Ngân hàng số là gì?
Ngân hàng số (Digital Banking) là hình thức ngân hàng hoạt động hoàn toàn trên nền tảng kỹ thuật số, giúp người dùng thực hiện các giao dịch tài chính mà không cần đến các chi nhánh ngân hàng truyền thống. Thay vì phải trực tiếp đến quầy giao dịch, khách hàng có thể thực hiện các dịch vụ ngân hàng như chuyển tiền, thanh toán, mở tài khoản, hoặc kiểm tra số dư qua ứng dụng ngân hàng số trên điện thoại hoặc máy tính.
Phân biệt ngân hàng số, ngân hàng điện tử và ngân hàng trực tuyến
Ngân hàng số (Digital Banking) | Ngân hàng điện tử (E-Banking) | Ngân hàng trực tuyến (Online Banking) | |
Khái niệm | Hình thức số hóa toàn bộ các hoạt động và dịch vụ ngân hàng. | Dịch vụ cho phép giao dịch và kiểm tra thông tin qua internet. | Dịch vụ ngân hàng cung cấp qua internet mọi lúc, mọi nơi. |
Bản chất | Tích hợp công nghệ vào mọi quy trình ngân hàng, tự động hóa hoàn toàn. | Phản ánh một phần của số hóa, không bao quát toàn bộ hoạt động. |
Bao gồm nhiều dịch vụ ngân hàng qua internet, như Mobile Banking. |
Phương thức hoạt động | Tất cả giao dịch thực hiện qua ứng dụng, không cần đến chi nhánh. | Giao dịch qua internet nhưng không hoàn toàn tự động hóa. | Giao dịch qua internet, có thể qua ứng dụng hoặc website. |
Chức năng | Đăng ký online, chuyển khoản 24/7, vay ngân hàng, quản lý tài chính, bảo hiểm. | Thanh toán, chuyển tiền, tra cứu số dư. | Truy vấn thông tin, chuyển tiền, gửi tiền tiết kiệm online. |
Lợi ích của ngân hàng số (Digital banking)
Giao dịch tiện lợi mọi lúc mọi nơi
Ngân hàng số cho phép bạn thực hiện giao dịch tài chính mà không cần đến chi nhánh ngân hàng. Bạn có thể mở tài khoản, gửi tiền tiết kiệm, vay tiền, hoặc tham gia các dịch vụ tài chính khác chỉ với vài thao tác trên ứng dụng di động hoặc website của ngân hàng, giúp tiết kiệm thời gian và mang lại sự linh hoạt.
Tiết kiệm chi phí
Việc sử dụng ngân hàng số giúp giảm chi phí giao dịch. Quy trình mở tài khoản và thực hiện giao dịch trực tuyến thường miễn phí và đơn giản hơn so với việc đến ngân hàng truyền thống. Bạn không phải chờ đợi tại quầy giao dịch và có thể hoàn tất các giao dịch chỉ trong vài phút.
>> Xem thêm: Gửi tiết kiệm linh hoạt là gì? Ưu, nhược điểm gửi tiết kiệm linh hoạt
Tính bảo mật cao
Ngân hàng số trang bị các lớp bảo mật mạnh mẽ như mã OTP, mật khẩu, Face ID và vân tay, giúp bảo vệ thông tin tài khoản của bạn. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, bạn có thể dễ dàng khóa thẻ hoặc thay đổi mật khẩu ngay lập tức, đảm bảo an toàn khi giao dịch trực tuyến.
Quản lý tài chính hiệu quả
Ngân hàng số cung cấp các công cụ giúp bạn theo dõi chi tiêu và quản lý chi tiêu cá nhân dễ dàng hơn. Bạn có thể kiểm tra số dư, thực hiện giao dịch và thanh toán hóa đơn mọi lúc, mọi nơi. Những tính năng này giúp bạn quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và tiết kiệm thời gian hơn.
>> Xem thêm: Tổng hợp kiến thức quản lý tài chính cá nhân mà bạn nên biết
Các tính năng của ngân hàng số (Digital banking)
Mở tài khoản ngân hàng online
Khách hàng có thể dễ dàng đăng ký tài khoản chỉ bằng vài thao tác trên ứng dụng hoặc website mà không cần phải đến quầy giao dịch. Chỉ cần truy cập vào website hoặc ứng dụng của ngân hàng, điền thông tin cá nhân như họ tên, số điện thoại, địa chỉ email và chụp ảnh giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD). Việc này giúp tiết kiệm thời gian và mang lại sự tiện lợi tối đa cho người sử dụng.
Thanh toán hóa đơn online
Ngân hàng số cho phép bạn thanh toán các hóa đơn như tiền điện, tiền nước, cước viễn thông và nhiều loại hóa đơn khác một cách nhanh chóng và dễ dàng. Bạn có thể thực hiện thanh toán một lần hoặc đặt lịch hẹn thanh toán tự động hàng tháng, giúp bạn không bao giờ quên chi trả hóa đơn đúng hạn.
