Tăng trưởng âm là gì? Đặc điểm và những ảnh hưởng tới nền kinh tế

Tăng trưởng âm là gì?

Khái niệm tăng trưởng âm

Tăng trưởng âm là tình trạng sụt giảm doanh thu hoặc thu nhập của doanh nghiệp, hoặc sự suy giảm trong nền kinh tế của một quốc gia, thể hiện qua sự giảm sút tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong một quý của năm. Tăng trưởng âm thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm âm.

Tăng trưởng âm tiếng Anh là gì?

Tăng trưởng âm trong tiếng Anh là Negative Growth.

Ví dụ về tăng trưởng âm

Theo Tổng cục Thống kê, tổng GDP của Việt Nam trong 9 tháng ước tăng 1,42%. Tuy nhiên, GDP quý 3 năm 2021 ước tính giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức tăng trưởng âm sâu nhất kể từ khi Việt Nam bắt đầu tính và công bố GDP quý (từ năm 2000). Điều này cho thấy rõ thực trạng của nền kinh tế và các xu hướng hiện tại, từ đó có thể xây dựng các chính sách đúng đắn để chuẩn bị cho sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế. 

Tăng trưởng âm thể hiện sự giảm doanh thu

Đặc điểm của tăng trưởng âm

Đo lường tổng sản phẩm quốc nội của nền kinh tế

Đánh giá GDP giúp xác định tốc độ tăng hay giảm của hoạt động kinh tế. GDP là chỉ số quan trọng phản ánh nguồn ngân sách, hiệu quả của các hoạt động kinh tế, và mức độ đáp ứng nhu cầu của người dân. Khi tổng đầu tư của nền kinh tế quốc gia giảm, lợi nhuận và thu nhập cũng sẽ bị ảnh hưởng theo. Do đó, Chính phủ cần điều chỉnh và cân đối lại các hoạt động chi tiêu để đảm bảo đáp ứng các nhu cầu thiết yếu.

Giảm doanh thu, thu nhập doanh nghiệp

Doanh thu và thu nhập là những mục tiêu cốt lõi mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng hướng đến. Khi doanh nghiệp rơi vào giai đoạn tăng trưởng âm, điều này thường dẫn đến sự sụt giảm đáng kể về doanh thu và thu nhập. Sự sụt giảm này được xác định trong một khoảng thời gian nhất định, sau khi đã trừ đi các chi phí cần thiết.

Khi một công ty đối mặt với tăng trưởng âm, mặc dù doanh thu giảm, nhưng các chi phí duy trì hoạt động như chi phí nguyên liệu, nhân lực, v.v., vẫn phải được đảm bảo, dẫn đến thu nhập bị hạn chế.

Ảnh hưởng, lan rộng ra nền kinh tế

Tăng trưởng âm không chỉ giới hạn ở một lĩnh vực cụ thể mà còn có thể lan rộng ra nhiều ngành nghề, khu vực địa lý, và thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Khi một ngành gặp khó khăn, các ngành liên quan cũng có thể bị tác động, tạo ra hiệu ứng domino khiến tăng trưởng âm lan rộng trên quy mô lớn hơn. Điều này có thể dẫn đến suy thoái kinh tế, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp và người tiêu dùng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Đặc điểm của tăng trưởng âm

Nguyên nhân dẫn đến việc nền kinh tế tăng trưởng âm

Tăng trưởng âm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Ảnh hưởng của thiên tai, tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn phức tạp trên toàn quốc, làm giảm xuất khẩu và chi phí tiêu dùng.
• Nhu cầu tiêu dùng, mua sắm và chi phí cho du lịch, dịch vụ giảm sút.
• Các vấn đề về dịch bệnh.
• Nguồn vốn sản xuất của các doanh nghiệp chưa đủ đảm bảo, giải ngân vốn đầu tư chậm.
• Các vấn đề về lao động, việc làm, an sinh xã hội, và xóa đói giảm nghèo chưa được đảm bảo, dẫn đến chất lượng cuộc sống thấp.
• Thiếu đầu ra cho sản phẩm sản xuất, gặp nhiều bất cập trong xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.
• Năng lực yếu kém trong quản lý, điều hành và chuyển đổi không đủ hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến nền kinh tế tăng trưởng âm

Cách tính tăng trưởng âm chi tiết

Tăng trưởng âm thường được đo bằng cách sử dụng tỷ lệ tăng trưởng GDP. Công thức tính tỷ lệ tăng trưởng GDP là:

Tỉ lệ tăng trưởng căn bản được biểu diễn một biện pháp đơn giản như sự khác biệt giữa hai giá trị theo thời gian trong mối tương quan với phần trăm của giá trị đầu tiên. 

