Margin là gì? 10 điều lưu ý về giao dịch ký quỹ (Margin)

Margin là gì?

Khái niệm Margin

Margin hay giao dịch ký quỹ chứng khoán là một phương thức giao dịch trong đầu tư, trong đó nhà đầu tư mượn tiền từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu hoặc trái phiếu. Khi đó, tài sản mà nhà đầu tư vay cũng được coi là tài sản thế chấp. Margin cho phép nhà đầu tư có thêm nguồn vốn để thực hiện các giao dịch.  

Ví dụ về Margin

Anh A có 100 triệu đồng và dự định mua cổ phiếu HPG (Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát). Tuy nhiên, trong trường hợp không muốn sử dụng tới số tiền của mình, anh A cũng có thể dùng Margin từ công ty chứng khoán để vay 100 triệu. Lúc này, 100 triệu đồng vay từ công ty chứng khoán được coi là tài sản thế chấp. 

Margin là một phương thức giao dịch trong đầu tư chứng khoán

Tỷ lệ Margin là gì?

Khái niệm tỷ lệ vay Margin

Tỷ lệ vay Margin là tỷ lệ giữa số tiền mà nhà đầu tư mượn từ công ty chứng khoán và giá trị tài sản giao dịch. Tỷ lệ này được xác định bởi công ty chứng khoán và có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định và chính sách của từng công ty.

Công thức tính tỷ lệ vay Margin

Công thức tính tỷ lệ vay Margin (Margin Ratio):

Trong đó:

• Giá trị tài sản mua: Tổng giá trị tài sản chứng khoán đã mua
• Ký quỹ đặt trước: Tổng giá trị khoản vay (gốc và lãi)

Ví dụ: Nếu nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu trị giá 10 triệu đồng và công ty chứng khoán yêu cầu một tỷ lệ ký quỹ 50%, nhà đầu tư cần đặt 5 triệu đồng vào tài khoản giao dịch.

Tỷ lệ vay Margin = (10 triệu - 5 triệu) / 10 triệu = 0.5 (hoặc 50%)

Tỷ lệ Margin bao nhiêu là an toàn?

Tỷ lệ Margin an toàn là mức tỷ lệ mà nhà đầu tư có thể duy trì mà không gặp rủi ro cao. Mức tỷ lệ Margin an toàn thường được xác định bởi công ty chứng khoán và có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định và chính sách của từng công ty.

Một tỷ lệ Margin an toàn thường được khuyến nghị là từ 30% đến 50%. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư nên có ít nhất 30% - 50% giá trị tài sản mua trong tài khoản của mình, và chỉ vay không quá 70% - 50% giá trị tài sản mua.

Tỷ lệ vay Margin là tỷ lệ giữa số tiền mà nhà đầu tư mượn từ công ty môi giới và giá trị tài sản giao dịch

Một số thuật ngữ liên quan đến Margin

Call Margin

Call Margin là một thông báo từ công ty chứng khoán yêu cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền vào tài khoản giao dịch để duy trì mức ký quỹ yêu cầu. Nếu nhà đầu tư không đáp ứng yêu cầu này, các lệnh của nhà đầu tư có thể bị đóng hoặc bị thanh lý.

Full Margin

Full Margin là một thuật ngữ chỉ việc sử dụng tỷ lệ ký quỹ tối đa được yêu cầu bởi công ty chứng khoán. Nhà đầu tư phải đặt đủ tiền ký quỹ để mua tài sản hoặc giao dịch.

Margin level

Margin level Là tỷ lệ giữa tổng giá trị tài sản và tổng giá trị ký quỹ trong tài khoản giao dịch. Nó được tính bằng công thức:

Margin Level thấp có thể đề xuất rằng tài khoản đang gặp rủi ro cao hơn về cuộc gọi ký quỹ.

Free Margin

Free Margin là số tiền còn lại trong tài khoản giao dịch sau khi đã trừ đi tỷ lệ ký quỹ đang sử dụng cho các giao dịch đang mở. Free Margin có thể được sử dụng để mở các giao dịch mới hoặc duy trì các giao dịch hiện tại.

Vay Margin

Vay Margin là hành động mượn tiền từ công ty chứng khoán để có thêm nguồn vốn cho hoạt động đầu tư. Nhà đầu tư có thể vay một phần giá trị tài sản mua thông qua Margin.

