FOMO là gì? 9 cách đánh bại bẫy FOMO trong chứng khoán, crypto

FOMO là gì?

FOMO là cụm từ viết tắt của "Fear of Missing Out" trong tiếng Anh, có nghĩa là "sợ bị bỏ lỡ". Đây là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả cảm giác lo lắng, áp lực và cảm thấy bất an khi người ta tin rằng mình đang bỏ lỡ một điều gì đó

Những người đang gặp phải tình trạng này cho rằng những người xung quanh mình sẽ đạt được thứ mà mình không có được. Do đó, người mắc FOMO đôi lúc sẽ có những hành động thiếu lý trí và đưa ra quyết định sai lầm.

Trên thị trường chứng khoán và crypto, hiệu ứng FOMO cũng thường xảy ra với các nhà đầu tư. Họ cảm thấy lo sợ bị bỏ lỡ cơ hội đầu tư tiềm năng hoặc sợ trở nên “lạc hậu” khi thấy thị trường biến đổi từng ngày. 

Người gặp phải FOMO thường có xu hướng mua vào một tài sản đang trên đà tăng giá mạnh mà không quan tâm đến giá với mong muốn chóng kiếm lời. Hành động này diễn ra trong khi bạn chưa kịp nghiên cứu kỹ lưỡng, khả năng tăng lợi nhuận và rủi ro của tài sản này.

Ai là người gây ra FOMO?

Người mắc phải hội chứng FOMO thường bị kích thích bởi nhiều yếu tố bên ngoài như tiếp xúc với thành công, thành tựu của người khác… Lợi dụng các yếu tố này, trong crypto, FOMO được dùng như một công cụ đẩy giá của đồng tiền điện tử lên cao nhằm tạo thanh khoản và chốt lời.

Ai là người gây ra FOMO

Tại sao nhà đầu tư dễ rơi bẫy FOMO?

Trong chứng khoán, crypto rất nhiều nhà đầu tư mắc phải hội chứng tâm lý FOMO. Để lý giải điều này, bạn có thể tham khảo thông tin bên dưới.

1. Thiếu hiểu biết và cuốn theo số đông

Đối với các nhà đầu tư F0 mới tham gia thị trường, thiếu kiến thức và kinh nghiệm có thể khiến họ không hiểu rõ về các công cụ và cách thức đầu tư. Do đó, những quyết định mà họ đưa ra có thể không phù hợp với mục tiêu, tình hình tài chính và khả năng chịu rủi ro của mình.

Mặt khác, nhóm nhà đầu tư này còn dễ bị tác động và chi phối bởi các quyết định đầu tư dựa vào số đông. Họ thường bỏ qua việc nghiên cứu, phân tích của riêng mình. Hành động này biểu thị cho hiệu ứng tâm lý đám đông.

Hiệu ứng tâm lý đám đông có thể xuất hiện trong nhiều tình huống đầu tư. Ví dụ như khi một cổ phiếu bắt đầu tăng giá nhanh chóng, nhà đầu tư khác nhận thấy điều này và quyết định tham gia mua vào cổ phiếu đó, dù không có nghiên cứu kỹ lưỡng hoặc cơ sở kiến thức để họ đưa ra quyết định. 

2. Do tâm lý sợ bỏ qua cơ hội

Trong lĩnh vực chứng khoán, crypto, nhà đầu tư thường đứng trước nhiều lựa chọn. Cụ thể, trong trường hợp giá cổ phiếu đang tăng mạnh, nhà đầu tư vẫn tiếp tục mua vào lượng lớn vì họ lo sợ bỏ lỡ cơ hội tăng giá tiếp theo. 

Ngay cả khi mức lãi đã đạt kỳ vọng ban đầu thì họ cũng không có ý định bán ra. Kết quả là khi giá cổ phiếu đột ngột giảm giá khiến họ không kịp phản ứng và phải chịu lỗ nặng. 

