Tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR) là gì? Ý nghĩa và công thức tính

Tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR) là gì?

Khái niệm

Tỷ lệ lợi tức yêu cầu (Required Rate of Return - RRR) là mức lãi tối thiểu mà bạn đặt ra cho khoản đầu tư của mình. Đó là tỷ suất lợi nhuận thấp nhất mà bạn chấp nhận được, để bù đắp cho những rủi ro mà bạn phải đối mặt khi đầu tư.

Ngoài ra, RRR còn được gọi là lãi suất ngưỡng (Hurdle rate), thể hiện mức lợi nhuận cần thiết để bù đắp rủi ro mà nhà đầu tư phải đối mặt. Những dự án có mức độ rủi ro cao thường đòi hỏi lãi suất ngưỡng hoặc RRR cao hơn so với các dự án có rủi ro thấp hơn.

Ví dụ

Giả sử một nhà đầu tư đang xem xét đầu tư vào hai dự án:

• Dự án A: Xây dựng một nhà máy sản xuất sản phẩm tiêu dùng thiết yếu. Dự án này có rủi ro thấp vì nhu cầu sản phẩm ổn định và ít bị ảnh hưởng bởi biến động kinh tế. Nhà đầu tư xác định RRR cho dự án này là 8%.
• Dự án B: Phát triển một ứng dụng công nghệ mới. Dự án này có rủi ro cao hơn vì ngành công nghệ luôn thay đổi nhanh chóng, cạnh tranh gay gắt, và thành công phụ thuộc vào phản ứng của thị trường. Do đó, nhà đầu tư yêu cầu RRR cao hơn, ở mức 15%, để bù đắp rủi ro.

Nếu dự án A dự kiến mang lại tỷ suất lợi nhuận là 10% (cao hơn RRR 8%), nhà đầu tư có thể quyết định đầu tư vì lợi nhuận kỳ vọng vượt mức yêu cầu. Trong khi đó, nếu dự án B chỉ mang lại tỷ suất lợi nhuận là 12% (thấp hơn RRR 15%), nhà đầu tư có thể không chọn dự án này vì mức lợi nhuận không đủ để bù đắp rủi ro cao.

Khái niệm tỷ lệ lợi tức yêu cầu (Required Rate of Return - RRR)

Cách tính tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR)

Sử dụng mô hình chiết khấu cổ tức (DDM)

Nếu một nhà đầu tư đang cân nhắc mua cổ phiếu vốn chủ sở hữu trong một công ty trả cổ tức, mô hình chiết khấu cổ tức (DDM) là một lựa chọn phù hợp để tính toán tỷ suất lợi nhuận yêu cầu (RRR). Một biến thể phổ biến của DDM là Mô hình Tăng trưởng Gordon, được sử dụng khi cổ tức dự kiến tăng trưởng với tỷ lệ không đổi.

Công thức để tính RRR cho vốn chủ sở hữu của một cổ phiếu trả cổ tức bằng DDM như sau:

Trong đó:

• D1: Cổ tức dự kiến trên mỗi cổ phiếu trong năm tới
• P0: Giá cổ phiếu hiện tại
• g: Tỷ lệ tăng trưởng cổ tức dự kiến

Công thức tính tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR) khi sử dụng mô hình chiết khấu cổ tức

Sử dụng mô hình định giá tài sản vốn

Một cách khác để tính RRR là sử dụng mô hình định giá tài sản vốn (CAPM), thường được các nhà đầu tư sử dụng cho các cổ phiếu không trả cổ tức.

Mô hình CAPM để tính RRR sử dụng hệ số beta của một tài sản. Beta là hệ số rủi ro của khoản nắm giữ. Nói cách khác, beta cố gắng đo lường mức độ rủi ro của một cổ phiếu hoặc khoản đầu tư theo thời gian. Các cổ phiếu có beta lớn hơn 1 được coi là rủi ro hơn so với thị trường chung, trong khi các cổ phiếu có beta nhỏ hơn 1 được coi là ít rủi ro hơn so với thị trường chung.