Tài khoản Margin

Tài khoản Margin là tài khoản được mở để thực hiện giao dịch sử dụng Margin. Trong tài khoản này, nhà đầu tư có thể vay tiền từ công ty chứng khoán để mua tài sản hoặc giao dịch.

Cắt Margin

Cắt Margin là một biện pháp tự động của công ty chứng khoán để giảm rủi ro khi tài khoản của nhà đầu tư gặp rủi ro cao. Khi mức Margin Level giảm xuống một ngưỡng nhất định, công ty chứng khoán có thể tự động đóng các giao dịch đang mở để giữ an toàn cho tài khoản.

Lệnh Margin

Lệnh Margin là một lệnh giao dịch được thực hiện thông qua sử dụng Margin, trong đó nhà đầu tư mua hoặc bán tài sản với việc sử dụng vốn vay từ công ty chứng khoán.

Một số thuật ngữ liên quan đến Margin

Điều kiện sử dụng Margin

Điều kiện sử dụng Margin thường được quy định bởi công ty chứng khoán và có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định và chính sách của từng công ty. Tuy nhiên, dưới đây là một số điều kiện sử dụng Margin phổ biến:

• Tài khoản Margin: Để sử dụng Margin, nhà đầu tư cần mở một tài khoản Margin với công ty chứng khoán. Quá trình mở tài khoản Margin có thể yêu cầu điền đơn đăng ký, cung cấp thông tin cá nhân, và tuân thủ các quy định và điều khoản của công ty môi giới.

• Ký quỹ ban đầu: Nhà đầu tư cần đặt một số tiền ký quỹ ban đầu vào tài khoản Margin để có thể mở các giao dịch sử dụng Margin. Số tiền ký quỹ ban đầu này thường được xác định bởi công ty chứng khoán và có thể khác nhau tùy thuộc vào loại tài khoản và loại tài sản giao dịch.

• Tỷ lệ ký quỹ: Công ty chứng khoán sẽ quy định tỷ lệ ký quỹ yêu cầu để mở các giao dịch sử dụng Margin. Tỷ lệ này là phần trăm giữa giá trị tài sản mua và số tiền ký quỹ mà nhà đầu tư phải đặt vào tài khoản. Ví dụ, nếu công ty chứng khoán yêu cầu tỷ lệ ký quỹ 50%, nhà đầu tư cần đặt 50% giá trị tài sản mua vào tài khoản để có thể mở giao dịch sử dụng Margin.

• Quản lý rủi ro: Sử dụng Margin đòi hỏi nhà đầu tư phải hiểu và quản lý rủi ro một cách cẩn thận. Mức đòn bẩy từ việc sử dụng Margin có thể tăng lợi nhuận, nhưng cũng có thể tăng rủi ro mất vốn. Nhà đầu tư nên có kiến thức đầy đủ về thị trường và phương pháp giao dịch sử dụng Margin trước khi bắt đầu.

• Cuộc gọi ký quỹ (Call Margin): Nếu mức tỷ lệ Margin trong tài khoản giảm xuống một ngưỡng quy định bởi công ty chứng khoán, công ty có thể yêu cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền vào tài khoản để duy trì mức ký quỹ yêu cầu. Nếu nhà đầu tư không đáp ứng yêu cầu này, có thể xảy ra cuộc gọi ký quỹ và công ty môi giới có thể đóng các giao dịch đang mở trong tài khoản.

Điều kiện sử dụng Margin

Phân loại vay Margin

Cross Margin

Cross Margin (còn được gọi là Global Margin) là một hình thức vay Margin mà tất cả các tài sản trong tài khoản của nhà đầu tư được sử dụng làm bảo đảm cho tất cả các giao dịch Margin. Điều này có nghĩa là tỷ lệ ký quỹ yêu cầu được tính toán dựa trên giá trị tổng thể của tất cả các tài sản có trong tài khoản, chứ không riêng lẻ cho từng giao dịch. Việc này cho phép nhà đầu tư sử dụng tài sản trong tài khoản để duy trì các giao dịch Margin mở, thậm chí khi một số giao dịch chịu lỗ.

Tuy nhiên, một điểm quan trọng cần lưu ý với Cross Margin là nếu một số giao dịch trong tài khoản chịu lỗ đến mức không thể duy trì tỷ lệ ký quỹ yêu cầu, có thể xảy ra tổn thất vốn và các tài sản khác trong tài khoản có thể bị bán để đảm bảo duy trì tỷ lệ ký quỹ yêu cầu.

