Quỹ đầu tư chỉ số (Index Fund) là gì? Có nên đầu tư hiện nay không?

Index Fund là gì? Quỹ đầu tư chỉ số hoạt động ra sao?

Khái niệm Index Fund và nguồn gốc

Index Fund (Quỹ đầu tư chỉ số) là một loại quỹ đầu tư thụ động được thiết kế nhằm mô phỏng hiệu suất của một chỉ số chứng khoán cụ thể, ví dụ như S&P 500 (Mỹ), Nifty 50 (Ấn Độ) hay VN30 (Việt Nam). Thay vì cố gắng vượt trội thị trường như các quỹ chủ động, quỹ chỉ số (Index Fund) tái tạo danh mục giống hệt hoặc gần giống với danh mục chứng khoán cấu thành nên chỉ số đó, giúp nhà đầu tư hưởng lợi từ tăng trưởng thị trường một cách ổn định và chi phí thấp.

Khái niệm Index Fund bắt nguồn từ giả thuyết Thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis - EMH), cho rằng mọi thông tin đã phản ánh đầy đủ vào giá cổ phiếu, nên việc đánh bại thị trường là rất khó về dài hạn. Dựa trên lý thuyết đó, vào năm 1976, nhà sáng lập John C. Bogle đã giới thiệu Vanguard 500 Index Fund, quỹ chỉ số bán lẻ đầu tiên mô phỏng chỉ số S&P 500. Dù bị hoài nghi lúc đầu, quỹ nhanh chóng chứng minh hiệu quả, từ đó mở ra xu hướng đầu tư thụ động rộng rãi toàn cầu.

>> Xem thêm: Quỹ đầu tư là gì? Có nên tham gia quỹ đầu tư hiện nay không?

Index Fund là quỹ đầu tư thụ động

Cách Index Fund mô phỏng chỉ số chứng khoán

Một quỹ chỉ số hoạt động dựa trên nguyên tắc mô phỏng lại danh mục của một chỉ số chứng khoán, tức là đầu tư vào cùng các cổ phiếu với tỷ trọng tương ứng như trong chỉ số đó. Có 2 phương pháp phổ biến mà quỹ chỉ số sử dụng để thực hiện:

• Sao chép toàn bộ danh mục (Full Replication): Quỹ mua tất cả các cổ phiếu có trong chỉ số với tỷ trọng chính xác. Phương pháp này thường áp dụng với các chỉ số quy mô nhỏ hoặc trung bình như Nifty 50, VN30.
• Mô phỏng chọn lọc (Sampling/Optimization): Đối với chỉ số có rất nhiều cổ phiếu (như Russell 3000), quỹ có thể chỉ chọn ra một phần đại diện có tính tương quan cao để giảm chi phí giao dịch và quản lý, đồng thời vẫn đảm bảo theo sát hiệu suất chỉ số.

Vì không thực hiện giao dịch thường xuyên như các quỹ chủ động, Index Fund có chi phí quản lý thấp, ít biến động danh mục và giảm thiểu rủi ro do lựa chọn sai cổ phiếu. Tuy nhiên, hiệu suất của quỹ sẽ gần giống với chỉ số, không vượt trội và vẫn bị ảnh hưởng nếu toàn bộ thị trường đi xuống.

>> Xem thêm: Cổ phiếu là gì? Các đặc điểm và lưu ý cần biết khi đầu tư cổ phiếu

2 phương pháp phổ biến mà quỹ chỉ số sử dụng mô phỏng chỉ số chứng khoán

Ưu và nhược điểm khi đầu tư Index Fund

Ưu điểm 

• Phí quản lý thấp: Index Fund là quỹ được quản lý thụ động, không cần đội ngũ phân tích và giao dịch liên tục như các quỹ chủ động. Nhờ đó, phí quản lý thường rất thấp, giúp nhà đầu tư giữ lại nhiều lợi nhuận hơn trong dài hạn.
• Đầu tư thụ động, ít rủi ro chủ quan: Với chiến lược đầu tư thụ động mô phỏng chỉ số, nhà đầu tư không cần lo lắng về việc lựa chọn cổ phiếu hay thời điểm giao dịch. Từ đó, giúp giảm rủi ro từ các quyết định chủ quan hoặc sai lầm của người quản lý quỹ.
• Đa dạng hóa danh mục tự động: Quỹ chỉ số thường đầu tư vào hàng chục, thậm chí hàng trăm cổ phiếu trong chỉ số, nhờ đó giảm thiểu rủi ro của từng mã riêng lẻ. Việc phân tán rủi ro này giúp bảo vệ nhà đầu tư khi một số cổ phiếu trong danh mục bị sụt giảm.

