Lãi suất tái chiết khấu là gì? Ảnh hưởng gì đến các ngân hàng?

Lãi suất tái chiết khấu là gì?

Khái niệm lãi suất tái chiết khấu

Lãi suất tái chiết khấu là tỷ lệ lãi suất mà ngân hàng Nhà nước áp dụng khi cho vay lại cho các ngân hàng thương mại. Đây là một trong những công cụ quản lý tiền tệ của ngân hàng trung ương để điều tiết lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế. Khi lãi suất tái chiết khấu tăng, các ngân hàng thương mại sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho ngân hàng trung ương, từ đó giảm lượng tiền dự trữ của họ và làm giảm khả năng cho vay. Ngược lại, khi lãi suất tái chiết khấu giảm, các ngân hàng thương mại có thể vay được nhiều tiền hơn từ ngân hàng trung ương và tăng khả năng cho vay.

Lãi suất chiết khấu là một khái niệm trong lĩnh vực tài chính

Ví dụ về lãi suất tái chiết khấu

Ví dụ cụ thể về lãi suất tái chiết khấu là lãi suất tái chiết khấu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). Hiện nay, lãi suất tái chiết khấu của NHNN là 3,5% đối với các ngân hàng thương mại. Điều này có nghĩa là nếu một ngân hàng thương mại muốn vay 100 tỷ đồng từ NHNN, họ sẽ phải trả lại 103,5 tỷ đồng sau một khoản thời gian nhất định.

Lãi suất tái chiết khấu tiếng Anh là gì?

Trong tiếng Anh, lãi suất tái chiết khấu là Discount Rate. 

Chủ thể tham gia hoạt động tái chiết khấu

Các chủ thể tham gia hoạt động tái chiết khấu bao gồm ngân hàng trung ương và các ngân hàng thương mại. Ngân hàng trung ương là cơ quan quản lý tiền tệ của một quốc gia, có trách nhiệm điều hành chính sách tiền tệ và quản lý lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế. Các ngân hàng thương mại là các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ cho khách hàng và có vai trò quan trọng trong việc cho vay và huy động vốn.

Vai trò của lãi suất tái chiết khấu

Lãi suất tái chiết khấu đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế. Nó ảnh hưởng đến hoạt động cho vay và huy động vốn của các ngân hàng thương mại, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế.

• Lãi suất tái chiết khấu được dùng để kiểm soát và điều tiết sự biến động lãi suất trên thị trường.
• Với ngân hàng thương mại lãi suất tái chiết khấu là lãi suất gốc để từ đó ấn định lãi suất chiết khấu và lãi suất cho vay khác.

Lãi suất tái chiết khấu được dùng để kiểm soát và điều tiết sự biến động lãi suất trên thị trường

Ý nghĩa của lãi suất tái chiết khấu

Đối với ngân hàng Thương Mại

Mức lãi chiết khấu do ngân hàng trung ương thiết lập có tác động đáng kể. Đối với các ngân hàng thương mại, đây là nền tảng chính. Hầu hết các ngân hàng đều theo dõi và cập nhật mức lãi chiết khấu trong suốt thời gian.

Chính xác hơn, lãi chiết khấu ảnh hưởng đến tỷ lệ dự trữ tiền mặt từ các ngân hàng một cách trực tiếp. Nó là cơ sở hỗ trợ các ngân hàng thương mại trong việc đưa ra quyết định về việc tăng hoặc giảm tỷ lệ dự trữ.

Đối với ngân hàng Trung Ương

Các ngân hàng thương mại bị ảnh hưởng bởi lãi chiết khấu. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là nó là công cụ chính của ngân hàng nhà nước và ảnh hưởng đến Ngân hàng Trung ương..

Để điều tiết cung tiền, Ngân hàng Trung ương sẽ quy định lãi chiết khấu. Theo đó, ngân hàng sẽ giảm lãi suất cho vay nếu họ muốn tăng lượng cung tiền. Và lãi chiết khấu sẽ tăng vì ngân hàng muốn giảm lượng cung tiền. Đơn giản là ngân hàng thương mại sẽ giảm cho vay khi lãi chiết khấu tăng.

Ý nghĩa của lãi suất tái chiết khấu đối với ngân hàng Thương Mại và ngân hàng Trung Ương

Phân biệt lãi suất chiết khấu và lãi suất tái chiết khấu

Lãi suất chiết khấu tiếng Anh là Discount Rate, có 2 (hai) loại chính:

• Loại 1: Lãi suất ngân hàng thương mại chiết khấu cho khách hàng bằng thương phiếu hoặc các giấy tờ có giá trị khác chưa đến hạn thanh toán 
• Loại 2: Lãi suất mà ngân hàng trung ương chiết khấu cho ngân hàng thương mại khi ngân hàng thương mại không đủ dự trữ bắt buộc bằng các giấy tờ có giá trị của chính mình
• Giá trị tái chiết khấu

Lãi suất tái chiết khấu, tiếng Anh là Re-Discount Interest Rate. Đây là lãi suất mà ngân hàng thương mại mang các giấy tờ có giá trị của khách hàng chưa đến hạn thanh toán của mình tới xin ngân hàng trung ương chiết khấu. 

