Chiết khấu là gì? Cách tính chiết khấu % mới nhất năm 2025

Chiết khấu là gì?

Khái niệm chiết khấu

Chiết khấu là hình thức giảm một phần giá trị ban đầu của sản phẩm, dịch vụ hoặc tài sản. Mục đích chính của chiết khấu thường là khuyến khích hành vi mua sắm, thanh toán sớm, hoặc phản ánh giá trị hiện tại của dòng tiền trong tương lai.

Trong kinh doanh hiện đại, chiết khấu không chỉ là một công cụ kích cầu đơn thuần mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược tài chính và quản lý dòng tiền. Khái niệm này xuất hiện phổ biến trong bán lẻ, tài chính doanh nghiệp, ngân hàng, cũng như các hoạt động đầu tư.

Trong bán lẻ, chiết khấu được hiểu đơn giản là các chương trình giảm giá trực tiếp dành cho người tiêu dùng. Lấy ví dụ, một cửa hàng thời trang áp dụng chương trình “giảm 15% cho hóa đơn từ 1 triệu đồng”. Mục tiêu ở đây là khuyến khích khách hàng chi tiêu nhiều hơn trong một lần mua sắm.

Trong lĩnh vực tài chính, chiết khấu mang tính kỹ thuật và phức tạp hơn, thường được dùng để xác định giá trị hiện tại của dòng tiền trong tương lai, thông qua tỷ suất chiết khấu. Ví dụ, nếu bạn dự kiến nhận được 1.000.000 VNĐ sau 1 năm, và tỷ suất chiết khấu là 10%, thì giá trị hiện tại (Present Value) chỉ còn khoảng 909.091 VNĐ. Việc tính toán này giúp nhà đầu tư đánh giá chính xác lợi ích thực sự của khoản đầu tư.

Một điểm cần lưu ý là chiết khấu thường bị nhầm lẫn với khuyến mãi. Mặc dù cả hai đều nhằm thu hút khách hàng và tăng doanh số, nhưng bản chất và mục đích kế toán của chúng lại khác nhau. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa chiết khấu và khuyến mãi:

>> Xem thêm: Hệ số là gì

Chiết khấu tiếng Anh là gì?

Chiết khấu trong tiếng Anh được gọi là Discount. Đây là thuật ngữ thường sử dụng trong kinh doanh để chỉ việc giảm giá sản phẩm hoặc dịch vụ.

Chiết khấu là giảm giá trị hoặc số tiền của sản phẩm, dịch vụ hoặc tài sản

Các loại chiết khấu phổ biến hiện nay

Chiết khấu thương mại

Chiết khấu thương mại là mức giảm giá mà người bán dành cho khách hàng khi họ mua sản phẩm với số lượng lớn. Hình thức này nhằm khuyến khích người mua thực hiện các giao dịch lớn hơn, và thường được áp dụng cho các nhà phân phối như siêu thị, cửa hàng tạp hóa hay đại lý. Thông qua chiết khấu thương mại, các doanh nghiệp có thể tăng doanh số và tối ưu hóa lượng hàng tồn kho.

Ví dụ: Một nhà sản xuất nước giải khát áp dụng chính sách chiết khấu như sau:

• Mua trên 100 thùng: Giảm 5%
• Mua trên 500 thùng: Giảm 10%
• Mua trên 1.000 thùng: Giảm 15%

Chiết khấu thương mại là giảm giá cho khách hàng khi mua số lượng lớn sản phẩm

Chiết khấu thanh toán

Chiết khấu thanh toán là khoản giảm giá mà người bán tự nguyện cung cấp cho người mua khi họ thanh toán trước hạn theo hợp đồng. Khoản chiết khấu này không liên quan đến hàng hóa hư hỏng hay bất kỳ thỏa thuận nào khác, mà chỉ dựa vào thời điểm thanh toán. Nó chỉ được áp dụng khi khách hàng thực hiện thanh toán trước thời hạn đã ký kết. Khác với chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán không phụ thuộc vào số lượng sản phẩm mà khách hàng mua.