Nếu họ không quyết đoán để đưa ra quyết định sẽ dẫn tới xu hướng hành động cảm tính. Lâu dần, điều này trở thành thói quen và khi đứng trước mỗi cơ hội họ lại cảm thấy băn khoăn, lưỡng lự.

Hiệu ứng FOMO gây tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội

3. Do quá tự tin, tự ti hoặc thiếu kiên nhẫn

Với người tự tin quá mức, họ cảm thấy rằng họ không muốn bỏ qua bất kỳ cơ hội nào, cho dù có phù hợp với mục tiêu và kế hoạch đầu tư của họ hay không. Hành động này dẫn lối cho khả năng mắc bẫy FOMO rất cao. 

Ngoài ra, thiếu lập trường và không tuân thủ kế hoạch trước đó có thể dẫn đến sự đổ vỡ của kế hoạch ban đầu. Điều này xảy ra khi nhà đầu tư không thể duy trì một tư duy nhất quán và dễ bị cuốn theo tình hình thị trường hoặc sự tác động của yếu tố tâm lý sợ hãi hoặc tự ti.

Người mắc hội chứng FOMO dễ rơi vào tự ti

4. Thiếu kế hoạch rõ ràng cho đầu tư

Kế hoạch đầu tư chi tiết, cụ thể giúp bạn định hướng, hoạch định và phân bổ nguồn vốn một cách phù hợp và đúng thời điểm. Từ đó giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư chính xác.

Ví dụ: Một nhà đầu tư có kế hoạch đầu tư trong chứng khoán với mục tiêu đạt lợi nhuận 15% trong vòng 12 tháng. 

Họ sẽ có kế hoạch cụ thể như nghiên cứu các cổ phiếu trong ngành công nghệ, tìm hiểu về doanh thu, lợi nhuận, cơ cấu vốn… để xác định những công ty có tiềm năng tăng trưởng. Sau đó, nhà đầu tư sử dụng nghiệp vụ phân tích để xác định điểm mua và bán cụ thể cho từng cổ phiếu.

Khi triển khai kế hoạch này, họ cũng xác định các quy tắc quản lý rủi ro như việc đặt “stop loss” để giới hạn chế lỗ trong trường hợp cổ phiếu giảm giá quá nhiều.

Ngược lại, khi không có kế hoạch đầu tư bạn có thể không biết phải đầu tư vào đâu và bỏ lỡ nhiều cơ hội, dẫn đến sự lãng phí thời gian và tiền bạc. 

Ví dụ: Một nhà đầu tư F0 mới bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán mà không có kế hoạch cụ thể. 

Họ nghe tin đồn về một công ty công nghệ mới và quyết định mua cổ phiếu của công ty đó chỉ dựa trên sự tin tưởng mù quáng hoặc theo ý kiến của mọi người xung quanh. 

Họ thậm chí còn không tìm hiểu về công ty, không xem xét các chỉ số tài chính hay thông tin về thị trường. Và họ cũng không đặt mục tiêu lợi nhuận cụ thể hay xác định mức độ rủi ro khi đầu tư. Hành động tiếp theo của các nhà đầu tư này chỉ là chờ đợi sự “ăn may” nếu cổ phiếu tăng giá như “đồn thổi”. 

Đứng trước nhiều lựa chọn, nhà đầu tư không biết hướng đi tiếp theo như nào dẫn đến hành động cảm tính. Kết quả của việc này là hiệu quả đầu tư thấp hơn kỳ vọng, thậm chí có thể gây lỗ vốn.

5. Tâm lý muốn chiến thắng lớn

Khi bạn bị cuốn vào hiệu ứng tâm lý này, bạn sẽ có mong muốn mãnh liệt là đạt được thành công và lợi nhuận lớn trong một thời gian ngắn. Điều này có thể dẫn đến việc tiếp cận thị trường hoặc đầu tư một cách thiếu thận trọng.