Chuyển tiền nhanh 24/7
Khách hàng có thể chuyển tiền nội bộ hoặc liên ngân hàng một cách nhanh chóng và tiện lợi bất kỳ lúc nào trong ngày. Tính năng chuyển tiền 24/7 giúp bạn thực hiện giao dịch mà không bị giới hạn thời gian, mang lại sự linh hoạt tối đa cho người dùng.
Gửi tiền tiết kiệm online
Ngân hàng số cung cấp nhiều gói tiết kiệm linh hoạt, cho phép bạn gửi hoặc rút tiền gửi trực tiếp qua ứng dụng. Bạn có thể dễ dàng lựa chọn gói tiết kiệm phù hợp với nhu cầu tài chính của mình mà không cần phải đến ngân hàng.
Vay tiền ngân hàng
Tính năng vay tiền ngân hàng trực tuyến giúp khách hàng thực hiện các thủ tục vay vốn một cách nhanh chóng và dễ dàng. Bạn không cần phải đến quầy giao dịch để làm giấy tờ, mà chỉ cần thực hiện vài thao tác trên ứng dụng hoặc website của ngân hàng.
Đầu tư trực tuyến
Ngân hàng số cũng hỗ trợ khách hàng tham gia vào các sản phẩm đầu tư trực tuyến. Bạn có thể mở tài khoản giao dịch chứng khoán, theo dõi sự biến động của thị trường và quản lý danh mục đầu tư của mình một cách hiệu quả.
Quản lý tài khoản, thẻ ngân hàng
Tính năng quản lý tài khoản và thẻ ngân hàng giúp bạn theo dõi lịch sử giao dịch và kiểm soát dòng tiền của mình mọi lúc mọi nơi. Bạn có thể thực hiện các thao tác như khóa thẻ hoặc đổi mật khẩu ngay khi nghi ngờ tài khoản của mình đang gặp nguy hiểm.
Tính bảo mật cao
Ngân hàng số được trang bị nhiều lớp bảo mật để đảm bảo an toàn cho thông tin cá nhân của người dùng. Để thực hiện giao dịch, bạn cần nhập tên tài khoản, mật khẩu mã hóa và mã OTP (One-Time Password) gửi qua SMS hoặc ứng dụng xác thực. Ví dụ, khi bạn thực hiện chuyển tiền, hệ thống sẽ yêu cầu bạn nhập mã OTP để xác nhận, giúp bảo vệ tài khoản khỏi những giao dịch trái phép.
Nạp tiền vào tài khoản
Khách hàng có thể nạp tiền vào tài khoản của mình một cách dễ dàng mà không cần phải mang tiền mặt đến ngân hàng. Chỉ cần chuyển tiền từ tài khoản khác qua ứng dụng hoặc website, bạn có thể thực hiện giao dịch này mọi lúc.
Tích điểm thưởng, hoàn tiền
Nhiều ngân hàng số hiện nay cung cấp chương trình tích điểm thưởng hoặc hoàn tiền cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn mang lại những lợi ích giá trị khi thực hiện giao dịch.
Khả năng kết nối với các ứng dụng khác
Ngân hàng số có khả năng kết nối với các ứng dụng khác như ví điện tử và ứng dụng mua sắm. Việc này giúp khách hàng trải nghiệm dịch vụ tài chính một cách thuận tiện và liền mạch hơn, cải thiện hiệu quả quản lý tài chính cá nhân. Nhiều ngân hàng số cho phép kết nối với các ứng dụng mua sắm, du lịch, ăn uống: GrabFood, Traveloka, Shopee, Tiki,...
Các tính năng của ngân hàng số
Thực trạng phát triển ngân hàng số tại Việt Nam
Hệ thống pháp lý cho ngân hàng số tại Việt Nam đang trong quá trình hình thành, bắt đầu từ Nghị định số 35/2007/NĐ-CP về giao dịch điện tử. Tuy nhiên, chưa có quy định đầy đủ về cấp phép, quản lý và giám sát các mô hình ngân hàng số mới. Các quy định hiện tại chủ yếu tập trung vào quản lý rủi ro trong hoạt động thanh toán, bỏ qua nhiều lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và cho vay trực tuyến.
Theo Tạp Chí Công Thương, với 70 triệu người dùng Internet tại Việt nam (chiếm 70,3% dân số), ngân hàng số đang có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ. Hiện nay, khoảng 42% ngân hàng đã định hướng ngân hàng số là mục tiêu dài hạn.
