Ngày bùng nổ theo đà (FTD) là gì?
Ngày bùng nổ theo đà (Follow-Through Day - FTD) là một thuật ngữ quan trọng trong đầu tư chứng khoán, được giới thiệu bởi William J. O'Neil, người sáng lập tờ Investor’s Business Daily (IBD). Đây là một công cụ quan trọng trong phương pháp CANSLIM, giúp nhà đầu tư nhận diện sự hình thành của một xu hướng tăng mới sau khi thị trường trải qua giai đoạn điều chỉnh hoặc giảm mạnh.
FTD không phải là dấu hiệu xác định đáy chính xác của thị trường, nhưng nó giúp nhà đầu tư tham gia vào xu hướng tăng từ giai đoạn đầu, tránh bỏ lỡ cơ hội khi thị trường phục hồi mạnh.
Khái niệm Ngày bùng nổ theo đà (FTD) được giới thiệu bởi William J. O'Neil
Thị trường sẽ diễn biến ra sao sau phiên FTD?
Sau khi một phiên bùng nổ theo đà (Follow-Through Day - FTD) xuất hiện, thị trường thường có hai kịch bản chính:
Xu hướng tăng tiếp diễn
Nếu phiên FTD thực sự phản ánh sự quay lại của dòng tiền lớn, thị trường sẽ bước vào giai đoạn phục hồi. Trong kịch bản này, các chỉ số như VN-Index, S&P 500 hay Nasdaq tiếp tục duy trì đà tăng trong những ngày hoặc tuần kế tiếp, khẳng định rằng xu hướng giảm trước đó đã kết thúc.
Dấu hiệu cho thấy thị trường tiếp tục tăng sau FTD:
- Chỉ số tiếp tục tăng trong các phiên sau FTD, đặc biệt là khi có sự gia tăng về thanh khoản.
- Cổ phiếu dẫn dắt thị trường (Leading Stocks) bắt đầu bứt phá, nhiều mã đạt điểm mua lý tưởng như mô hình Cốc tay cầm (Cup with Handle), Nền giá phẳng (Flat Base), mô hình Hai đáy (Double Bottom)...
- Không có phiên giảm mạnh với khối lượng lớn trong vòng 1-2 tuần sau FTD.
Lấy ví dụ, tháng 4/2020, S&P 500 ghi nhận một phiên FTD vào ngày 2/4/2020, với mức tăng 2,3% và khối lượng cao hơn phiên trước. Sau đó, chỉ số này tiếp tục tăng mạnh, đánh dấu sự phục hồi của thị trường chứng khoán Mỹ sau đợt sụt giảm vì đại dịch COVID-19 (Nguồn: Investor's Business Daily).
Bẫy tăng giá (Bull Trap)
Không phải mọi phiên FTD đều dẫn đến một xu hướng tăng bền vững. Trong nhiều trường hợp, thị trường chỉ phục hồi tạm thời rồi nhanh chóng đảo chiều giảm mạnh trở lại. Đây được gọi là bẫy tăng giá (Bull Trap).
Dấu hiệu cảnh báo rằng FTD có thể thất bại:
- Chỉ số giảm xuống dưới mức thấp nhất của ngày FTD trong vòng vài phiên sau đó.
- Khối lượng giao dịch thấp trong các phiên sau FTD, cho thấy dòng tiền lớn không thực sự tham gia.
- Các cổ phiếu dẫn dắt không thể duy trì đà tăng hoặc bị bán tháo ngay sau khi đạt điểm mua.
- Xu hướng vĩ mô không hỗ trợ thị trường, chẳng hạn như lãi suất tăng, chính sách thắt chặt tiền tệ hoặc các sự kiện tiêu cực ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư.
Lấy ví dụ, tháng 8/2011, sau đợt sụt giảm mạnh vì cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu, thị trường Mỹ xuất hiện một phiên FTD. Tuy nhiên, chỉ số S&P 500 không thể duy trì đà tăng và nhanh chóng giảm mạnh trong các tuần tiếp theo, phá vỡ mức đáy trước đó (Nguồn: Investing.com).
>>> Xem thêm: Mô hình nến đảo chiều là gì? 15 mô hình nến đảo chiều tăng, giảm
2 kịch bản xảy ra sau phiên FTD
Các tiêu chí đạt ngày bùng nổ theo đà (FTD)
Để một phiên giao dịch được xác nhận là ngày bùng nổ theo đà (Follow-Through Day - FTD), thị trường cần đáp ứng các tiêu chí quan trọng sau:
- Tăng điểm mạnh: Chỉ số thị trường như VN-Index, S&P 500, Dow Jones hoặc Nasdaq Composite phải có mức tăng mạnh, thường từ 1,25% trở lên. Đây là dấu hiệu cho thấy lực mua lớn đang quay lại, giúp thị trường phục hồi rõ ràng sau giai đoạn điều chỉnh hoặc giảm sâu.
- Khối lượng giao dịch trong phiên FTD phải cao hơn so với phiên trước, thể hiện sự tham gia mạnh mẽ của dòng tiền. Nếu mức tăng chỉ số đi kèm với thanh khoản lớn, điều này xác nhận rằng sự phục hồi có tính bền vững. Đặc biệt, nếu đà tăng lan tỏa rộng rãi trên nhiều nhóm ngành thay vì chỉ tập trung vào một số cổ phiếu riêng lẻ, tín hiệu FTD sẽ trở nên đáng tin cậy hơn.
- Thời điểm xuất hiện: Thông thường, FTD diễn ra vào khoảng ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 sau khi thị trường chạm đáy. Trong một số trường hợp đặc biệt, phiên này có thể xuất hiện sớm hơn vào ngày thứ 3, nhưng khi đó mức tăng phải đạt từ 3%-4% trở lên, đồng thời khối lượng giao dịch phải cao hơn đáng kể so với các phiên trước.