Ví dụ: Một công ty cung cấp dịch vụ thiết kế website có điều khoản thanh toán là 30 ngày kể từ ngày nghiệm thu. Tuy nhiên, nếu khách hàng thanh toán trong vòng 10 ngày, họ sẽ được hưởng chiết khấu thanh toán 2%.

Chiết khấu thanh toán là giảm giá cho khách hàng khi họ thanh toán trước hạn

Chiết khấu theo số lượng

Chiết khấu theo số lượng là hình thức giảm giá dựa trên số lượng sản phẩm mà khách hàng mua. Mức chiết khấu thường tăng lên khi số lượng mua tăng, khuyến khích khách hàng mua nhiều hơn để được hưởng ưu đãi lớn hơn.

Ví dụ: Một cửa hàng thời trang bán áo thun áp dụng chính sách sau:

• Mua 1-5 áo: Giá gốc 100.000 VNĐ/áo
• Mua 6-10 áo: Giảm 5% => còn 95.000 VNĐ/áo
• Mua trên 10 áo: Giảm 10% => còn 90.000 VNĐ/áo

Chiết khấu theo số lượng là hình thức giảm giá dựa trên số lượng sản phẩm mà khách hàng mua

Chiết khấu sản phẩm

Chiết khấu sản phẩm là hình thức giảm giá áp dụng trực tiếp cho một sản phẩm cụ thể. Chương trình này thường được sử dụng để kích cầu cho các sản phẩm mới ra mắt, sản phẩm đang trong quá trình xả hàng tồn kho, hoặc các sản phẩm mà doanh nghiệp muốn tăng cường sự chú ý từ khách hàng.

Ví dụ: Một siêu thị điện máy thực hiện chương trình "Ngày hội giảm giá" cho các sản phẩm tivi, trong đó:

• Tivi Samsung 55 inch giảm 20%
• Tivi LG 65 inch giảm 25%
• Tặng kèm lò vi sóng khi mua tivi Sony 50 inch

Chiết khấu thẻ điện thoại

Chiết khấu thẻ điện thoại là việc giảm giá khi mua thẻ cào hoặc nạp tiền điện thoại trực tuyến. Hình thức này thường được cung cấp bởi các nhà mạng, các ứng dụng thanh toán hoặc các trang web bán lẻ trực tuyến.

Ví dụ: Ứng dụng thanh toán thường xuyên có chương trình khuyến mãi chiết khấu 3% cho tất cả các giao dịch nạp tiền điện thoại cho các nhà mạng Viettel, Mobifone, Vinaphone.

Ý nghĩa của chiết khấu

Đối với doanh nghiệp

Chiết khấu mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu kinh doanh quan trọng:

• Tăng doanh số bán hàng: Chiết khấu là một công cụ kích cầu hiệu quả, giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng và tăng doanh số bán hàng trong thời gian ngắn.
• Giải phóng hàng tồn kho: Chiết khấu được sử dụng để đẩy nhanh quá trình tiêu thụ hàng tồn kho, giải phóng vốn và giảm thiểu chi phí lưu kho.
• Thu hút khách hàng mới: Các chương trình chiết khấu hấp dẫn có thể thu hút sự chú ý của khách hàng tiềm năng, giúp doanh nghiệp mở rộng thị phần.
• Xây dựng lòng trung thành của khách hàng: Chiết khấu dành cho khách hàng thân thiết là một cách hiệu quả để thể hiện sự tri ân và khuyến khích họ tiếp tục ủng hộ sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.
• Cải thiện dòng tiền: Chiết khấu thanh toán giúp doanh nghiệp nhận được tiền sớm hơn, cải thiện dòng tiền và giảm thiểu rủi ro nợ xấu.
• Nâng cao lợi thế cạnh tranh: Chiết khấu có thể là một yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp cạnh tranh hiệu quả hơn trên thị trường, đặc biệt là trong các ngành hàng có nhiều đối thủ.