Isolated Margin

Isolated Margin (còn được gọi là Specific Margin) là một hình thức vay Margin mà mỗi giao dịch Margin được cân nhắc và quản lý riêng lẻ. Trong Isolated Margin, nhà đầu tư cần cung cấp một số tiền ký quỹ riêng cho từng giao dịch Margin mở. Số tiền ký quỹ này có nhiệm vụ bảo đảm rằng tỷ lệ ký quỹ yêu cầu được duy trì cho mỗi giao dịch riêng lẻ.

Một ưu điểm của Isolated Margin là nếu một giao dịch chịu lỗ đến mức không thể duy trì tỷ lệ ký quỹ yêu cầu, chỉ giao dịch đó sẽ bị đóng và không ảnh hưởng đến các giao dịch khác trong tài khoản.

Có 2 loại Margin phổ biến

Vai trò của Margin đối với nhà đầu tư

Vai trò của Margin đối với nhà đầu tư là tăng cường khả năng tài chính và tạo ra tiềm năng tăng vốn đầu tư và lợi nhuận. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của Margin đối với nhà đầu tư:

• Tăng vốn đầu tư: Sử dụng Margin cho phép nhà đầu tư mua tài sản vượt quá số tiền sẵn có trong tài khoản của họ. Bằng cách vay tiền từ công ty chứng khoán, nhà đầu tư có thể tăng khả năng tài chính và mở rộng phạm vi đầu tư của mình. Điều này cho phép nhà đầu tư tham gia vào các giao dịch lớn hơn và tiếp cận đến các cơ hội đầu tư mà họ không thể thực hiện chỉ dựa trên vốn sẵn có.

• Tăng lợi nhuận: Sử dụng Margin có thể tăng cường lợi nhuận trong trường hợp các giao dịch thành công. Với việc sử dụng đòn bẩy từ Margin, nhà đầu tư có thể kiểm soát một số lượng tài sản lớn hơn so với vốn sẵn có, điều này có thể dẫn đến lợi nhuận cao hơn nếu giá tài sản tăng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng Margin cũng tăng rủi ro và có thể dẫn đến lỗ nếu các giao dịch không thành công.

• Mở rộng cơ hội đầu tư: Với Margin, nhà đầu tư có thể truy cập vào nhiều loại tài sản và thị trường khác nhau. Điều này mở rộng cơ hội đầu tư của họ và cho phép họ tham gia vào các thị trường tài chính và công cụ đa dạng. Bằng cách sử dụng Margin, nhà đầu tư có thể tham gia vào giao dịch trên thị trường chứng khoán, thị trường ngoại hối (Forex), thị trường hàng hóa và nhiều thị trường tài chính khác.

>> Xem thêm Thị trường tài chính là gì? Chức năng, vai trò thị trường tài chính

Sử dụng Margin có thể tăng cường lợi nhuận

Ảnh hưởng Margin đến thị trường

Sử dụng Margin để tăng hiệu quả đầu tư chứng khoán có thể làm tăng khối lượng giao dịch và đổ tiền vào thị trường, dẫn đến tăng trưởng giá cả. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán không chỉ bị ảnh hưởng bởi lượng cung tiền mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như thông tin kinh tế, chính trị, giá vàng, giá dầu, giá ngoại tệ, thiên tai và dịch bệnh.

Do đó, xu hướng tăng giá có thể bị ngừng lại hoặc thậm chí đảo chiều giảm. Trong trường hợp này, nhà đầu tư sử dụng Margin có thể gặp rủi ro lỗ và buộc phải bán chứng khoán đã mua để trả tiền vay từ công ty chứng khoán.

Bên cạnh những tác động tích cực như tăng khối lượng giao dịch và sôi động thị trường, việc sử dụng Margin cũng có thể mang đến những rủi ro. Trong trường hợp thị trường giảm mạnh và nhà đầu tư sử dụng Margin phải bán cổ phiếu để trả nợ Margin, giá cổ phiếu có thể giảm mạnh hơn nữa. Do đó, việc sử dụng Margin để đầu tư đòi hỏi sự quản lý cẩn thận và thận trọng.