Người mắc FOMO có tính hiếu thắng

Những biểu hiện khi mắc hội chứng FOMO

1. Nôn nóng khi giao dịch

Nôn nóng trong khi giao dịch là biểu hiện dễ thấy nhất của người mắc hội chứng FOMO. Khi bị ảnh hưởng bởi FOMO, nhà đầu tư có thể trở nên thiếu kiên nhẫn và khó kiềm chế mong muốn tham gia vào một giao dịch hoặc đầu tư nhanh chóng để không bỏ lỡ cơ hội. 

2. Vội vàng hoặc lưỡng lự quá lâu trước khi vào lệnh

Người đầu tư không có kế hoạch giao dịch trước khi vào lệnh. Đây là một trạng thái mà người mắc FOMO vào lệnh một cách vội vàng mà không có sự tìm hiểu, nghiên cứu thị trường. Điều này có thể dẫn tới lựa chọn đầu tư không đúng thời điểm, gây lỗ lớn hoặc bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận cao hơn.

3. Cập nhật thông tin chậm

Thêm vào đó, khi nhà đầu cập nhật thị trường chậm khiến họ đánh giá sai tình hình và đưa ra quyết định không chính xác. Bởi tin tức có thể đã thay đổi hoặc thị trường đã diễn biến theo hướng khác mà họ chưa được “update” kịp thời. Do đó, việc cập nhật thông tin từng giờ, từng phút luôn là điều cần thiết với mỗi nhà đầu tư thông thái.

4. Không tin tưởng quyết định của bản thân

Nhiều nhà đầu tư chưa có đủ kiến thức để nghiên cứu thị trường chuyên sâu sẽ dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài. Lúc này, nếu họ thấy nhiều người đồn đoán về cơ hội lợi nhuận lớn ở một thị trường khác, họ sẽ có xu hướng không còn tin tưởng quyết định ban đầu của mình.

Người FOMO thiếu niềm tin vào bản thân

Tác hại khi rơi vào bẫy FOMO

Trong quá trình đầu tư, nhiều người đã rơi vào bẫy FOMO lúc nào không hay. Sau đây là những tác hại mà hội chứng này ảnh hưởng đến các nhà đầu tư. 

1. Gây tâm lý bất an, lo lắng

Khi người đầu tư rơi vào bẫy FOMO, họ luôn sợ đối diện với việc bỏ lỡ những cơ hội. Điều này đã tạo ra một áp lực lớn khiến họ rơi vào trạng thái bất an, lo lắng.

2. Hành động cảm tính, không còn tin vào bản thân

Bản thân người bị tâm lý FOMO luôn bị áp lực cảm xúc mạnh, làm mất đi sự lý trí và khả năng suy nghĩ thấu đáo. 

Khi họ đưa ra quyết định dựa vào phân tích của mình, nhưng lại thấy ý kiến đó trái ngược với quan điểm và suy nghĩ của đa số, có thể làm họ cảm thấy không chắc chắn và nghi ngờ. Trong tình huống này, bạn có thể dễ dàng bị cuốn theo cảm xúc và đưa ra hành động dựa trên cảm tính.

Người đầu tư FOMO bị ảnh hưởng nhiều bởi cảm xúc

3. Dễ thua lỗ

Có thể nói, hội chứng FOMO đã “thao túng tâm lý” người đầu tư để dẫn đến những quyết định sai lầm. Cụ thể, khi nhà đầu tư thiếu kiến thức và chỉ đơn thuần chạy theo “hiệu ứng đám đông” mà không hiểu rõ về thị trường có thể dẫn đến thua lỗ. 

Hành động này có tác động nghiêm trọng đến tâm lý của bạn, gây ra sai lầm trong quyết định đầu tư. Và hậu quả sau cùng là họ dễ bị “mất trắng” số tiền đầu tư của mình.

9 cách vượt qua bẫy FOMO

Tâm lý FOMO gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới nhà đầu tư. Vậy cách để vượt qua cạm bẫy FOMO là gì? Tìm hiểu 9 cách vượt bẫy FOMO hiệu quả.