Chiết khấu giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu kinh doanh quan trọng

Đối với khách hàng

Chiết khấu mang lại những giá trị thiết thực, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí và tận hưởng nhiều ưu đãi:

• Tiết kiệm chi phí: Chiết khấu giúp khách hàng mua sản phẩm, dịch vụ với giá thấp hơn so với giá gốc, từ đó tiết kiệm chi phí sinh hoạt.
• Mua được nhiều sản phẩm hơn: Với cùng một số tiền, khách hàng có thể mua được nhiều sản phẩm hơn khi có chiết khấu, giúp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng.
• Trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới: Chiết khấu cho phép khách hàng thử nghiệm các sản phẩm, dịch vụ mới mà trước đây họ có thể e ngại về giá.
• Mua sắm thông minh hơn: Chiết khấu khuyến khích khách hàng so sánh giá cả và lựa chọn sản phẩm, dịch vụ phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của mình.
• Tận hưởng ưu đãi đặc biệt: Các chương trình chiết khấu dành riêng cho khách hàng thân thiết mang lại cảm giác được trân trọng và đánh giá cao, từ đó tăng cường sự gắn bó với thương hiệu.

Chiết khấu giúp khách hàng tiết kiệm chi phí và tận hưởng nhiều ưu đãi

Lợi ích của chiết khấu

Thúc đẩy doanh số bán hàng

Chiết khấu đóng vai trò như một chất xúc tác, thúc đẩy quá trình mua hàng của khách hàng. Việc giảm giá tạo động lực mạnh mẽ, khuyến khích khách hàng mua nhiều hơn hoặc mua nhanh hơn dự định. Điều này giúp doanh nghiệp tăng doanh thu, đạt được các mục tiêu kinh doanh một cách hiệu quả.

Tăng lợi thế cạnh tranh

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt, chiết khấu trở thành một yếu tố quan trọng để tạo sự khác biệt. Một chính sách chiết khấu hấp dẫn có thể giúp doanh nghiệp nổi bật hơn so với đối thủ, thu hút sự chú ý và chiếm được cảm tình của khách hàng.

Thu hút khách hàng mới

Chiết khấu không chỉ giữ chân khách hàng cũ mà còn là "thỏi nam châm" thu hút khách hàng mới. Các chương trình chiết khấu đặc biệt, như giảm giá cho lần mua hàng đầu tiên hoặc ưu đãi dành cho thành viên mới, tạo ra sự hấp dẫn khó cưỡng, khuyến khích khách hàng tiềm năng trải nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp.

Xử lý hàng tồn

Hàng tồn kho luôn là một vấn đề nan giải đối với nhiều doanh nghiệp. Chiết khấu được xem là "cứu cánh" giúp doanh nghiệp giải phóng hàng tồn kho một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc giảm giá kích thích nhu cầu mua sắm, giúp doanh nghiệp thu hồi vốn và giảm thiểu chi phí lưu kho.

Hạn chế của chiết khấu

Lợi nhuận giảm

Đây là hạn chế dễ thấy nhất của chiết khấu. Việc giảm giá trực tiếp làm giảm biên lợi nhuận trên mỗi sản phẩm hoặc dịch vụ bán ra. Nếu không có sự cân đối hợp lý giữa doanh số tăng thêm và mức giảm giá, tổng lợi nhuận của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng tiêu cực.

Xem thêm: Lợi nhuận là gì? Tìm hiểu thông tin và cách tính lợi nhuận chính xác nhất

Giảm giá trị thương hiệu 

Việc sử dụng chiết khấu quá thường xuyên có thể tạo ra ấn tượng rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp không có giá trị thực sự như mức giá niêm yết ban đầu. Điều này có thể làm suy giảm giá trị thương hiệu trong mắt khách hàng, đặc biệt là đối với các thương hiệu cao cấp.

Tạo ra thói quen mua hàng giá rẻ

Nếu khách hàng quen với việc mua hàng với giá chiết khấu, họ có thể trở nên ít sẵn sàng trả giá gốc cho sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Điều này tạo ra một thói quen mua hàng giá rẻ, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc duy trì lợi nhuận khi không có chương trình chiết khấu.

