Tài sản cơ sở là gì?
Khái niệm tài sản cơ sở
Tài sản cơ sở là các tài sản tài chính mà giá của các công cụ phái sinh dựa trên đó. Công cụ phái sinh là các công cụ tài chính có giá dựa trên mỗi loại tài sản khác nhau, ví dụ như hợp đồng quyền chọn hoặc hợp đồng tương lai.
>>> Xem thêm: Hợp đồng kinh tế là gì? Đặc điểm và nội dung trên hợp đồng kinh tế
Tài sản cơ sở là khái niệm quen thuộc khi đầu tư vào các công cụ phái sinh
Tài sản cơ sở tiếng Anh là gì?
Tài sản cơ sở tiếng Anh là Underlying Asset.
Ví dụ về tài sản cơ sở
Giả sử:
Cổ phiếu FPT hiện đang giao dịch ở mức giá 90.000 VNĐ.
Hợp đồng tương lai FPT đang giao dịch ở mức 91.000 VNĐ.
Sự chênh lệch (cơ sở) giữa giá hợp đồng tương lai và giá cổ phiếu hiện tại là 1.000 VNĐ.
Sau đó, hãy xem xét 2 tình huống:
Tình huống 1: FPT công bố lợi nhuận quý tăng 10%.
Giá cổ phiếu FPT tăng lên 95.000 VNĐ.
Giá hợp đồng tương lai FPT tăng lên 96.000 VNĐ.
Tình huống 2: FPT công bố lợi nhuận quý giảm 10%.
Giá cổ phiếu FPT giảm xuống 85.000 VNĐ.
Giá hợp đồng tương lai FPT giảm xuống 86.000 VNĐ.
Trong cả hai tình huống, giá của hợp đồng tương lai FPT di chuyển cùng chiều với giá cổ phiếu FPT vì cổ phiếu FPT là tài sản cơ sở. Bất kỳ thay đổi nào về giá cơ bản sẽ được phản ánh bởi hợp đồng tương lai về hướng giá, động lượng và tỷ lệ.
>>> Xem thêm: Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu? So sánh cổ phiếu và trái phiếu
Đặc điểm của tài sản cơ sở
Tài sản cơ sở là nền tảng xác định giá trị của các công cụ phái sinh, mang các đặc điểm nổi bật sau:
Giá trị xác định: Giá trị của sản phẩm phái sinh hoặc đầu tư được lấy từ tài sản cơ sở. Bất kỳ thay đổi nào về giá trị của tài sản cơ sở sẽ tác động tương ứng đến giá trị của sản phẩm phái sinh hoặc sản phẩm đầu tư.
Quyền sở hữu: Tài sản cơ sở thể hiện quyền sở hữu thực tế hoặc quyền yêu cầu đối với một tài sản. Ví dụ, trong trường hợp cổ phiếu, tài sản cơ sở sẽ là cổ phiếu của một công ty cụ thể mà hợp đồng phái sinh hoặc khoản đầu tư dựa trên đó.
Thỏa thuận hợp đồng: Tài sản cơ sở tạo thành cơ sở cho thỏa thuận hợp đồng giữa hai bên. Các điều khoản và điều kiện của hợp đồng phái sinh hoặc sản phẩm đầu tư được liên kết trực tiếp với tài sản cơ sở.
Tài sản cơ sở là các tài sản tài chính mà giá của các công cụ phái sinh dựa trên đó
Phân loại tài sản cơ sở
Cổ phiếu
Cổ phiếu là một phần sở hữu của công ty. Giá cổ phiếu phụ thuộc vào các yếu tố cơ bản, cung và cầu trên thị trường, và các rủi ro bao gồm rủi ro thị trường, rủi ro về bảng cân đối kế toán và rủi ro kinh tế tổng quát.
Cổ phiếu là một phần sở hữu của công ty, thuộc tài sản cơ sở
Trái phiếu
Trái phiếu là công cụ tài chính cho vay tiền. Rủi ro liên quan đến trái phiếu bao gồm rủi ro vỡ nợ, rủi ro lãi suất, và rủi ro đối tác. Ví dụ: T-Bills, G-Sec (trái phiếu chính phủ Ấn Độ), LIBOR,..
Tiền tệ
Tiền tệ là đơn vị tiền tệ được sử dụng ở các quốc gia khác nhau như Rupee (₹), Euro (€), v.v. Rủi ro liên quan đến tiền tệ bao gồm rủi ro lãi suất, rủi ro địa chính trị và rủi ro nợ công. Ví dụ: USD/INR, GBP/INR, EUR/USD,...