1. Trang bị đầy đủ kiến thức về thị trường chứng khoán, crypto

Kiến thức chuyên môn giúp bạn hiểu rõ về hoạt động của thị trường chứng khoán và crypto, các yếu tố ảnh hưởng đến xu hướng và biến động của thị trường. Đồng thời, khi bạn trang bị đầy đủ kiến thức, bạn sẽ có khả năng phân tích, đánh giá để đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn.

Kiến thức tham gia thị trường chứng khoán và tiền ảo

2. Tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp

Tìm hiểu kỹ về tình hình kinh doanh, lợi nhuận để đánh giá được giá cổ phiếu tăng giảm, tiềm năng và quyết định đầu tư. Điều này giúp bạn đánh giá được tiềm năng và khả năng cạnh tranh của đơn vị này. Do đó, bạn có thể dễ dàng quyết định đầu tư hơn.

Nghiên cứu kỹ về doanh nghiệp để có chiến lược đầu tư phù hợp

3. Xác định phong cách đầu tư

Xác định phong cách đầu tư giúp bạn xây dựng được một kế hoạch rõ ràng và mục tiêu đầu tư cụ thể. Điều này giúp bạn tránh những quyết định dựa trên cảm xúc và thoát bẫy FOMO một cách hoàn hảo. 

Mặt khác, phong cách đầu tư cũng giúp bạn tập trung vào chiến lược đầu tư mà bạn am hiểu. Bạn có thể lựa chọn đầu tư dài hạn, trung hạn hay thậm chí là ngắn hạn miễn là bạn tính toán và chấp nhận được rủi ro, cơ hội của hành động này.

Phong cách đầu tư ảnh hưởng đến lợi nhuận đầu tư

4. Quản lý vốn hợp lý

Để giảm thiểu rủi ro và ngăn chặn việc đầu tư quá nhiều vào một cơ hội duy nhất dưới tác động của hội chứng FOMO. Nhà đầu tư nên thiết lập nguyên tắc và phương pháp quản lý vốn phù hợp. 

Bạn có thể đặt một số vốn đầu tư nhất định cho mỗi giao dịch và tuân thủ nguyên tắc không vượt quá giới hạn này. 

Quản lý nguồn vốn hiệu quả

5. Xây dựng kế hoạch đầu tư rõ ràng

Có mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn tập trung vào những điều quan trọng và tránh bị cuốn vào những bẫy mà FOMO bày ra.

Khi bạn đã thiết lập một kế hoạch rõ ràng, hoạch định rõ mục tiêu, lợi nhuận và ước tính trong khoảng thời gian cụ thể. Họ quyết định mua cổ phiếu tại mức giá ở thời điểm hiện tại và đặt một mức chốt lời tại mức giá cao hơn, dựa trên phân tích kỹ thuật và chỉ số thị trường.

Trong suốt khoảng thời gian trong kế hoạch, dù có những biến động trong thị trường chứng khoán và giá cổ phiếu, nhà đầu tư vẫn kiên nhẫn tuân thủ theo kế hoạch ban đầu. Họ vẫn không bị cuốn theo tâm lý đám đông hay bị cảm xúc chi phối. Đây là minh chứng rõ nhất trong việc kiên định với mục tiêu mà nhà đầu tư đã đề ra từ đầu.

6. Xác định đúng thời điểm cắt lỗ

Trong trường hợp thị trường gặp biến động và tại thời điểm đó bạn nhận thấy là lúc phải cắt lỗ thì đừng ngần ngại mà hãy hành động ngay. Việc quyết định đúng lúc và dứt khoát sẽ giúp bạn giữ lại được số tiền còn lại để tìm cơ hội tiếp tục đầu tư. 

Xác định thời điểm cắt lỗ khi đầu tư

7. Kiên định, tỉnh táo

Điều quan trọng là duy trì sự tỉnh táo và tránh bị ảnh hưởng cảm xúc từ sự biến động của thị trường. Đặc biệt, đứng trước cơ hội và thách thức, bạn phải học cách kiên định với những lựa chọn của mình. Hãy đánh giá tình hình một cách khách quan và hành động dựa trên những thông tin và kiến thức mình có. Bạn hãy tìm đọc và tham khảo tài liệu ở những nguồn thông tin uy tín. 

