Lương cơ bản là gì?
Khái niệm lương cơ bản
Lương cơ bản là mức lương tối thiểu có thể nhận được tại các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân và nhà nước. Mức lương này sẽ được thỏa thuận bởi người lao động và người sử dụng lao động.
Mức lương cơ bản chưa bao gồm các khoản thưởng, bảo hiểm, phụ cấp hay thu nhập bổ sung. Vì vậy, thu nhập thực tế mà người lao động nhận được có thể nhiều hơn tùy thuộc vào năng lực và điều kiện thỏa thuận giữa các bên.
Khái niệm lương cơ bản
Lương cơ bản tiếng Anh là gì?
Lương cơ bản trong tiếng Anh là Basic Pay hoặc Basic Salary.
Ý nghĩa của mức lương cơ bản
Ý nghĩa chính của lương cơ bản là bảo vệ quyền lợi của người lao động. Nó đảm bảo rằng người lao động không bị trả lương quá thấp, đảm bảo một mức sống cơ bản và đáng chấp nhận. Lương cơ bản cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bớt sự bất công trong việc trả lương, đặc biệt là đối với các nhóm lao động yếu thế.
Lương cơ bản thường là một tiêu chuẩn tối thiểu và công ty có thể trả mức lương cao hơn nếu muốn. Điều này phụ thuộc vào các yếu tố khác như ngành nghề, kinh nghiệm và hiệu suất của người lao động.
Ý nghĩa của lương cơ bản
Phân biệt lương cơ bản, lương cơ sở và lương tối thiểu theo vùng
Lương cơ bản | Lương cơ sở | Lương tối thiểu vùng | |
Cơ sở pháp lý | Chưa xác định | Nghị định 24/2023/NĐ-CP | Bộ luật Lao động 2019 Nghị định 38/2022/NĐ-CP |
Khái niệm | Lương cơ bản là mức lương tối thiểu có thể nhận được tại các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân và nhà nước. | Lương cơ sở dùng để xác định mức lương cơ bản hay các khoản phụ cấp cho các cán bộ, công chức làm cho đơn vị nhà nước. | Lương tối thiểu vùng là mức lương thấp nhất có thể được đưa ra để thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động. |
Đối tượng | Tất cả người lao động hợp đồng (bao gồm cả đơn vị nhà nước và tư nhân) | Các cán bộ, viên chức làm cho các cơ quan nhà nước | Người lao động làm việc cho các công ty, doanh nghiệp tư nhân (ngoài nhà nước) |
Mức lương ảnh hưởng | Khi lương cơ bản tăng, mức lương cơ bản cũng sẽ tăng theo | Khi lương cơ sở tăng, mức lương của những người lao động làm cho các tổ chức nhà nước cũng tăng theo | Khi lương tối thiểu tăng thì những người có mức lương thấp hơn lương tối thiểu mới sẽ được tăng. |
Chu kỳ thay đổi | Thay đổi tùy thuộc vào thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. | Không có thời gian thay đổi cố định. Lương cơ sở có thể tăng hoặc giảm khi nền kinh tế có sự biến động. | Không có thời gian thay đổi cụ thể. Lương tối thiểu vùng sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố như giá trị đồng tiền, mức sống, tốc độ tăng trưởng kinh tế, lạm phát,... |
Cách tính lương cơ bản theo hệ số mới nhất
Cách tính lương cơ bản của cán bộ công chức Nhà nước
Các cán bộ, công chức nhà nước sẽ được tính lương dựa trên lương cơ bản, lương hệ số và hệ số lương. Cụ thể:
Lương cơ bản = Lương hệ số x hệ số lương
Mức lương cơ bản của các cán bộ, công chức làm việc trong các đơn vị nhà nước không bao gồm các khoản như làm thêm, phụ cấp lương, xăng xe, tiền thưởng,...
Lương thực tế = Lương cơ bản + Các khoản thưởng hoặc phụ cấp
Ví dụ: Anh A làm công chức cho một cơ quan nhà nước với mức lương cơ sở là 3.500.000 VNĐ. Hệ số lương hiện tại của anh A là 3.4. Ngoài ra, mỗi tháng anh A sẽ nhận thêm 1.500.000 VNĐ phụ cấp bao gồm các khoản xăng xe, tiền điện thoại, ăn trưa.
Như vậy, mức lương cơ bản của anh A được tính như sau:
Lương cơ bản = 3.500.000 x 3.4 = 11.900.000 VNĐ
Ngoài ra, mức lương thực tế anh A có thể nhận được tính như sau:
Lương thực tế = 11.900.000 + 1.500.000 = 13.400.000 VNĐ
Cách tính lương cơ bản của lao động cho các doanh nghiệp, cá nhân
Mức lương cơ bản của người lao động tại các doanh nghiệp không được phép thấp hơn mức lương tối thiểu vùng và không bao gồm các khoản như làm thêm ngoài giờ, phụ cấp, thưởng doanh số,...Mức lương này sẽ được thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người lao động.
