IPO là gì?
Khái niệm IPO
IPO là phát hành lần đầu ra công chúng. Thuật ngữ này được sử dụng để chỉ việc phát hành cổ phiếu lần đầu tiên của một doanh nghiệp với mục đích thu hút vốn từ các nhà đầu tư.
IPO là viết tắt của từ gì?
IPO là viết tắt của Initial Public Offering, có nghĩa là phát hành lần đầu ra công chúng.
IPO là viết tắt của Initial Public Offering
Ví dụ IPO tại Việt Nam
Cổ phiếu VHM của Vinhomes chào sàn hôm 17/5/2018. Các nhà đầu tư nước ngoài đã chi 1,35 tỷ USD để nắm giữ cổ phiếu VHM. Đây là thương vụ IPO lớn nhất Đông Nam Á năm 2018 theo bình chọn của các nhà đầu tư quốc tế.
Đặc điểm của thị trường IPO
- Thị trường IPO là nơi phát hành cổ phiếu lần đầu tiên. Do tính mới của nó nên nhà đầu tư có thể mua được nhiều cổ phiếu IPO với giá thấp và chờ chúng leo thang để kiếm lời.
Thông qua thị trường này nhiều nhà đầu tư có thể sở hữu tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu cao, từ đó trở thành cổ đông lớn. Và được tham gia đại hội cổ đông của doanh nghiệp.
Mục đích phát hành IPO của doanh nghiệp
Thu hút vốn đầu tư lớn
Thu hút vốn từ các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Vốn này có thể được sử dụng để đầu tư vào việc mở rộng sản phẩm, thực hiện nghiên cứu và phát triển, mua tài sản cần thiết, thanh toán nợ và thực hiện các kế hoạch kinh doanh dài hạn.
Tăng cường hiệu quả hoạt động
Thị trường IPO yếu cầu các công ty phải tuân thủ quy định và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt. Vì thế, hệ thống quản lý và vận hành cũng được nâng cao.
Tăng độ nhận diện thương hiệu
Công ty có thể nâng cao uy tín và danh tiếng của mình trên thị trường thông qua IPO. Niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán giúp công ty thu hút được các cơ hội kinh doanh mới vì nó tạo ra lòng tin và sự tin tưởng từ khách hàng, nhà cung cấp và đối tác kinh doanh.
IPO làm tăng độ nhận diện thương hiệu
Tăng giá trị tài sản của doanh nghiệp
Nếu cổ phiếu được phát hành thu hút nhiều nhà đầu tư, chúng sẽ tăng giá mạnh trong dài hạn, khiến vốn của tổ chức tăng tương ứng. Những tổ chức có uy tín và hoạt động tốt trong năm sẽ được thị trường định giá cao hơn giá trị sổ sách. Điều này khiến cổ phiếu công ty trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Nâng cao tính minh bạch trong công tác quản trị
Sau khi IPO kết thúc, công ty trở thành công ty đại chúng và phải tuân thủ các quy tắc như minh bạch, chuyên nghiệp, báo cáo và giải trình với cổ đông mỗi kỳ, quý hoặc năm. Ủy ban chứng khoán nhà nước, Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam và các cổ đông trên thị trường luôn quản lý, thanh tra và giám sát chặt chẽ hoạt động của các công ty.
Tăng cơ hội sáp nhập giữa các công ty tiềm năng
Các doanh nghiệp có thể sáp nhập hoặc đầu quân vào các doanh nghiệp lớn sau khi IPO. Đây là cơ hội để có thể thu hút nhiều vốn đầu tư hơn.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Các cổ đông sẽ có quyền kiểm soát và tham gia vào quản trị doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp tạo ra một văn hoá doanh nghiệp tích cực và đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và cổ đông.
Cổ phiếu IPO giúp doanh nghiệp vươn xa hơn
Nhược điểm của thị trường IPO
Yêu cầu quy mô quản trị
Việc đưa công ty lên sàn giao dịch yêu cầu tuân thủ nhiều quy định pháp lý khác nhau. Điều này đòi hỏi các công ty phải có đội ngũ luật sư và chuyên gia tài chính có kinh nghiệm để đảm bảo tuân thủ các quy định.
Nhiều thủ tục, quy định
Việc chuẩn bị tài liệu và thực hiện các thủ tục để đưa công ty lên sàn giao dịch yêu cầu rất nhiều thời gian và công sức. Các công ty phải chuẩn bị báo cáo tài chính, điều chỉnh cơ cấu tổ chức, chuẩn bị kế hoạch tài chính và quản lý rủi ro.
Bị hạn chế quyền
Các công ty phải tuân thủ các quy định và quy tắc của sàn giao dịch và không được tự do quyết định về các quyết định kinh doanh. Điều này có thể làm giảm sự linh hoạt và động lực của các công ty trong việc phát triển kinh doanh.