Phá giá thị trường

Việc các doanh nghiệp liên tục tung ra các chương trình chiết khấu sâu có thể dẫn đến một cuộc chiến về giá, gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ thị trường. Các doanh nghiệp nhỏ hơn có thể không đủ sức cạnh tranh về giá và buộc phải rời khỏi thị trường.

Xem thêm về Giá NET

Cách tính chiết khấu - công thức và ví dụ thực tế

Cách tính chiết khấu phần trăm (%)

Đây là công thức phổ biến nhất để tính giá sau khi đã áp dụng chiết khấu.

Trong đó:

• Giá gốc là giá ban đầu của sản phẩm/dịch vụ.
• % chiết khấu được tính theo phần trăm và cần chuyển đổi thành dạng thập phân khi áp dụng công thức (ví dụ 10% = 0,10).
• Giá sau chiết khấu là số tiền thực tế mà khách hàng phải trả sau khi giảm giá.

Ví dụ: Giả sử bạn muốn mua một sản phẩm có giá gốc là 1.000.000 VNĐ, dưới đây là số tiền bạn cần trả sau khi áp dụng các mức chiết khấu khác nhau:

Công thức cách tính chiết khấu phần trăm (%)

Cách tính giá gốc khi biết giá sau chiết khấu

Trong một số trường hợp, bạn có thể biết giá sau chiết khấu và tỷ lệ chiết khấu, nhưng lại muốn tính giá gốc ban đầu.

Trong đó:

• Giá sau chiết khấu: Giá đã được giảm sau khi áp dụng chiết khấu.
• % chiết khấu: Tỷ lệ phần trăm giảm giá so với giá gốc.

Ví dụ: Giả sử bạn vừa mua một sản phẩm với giá sau chiết khấu là 700.000 VNĐ và biết rằng cửa hàng đang áp dụng chiết khấu 30%, vậy giá gốc ban đầu là bao nhiêu?

Áp dụng công thức:

Giá gốc = 700.000 ÷ (1 - 0.30) = 700.000 / 0.70 = 1.000.000 VNĐ

Cách tính giá gốc khi biết giá sau chiết khấu

Công cụ và bảng tính chiết khấu

Google Sheets là một công cụ miễn phí và rất hữu ích để tạo bảng tính chiết khấu. Bạn có thể tự tạo một bảng tính đơn giản với các cột như "Tên sản phẩm", "Giá gốc", "% chiết khấu", "Giá sau chiết khấu". Sau đó, sử dụng công thức để tự động tính toán giá sau chiết khấu dựa trên giá gốc và tỷ lệ chiết khấu. Dưới đây là một ví dụ về bảng tính Google Sheet đơn giản:

Trong đó:

• Cột A chưa tên sản phẩm
• Cột B chứa giá gốc của sản phẩm.
• Cột C chứa tỷ lệ chiết khấu (ví dụ: 10% = 0.1).
• Cột D chứa công thức tính giá sau chiết khấu. Bạn chỉ cần nhập công thức vào ô D2 và kéo xuống để áp dụng cho các dòng còn lại.

Ngoài Google Sheets, bạn cũng có thể sử dụng các công cụ tính chiết khấu trực tuyến miễn phí:

• Calculator.net: Đây là một trang web cung cấp nhiều loại máy tính trực tuyến khác nhau, bao gồm cả máy tính chiết khấu. Bạn chỉ cần nhập giá gốc và tỷ lệ chiết khấu, công cụ sẽ tự động tính toán giá sau chiết khấu và số tiền tiết kiệm được.
• Percentage Calculator: Trang web này cung cấp nhiều công cụ tính toán liên quan đến phần trăm, bao gồm cả tính chiết khấu. Bạn có thể dễ dàng tính toán giá sau chiết khấu, số tiền chiết khấu hoặc tỷ lệ chiết khấu.
• RapidTables: Đây là một trang web cung cấp nhiều công cụ tính toán kỹ thuật, bao gồm cả máy tính chiết khấu. Công cụ này cho phép bạn tính toán giá sau chiết khấu, số tiền chiết khấu hoặc giá gốc khi biết các thông tin còn lại.