Tuy nhiên, để FTD thực sự có ý nghĩa, thị trường cần duy trì xu hướng tích cực sau đó. Nếu ngay sau phiên FTD, chỉ số thị trường quay đầu giảm mạnh và phá vỡ đáy gần nhất, tín hiệu này sẽ mất hiệu lực. Khi đó, khả năng cao FTD chỉ là một bẫy tăng giá (Bull Trap) thay vì đánh dấu sự khởi đầu của một xu hướng tăng bền vững.
>> Xem thêm: Khối lượng giao dịch là gì? Ý nghĩa, cách đọc Volume trong chứng khoán
Các tiêu chí đạt ngày bùng nổ theo đà (FTD)
Sai lầm thường gặp khi giao dịch với ngày bùng nổ theo đà (FTD)
Tham gia quá sớm
Một trong những sai lầm phổ biến là nhà đầu tư vội vàng mua vào ngay khi thị trường có dấu hiệu phục hồi, mà không xem xét kỹ các tiêu chí về phân tích cơ bản và kỹ thuật. Điều này thường xuất phát từ tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO). Tuy nhiên, cần nhớ rằng một xu hướng tăng bền vững không chỉ kéo dài trong vài phiên mà có thể diễn ra trong nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng. Vì vậy, nhà đầu tư nên kiên nhẫn quan sát, tập trung vào những cổ phiếu có nền tảng tích lũy vững chắc và chỉ tham gia khi xuất hiện tín hiệu bứt phá thực sự đáng tin cậy.
>>> Xem thêm: Phân tích kỹ thuật là gì? So sánh phân tích kỹ thuật và cơ bản
Bỏ qua độ rộng thị trường
Nhiều nhà đầu tư chỉ tập trung vào mức tăng của chỉ số chính mà không xem xét độ rộng thị trường – tức là số lượng cổ phiếu tăng giá so với số lượng cổ phiếu giảm giá. Một phiên FTD đáng tin cậy cần có sự tham gia của nhiều nhóm ngành, thể hiện sự đồng thuận của thị trường chung. Nếu chỉ một số ít cổ phiếu dẫn dắt tăng mạnh, tín hiệu có thể không thực sự bền vững.
Bỏ qua yếu tố khối lượng giao dịch
FTD chỉ có ý nghĩa khi đi kèm với khối lượng giao dịch cao, bởi đây là dấu hiệu cho thấy dòng tiền lớn đang tham gia và tạo động lực cho xu hướng tăng. Nếu chỉ số tăng nhưng khối lượng giao dịch thấp hơn phiên trước, điều đó có thể chỉ là sự phục hồi tạm thời thay vì một xu hướng tăng bền vững. Do đó, nhà đầu tư cần đảm bảo rằng khối lượng giao dịch của phiên FTD phải cao hơn mức trung bình để tín hiệu trở nên đáng tin cậy.
Quá tin vào FTD mà không theo dõi diễn biến tiếp theo
Nhiều nhà đầu tư cho rằng một khi FTD xuất hiện, xu hướng tăng sẽ chắc chắn diễn ra và vội vàng mua vào mà không tiếp tục theo dõi diễn biến thị trường. Tuy nhiên, FTD không phải là đảm bảo tuyệt đối. Nếu sau phiên FTD, thị trường không duy trì đà tăng hoặc xuất hiện các phiên giảm mạnh với khối lượng cao, tín hiệu có thể mất hiệu lực. Vì vậy, cần theo dõi sát sao hành động giá (Price action) và khối lượng giao dịch trong các phiên tiếp theo để xác nhận xu hướng thực sự.
Ví dụ về ngày bùng nổ theo đà (FTD) tại Việt Nam
Trong năm 2022, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua một giai đoạn giảm mạnh. Từ ngày 26/08/2022, VN-Index phục hồi lên vùng 1.295 điểm nhưng không thể duy trì đà tăng và tiếp tục lao dốc, kéo dài xu hướng giảm từ đỉnh 1.536 điểm trước đó.
Sau nhiều lần nỗ lực hồi phục không thành công, đến ngày 16/11/2022, thị trường có một cú bật mạnh từ đáy 873,78 điểm. Đây được xem là ngày 1 trong chuỗi nỗ lực phục hồi, với thanh khoản cải thiện đáng kể so với mức trung bình.
Phiên bùng nổ theo đà (FTD) xuất hiện vào ngày thứ 9 kể từ khi thị trường bắt đầu quá trình phục hồi. Đây là khoảng thời gian phù hợp để xác nhận một xu hướng tăng mới.
- Biên độ tăng mạnh: VN-Index tăng 3,58%, đóng cửa ở 1.006 điểm, đánh dấu mức tăng ấn tượng so với các phiên trước đó.
- Thanh khoản bùng nổ: Khối lượng giao dịch tăng cao, vượt mức trung bình, cho thấy dòng tiền lớn bắt đầu quay trở lại.
- Độ rộng thị trường tích cực: Nhiều cổ phiếu thuộc các nhóm ngành dẫn dắt như ngân hàng, bất động sản, chứng khoán đồng loạt tăng mạnh, phản ánh sự đồng thuận cao của thị trường.
Trên đây là nội dung về FTD là gì và cách xác định phiên FTD đơn giản, hiệu quả. Việc xác định đúng phiên FTD dựa trên các yếu tố như biên độ tăng giá, khối lượng giao dịch và thời điểm xuất hiện sẽ giúp nâng cao độ tin cậy của tín hiệu này. Cùng đón đọc những bài viết khác về kiến thức đầu tư chứng khoán của Tikop trong những lần sau nhé!
Tải ứng dụng 