>> Xem thêm: Công ty quản lý quỹ là gì? 20+ công ty quản lý quỹ ở Việt Nam

Nhược điểm

• Lợi nhuận phụ thuộc vào thị trường: Index Fund không chủ động lựa chọn cổ phiếu tiềm năng nên chỉ đơn giản phản ánh xu hướng thị trường chung. Trong giai đoạn thị trường giảm điểm, quỹ cũng sẽ giảm theo và khó tạo ra lợi nhuận vượt trội như một số quỹ chủ động xuất sắc.
• Thiếu tính linh hoạt: Do mục tiêu là theo sát chỉ số, Index Fund không thể điều chỉnh linh hoạt danh mục đầu tư trước các sự kiện lớn như khủng hoảng kinh tế hay cổ phiếu mất giá mạnh. 

Một số ưu điểm khi đầu tư Index Fund

So sánh Index Fund, ETF và quỹ chủ động (Mutual Fund)

So sánh

Bảng so sánh Index Fund, quỹ ETF và quỹ chủ động (Mutual Fund):

Khi nào nên chọn Index Fund thay vì ETF?

• Bạn muốn đầu tư định kỳ hàng tháng mà không tốn phí giao dịch: Nếu bạn đang theo đuổi hình thức đầu tư định kỳ hàng tháng (DCA) với số vốn nhỏ, Index Fund là lựa chọn tối ưu. Bạn có thể mua trực tiếp tại các công ty quản lý quỹ như VinaCapital, SSIAM, DCVFM... mà không mất phí giao dịch, không cần mở tài khoản chứng khoán. Ngược lại, đầu tư ETF sẽ yêu cầu bạn mở tài khoản tại công ty chứng khoán và chịu phí mỗi lần mua bán.
• Bạn không quan tâm đến giá lên xuống trong ngày: Index Fund chỉ được định giá một lần vào cuối ngày giao dịch, theo giá trị tài sản ròng (NAV). Việc này giúp bạn tránh lo lắng hay bị tác động cảm xúc bởi sự biến động giá liên tục trong phiên như khi mua ETF. Nếu bạn muốn đầu tư một cách đơn giản, không cần theo dõi thị trường quá nhiều, thì Index Fund là lựa chọn phù hợp.
• Bạn muốn đầu tư dài hạn, không cần theo dõi thường xuyên: Index Fund rất phù hợp với nhà đầu tư dài hạn, đặc biệt nếu bạn không có nhiều thời gian theo dõi thị trường. Bạn chỉ cần chọn một quỹ chỉ số uy tín, đầu tư đều đặn mỗi tháng, và để đó tăng trưởng theo thời gian. Đây là phong cách đầu tư “lười mà hiệu quả”, rất phù hợp với người mới bắt đầu.
• Bạn chưa có tài khoản chứng khoán hoặc không muốn mở: Tại Việt Nam, để mua ETF, bạn cần có tài khoản chứng khoán tại các công ty như VNDirect, SSI, TCBS… Tuy nhiên, nếu bạn chưa có tài khoản hoặc không muốn thực hiện giao dịch như cổ phiếu, thì Index Fund là lựa chọn dễ dàng hơn, chỉ cần đăng ký trực tiếp với công ty quản lý quỹ, nạp tiền, và bắt đầu đầu tư.
• Bạn muốn đa dạng hóa rủi ro ngay từ số vốn nhỏ: Với số tiền chỉ từ 100.000 đồng, bạn đã có thể đầu tư vào Index Fund theo các chỉ số lớn như VN30, VNX50... giúp phân tán rủi ro, thay vì mua từng mã cổ phiếu lẻ tẻ. Đây là cách thông minh để không “bỏ trứng vào một giỏ” ngay từ khi mới bắt đầu hành trình đầu tư.

Những lý do nhà đầu tư chọn Index Fund thay vì ETF

Có nên đầu tư vào Index Fund không?