Lương của người lao động tại doanh nghiệp được tính dựa trên lương cơ bản như sau:
Lương thực tế = Lương cơ bản + Các khoản thưởng hoặc phụ cấp
Tương tự, cách tính lương cơ bản của lao động cho các doanh nghiệp, cá nhân giống như cách tính lương cho cán bộ, công chức Nhà nước. Tuy nhiên, hệ số lương và các khoản phụ cấp có thể khác nhau phụ thuộc vào mức đãi ngộ tại mỗi doanh nghiệp.
>> Xem thêm: Hệ số là gì? Các loại hệ số và cách vận dụng vào trong toán học
Mức lương cơ bản năm 2023 đối với từng đối tượng cụ thể
Lương cơ bản 2023 công nhân
Theo Nghị định 38/2022/NĐ-CP, mức lương công nhân sẽ được thỏa thuận với bên sử dụng lao động và không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
Vùng | Mức lương cơ bản tối thiểu tháng (Đơn vị: đồng/tháng) | Mức lương cơ bản tối thiểu giờ (Đơn vị: đồng/giờ) |
Vùng 1 | 4.680.000 | 22.500 |
Vùng 2 | 4.610.000 | 20.000 |
Vùng 3 | 3.640.000 | 17.500 |
Vùng 4 | 3.250.000 | 15.600 |
Lương cơ bản của giáo viên 2023
Giáo viên là viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Mức lương cơ bản 2023 giáo viên được căn cứ vào mức lương cơ sở và hệ số lương. Trong khi đó, mức lương cơ sở được điều chỉnh từ ngày 01/07/2023 theo Nghị định 24/2023/NĐ-CP.
Trước 01/07/2023: Mức lương cơ bản = 1,49 triệu đồng/tháng x hệ số lương.
Từ 01/07/2023: Mức lương cơ bản = 1,8 triệu đồng/tháng x hệ số lương.
Lương cơ bản của giáo viên 2023
Lương cơ bản trong quân đội 2023
Bảng lương sĩ quan Quân đội theo cấp bậc quân hàm được thực hiện theo Mục 1 Bảng 6 ban hành kèm theo Nghị định số 204/2004/NĐ-CP. Mức lương cơ sở hiện hành là 1.490.000 đồng/tháng (theo Nghị định số 38/2019/NĐ-CP).
Theo Nghị quyết của Quốc hội, từ ngày 01/07/2023 sẽ thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1.800.000 đồng/tháng - tương đương tăng 20,8% so với mức lương cơ sở hiện hành.
Lương cơ bản của công an 2023
Hiện nay, mức lương của công an nhân dân sẽ khác nhau tùy theo cấp bậc và các mức nâng.
>> Xem thêm bảng lương của lực lượng Công an nhân dân 2023 tại đây.
Tăng lương cơ bản 2023 như thế nào?
Theo Nghị định 24/2023/NĐ-CP thì thời gian thực hiện tăng lương cơ sở 2023 là từ ngày 01/07/2023.
Như vậy, sẽ có 02 mức lương cơ sở được áp dụng trong năm 2023 gồm:
+ Từ ngày 01/01/2023 - 30/6/2023: Mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng;
+ Từ ngày 01/07/2023: Mức lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/tháng.
Quy định tăng lương cơ bản 2023
Lương dùng để đóng bảo hiểm xã hội có phải là lương cơ bản không?
Theo Điều 89 Luật Bảo Hiểm Xã Hội năm 2014, nhà nước quy định như sau:
1. Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
Người lao động quy định tại điểm i khoản 1 Điều 2 của Luật này thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương cơ sở.
2. Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động.
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động.
3. Trường hợp tiền lương tháng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này cao hơn 20 lần mức lương cơ sở thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bằng 20 lần mức lương cơ sở.
4. Chính phủ quy định chi tiết việc truy thu, truy đóng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động, người sử dụng lao động, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 122 của Luật này.
Theo quy định trên, tiền đóng bảo hiểm xã hội đối với cán bộ, công chức làm cho đơn vị nhà nước sẽ là các khoản tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động.
Như vậy, lương dùng để đóng bảo hiểm xã hội sẽ không phải là lương cơ bản.
Trên đây là một số kiến thức về lương cơ bản là gì và cách tính lương cơ bản. Hy vọng bài viết này đã cung cấp giá trị hữu ích cho bạn. Theo dõi Tikop để cập nhật các kiến thức tài chính mới nhất nhé!