Sử dụng Margin để tăng hiệu quả đầu tư chứng khoán

Ưu và nhược điểm khi sử dụng Margin

Ưu điểm

• Tăng khả năng đầu tư: Giao dịch ký quỹ cho phép bạn đầu tư với số lượng chứng khoán lớn hơn so với số tiền mặt hiện có. Điều này có thể là một cách tuyệt vời để tận dụng cơ hội trong thị trường hoặc mở rộng khả năng tiếp cận vào một ngành hoặc lĩnh vực cụ thể.
• Tiềm năng lợi nhuận tăng cao hơn: Nếu các chứng khoán mà bạn mua tăng giá, bạn sẽ thu được lợi nhuận trên toàn bộ số tiền đầu tư, không chỉ là phần bạn đã chi trả bằng tiền mặt. Điều này xảy ra vì bạn có thể bán chứng khoán với giá cao hơn, bao gồm cả số tiền mà bạn đã vay.

Tăng khả năng đầu tư khi sử dụng Margin

Nhược điểm

• Rủi ro mất tiền tăng lên: Trong trường hợp chứng khoán bạn mua giảm giá, bạn sẽ chịu thiệt hại về toàn bộ số tiền đầu tư, không chỉ là phần bạn trả bằng tiền mặt. Điều này bởi vì bạn vẫn phải trả lại số tiền vay từ sàn môi giới, ngay cả khi giá trị chứng khoán thấp hơn số tiền bạn đã chi trả.
• Yêu cầu ký quỹ bổ sung: Nếu giá trị chứng khoán của bạn giảm xuống dưới một mức nhất định, sàn môi giới có thể yêu cầu bạn nộp thêm tiền mặt vào tài khoản để đạt đủ giá trị yêu cầu. Nếu bạn không thể đáp ứng yêu cầu ký quỹ bổ sung, công ty chứng khoán có thể bán bớt số lượng tài sản của bạn để bù đắp khoản thiếu hụt.
• Chi phí lãi suất: Bạn sẽ phải trả lãi suất trên số tiền bạn vay từ sàn môi giới. Lãi suất cho các khoản vay ký quỹ thường cao hơn so với các hình thức vay mượn khác, ví dụ như thẻ tín dụng.

Có nên sử dụng Margin không?

Sử dụng đòn bẩy trong giao dịch chứng khoán mang lại cơ hội tăng lợi nhuận, nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao. Để tận dụng tối đa lợi ích của đòn bẩy, người sử dụng cần có kiến thức và kinh nghiệm sâu sắc về thị trường tài chính và hiểu rõ về cơ chế và quy định liên quan đến đòn bẩy.

Ngoài ra, việc sử dụng đòn bẩy nên được áp dụng vào các giao dịch ngắn hạn, khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng. Điều này giúp tăng khả năng sinh lời và giảm thời gian tiềm ẩn rủi ro.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần nhớ rằng sử dụng đòn bẩy có thể dẫn đến tình huống lỗ lớn nếu thị trường phục hồi ngược lại hoặc giảm mạnh. Do đó, việc sử dụng đòn bẩy cần được tiếp cận một cách cẩn thận và cân nhắc kỹ lưỡng với sự hiểu biết và kiểm soát rủi ro tốt.

>> Xem thêm Đòn bẩy tài chính là gì? Hướng dẫn công thức tính đòn bẩy tài chính và nhóm chỉ số phổ biến

Sử dụng đòn bẩy trong giao dịch chứng khoán mang lại cơ hội tăng lợi nhuận

Lưu ý khi sử dụng Margin

Nghiên cứu kỹ thị trường

Trước khi sử dụng Margin, cần tiến hành nghiên cứu kỹ thị trường. Hiểu rõ về xu hướng và biến động của các ngành, các cổ phiếu mục tiêu và các yếu tố tác động đến thị trường là rất quan trọng. Điều này giúp đưa ra quyết định đúng đắn và tăng khả năng thành công trong giao dịch sử dụng Margin.

Trước khi sử dụng Margin, cần tiến hành nghiên cứu kỹ thị trường

Sử dụng tỷ lệ Margin phù hợp

Việc sử dụng tỷ lệ Margin phù hợp là điều cần được lưu ý. Tránh sử dụng margin quá cao, vì điều này có thể tăng nguy cơ rủi ro và khiến bạn khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu ký quỹ bổ sung. Chọn một tỷ lệ Margin hợp lý, đảm bảo bạn có đủ vốn để đối phó với biến động thị trường và tránh rơi vào tình huống khó khăn.