Không phù hợp với công ty mới, nhỏ lẻ
Khi công ty lên sàn giao dịch yêu cầu phải có lượng tài sản và doanh thu đủ lớn để thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư. Điều này làm cho các công ty mới và nhỏ lẻ gặp nhiều khó khăn.
Quy trình IPO sẽ rất khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ
Các điều kiện IPO trên sàn chứng khoán
Điều kiện về tài chính
Điều kiện tài chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất khi các công ty quyết định IPO. Đây là tiêu chí để đánh giá khả năng sinh lời và tính bền vững của công ty trong tương lai.
Quy định Pháp Lý
Các công ty phải đáp ứng được các quy định pháp lý của sàn chứng khoán. Bao gồm phải có một cơ cấu tổ chức hợp lý, hoạt động theo đúng quy định của pháp luật và không có vướng mắc trong các vụ kiện tranh chấp.
Tiêu Chuẩn Của Sàn
Một số tiêu chuẩn chung mà các công ty phải đáp ứng để được niêm yết trên sàn chứng khoán. Điều này bao gồm:
Công ty phải có một lịch sử hoạt động ổn định trong ít nhất 3 năm liên tiếp.
Công ty phải có doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng ổn định trong các năm gần đây.
Tài sản của công ty phải được định giá hợp lý và không có nợ quá mức cho phép.
Các cổ đông lớn của công ty phải có uy tín và không có vướng mắc pháp lý.
Công ty phải có kế hoạch phát triển và chiến lược kinh doanh rõ ràng.
Tài Liệu IPO
Các công ty phải chuẩn bị một bộ tài liệu IPO đầy đủ và chính xác để cung cấp cho các nhà đầu tư. Bộ tài liệu này bao gồm báo cáo tài chính, báo cáo kiểm toán, bản tóm tắt thông tin công ty, kế hoạch phát triển và chiến lược kinh doanh, cũng như các thông tin khác liên quan đến hoạt động của công ty.
Chuyên Gia Tư Vấn
Các công ty thường thuê các chuyên gia tư vấn để hỗ trợ trong việc chuẩn bị và triển khai. Các chuyên gia này có thể là các công ty tư vấn tài chính, luật sư, kiểm toán viên hoặc các chuyên gia về thị trường chứng khoán.
>> Xem thêm: Đầu tư chứng khoán là gì? Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán
Điều kiện IPO tại Việt Nam
Quy trình IPO đơn giản, nhanh chóng nhất
Quy trình IPO cơ bản được thực hiện theo các bước như sau:
Chuẩn bị hồ sơ: Hồ sơ này bao gồm các thông tin về công ty, lĩnh vực hoạt động tài chính, quản trị kế hoạch phát triển trong tương lai.
Đăng ký niêm yết: Sau khi chuẩn bị hồ sơ, doanh nghiệp cần đăng ký niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán (HOSE, HNX hoặc UPCOM). Thời gian xét duyệt hồ sơ đăng ký niêm yết là 30 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.
Lập kế hoạch phát hành cổ phiếu: Kế hoạch phát hành cổ phiếu phải được thông qua tại đại hội đồng cổ đông và được công bố trên báo cáo tài chính. Các cổ phiếu này sẽ được phát hành cho các nhà đầu tư thông qua đợt IPO.
Thực hiện đợt IPO: Sau khi kế hoạch phát hành cổ phiếu được thông qua, doanh nghiệp sẽ thực hiện đợt IPO bằng cách phát hành cổ phiếu cho công chúng thông qua sàn giao dịch chứng khoán.
Niêm yết và giao dịch cổ phiếu: Sau khi đợt IPO thành công, cổ phiếu của doanh nghiệp sẽ được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và có thể được giao dịch bởi các nhà đầu tư.
Quy trình IPO
Cách mua cổ phiếu IPO trên sàn giao dịch
Để mua cổ phiếu IPO, bạn có thể áp dụng theo các bước dưới đây:
- Bước 1: Truy cập vào website công ty hoặc các liên kết có cung cấp biểu mẫu đăng ký mua IPO.
- Bước 2: Chọn cách mua cho cá nhân/tổ chức.
- Bước 3: Chọn quốc tịch Việt Nam hoặc nước ngoài.
- Bước 4: Điền tất cả các thông tin cá nhân theo form mẫu.
- Bước 5: Chọn “Gửi thông tin đăng ký”, vậy là bạn đã hoàn thành việc đăng kí mua IPO của công ty.
Lưu ý: Sau khi đã xong phần thủ tục online, bạn cần sẽ phải gửi thêm các giấy tờ dưới đây để hoàn thành thủ tục.
- Đơn đăng ký mua chứng quyền đảm bảo và xác nhận của ngân hàng cho việc mở tài khoản góp vốn mua cổ phần.