Index Fund là lựa chọn phù hợp cho những nhà đầu tư mong muốn xây dựng tài sản bền vững theo thời gian mà không cần theo dõi thị trường thường xuyên. Đặc biệt, nếu bạn:

• Có số vốn nhỏ nhưng muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư
• Ưu tiên sự an toàn, ổn định hơn là rủi ro cao
• Không có nhiều thời gian hoặc kiến thức chuyên sâu về tài chính
• Mong muốn tiết kiệm chi phí đầu tư (phí quản lý thấp)
• Theo đuổi chiến lược đầu tư dài hạn

>> Xem thêm: Bí quyết đầu tư dài hạn thành công cho các nhà đầu tư mới

Cách đầu tư Index Fund ở Việt Nam đơn giản cho người mới

Việc đầu tư vào Index Fund tại Việt Nam ngày càng trở nên dễ dàng nhờ vào sự phát triển của các nền tảng giao dịch trực tuyến. Bạn có thể mở tài khoản và đầu tư Index Fund thông qua các app của công ty chứng khoán uy tín như:

• VPS SmartOne
• TCBS (Techcom Securities)
• SSI iBoard hoặc SSI iWin
• VNDirect, Mirae Asset, BIDV Securities,…Các app này đều hỗ trợ đăng ký online và có giao diện thân thiện cho người mới.

Quy trình đầu tư cơ bản

Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán: Đăng ký trực tuyến trên website hoặc app của công ty chứng khoán (thường cần CCCD và xác minh eKYC). Ký hợp đồng điện tử và kích hoạt tài khoản.

Bước 2: Chọn quỹ chỉ số (Index Fund) muốn đầu tư: Tìm kiếm các quỹ ETF hoặc Index Fund.

Bước 3: Nạp tiền và đặt lệnh mua: 

• Liên kết tài khoản ngân hàng. Chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản chứng khoán.
• Tìm mã quỹ muốn mua => Chọn số lượng => Đặt lệnh mua (giá thị trường hoặc giá giới hạn). Giao dịch sẽ khớp trong giờ giao dịch nếu đủ điều kiện

Bước 4: Theo dõi NAV (giá trị tài sản ròng): NAV là thước đo phản ánh giá trị quỹ mỗi ngày. Nhà đầu tư có thể tra cứu NAV để biết mức giá mua/bán hợp lý.

>> Xem thêm: Cách mở tài khoản chứng khoán chi tiết cho người mới bắt đầu

Các bước đầu tư Index Fund

Mẹo đầu tư thông minh dành cho người mới bắt đầu

• Thay vì dồn tiền đầu tư một lần, bạn chia nhỏ số tiền để mua chứng chỉ quỹ mỗi tháng hoặc mỗi quý. Ví dụ: Mỗi tháng bạn đầu tư 1 triệu đồng vào quỹ E1VFVN30. Sau 12 tháng, bạn đã đầu tư tổng cộng 12 triệu mà không cần lo lắng về việc “mua sai thời điểm”.
• Không nên đầu tư chỉ vì thấy thị trường đang tăng mạnh hoặc nghe lời người khác mà chưa hiểu rõ lý do. Tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) rất dễ khiến bạn ra quyết định vội vàng và sai lầm.
• Index Fund là kênh đầu tư dài hạn (5-10 năm trở lên), không phải để “lướt sóng” kiếm lời nhanh. Tránh rút tiền giữa chừng hay thay đổi quỹ liên tục, vì điều đó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư dài hạn.

Các quỹ Index Fund ở Việt Nam nổi bật hiện nay

Tại Việt Nam, nhiều quỹ chỉ số (Index Fund) đang hoạt động hiệu quả, giúp nhà đầu tư tiếp cận thị trường chứng khoán với chi phí thấp và mức độ rủi ro phân tán. Dưới đây là những quỹ tiêu biểu:

VFMVN30 (E1VFVN30)

• Quản lý bởi: Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam (VFM)
• Ngày thành lập: 06/10/2014 
• Mô phỏng: Chỉ số VN30 gồm 30 cổ phiếu vốn hóa lớn, thanh khoản cao nhất sàn HOSE
• Ưu điểm: Đa dạng hóa tốt, thanh khoản cao, là quỹ ETF đầu tiên tại Việt Nam
• Phù hợp với: Nhà đầu tư mới bắt đầu, mong muốn an toàn và đầu tư vào nhóm cổ phiếu hàng đầu thị trường

SSIAM VNFIN LEAD (FUESSVFL)

