Lệnh Long Short là gì? Khi nào nên sử dụng lệnh Long Short hiện nay?

Lệnh Long là gì?

Định nghĩa

Lệnh Long (Long Position) hay còn gọi là vị thế mua. Khi mở lệnh Long, nhà đầu tư dự đoán rằng giá tài sản sẽ tăng trong tương lai. Mục tiêu lợi nhuận đến từ việc mua ở mức giá hiện tại và bán lại với giá cao hơn. Đây là cách giao dịch cơ bản, phổ biến trong các thị trường như chứng khoán, hợp đồng phái sinh, forex hay crypto.

Khi nào nên dùng lệnh Long?

Nhà đầu tư thường lựa chọn lệnh Long trong những trường hợp sau:

• Khi nhà đầu tư tin rằng giá tài sản sẽ tăng trong ngắn hạn hoặc trung hạn.
• Khi thị trường thể hiện rõ xu hướng bullish (tăng giá).
• Khi muốn nắm giữ tài sản dài hạn để hưởng lợi từ tiềm năng tăng trưởng, điển hình là cổ phiếu hoặc các đồng coin có nền tảng vững chắc.
• Khi phân tích cơ bản (fundamental) hoặc phân tích kỹ thuật (technical) cho tín hiệu tích cực về sự tăng trưởng giá.

Lệnh Long hay gọi là Long Position

Lệnh Short là gì?

Định nghĩa

Lệnh Short (Short Position) hay còn gọi là vị thế bán hoặc bán khống. Đây là chiến lược giao dịch trong đó nhà đầu tư bán ra tài sản mà mình chưa sở hữu (thường là đi vay từ sàn hoặc nhà môi giới), với kỳ vọng giá sẽ giảm trong tương lai. Sau đó, nhà đầu tư sẽ mua lại tài sản với mức giá thấp hơn để trả khoản vay, qua đó tạo ra lợi nhuận. Nguyên tắc của lệnh Short là bán cao – mua lại thấp.

Khi nào nên dùng lệnh Short?

Nhà đầu tư có thể cân nhắc mở lệnh Short trong các trường hợp sau:

• Khi dự đoán thị trường hoặc giá tài sản sắp giảm trong ngắn hạn.
• Khi xu hướng chung của thị trường thể hiện rõ dấu hiệu bearish (giảm giá).
• Khi muốn phòng ngừa rủi ro (hedging), ví dụ: đã nắm giữ một lượng lớn cổ phiếu, hàng hóa hoặc crypto nhưng lo ngại giá sẽ giảm.
• Khi tận dụng các sản phẩm giao dịch phái sinh (futures, options, CFD…) cho phép bán khống hợp pháp và có quản lý rủi ro đi kèm.

Lệnh Short giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường đi xuống, đồng thời đóng vai trò là công cụ quan trọng trong chiến lược quản trị rủi ro. Tuy nhiên, so với lệnh Long, lệnh Short tiềm ẩn rủi ro cao hơn vì về lý thuyết, giá tài sản có thể tăng vô hạn.

Lệnh Short hay gọi là Long Short

Ví dụ minh họa về lệnh Long/ Short trong phái sinh

Ví dụ lệnh Long (vị thế mua)

Giả sử bạn tin rằng giá cổ phiếu FPT sẽ tăng trong thời gian tới:

• Giá hiện tại: 90.000 VND/cổ phiếu
• Khối lượng mua: 1.000 cổ phiếu
• Tổng vốn bỏ ra: 90.000.000 VND

Sau 1 tháng, giá cổ phiếu FPT tăng lên 105.000 VND/cổ phiếu. Bạn quyết định bán ra để chốt lời:

• Giá bán: 1.000 × 105.000 = 105.000.000 VND
• Lợi nhuận: 105.000.000 - 90.000.000 = 15.000.000 VND

Với lệnh Long, bạn mua thấp - bán cao và hưởng lợi nhuận từ đà tăng giá.

Ví dụ lệnh Short (vị thế bán khống)

Giả sử bạn dự đoán cổ phiếu VIC sẽ giảm giá:

• Giá hiện tại: 50.000 VND/cổ phiếu
• Khối lượng vay và bán: 2.000 cổ phiếu
• Giá trị bán ra ban đầu: 2.000 × 50.000 = 100.000.000 VND

Một thời gian sau, giá cổ phiếu VIC giảm xuống 40.000 VND/cổ phiếu. Bạn mua lại để trả số cổ phiếu đã vay:

• Giá mua lại: 2.000 × 40.000 = 80.000.000 VND
• Lợi nhuận: 100.000.000 - 80.000.000 = 20.000.000 VND

Với lệnh Short, bạn bán cao - mua lại thấp để kiếm lợi nhuận khi giá giảm.