Công thức này cũng sử dụng tỷ lệ hoàn vốn không rủi ro, thường là lợi tức của chứng khoán Kho bạc Hoa Kỳ ngắn hạn. Biến cuối cùng là tỷ lệ hoàn vốn thị trường, thường là lợi tức hàng năm của chỉ số S&P 500. Công thức cho RRR sử dụng mô hình CAPM như sau:

Trong đó:

• RRR: Tỷ lệ lợi tức yêu cầu (Required Rate of Return)
• Rf: Tỷ suất lợi nhuận phi rủi ro (Risk-free rate of return). Thường được tính bằng lợi tức của trái phiếu chính phủ ngắn hạn.
• β (Beta): Hệ số đo lường mức độ biến động của giá cổ phiếu so với thị trường chung. Beta > 1 cho thấy cổ phiếu biến động mạnh hơn thị trường (rủi ro cao hơn), Beta < 1 cho thấy cổ phiếu biến động ít hơn thị trường (rủi ro thấp hơn).
• Rm: Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng của thị trường (Market rate of return). Thường được tính bằng lợi tức trung bình hàng năm của một chỉ số chứng khoán đại diện cho thị trường, ví dụ như S&P 500.

Công thức tính tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR) khi sử dụng mô hình định giá tài sản vốn

Tỷ lệ lợi tức yêu cầu cho biết điều gì?

Việc xác định RRR không hề đơn giản, bởi nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm mức độ rủi ro của khoản đầu tư, kỳ vọng lạm phát và cấu trúc vốn của doanh nghiệp. Rủi ro càng cao, RRR càng lớn, bởi nhà đầu tư cần được bù đắp xứng đáng cho những rủi ro mà họ phải đối mặt. Kỳ vọng lạm phát cũng ảnh hưởng đến RRR, bởi nó làm giảm giá trị thực của tiền tệ theo thời gian. Doanh nghiệp có tỷ lệ nợ cao thường có RRR cao hơn, do rủi ro tài chính lớn hơn.

Mô hình CAPM (Capital Asset Pricing Model) là một công cụ phổ biến được sử dụng để tính toán RRR. Mô hình này dựa trên hệ số beta (β), đo lường mức độ biến động của giá cổ phiếu so với thị trường chung. Cổ phiếu có beta cao hơn 1 được coi là rủi ro hơn thị trường và do đó yêu cầu RRR cao hơn. RRR được tính bằng cách cộng thêm phần bù rủi ro vào lợi suất phi rủi ro, nhằm phản ánh các biến động và rủi ro bổ sung.

Trong việc đánh giá dự án vốn, RRR là một công cụ hữu ích, giúp các nhà đầu tư so sánh và lựa chọn giữa các dự án khác nhau. Một dự án cần đạt được hoặc vượt qua RRR để được xem xét triển khai. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dù không đạt được RRR, dự án vẫn có thể được thực hiện nếu nó hứa hẹn mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp.

Để tính toán chính xác RRR, nhà đầu tư cần xem xét chi phí vốn, so sánh với lợi nhuận từ các khoản đầu tư khác, đồng thời tích hợp yếu tố lạm phát vào phân tích để đảm bảo rằng tỷ lệ lợi tức yêu cầu phản ánh thực tế (sau khi điều chỉnh lạm phát).

Ý nghĩa của tỷ lệ lợi tức yêu cầu (RRR)

Việc xác định chính xác RRR không chỉ hỗ trợ định giá chứng khoán và dự án, mà còn giúp tối ưu hóa chiến lược đầu tư dài hạn. Bằng cách kết hợp các yếu tố như rủi ro, lạm phát, và chi phí vốn, RRR trở thành một chỉ số hữu ích để đánh giá tiềm năng của các cơ hội đầu tư, đảm bảo lợi ích tối đa cho cả nhà đầu tư lẫn doanh nghiệp. Theo dõi Tikop để đọc thêm những bài viết hữu ích về Kiến thức tài chính nhé!