• Quản lý bởi: SSIAM - Công ty Quản lý Quỹ SSI
• Ngày thành lập: 24/02/2020
• Mô phỏng: Chỉ số VNFIN LEAD đại diện nhóm cổ phiếu ngành tài chính (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm)
• Ưu điểm: Tập trung vào ngành tài chính, một trong những nhóm ngành dẫn dắt thị trường Việt Nam
• Phù hợp với: Nhà đầu tư trung và dài hạn, có niềm tin vào sự tăng trưởng của khối tài chính

DCVFMVN100 (FUEVN100)

• Quản lý bởi: Công ty quản lý quỹ VinaCapital
• Ngày thành lập: 16/06/2020
• Mô phỏng: Chỉ số VN100 gồm cổ phiếu trong VN30 và Midcap (vốn hóa trung bình)
• Ưu điểm: Kết hợp giữa sự ổn định của VN30 và tiềm năng tăng trưởng của nhóm Midcap
• Phù hợp với: Nhà đầu tư muốn tiếp cận thị trường rộng hơn, không chỉ giới hạn trong VN30

SSIAM VN30 (FUESSV30)

• Quản lý bởi: Chứng khoán SSI
• Ngày thành lập: 12/08/2020
• Mô phỏng: Chỉ số VN30
• Ưu điểm: Là lựa chọn thay thế tốt cho VFMVN30, phí thấp, đơn vị quản lý uy tín
• Phù hợp với: Nhà đầu tư thích mô hình quỹ chỉ số đơn giản, minh bạch, dễ giao dịch

VFMVN Diamond (FUEVFVND)

• Quản lý bởi: Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam (VFM)
• Ngày thành lập: 22/04/2020
• Mô phỏng: Chỉ số VN Diamond gồm các cổ phiếu Bluechip bị giới hạn room ngoại
• Ưu điểm: Tăng trưởng mạnh, được nhiều quỹ ngoại quan tâm
• Phù hợp với: Nhà đầu tư kỳ vọng vào tăng trưởng cao, có khẩu vị rủi ro cao hơn một chút

>> Xem thêm: VN Diamond là gì? Có nên đầu tư vào quỹ ETF VN Diamond không?

Một số quỹ Index Fund ở Việt Nam

Câu hỏi thường gặp về Index Fund

Index Fund có giống ETF không?

Không hoàn toàn giống, nhưng có nhiều điểm tương đồng.

• Giống nhau: Cả Index Fund và ETF đều là hình thức đầu tư theo chỉ số (như VN30, S&P 500…), giúp đa dạng hóa danh mục, giảm rủi ro và thường có chi phí quản lý thấp.
• Khác nhau:
  • Index Fund là quỹ mở, mua bán qua công ty quản lý quỹ, giao dịch theo giá trị tài sản ròng (NAV) vào cuối ngày.
  • ETF (Exchange-Traded Fund) thì giao dịch như cổ phiếu trên sàn chứng khoán, có thể mua bán liên tục trong phiên.

Đầu tư Index Fund có an toàn không?

Tương đối an toàn. Về cơ bản, Index Fund được xem là một kênh đầu tư ổn định và ít rủi ro hơn so với việc chọn mua cổ phiếu riêng lẻ, nhờ vào tính đa dạng hóa danh mục. Tuy nhiên, vì quỹ bám theo thị trường, nên giá trị vẫn có thể giảm khi thị trường chung đi xuống. Index Fund phù hợp cho đầu tư dài hạn, đặc biệt với người mong muốn an toàn và ít theo dõi thị trường.

Có thể đầu tư Index Fund online không?

Có. Hiện nay, việc đầu tư Index Fund hoàn toàn có thể thực hiện online qua:

• App công ty chứng khoán như TCBS, SSI, VNDirect, VPS,…
• Nền tảng của các công ty quản lý quỹ như VFM (Dragon Capital), SSIAM, VinaCapital,…

Index Fund là lựa chọn phù hợp cho nhà đầu tư mới muốn bắt đầu đơn giản, chi phí thấp và theo chiến lược dài hạn. Nếu bạn muốn đầu tư mà không cần theo dõi thị trường mỗi ngày, quỹ chỉ số có thể là điểm khởi đầu lý tưởng. Cùng đón đọc những bài viết  mới tại chuyên mục Đầu tư chứng chỉ quỹ của Tikop qua những lần sau nhé!