Lệnh long short khác nhau như thế nào?

Phân biệt lệnh long và lệnh short

Lệnh Long/Short áp dụng trong thị trường nào?

Chứng khoán phái sinh

Định nghĩa

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào một tài sản cơ sở, chẳng hạn như cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa hay lãi suất. Ở Việt Nam, sản phẩm phổ biến nhất hiện nay là hợp đồng tương lai (futures contract) trên chỉ số VN30.

Thay vì mua trực tiếp cổ phiếu, nhà đầu tư có thể tham gia hợp đồng tương lai VN30 và đặt lệnh Long (mua) hoặc lệnh Short (bán khống) để hưởng lợi từ biến động giá.

Đặc điểm thị trường

• Giao dịch hai chiều: Nhà đầu tư có thể đặt Long (mua) khi kỳ vọng giá tăng, hoặc Short (bán khống) khi kỳ vọng giá giảm.
• Có đòn bẩy tài chính: Chỉ cần ký quỹ một phần nhỏ (10-20%) giá trị hợp đồng, giúp tối ưu vốn nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao.
• Thanh khoản cao: Các hợp đồng tương lai thường có khối lượng giao dịch lớn, dễ dàng mở và đóng vị thế.

Tác dụng của Long/Short trong chứng khoán phái sinh

• Tăng lợi nhuận: Nhà đầu tư có thể kiếm lời cả khi thị trường tăng hoặc giảm.
• Hedging (phòng ngừa rủi ro): Nếu bạn nắm giữ cổ phiếu thật ngoài thị trường cơ sở và lo sợ giá giảm, có thể mở lệnh Short trên hợp đồng tương lai để bù đắp rủi ro.
• Tận dụng đòn bẩy: Giúp gia tăng lợi nhuận với số vốn nhỏ, phù hợp cho trader ưa mạo hiểm.

>> Xem thêm: Chỉ số VN-Index là gì? Hướng dẫn đọc chỉ số và phân biệt với VN30

Một số tác dụng của Long/Short

Crypto

Định nghĩa

Thị trường crypto (tiền điện tử) cũng cung cấp nhiều sản phẩm phái sinh, nổi bật nhất là hợp đồng tương lai (Futures) và quyền chọn (Options). Với các công cụ này, nhà giao dịch có thể Long hoặc Short mà không cần sở hữu trực tiếp coin/token.

Ví dụ: Giá Bitcoin hiện tại 50.000 USD. Nhà giao dịch có thể:

• Mở lệnh Long nếu tin BTC sẽ lên 60.000 USD.
• Mở lệnh Short nếu tin BTC sẽ rớt xuống 45.000 USD.

Đặc điểm thị trường

• Biến động mạnh: Giá crypto thường dao động nhanh và lớn hơn so với chứng khoán.
• Đòn bẩy cực cao: Một số sàn như Binance, Bybit, BingX cho phép đòn bẩy lên đến x100 hoặc x125.
• Thị trường 24/7: Crypto không có giờ đóng cửa như chứng khoán, nhà giao dịch có thể Long/Short bất cứ lúc nào.
• Có tỷ lệ Long/Short: Chỉ báo quan trọng giúp đo lường tâm lý thị trường (bullish hay bearish).

Tác dụng của Long/Short trong crypto

• Kiếm lợi nhuận 2 chiều: Không cần thị trường phải tăng mới có lãi, trader có thể kiếm lời ngay cả khi giá giảm.
• Tối ưu vốn với đòn bẩy: Đòn bẩy giúp tăng lợi nhuận tiềm năng dù vốn nhỏ, nhưng đồng thời cũng làm tăng rủi ro cháy tài khoản.
• Đa dạng chiến lược: Kết hợp Long và Short để giao dịch trong thị trường sideway (đi ngang) hoặc hedging khi giữ coin dài hạn.

>> Xem thêm: Đào Bitcoin là gì? Cách đào Bitcoin cho người mới bắt đầu đơn giản

Những đặc điểm của thị trường crypto

Câu hỏi thường gặp

Khi nào nên chọn Long thay vì Short?