Quy định về chính sách chiết khấu tại Việt Nam

Mức giảm giá tối đa được áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ được quy định tại Điều 7 Nghị định 81/2018/NĐ-CP, cụ thể như sau:

"Mức giảm giá không được vượt quá 50% giá của hàng hóa và dịch vụ đó ngay trước thời gian diễn ra khuyến mại;

Các trường hợp tổ chức chương trình khuyến mại tập trung như khuyến mãi theo giờ, theo ngày, tuần, tháng, mùa… thì căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 6 thì được áp dụng tối đa mức giảm giá là 100%. Ngoài ra, các khuôn khổ hoạt động nhằm xúc tiến thương mại của Chính phủ cũng sẽ được áp dụng mức giảm giá 100%.

Những mặt hàng sau sẽ không cần áp dụng mức giảm giá tối đa đó là hàng hóa theo chính sách bình ổn giá của Nhà nước, hàng thực phẩm tươi sống, hàng hóa dịch vụ của doanh nghiệp phá sản, giải thể, thanh lý do thay đổi địa điểm kinh doanh, lĩnh vực ngành nghề hoạt động.

Lưu ý, hàng hóa đã chiết khấu thì giá tính thuế sẽ là giá sau chiết khấu. Mức chiết khấu là do thỏa thuận giữa hai bên mua và bán."

Kinh nghiệm xây dựng chính sách chiết khấu hiệu quả

Xác định đúng đối tượng & thời điểm chiết khấu

Để xây dựng chính sách chiết khấu hiệu quả, việc xác định đúng đối tượng khách hàng là rất quan trọng. Doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để hiểu rõ nhu cầu và thói quen tiêu dùng của từng nhóm khách hàng. Thời điểm áp dụng chiết khấu cũng cần được lựa chọn cẩn thận, như vào dịp lễ hoặc các mùa mua sắm cao điểm, nhằm tối ưu hóa khả năng thu hút khách hàng.

Hạn chế lạm dụng chiết khấu

Lạm dụng chiết khấu có thể làm giảm giá trị thương hiệu và lợi nhuận. Do đó, doanh nghiệp cần đặt ra quy định rõ ràng về mức chiết khấu tối đa và thời gian áp dụng. Việc đánh giá thường xuyên hiệu quả của các chương trình chiết khấu cũng giúp điều chỉnh kịp thời, tránh tình trạng khách hàng quen với giá thấp.

Kết hợp chiết khấu với quảng bá đa kênh

Sự kết hợp giữa chiết khấu và quảng bá đa kênh sẽ giúp tăng cường hiệu quả. Doanh nghiệp nên phát động chương trình chiết khấu trên nhiều nền tảng, từ trực tuyến đến ngoại tuyến, để tiếp cận được nhiều khách hàng hơn. Tích hợp nội dung chiết khấu với các chiến dịch marketing khác cũng là cách hiệu quả để gia tăng sự chú ý và khuyến khích tiêu dùng.

Tối ưu chiết khấu để không phá giá thị trường

Cuối cùng, doanh nghiệp cần tối ưu chiết khấu sao cho không làm phá giá thị trường. Theo dõi mức chiết khấu của đối thủ sẽ giúp doanh nghiệp tránh rơi vào cuộc chiến giá. Định giá hợp lý và đảm bảo rằng các chương trình chiết khấu không làm giảm giá trị nhận thức của thương hiệu là rất cần thiết để duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Kinh nghiệm xây dựng chính sách chiết khấu hiệu quả

Ứng dụng của chiết khấu trong tài chính và đầu tư

Chiết khấu dòng tiền (DCF)

Chiết khấu dòng tiền (DCF - Discounted Cash Flow) là một phương pháp định giá được sử dụng rộng rãi trong tài chính. DCF dựa trên nguyên tắc rằng giá trị của một khoản đầu tư (ví dụ: cổ phiếu, trái phiếu, dự án) bằng tổng giá trị hiện tại của tất cả các dòng tiền mà nó dự kiến sẽ tạo ra trong tương lai.

