Hệ số Beta là gì? Cách tính hệ số Beta trong chứng khoán, có ví dụ

Hệ số Beta là gì?

Khái niệm hệ số Beta chứng khoán

Hệ số beta là một chỉ số đo lường rủi ro hệ thống của một cổ phiếu hoặc một danh mục đầu tư cụ thể, dựa trên mức độ biến động và rủi ro chung của toàn bộ thị trường. Beta được sử dụng trong mô hình định giá tài sản vốn để tính toán tỉ lệ sinh lợi kỳ vọng của một tài sản dựa trên hệ số beta của nó và tỉ lệ sinh lợi trên thị trường.

Hệ số Beta ký hiệu là gì?

Hệ số beta - Beta coefficient được ký hiệu là β.

Hệ số beta là một chỉ số đo lường rủi ro của một cổ phiếu

Ý nghĩa hệ số Beta trong chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư có thể sử dụng hệ số Beta để đánh giá sự biến đổi của cổ phiếu hoặc danh mục đầu tư dựa trên sự biến đổi của thị trường (VN-Index) như sau:

• Khi β = 1, điều đó có nghĩa là mức độ biến động của giá chứng khoán tương đương với mức độ biến động của thị trường. 
• Khi β < 1, điều đó có nghĩa là mức độ biến động của giá chứng khoán sẽ thấp hơn mức độ biến động của thị trường. Điều này cho thấy rằng chứng khoán có xu hướng biến động ít hơn và thay đổi chậm hơn so với biến động của thị trường chung.
• Khi β > 1, điều đó có nghĩa là mức độ biến động của giá chứng khoán sẽ cao hơn mức độ biến động của thị trường. Điều này cho thấy cổ phiếu có khả năng sinh lợi cao hơn, nhưng đồng thời cũng mang theo mức độ rủi ro lớn hơn
• Khi chỉ số β = 0, điều đó có nghĩa là sự thay đổi giá trị của cổ phiếu hoàn toàn độc lập đối với thị trường. Nếu dấu của Beta là (-), tức là Beta âm, cổ phiếu có xu hướng biến động ngược chiều so với thị trường chứng khoán. Ngược lại, nếu dấu của Beta là (+), cổ phiếu có xu hướng biến động theo chiều hướng tương tự với thị trường chứng khoán.

Xem thêm: Tỷ suất lợi nhuận là gì? Cách tính tỷ suất lợi nhuận chi tiết

Nhà đầu tư có thể sử dụng hệ số Beta để đánh giá sự biến đổi của cổ phiếu

Vai trò của hệ số Beta

• Phân tích hệ số Beta đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nhà đầu tư xác định các đối tượng cổ phiếu phù hợp với nhu cầu đầu tư của bản thân. Bằng cách đánh giá hệ số Beta, nhà đầu tư có thể đo lường mức độ biến động của cổ phiếu so với thị trường chung.
• Hệ số Beta chủ yếu được sử dụng trong mô hình định giá tài sản vốn CAPM và đóng vai trò quan trọng trong việc định giá, phân tích cổ phiếu cho các nhà đầu tư.
• Hệ số Beta là một chỉ số biểu thị mối quan hệ giữa mức độ rủi ro của cổ phiếu hoặc tài sản riêng lẻ và sự biến động chung của thị trường. Hệ số Beta sẽ thay đổi khi có sự thay đổi trong nền kinh tế.
• Ngoài ra, hệ số Beta còn so sánh biến động giá của chứng khoán và dự đoán mức lợi nhuận thu được.

Hệ số Beta chủ yếu được sử dụng trong mô hình định giá tài sản vốn

Cách tính hệ số Beta của danh mục đầu tư chứng khoán

Công thức tính hệ số beta:

Trong đó:

• Ri: Tức là tỷ suất sinh lời của chứng khoán.
• Rm: Tỷ suất sinh lời của thị trường VN-Index.
• Var (Rm): Phương sai tỷ suất sinh lời của thị trường chứng khoán.
• Covar (Ri, Rm): Hiệp phương sai tỷ suất sinh lời của thị trường và tỷ suất sinh lời của chứng khoán.