Bạn nên mở lệnh Long (vị thế mua) trong các trường hợp sau:

• Dự đoán giá sẽ tăng: Khi phân tích kỹ thuật hoặc cơ bản cho thấy giá tài sản (cổ phiếu, hàng hóa, crypto…) có khả năng tăng trong ngắn hạn hoặc trung/dài hạn.
• Thị trường trong xu hướng tăng (bullish): Khi xu hướng chung của thị trường thể hiện rõ đà đi lên, việc Long giúp bạn hưởng lợi từ biến động giá tăng.
• Đầu tư dài hạn: Khi bạn muốn tích trữ tài sản hoặc nắm giữ để hưởng lợi từ tăng trưởng giá theo thời gian.
• Quản lý rủi ro thấp hơn so với Short: Lệnh Long thường ít rủi ro hơn so với bán khống, vì giá tài sản chỉ có thể giảm tối đa đến 0, trong khi Short có rủi ro vô hạn nếu giá tăng mạnh.

Vì sao Short có thể lỗ “không giới hạn”?

Lệnh Short (vị thế bán khống) tiềm ẩn rủi ro cao hơn lệnh Long vì về lý thuyết, mức lỗ có thể không giới hạn. Lý do:

• Nguyên lý lệnh Short: Khi bán khống, bạn bán ra tài sản mà chưa sở hữu với kỳ vọng giá giảm, sau đó mua lại với giá thấp hơn để trả nợ.
• Giới hạn tăng giá không có: Giá tài sản chỉ có thể giảm tối đa đến 0, nhưng về lý thuyết, giá có thể tăng vô hạn. Nếu giá tăng mạnh thay vì giảm, bạn phải mua lại với mức giá cao hơn nhiều so với giá bán ban đầu.
• Rủi ro từ đòn bẩy: Trong các thị trường phái sinh hoặc crypto, Short thường sử dụng đòn bẩy tài chính, làm khuếch đại lỗ nếu thị trường đi ngược dự đoán.

Có thể vừa Long vừa Short cùng lúc không (hedge)?

Bạn có thể vừa Long vừa Short cùng lúc thông qua chiến lược hedging. Ví dụ, nếu nắm giữ cổ phiếu cơ sở (Long), bạn có thể mở lệnh Short trên hợp đồng phái sinh để phòng ngừa rủi ro khi giá giảm. Chiến lược này giúp giảm thiểu tổn thất từ biến động thị trường, nhưng đồng thời cũng hạn chế lợi nhuận tối đa. Nó thường được áp dụng trong phái sinh, futures, options và crypto để quản lý rủi ro hiệu quả.

>> Xem thêm: Hedge Fund là gì? Đặc điểm và lưu ý khi đầu tư vào quỹ phòng hộ

Có nên dùng đòn bẩy khi sử dụng lệnh Short không?

Việc dùng đòn bẩy khi mở lệnh Short cần thận trọng. Đòn bẩy có thể tăng lợi nhuận tiềm năng, nhưng đồng thời cũng khuếch đại rủi ro lỗ, vì giá tài sản có thể tăng vượt dự đoán và gây thua lỗ không giới hạn. Do đó, chỉ nên sử dụng đòn bẩy với kế hoạch quản trị rủi ro rõ ràng, đặt stop-loss và hiểu rõ cơ chế thị trường, đặc biệt trong phái sinh và crypto.

Tỷ lệ Long Short cao nghĩa là gì?

Tỷ lệ Long/Short cao nghĩa là số lượng nhà đầu tư đang nắm vị thế Long (mua) nhiều hơn đáng kể so với vị thế Short (bán) trên cùng một tài sản. Điều này phản ánh tâm lý thị trường thiên về bullish, tức phần lớn trader kỳ vọng giá sẽ tăng. Ngược lại, tỷ lệ Long/Short thấp hoặc dưới 1 thường cho thấy thị trường bearish, nghĩa là nhiều nhà đầu tư đặt Short hơn Long. Chỉ báo này thường được dùng để đo lường tâm lý và dự đoán xu hướng giá.

Tóm lại, lệnh Long Short là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư tối đa hóa cơ hội sinh lời trong các điều kiện thị trường khác nhau. Hy vọng qua bài viết của Tikop có thể giúp bạn bảo vệ danh mục đầu tư khỏi rủi ro mà còn tạo ra lợi nhuận bền vững. Đừng quên theo dõi chuyên mục Kiến thức chứng khoán để không bỏ lỡ nhiều thông tin bổ ích nhé!