Tiền tệ thuộc tài sản cơ sở của doanh nghiệp
Hàng hoá
Hàng hóa bao gồm thực phẩm tươi sống, hạt và hạt giống, kim loại quý như vàng, bạc,… Giá của hàng hóa phụ thuộc vào cung và cầu trên thị trường, và rủi ro bao gồm rủi ro thị trường và rủi ro kinh tế tổng quát.
Chỉ số
Chỉ số là các tập hợp các cổ phiếu như Nifty 50, Bank Nifty, Nifty Midcap 50, India VIX... Giá trị của chỉ số phụ thuộc vào cung và cầu trên thị trường, và rủi ro bao gồm rủi ro thị trường và rủi ro kinh tế tổng quát.
>>> Đọc ngay: Trái phiếu riêng lẻ là gì? Điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ
Mối quan hệ giữa tài sản cơ sở và hợp đồng phái sinh
Dưới đây là chi tiết về mối quan hệ giữa tài sản cơ sở và hợp đồng quyền chọn để bạn tham khảo:
Giá của hợp đồng quyền chọn được xác định từ giá của tài sản cơ sở.
Người phát hành hợp đồng phải mua hoặc bán tài sản cơ sở cho người mua hợp đồng vào ngày được chỉ định và theo mức giá đã thỏa thuận.
Người mua hợp đồng không bắt buộc phải mua tài sản cơ sở, nhưng họ có thể thực hiện quyền của mình nếu muốn.
Nếu đến ngày hết hạn mà giá tài sản cơ sở không thuận lợi, người mua có thể để cho quyền chọn đáo hạn mà không thực hiện. Trong trường hợp này, họ sẽ mất số tiền đã trả để mua quyền chọn.
Mối quan hệ giữa tài sản cơ sở và hợp đồng tương lai:
Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận bắt buộc giữa người mua và người bán về việc mua bán tài sản cơ sở khi hợp đồng đáo hạn.
Giá trong hợp đồng tương lai được xác định tại thời điểm ký kết hợp đồng.
Phần lớn các nhà giao dịch tương lai đóng vị thế trước khi hợp đồng đáo hạn vì họ không có nhu cầu sở hữu tài sản cơ sở.
Nhà đầu tư có thể mua hoặc bán hợp đồng tương lai và kiếm lợi nhuận nếu giá hợp đồng tương lai dịch chuyển theo hướng thuận lợi.
Mối quan hệ giữa tài sản cơ sở và hợp đồng phái sinh
Một số câu hỏi thường gặp
Tài sản phái sinh là gì?
Tài sản phái sinh là một loại hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác.
>>> Xem thêm: Nên mua cổ phiếu ngân hàng nào? Top 5 cổ phiếu tiềm năng 2024
Công cụ phái sinh là gì?
Công cụ phái sinh là các hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào một tài sản cơ sở hoặc một nhóm tài sản. Các tài sản thường được sử dụng là cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hàng hóa và các chỉ số thị trường.
Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh là gì?
Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh là những tài sản mà giá trị của hợp đồng phái sinh phụ thuộc vào. Nói cách khác, giá trị của hợp đồng phái sinh sẽ biến động theo giá trị của tài sản cơ sở.
Mục đích của tài sản cơ sở là gì?
Mục đích của tài sản cơ sở xác định mục cụ thể trong thỏa thuận có giá trị cho hợp đồng. Nó củng cố tính bảo mật liên quan đến thỏa thuận mà các bên liên quan cùng đồng ý trao đổi như một phần của hợp đồng phái sinh.
>>> Đọc ngay: Cổ phiếu cao su là gì? Top 6 mã cổ phiếu cao su tiềm năng năm 2024
Mục đích của tài sản cơ sở xác định mục cụ thể trong thỏa thuận có giá trị cho hợp đồng
Giá tài sản cơ sở tăng ảnh hưởng thế nào tới thị trường?
Biến động giá của tài sản cơ bản thường dẫn đến biến động giá tương ứng trong các công cụ phái sinh của chúng.
Nhà đầu tư có sở hữu tài sản cơ sở không?
Nhà đầu tư không có quyền sở hữu trực tiếp đối với tài sản cơ sở; thay vào đó, họ mua cổ phiếu của quỹ, từ đó đạt được danh hiệu cổ đông. Giá trị của các cổ phiếu quỹ này biến động theo sự thăng trầm của cổ phiếu hoặc trái phiếu nắm giữ trong quỹ.
Phía trên là toàn bộ về tài sản cơ sở để bạn có thể tham khảo, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về khái niệm này. Ngoài ra, đừng quên truy cập Tikop.vn để cập nhật kiến thức chứng khoán mới nhất mỗi ngày nhé!
Tải ứng dụng 