- Nếu bạn có đăng ký lưu ký chứng khoán, cần phải bổ sung bản sao của giấy đăng ký mở tài khoản lưu ký hợp lệ.
- Bản sao CMND/CCCD của người đăng ký hoặc người ủy quyền.
- Bản sao của giấy xác nhận mã số giao dịch của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam dành cho các nhà đầu tư nước ngoài.
- Giấy ủy quyền đăng ký (nếu có).
Cách mua cổ phiếu IPO
Lưu ý khi đầu tư cổ phiếu IPO
- Đăng ký tài khoản chứng khoán và giới hạn số lượng cổ phiếu: Trước khi đầu tư, cần đăng ký tài khoản chứng khoán và xác định số lượng cổ phiếu muốn mua. Việc này giúp đảm bảo tính minh bạch và tránh việc mua quá nhiều cổ phiếu gây rủi ro tài chính.
- Trang bị kiến thức và hỏi ý chuyên gia: Các nhà đầu tư phải có kiến thức về thị trường chứng khoán và doanh nghiệp niêm yết. Khi đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng về công ty và thị trường. Ngoài ra, nên tham khảo ý kiến chuyên gia để đưa ra quyết định đầu tư chính xác.
- Nghiên cứu thị trường: Các nhà đầu tư cần nghiên cứu thị trường để đánh giá tiềm năng và rủi ro của doanh nghiệp. Việc này giúp đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của việc đầu tư.
Nghiên cứu cổ phiếu IPO trước khi đầu tư để tránh rủi ro cho danh nghiệp
Một số doanh nghiệp IPO tại Việt Nam năm 2023
Một số doanh nghiệp IPO tại Việt Nam trong năm 2023:
Công ty cổ phần Sản xuất và Đầu tư Hoàng Gia: Công ty cổ phần Sản xuất và Đầu tư Hoàng Gia là công ty hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh các sản phẩm gia dụng. Với sự phát triển ổn định và tiềm năng tăng trưởng, công ty này được dự đoán sẽ IPO thành công trong năm 2023.
Công ty cổ phần BCG Land: công ty bất động sản có quy mô lớn và uy tín tại Việt Nam. Việc tham gia vào nhiều dự án lớn và tiềm năng phát triển trong tương lai, BCG Land được dự đoán sẽ là một trong những doanh nghiệp thành công trong việc IPO năm 2023.
Công ty Chứng khoán DNSE: Công ty chứng khoán hàng đầu tại Việt Nam với nhiều năm kinh nghiệm và uy tín trên thị trường. Với việc niêm yết, DNSE sẽ có cơ hội thu hút thêm vốn đầu tư và mở rộng hoạt động kinh doanh.
Công ty cổ phần Thuỷ sản Việt Úc: Với vị trí địa lý thuận lợi và nguồn tài nguyên dồi dào, công ty cổ phần Thuỷ sản Việt Úc được dự đoán sẽ là một trong những doanh nghiệp thành công trong việc IPO năm 2023. Đây cũng là cơ hội để công ty thu hút thêm vốn đầu tư và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.
Những câu hỏi thường gặp
Doanh nghiệp IPO là gì?
Doanh nghiệp IPO (Initial Public Offering) là quá trình chuyển đổi từ công ty tư nhân sang công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán. Quá trình này giúp doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư từ công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu lên sàn giao dịch.
Khái niệm doanh nghiệp IPO
Trước IPO là gì?
Trước khi thực hiện IPO, doanh nghiệp cần chuẩn bị các hồ sơ và thủ tục cần thiết, đăng ký niêm yết tại sàn giao dịch chứng khoán và lập kế hoạch phát hành cổ phiếu.
Nghiệp vụ IPO được thực hiện trên thị trường nào?
Nghiệp vụ IPO được thực hiện trên các sàn giao dịch chứng khoán như HOSE, HNX hoặc UPCOM tại Việt Nam.
Doanh nghiệp được và mất gì từ IPO?
Doanh nghiệp sẽ thu hút được vốn đầu tư từ công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu. Tuy nhiên, họ cũng sẽ mất một phần quyền kiểm soát và lợi nhuận của công ty.
Điều kiện về mức vốn điều lệ tối thiểu với IPO ở Việt Nam là bao nhiêu?
Theo quy định của Luật Chứng khoán, doanh nghiệp cần có mức vốn điều lệ tối thiểu là 10 tỷ đồng để được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam.
Trên đây Tikop đã chia sẻ những thông tin cơ bản về quy trình IPO đơn giản và nhanh chóng tại Việt Nam. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình IPO và có thể đưa ra quyết định đầu tư thông minh hơn. Hãy đón đọc các bài viết về kiến thức đầu tư nhé!
Tải ứng dụng 