Lựa chọn các cổ phiếu có tính thanh khoản cao

Khi sử dụng Margin, lựa chọn các cổ phiếu có tính thanh khoản cao là quan trọng. Các cổ phiếu có thanh khoản cao dễ dàng mua bán, giúp bạn thoát khỏi vị thế nhanh chóng khi cần thiết. Điều này giúp giảm rủi ro liên quan đến việc không thể tiếp cận tiền mặt để đáp ứng yêu cầu ký quỹ bổ sung.

Không FOMO theo thị trường

Tránh bị cuốn theo tâm lý FOMO (Fear Of Missing Out) trong giao dịch sử dụng margin. Đừng bị áp lực từ sự gia tăng giá trị của các cổ phiếu hoặc thị trường chung khiến bạn quyết định vội vàng. Hãy luôn đánh giá cẩn thận và xác định rủi ro trước khi đầu tư bằng Margin.

Lên kế hoạch phòng ngừa rủi ro

Trước khi sử dụng margin, hãy lên kế hoạch phòng ngừa rủi ro. Điều này bao gồm việc đặt ra mức dừng lỗ hợp lý để giới hạn thiệt hại trong trường hợp thị trường diễn biến không như dự đoán. Hãy có một kế hoạch chi tiết và tuân thủ nó để bảo vệ vốn đầu tư của bạn và tránh những rủi ro không mong muốn.

Câu hỏi thường gặp

Cổ phiếu nào được phép trong Margin?

Dựa trên quy định của Thông tư 120/2020/TT-BTC, chứng khoán có thể được giao dịch ký quỹ nếu chúng đáp ứng các tiêu chuẩn sau đây:

• Thời gian niêm yết và đăng ký giao dịch: Chứng khoán cần được niêm yết trên sàn giao dịch và đăng ký để được giao dịch ký quỹ.

• Quy mô nguồn vốn và kết quả kinh doanh: Doanh nghiệp hoặc tổ chức phát hành chứng khoán cần có quy mô nguồn vốn và kết quả kinh doanh phù hợp theo quy định.

• Tính thanh khoản và biến động giá: Nếu có, chứng khoán cần có mức độ thanh khoản và biến động giá đảm bảo đủ để thực hiện giao dịch ký quỹ.

• Minh bạch thông tin và các tiêu chí khác: Chứng khoán cần tuân thủ quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về minh bạch thông tin và các tiêu chí khác.

Có thể vay Margin bao nhiêu tiền?

Số tiền có thể vay bằng Margin phụ thuộc vào quy định của công ty chứng khoán mà bạn sử dụng. Thông thường, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu một tỷ lệ ký quỹ nhất định, ví dụ như 50% hoặc 70%, và bạn có thể vay số tiền tương đương với phần còn lại của giá trị chứng khoán. Ví dụ, nếu tỷ lệ ký quỹ là 50% và bạn có 10.000 đô la trong tài khoản, bạn có thể vay tối đa 10.000 đô la để mua chứng khoán.

Lãi suất Margin là bao nhiêu?

Lãi suất Margin phụ thuộc vào công ty chứng khoán mà bạn sử dụng. Thông thường, lãi suất Margin được tính dựa trên mức lãi suất cơ bản và được áp dụng hàng ngày trên số tiền bạn vay. Lãi suất Margin thường cao hơn so với các loại vay mượn khác, như vay qua ngân hàng. Để biết thông tin chính xác về lãi suất Margin, bạn nên tham khảo thông tin từ sàn giao dịch hoặc môi giới của bạn.

Xem thêm về so sánh lãi suất tiết kiệm

Cổ phiếu bị cắt Margin là gì?

Cắt Margin là quá trình khi công ty chứng khoán yêu cầu bạn nộp thêm tiền ký quỹ bổ sung do giá trị chứng khoán bạn đã mua bằng Margin giảm đi. Khi giá trị chứng khoán giảm đến một mức nhất định, sàn giao dịch có quyền cắt Margin để đảm bảo rằng bạn có đủ ký quỹ để đảm trách khoản vay. Nếu bạn không đáp ứng yêu cầu ký quỹ bổ sung, sàn giao dịch có thể bán chứng khoán của bạn để thu hồi số tiền nợ.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc một số vấn đề ngắn gọn, trọng tâm về Margin là gì? 10 điều lưu ý về giao dịch kỹ quỹ (margin). Theo dõi chuyên mục chứng khoán tại Tikop để cập nhật kiến thức đầu tư mỗi ngày nhé!