Thu

tikop_calander_icon

18/10/2023

Đầu tư theo các quỹ ETF: Làm sao cho hiệu quả?

CHỨNG CHỈ QUỸ

Đầu tư theo các quỹ ETF: Làm sao cho hiệu quả?

Với những nhà đầu tư cá nhân, việc chọn ETF hay dựa hơi vào ETF để tạo riêng một danh mục cho mình là sự cân nhắc đáng kể.

tikop_user_icon

Tikop

tikop_calander_icon

24/03/2023

Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu? So sánh cổ phiếu và trái phiếu

CHỨNG KHOÁN

Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu? So sánh cổ phiếu và trái phiếu

Đầu tư là một trong những cách để tăng thu nhập và tích lũy tài sản. Trong thị trường tài chính, có hai loại đầu tư phổ biến là cổ phiếu và trái phiếu. Vậy

tikop_user_icon

Quỳnh Nguyễn Như

tikop_calander_icon

21/01/2024