• Nếu hai giá trị này bằng nhau, không có tăng trưởng thì tỉ lệ tăng trưởng bằng 0.
• Nếu hai giá trị này âm, tăng trưởng giảm thì tỉ lệ tăng trưởng âm, và ngược lại.

Một nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng âm dẫn đến sự giảm sút trong tăng trưởng tiền lương và sự suy giảm tổng thể của cung tiền. Các nhà kinh tế coi tăng trưởng âm là một dấu hiệu cảnh báo về khả năng suy thoái hoặc khủng hoảng kinh tế.

Tăng trưởng âm và sự thu hẹp của nền kinh tế thường kéo theo những hệ quả như giảm thu nhập thực tế, tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm sản xuất công nghiệp và doanh số bán hàng thấp hơn.

Cách tính tăng trưởng âm chi tiết

Tác động chính của tăng trưởng âm đến nền kinh tế

Làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP

Trong các giai đoạn kinh tế, khi tốc độ tăng trưởng GDP giảm cho thấy hoạt động kinh tế không hiệu quả. Nguyên nhân có thể là do kế hoạch không khả thi khi triển khai, hoặc việc thực hiện kế hoạch không đạt được kết quả như mong đợi. Kết quả là, các chỉ số tăng trưởng kinh tế đặt ra không được duy trì, thậm chí còn dẫn đến sự suy giảm của GDP.

GDP là thước đo phản ánh rõ ràng tốc độ tăng trưởng kinh tế; khi GDP giảm, điều đó cũng có nghĩa là nền kinh tế đang hoạt động kém hiệu quả. Thu nhập bình quân đầu người giảm trong khi giá cả hàng hóa trên thị trường không giảm khiến người dân mất đi khả năng mua sắm các sản phẩm cần thiết, nhu cầu của người dân không được đáp ứng đầy đủ, nền kinh tế đang có dấu hiệu không tích cực.

Biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm âm

Tăng trưởng âm thường được biểu thị bằng phần trăm âm và một mũi tên đi xuống trên đồ thị. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra khi GDP giảm đáng kể so với các giai đoạn kinh tế trước, tạo ra một mức chênh lệch lớn. Trong những trường hợp khác, tăng trưởng âm có thể vẫn được phản ánh bằng tỷ lệ phần trăm dương, cho thấy nền kinh tế đang có dấu hiệu suy giảm, dù mức độ không nghiêm trọng.

Phản ánh tính chất của nền kinh tế

Chu kỳ tăng trưởng âm phản ánh đặc điểm của nền kinh tế. Khi tăng trưởng dương, nền kinh tế đang trên đà phục hồi và phát triển. Ngược lại, tăng trưởng âm cho thấy nền kinh tế có thể đang trải qua suy thoái hoặc khủng hoảng, với những dấu hiệu giống nhau và kết quả chung là sự suy giảm kinh tế, giảm GDP và thu nhập bình quân đầu người.

Tăng trưởng âm dẫn đến giảm sản lượng kinh tế và năng suất, đồng thời suy giảm tổng cung tiền. Với những đặc điểm này, giá trị tạo ra cho nền kinh tế không đáp ứng được các yêu cầu trong kế hoạch phát triển. Nền kinh tế có dấu hiệu rơi vào giai đoạn khó khăn và cần nỗ lực để phục hồi.

>>> Xem thêm: Nền kinh tế thị trường là gì? Đặc trưng của nền kinh tế thị trường

Yếu tố gây suy thoái, khủng hoảng

Tăng trưởng âm chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nền kinh tế, và nó tác động đến nhiều vấn đề và đại lượng khác trong doanh nghiệp. Các hệ quả của tăng trưởng âm bao gồm tỷ lệ thất nghiệp cao hơn, mức độ sản xuất công nghiệp giảm, và doanh số bán hàng thấp. Những yếu tố này đều góp phần làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP. Khi nền kinh tế bị tác động bởi tăng trưởng âm, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn do hiệu ứng phản hồi.

Ngoài tăng trưởng âm, còn có các yếu tố khác như việc sử dụng ngân sách không hiệu quả, trang thiết bị và máy móc lỗi thời, và sự chậm trễ trong việc áp dụng khoa học và công nghệ.