Phân biệt lãi suất chiết khấu và lãi suất tái chiết khấu trong lĩnh vực tài chính

Cách tính lãi suất tái chiết khấu

Lãi suất chiết khấu được tính bằng 2 cách cụ thể như sau:

• Chi phí huy động vốn (funding cost)
• Trung bình trọng số chi phí vốn (WACC)

Chi phí huy động vốn

Chi phí huy động vốn (chi phí sử dụng vốn, chi phí cơ hội của vốn) là tỷ lệ lãi suất người bỏ vốn mong muốn thu lại từ dự án. 

Ví dụ: Nếu rút tiền tiết kiệm từ với lãi suất 7.2% để đầu tư thì lãi suất chiết khấu được tính là 7.2%.

Trung bình trọng số chi phí vốn

Doanh nghiệp có 2 nguồn gọi vốn chính, bao gồm: vay thương mại và vốn góp cổ đông. WACC được tính bằng chi phí sử dụng trung bình của hai nguồn vốn này. Công thức cụ thể như sau: 

Trong đó:

• WACC: Là chi phí sử dụng vốn trung bình của công ty.
• Re: Là tỷ suất thu nhập hy vọng có được của cổ đông.
• rD: Lãi suất mong muốn của bên cho vay.
• E: Giá thị trường cổ phần của doanh nghiệp. 
• D: Là giá thị trường nợ của bên doanh nghiệp. 
• TC: Là thuế suất thuế thu nhập của bên doanh nghiệp.

Trong đó:

• P0: Giá cổ phiếu công ty tại thời điểm gốc.
• Div0: Cổ tức cổ phiếu của công ty tại thời điểm gốc.
• g: Là dự kiến tỷ lệ tăng trưởng của cổ tức.

Công thức tính lãi suất tái chiết khấu

Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất tái chiết khấu

Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến lãi suất tái chiết khấu, trong đó có những yếu tố chính sau:

• Chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương: Ngân hàng trung ương có thể điều chỉnh lãi suất tái chiết khấu để kiểm soát lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế và hỗ trợ cho các ngân hàng thương mại.
• Tình hình kinh tế: Nếu nền kinh tế đang phát triển mạnh, ngân hàng trung ương có thể tăng lãi suất tái chiết khấu để kiềm chế sự gia tăng của lạm phát. Ngược lại, nếu nền kinh tế đang chậm lại, ngân hàng trung ương có thể giảm lãi suất tái chiết khấu để thúc đẩy hoạt động cho vay và tăng cường tín dụng.
• Tình hình tài chính của các ngân hàng thương mại: Nếu các ngân hàng thương mại gặp khó khăn trong việc huy động vốn hoặc có rủi ro tài chính, ngân hàng trung ương có thể tăng lãi suất tái chiết khấu để kiểm soát hoạt động cho vay của họ.
• Tình hình tiền tệ quốc tế: Nếu tỷ giá ngoại tệ tăng cao, ngân hàng trung ương có thể tăng lãi suất tái chiết khấu để hỗ trợ cho đồng tiền trong nước và giảm áp lực từ việc rút vốn ra ngoài.

Tác động của lãi suất chiết khấu

Câu hỏi thường gặp

Lãi suất tái chiết khấu áp dụng khi nào?

Lãi suất tái chiết khấu được áp dụng khi các ngân hàng thương mại vay lại từ ngân hàng trung ương. Điều này xảy ra khi các ngân hàng thương mại cần huy động vốn để đáp ứng nhu cầu cho vay của khách hàng hoặc khi họ gặp khó khăn trong việc huy động vốn.

Lãi suất tái chiết khấu phụ thuộc vào yếu tố nào?

Lãi suất tái chiết khấu phụ thuộc vào chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương và tình hình kinh tế của quốc gia. Nếu ngân hàng trung ương muốn kiềm chế lạm phát hoặc hỗ trợ cho nền kinh tế, họ có thể tăng hoặc giảm lãi suất tái chiết khấu.

Lãi suất chiết khấu và lãi suất tái chiết khấu cái nào cao hơn?

Lãi suất chiết khấu thường cao hơn lãi suất tái chiết khấu. Điều này là do lãi suất chiết khấu áp dụng khi ngân hàng trung ương cho vay trực tiếp cho chính phủ hoặc các tổ chức tín dụng khác, trong khi lãi suất tái chiết khấu áp dụng khi các ngân hàng thương mại vay lại từ ngân hàng trung ương.

Vì sao lãi suất tái chiết khấu thường thấp hơn lãi suất chiết khấu?

Lãi suất tái chiết khấu thường thấp hơn lãi suất chiết khấu vì đây là một công cụ quản lý tiền tệ để hỗ trợ cho hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại. Nếu lãi suất tái chiết khấu quá cao, các ngân hàng thương mại sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn và có thể dẫn đến rủi ro tài chính.

Như vậy, lãi suất tái chiết khấu là một công cụ quản lý tiền tệ quan trọng của ngân hàng trung ương để điều tiết hoạt động cho vay và huy động vốn của các ngân hàng thương mại. Lãi suất này phụ thuộc vào nhiều yếu tố và có vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định tài chính và kinh tế của một quốc gia. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm và ý nghĩa của lãi suất tái chiết khấu là gì và ảnh hưởng gì đến các ngân hàng. Đừng quên truy cập Tikop.vn để cập nhật kiến thức tài chính mới nhất mỗi ngày.