Để tính giá trị hiện tại của các dòng tiền này, người ta sử dụng một tỷ lệ chiết khấu để phản ánh rủi ro và giá trị thời gian của tiền tệ. Tỷ lệ chiết khấu càng cao, giá trị hiện tại của dòng tiền càng thấp.

Ứng dụng của chiết khấu dòng tiền trong đầu tư và kinh doanh

Tỷ lệ chiết khấu - Hệ số chiết khấu - Suất chiết khấu

Tỷ lệ chiết khấu (discount rate), hệ số chiết khấu (discount factor) và suất chiết khấu (discount yield) là các thuật ngữ liên quan đến việc chiết khấu dòng tiền trong tương lai về giá trị hiện tại.

• Tỷ lệ chiết khấu: Là tỷ lệ phần trăm được sử dụng để tính giá trị hiện tại của dòng tiền trong tương lai. Tỷ lệ này phản ánh rủi ro của khoản đầu tư và cơ hội đầu tư thay thế.
• Hệ số chiết khấu: Là giá trị được sử dụng để nhân với dòng tiền trong tương lai để tính giá trị hiện tại của nó. Hệ số này được tính bằng công thức: 1 / (1 + r)^n, trong đó r là tỷ lệ chiết khấu và n là số năm.
• Suất chiết khấu: Thường được sử dụng trong ngữ cảnh của trái phiếu, là tỷ lệ lợi nhuận mà nhà đầu tư yêu cầu để mua trái phiếu đó.

Ứng dụng của tỷ lệ chiết khấu - Hệ số chiết khấu - Suất chiết khấu trong đầu tư

Chiết khấu trong định giá tài sản

Chiết khấu được sử dụng rộng rãi trong việc định giá các loại tài sản khác nhau, như bất động sản, doanh nghiệp và các công cụ tài chính. Trong quá trình định giá, người ta thường sử dụng các phương pháp chiết khấu dòng tiền hoặc các phương pháp so sánh để xác định giá trị hợp lý của tài sản.

Chiết khấu trong định giá tài sản

Tái chiết khấu trong ngân hàng

Tái chiết khấu (rediscounting) là việc một ngân hàng thương mại bán lại các khoản phải thu ngắn hạn (ví dụ: thương phiếu, hối phiếu) cho ngân hàng trung ương để nhận tiền mặt. Ngân hàng trung ương sẽ mua lại các khoản phải thu này với một tỷ lệ chiết khấu nhất định. Tái chiết khấu là một công cụ quan trọng để ngân hàng trung ương điều tiết lượng tiền cung ứng trong nền kinh tế.

Tái chiết khấu trong ngân hàng

>> Xem thêm: Defichain là gì

Câu hỏi thường gặp liên quan đến chiết khấu

Chiết khấu có giúp tăng doanh số cho doanh nghiệp không?

Có, việc ứng dụng chiết khấu trong kinh doanh có thể giúp bạn tăng doanh số bán hàng vì nó có thể mang tới nhiều lợi ích như: thúc đẩy việc mua hàng, tạo thêm động lực cho khách hàng cũ, xử lý được số lượng lớn hàng tồn kho và thúc đẩy được doanh số trong khoảng thời gian ngắn hạn. Tuy nhiên thì bạn cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng và tính toán để đảm bảo rằng tác động lợi ích từ việc tăng doanh số vượt quá mức giảm lợi nhuận từ việc chiết khấu.

Có nên áp dụng chiết khấu trong kinh doanh không?

Nên sử dụng chiết khấu trong kinh doanh nhưng không được lạm dụng. 

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chiết khấu là gì và cách áp dụng hiệu quả trong thực tế. Đừng quên theo dõi chuyên mục Kiến thức tài chính của Tikop để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về tài chính và đầu tư nhé!