Không phản ánh hiện trạng thực tại

Tăng trưởng âm có thể không phản ánh hiện trạng thực tại về nền kinh tế. Ví dụ, khi một doanh nghiệp gặp phải tăng trưởng âm, họ có thể cần sa thải những nhân viên có năng lực thấp và giữ lại những người có trình độ và kinh nghiệm cao hơn, những người có khả năng tạo ra giá trị cho doanh nghiệp trong tương lai. Do đó, những nhân viên còn lại có thể được hưởng mức lương tương xứng hơn, làm tăng giá trị thực của tiền lương. Những người tiêu dùng có thể cảm thấy nền kinh tế đang ổn định hoặc cải thiện, mặc dù thực tế có thể khác.

Ngược lại, khi nền kinh tế phát triển tích cực với tăng trưởng GDP cao, điều này có thể dẫn đến cải thiện thu nhập. Tuy nhiên, điều này cũng có thể làm tăng giá cả hàng hóa và khiến đồng tiền mất giá trị, dẫn đến tỷ lệ lạm phát cao. Trong trường hợp này, người dân có thể cảm thấy nền kinh tế đang rơi vào tình trạng suy thoái do lạm phát, mặc dù về mặt tăng trưởng GDP có vẻ đang tích cực.

>>> Xem thêm Tỷ lệ lạm phát Việt Nam qua các năm? Nguyên nhân và ảnh hưởng hiện nay

Tác động của tăng trưởng âm đến nền kinh tế

Giải pháp giảm thiểu tăng trưởng kinh tế âm

Để giảm thiểu tình trạng tăng trưởng kinh tế âm, chính phủ và các doanh nghiệp có thể thực hiện một số biện pháp nhằm hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và phát triển bền vững hơn.

• Tập trung vào việc ban hành và thực thi các chính sách tiền tệ, đồng thời thực hiện nghiêm túc Luật Ngân sách nhà nước và kỷ luật tài khóa.
• Cung cấp hỗ trợ vốn là giải pháp then chốt để giúp doanh nghiệp đối phó với thách thức, bao gồm việc đẩy mạnh huy động nguồn vốn đầu tư một cách nhanh chóng, hướng vốn tư nhân vào sản xuất và kinh doanh, cũng như xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ.
• Nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa trong nước so với hàng hóa nước ngoài.
• Thực hiện các chính sách hỗ trợ để phục hồi nhanh chóng từ những tác động của thiên tai và dịch bệnh.
• Doanh nghiệp cần chủ động nhận diện điểm yếu trong sản xuất, đánh giá tình hình hiện tại và tìm hiểu, khai thác các cơ hội trong tương lai.
• Tăng cường sức cầu của người lao động thông qua các biện pháp an sinh xã hội và đảm bảo ổn định chính trị - xã hội.

Các giải pháp giảm thiểu tăng trưởng kinh tế âm

Câu hỏi thường gặp

Tăng trưởng âm có nghĩa là gì?

Tăng trưởng âm xảy ra khi nền kinh tế ghi nhận tỷ lệ tăng trưởng GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) âm, nghĩa là GDP trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một quý hoặc một năm) thấp hơn so với cùng kỳ trước đó.

GDP tăng trưởng âm là gì?

GDP tăng trưởng âm là tình trạng khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của một quốc gia giảm so với các giai đoạn trước đó.

Tăng trưởng tín dụng âm là gì?

Tăng trưởng tín dụng âm xảy ra khi tổng số dư cho vay và tín dụng trong nền kinh tế giảm so với các giai đoạn trước.

Tốc độ tăng trưởng tính như thế nào?

Tốc độ tăng trưởng kinh tế được tính bằng cách lấy chênh lệch giữa quy mô kinh tế kỳ hiện tại so với quy mô kinh tế kỳ trước chia cho quy mô kinh tế kỳ trước.

Tốc độ tăng trưởng của thị trường là gì?

Tốc độ tăng trưởng của thị trường là tỷ lệ phần trăm cho thấy sự thay đổi trong quy mô hoặc giá trị của một thị trường trong một khoảng thời gian cụ thể. 

Nền kinh tế tăng trưởng là gì?

Nền kinh tế tăng trưởng là trạng thái của nền kinh tế khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của một quốc gia tăng lên theo thời gian. 

Tỷ lệ tăng trưởng GDP là gì?

Tỷ lệ tăng trưởng GDP là chỉ số kinh tế đo lường sự thay đổi tỷ lệ phần trăm của tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là hàng quý hoặc hàng năm.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về tăng trưởng âm là gì, giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về thuật ngữ tài chính và sự ảnh hưởng của chúng đến nền kinh tế. Cùng đón đọc những bài viết về Kiến thức tài chính của Tikop trong những bài viết sau nhé!