Việc tìm hiểu từ các nguồn đáng tin cậy sẽ giúp bạn chắt lọc được lượng kiến thức chuẩn, đúng chuyên môn. Đồng thời, bạn còn tránh được các thông tin sai lệch hoặc thiếu chính xác ở nhiều hội nhóm hiện nay.

Nhà đầu tư tỉnh táo đưa ra chiến lược phù hợp

8. Không chạy theo số đông

Đôi lúc, tâm lý FOMO khiến bạn mất niềm tin vào bản thân và dẫn dắt bạn theo xu hướng của đám đông. 

Xu hướng này có thể có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi và quyết định của một cá nhân. Tuy nhiên, không phải lúc nào xu hướng số đông cũng đúng bởi một số ý kiến hay hành động không được xây dựng trên cơ sở logic và căn cứ cụ thể mà chỉ dựa vào cảm tính.

Tương tự, xu hướng thiểu số không phải lúc nào cũng sai. Một ý kiến hay hành động của một nhóm người nhỏ hơn không mặc định là sai chỉ vì ít người ủng hộ.

Bởi vậy, khi có xu hướng đám đông thì điều bạn cần làm là gì để đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn:

• Tìm hiểu thật kỹ thông tin mà số đông đang hướng tới dựa vào sự nghiên cứu và phân tích chuyên sâu. 

• Dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của mình, hãy đánh giá xem liệu xu hướng đám đông có thực sự phù hợp với kế hoạch và mục tiêu đầu tư của mình hay không. 

• Đánh giá và đo lường mức độ rủi ro trong mỗi quyết định đầu tư.

Nhà đầu tư không nên chạy theo xu hướng đám đông

9. Học cách kiềm chế cảm xúc

Khi bạn FOMO có thể gây ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của mình. Do đó, bạn hãy học cách nhận biết trạng thái cảm xúc này để có thể kiểm soát và tiết chế chúng một cách hiệu quả. 

Khi bạn rơi vào trạng thái tiêu cực, hãy duy trì sự bình tĩnh và suy xét lại vấn đề một cách kỹ càng. Hãy thử thay đổi góc nhìn của bạn theo hướng tích cực hơn và từng bước điều chỉnh lại kế hoạch đầu tư để tái đầu tư vào các cơ hội mới. 

Người FOMO cần học cách kiềm chế cảm xúc

Câu hỏi thường gặp về FOMO

1. Có nên gồng lỗ không?

Câu trả lời là KHÔNG. “Gồng lỗ” không được coi là chiến lược đầu tư hiệu quả. Vì vậy, khi gặp trường hợp này, bạn nên “cắt lỗ” đúng lúc để lấy lại số tiền đó, tránh bị lỗ quá sâu. 

2. Có nên đầu tư theo số đông không?

Khi gặp phải hiệu ứng đám đông, nếu bạn không có kiến thức vững vàng thì rất dễ bị “cuốn theo” và sập bẫy FOMO. Vì vậy, để quyết định có nên đầu tư theo số đông không thì bạn cần:

• Tỉnh táo, kiên định

• Kiểm tra lại kế hoạch

• Tự đặt câu hỏi cho bản nếu đầu tư thì có rủi ro gì?

• Xác định nguồn vốn, có ảnh hưởng gì đến cuộc sống của bạn không

• Nếu đầu tư bạn hãy chuẩn bị tâm lý một cách tích cực trong mọi trường hợp.

Trong bài viết, Tikop đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về FOMO là gì và những cách thoát “bẫy” FOMO hiệu quả. Để tránh những tác động không tốt từ FOMO đến quyết định đầu tư của mình, bạn nên có những chiến lược đầu tư và tỉnh táo trước mọi quyết định. Bạn hãy đón đọc thêm nhiều chủ đề hấp dẫn khác tại Tikop nhé.