Hợp đồng phái sinh là gì?
Khái niệm về hợp đồng phái sinh
Hợp đồng phái sinh là loại hợp đồng tài chính được kết giao giữa hai hoặc nhiều, nhằm mục đích giao dịch các tài sản cơ sở như hàng hóa, chứng khoán, tiền tệ,... Hợp đồng phái sinh giúp phòng hộ và phân tán rủi ro, bảo vệ hoặc tạo ra lợi nhuận cho các bên tham gia.
Hợp đồng phái sinh khá quen thuộc trong đầu tư
Hợp đồng phái sinh tiếng Anh là gì?
Hợp đồng phái sinh tiếng Anh là Derivative Contract.
>> Xem thêm: Hợp đồng kinh tế là gì? Đặc điểm và nội dung trên hợp đồng kinh tế
Phân loại các hợp đồng phái sinh hiện nay
Hợp đồng kỳ hạn (Forward contract)
Hợp đồng kỳ hạn dùng để mua hoặc bán tài sản cơ sở vào một thời điểm cụ thể trong tương lai với mức giá đã thỏa thuận trong hợp đồng mà không cần chuẩn hóa điều khoản. Tài sản cơ sở có thể là hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu,… Nhà đầu tư thường sử dụng loại hợp đồng này để đầu cơ hoặc hạn chế rủi ro lãi suất trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn (Options contract)
Hợp đồng quyền chọn cho phép nhà đầu tư có quyền nhưng không bắt buộc phải mua hoặc bán như hợp đồng. Nếu nhận thấy việc thực hiện giao dịch không có lợi, nhà đầu tư hoàn toàn có thể từ bỏ ý định mua hoặc bán đã định trước. Để có quyền chọn, nhà đầu tư phải trả một mức phí mua quyền chọn cho bên còn lại.
Có 4 loại hợp đồng phái sinh phổ biến
Hợp đồng hoán đổi (Swap contract)
Hợp đồng hoán đổi là hợp đồng thỏa thuận về việc thực hiện các khoản thanh toán định kỳ hoặc trao đổi các luồng tiền trong khoảng thời gian đã định trước ở tương lai. Phương thức thực hiện các khoản thanh toán trên được định sẵn trong hợp đồng.
Hợp đồng tương lai (Futures contract)
Hợp đồng tương lai là hợp đồng dùng để giao dịch tài sản vào thời điểm xác định trong tương lai với mức giá được quy định trên hợp đồng. Đây là loại hợp đồng được chuẩn hóa điều khoản và được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Người tham gia hợp đồng có nghĩa vụ phải thực hiện hợp đồng.
>> Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì? Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán phái sinh
Cách tính giá hợp đồng phái sinh
Quy tắc tính giá hợp đồng phái sinh dựa trên chênh lệch giá thanh toán cuối ngày với giá bình quân gia quyền theo số lượng của mỗi vị thế, sau đó bù trừ ròng để xác định nghĩa vụ thanh toán của nhà đầu tư.
Công thức tính chênh lệch vị thế cuối ngày:
VM = (DSPt – VWAP) x Số hợp đồng x Hệ số nhân
Trong đó:
- VWAP: Giá bình quân gia quyền tính theo số lượng.
- DSPt: Chênh lệch giá thanh toán vào cuối ngày.
- Hệ số nhân: Đối với VN30 – Index hệ số nhân là 100,000 VND.
- Số hợp đồng: Số lượng hợp đồng đã mua/bán.
Lưu ý:
- Ở vị thế mua: VWAP = Giá bình quân gia quyền mua.
- Ở vị thế bán: VWAP = Giá bình quân gia quyền bán.
- Số hợp đồng: dấu (+) nếu ở vị thế mua, dấu (-) nếu ở vị thế bán.
- Nếu không phát sinh giao dịch trong ngày VWAP = DSPt - 1
Ví dụ:
Trong phiên giao dịch thứ nhất, nhà đầu tư mở 5 vị thế mua VN30F1712 với giá 700. Sau đó, tiếp tục mở 2 vị thế mua VN30F1712 có giá 710 và giữ đến hết phiên, DSP là 705. Ta có:
VWAP = (5*700 + 2*710)/7 = 702.5
VM = (705 – 702.5)*7*100,000 = 1,750,000 VND
>> Xem thêm: Đáo hạn phái sinh là gì? Những lưu ý trong ngày đáo hạn phái sinh
Công thức tính giá hợp đồng phái sinh khá đơn giản
1 hợp đồng phái sinh bao nhiêu tiền?
Số tiền cần để ký quỹ hợp đồng phái sinh khác nhau theo quy định của từng công ty và từng sàn. Để giảm rủi ro bị đóng vị thế, các nhà đầu tư nên ký quỹ nhiều hơn quy định. Khi giá hợp đồng tương lai tăng lên thì tiền ký quỹ cũng tăng lên.
Giá hợp đồng phái sinh khác nhau giữa các sàn
Các câu hỏi thường gặp về hợp đồng phái sinh
Ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh là ngày nào?
Ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh là ngày hiệu lực cuối cùng của hợp đồng phái sinh.
Phí hợp đồng phái sinh qua đêm là bao nhiêu?
Tùy theo đặc điểm của từng nhóm khách hàng và số lượng giao dịch sẽ có mức phí khác nhau, thông thường giao động từ 500 đồng đến 3,000 đồng trên 1 hợp đồng.
Hợp đồng phái sinh nào có thể hủy ngang?
Hợp đồng kỳ hạn có thể hủy ngang.
Giá 1 hợp đồng phái sinh VPS là bao nhiêu?
Hợp đồng tương lai chỉ số của VPS có giá 2,700 đồng/hợp đồng. Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ 4,500/hợp đồng.
Giá 1 hợp đồng phái sinh Vn30 là bao nhiêu?
Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có giá 100,000/hợp đồng.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về hợp đồng phái sinh. Đừng quên theo dõi Tikop để cập nhật kiến thức chứng khoán bổ ích.