Tỷ suất sinh lời sẽ được tính theo công thức như sau:

Trong đó:

• P1: Giá đóng cửa điều chỉnh của phiên đang xét.
• P0: Giá đóng cửa điều chỉnh của phiên trước đó.

Bài tập

Danh mục của bạn gồm 3 cổ phiếu là TCB (beta= 1.3 tỷ trọng là 30%), cổ phiếu FPT (beta = 1.4, tỷ trọng 40%) và cổ phiếu MWG (beta = 1.1, tỷ trọng là 30%).

Ta có hệ số trên của danh mục Y như sau: X= 1.3×0.3 + 1.4×0.4 + 1.1×0.3= 1.28. Khi thị trường tăng trưởng 10%, danh mục của bạn sẽ tăng 12,8% và ngược lại.

Công thức tính hệ số Beta của danh mục đầu tư

Ưu nhược điểm của hệ số Beta chứng khoán

Ưu điểm

• Hỗ trợ nhà đầu tư trong việc xác định liệu cổ phiếu có cùng hướng đi với thị trường hay không, cũng như đánh giá mức độ biến động của danh mục đầu tư.
• Hỗ trợ nhà đầu tư trong việc phân tích mức độ rủi ro thị trường liên quan đến cổ phiếu của các công ty và từ đó đánh giá mức độ phụ thuộc giữa hai tham số này. 
• Cổ phiếu có giá trị beta lớn hơn 1 thường mang lại tiềm năng lợi nhuận cao hơn, nhưng đồng thời cũng có mức độ rủi ro cao hơn. Đối với nhà đầu tư có mong muốn tìm kiếm lợi nhuận cao, đầu tư vào những cổ phiếu này có thể là lựa chọn hợp lý. 
• Nhà đầu tư có thể ước tính chi phí vốn chủ sở hữu trong các mô hình định giá và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bằng cách phân tích hiệu suất trong quá khứ của cổ phiếu.

Nhược điểm

• Tuy nhiên, trong thực tế, thị trường tài chính thường trải qua biến động không thể dự đoán trước, và không phải lúc nào biến động này cũng tuân theo phân phối chuẩn. Do đó, việc sử dụng hệ số rủi ro beta để dự đoán xu hướng giá cổ phiếu không chính xác.
• Bên cạnh đó, hệ số Beta dựa trên biến động giá trong quá khứ nên những công ty mới thành lập, mới lên sàn chứng khoán, lần đầu phát hành cổ phiếu ra công chúng thì không thể đánh giá được.
• Hệ số beta chỉ có khả năng cung cấp thông tin và dự báo biến động xu hướng trong ngắn hạn, vì vậy không thể áp dụng để dự đoán trong dài hạn.

Beta vừa có ưu điểm và vừa có nhược điểm

Tính ứng dụng của hệ số Beta trong thị trường chứng khoán

• Hệ số beta là một đánh giá hiệu quả đầu tư cho phép nhà đầu tư ước tính tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu đó. Tuy nhiên, hệ số beta có thể khác nhau trên các trang web khác nhau do việc chọn thời điểm tính toán khác nhau. 
• Nhà đầu tư có thể sử dụng tính toán hệ số beta để dự báo độ rủi ro phù hợp với mình.
• Hệ số beta (B) là một yếu tố quan trọng của mô hình CAPM, và nó có thể hỗ trợ nhà đầu tư trong việc phân tích và định giá cổ phiếu.
• Quản lý danh mục đầu tư: lựa chọn khẩu vị rủi ro phù hợp

Hệ số beta là một đánh giá về mối quan hệ giữa biến động của cổ phiếu so với biến động của thị trường

Một số câu hỏi thường gặp

Hệ số Beta của cổ phiếu là gì?