Theo Ngân hàng Nhà nước, các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt như qua Internet, điện thoại di động hay QR code đang tăng trưởng nhanh chóng. Trong bối cảnh chuyển đổi số, 96% ngân hàng tại Việt Nam đã xây dựng chiến lược phát triển dựa trên công nghệ 4.0. Nhiều ngân hàng lớn như Vietcombank, TPBank, VIB, VPBank, OCB và Agribank đã áp dụng các dịch vụ hiện đại như nhận diện khuôn mặt và trí tuệ nhân tạo, mang lại nhiều tiện ích cho người dùng.
TOP ngân hàng số tại Việt Nam uy tín hiện nay
Ngân hàng số BIDV Smart Banking
BIDV SmartBanking là sản phẩm ngân hàng số tiên tiến của BIDV, được phát triển nhằm thúc đẩy chiến lược chuyển đổi số của ngân hàng. Dịch vụ này kết hợp các tính năng từ Internet Banking và Mobile Banking trước đây, tạo nên một nền tảng thống nhất, thuận tiện và hiện đại cho khách hàng.
Đặc điểm nổi bật:
- Giao diện hiện đại và đồng nhất: SmartBanking mang đến trải nghiệm liền mạch với giao diện thân thiện, thông tin đăng nhập, hạn mức và các tính năng được đồng bộ hóa giữa các thiết bị.
- Đa nền tảng: Khách hàng có thể sử dụng dịch vụ thông qua website hoặc ứng dụng di động, chỉ cần có kết nối Internet.
- Tiện ích toàn diện: Hỗ trợ thực hiện giao dịch ngân hàng nhanh chóng và linh hoạt mọi lúc, mọi nơi, đáp ứng nhu cầu tài chính hàng ngày của khách hàng.
>> Xen thêm: Lãi suất ngân hàng BIDV mới nhất và cách thức gửi tiền tiết kiệm
Ngân hàng số VCB Digibank Vietcombank
VCB Digibank là ứng dụng ngân hàng số hiện đại của Vietcombank, được ra mắt nhằm thay thế các dịch vụ Internet Banking và Mobile Banking truyền thống. Đây là một phần trong chiến lược nâng cao trải nghiệm khách hàng và đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số của ngân hàng.
Đặc điểm nổi bật:
- Tích hợp toàn diện: Kết hợp tất cả các tính năng của Internet Banking và Mobile Banking trước đây, giúp khách hàng quản lý tài khoản và thực hiện giao dịch thuận tiện.
- Quản lý tài khoản dễ dàng: Hỗ trợ khách hàng theo dõi giao dịch, kiểm tra số dư tài khoản nhanh chóng và hoàn toàn miễn phí.
- Tiện ích tiết kiệm trực tuyến: Khách hàng có thể gửi tiết kiệm online ngay trên ứng dụng, giúp tối ưu hóa thời gian và gia tăng lợi ích tài chính.
>> Xem thêm: Cách tính và bảng lãi suất ngân hàng Vietcombank mới nhất 2024
Ngân hàng số VPBank - Yolo
YOLO là ngân hàng số của VPBank, ra mắt năm 2018, với thông điệp “Sống phong cách”. Đây là nền tảng tích hợp không chỉ các dịch vụ tài chính ngân hàng mà còn mở rộng sang các tiện ích như giải trí, đặt xe, đặt chỗ nhà hàng và theo dõi tin tức.
Đặc điểm nổi bật:
- Tích hợp hệ sinh thái đa tiện ích: Cung cấp các dịch vụ từ thanh toán hóa đơn, mua sắm, giải trí, đến tiết kiệm trực tuyến thông qua sản phẩm YOLO Super.
- Thanh toán toàn cầu: Thẻ ảo YOLO MasterCard giúp thanh toán linh hoạt mà không yêu cầu nhiều thông tin cá nhân.
- Tối ưu trải nghiệm người dùng: Hỗ trợ đặt lịch thanh toán tự động, chia sẻ hóa đơn và mã hóa bảo mật cao.
- Hợp tác liên kết: Liên kết với VinaPhone qua giải pháp tích điểm Vpoint, giúp người dùng nhận ưu đãi từ gần 3.000 cửa hàng liên kết.
Ngân hàng số OCB OMNI
OCB OMNI là ứng dụng ngân hàng số của Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), giúp khách hàng thực hiện các giao dịch tài chính nhanh chóng, an toàn và tiện lợi mà không cần đến ngân hàng.
Đặc điểm nổi bật:
- Dịch vụ đa dạng: Chuyển tiền, thanh toán, gửi tiết kiệm, vay vốn, bảo hiểm, đầu tư, phát hành thẻ ATM và tín dụng.
- Miễn phí chuyển tiền và thanh toán: Không tính phí chuyển tiền trong và ngoài hệ thống, giao dịch 24/7.
- Mở tài khoản online: Đăng ký tài khoản và Ebanking trực tuyến, sử dụng định danh điện tử (eKYC).
- Tiện ích đa dạng: Thanh toán hóa đơn, vé máy bay, vé xem phim, bảo hiểm, mua sắm online.
- Bảo mật cao: FaceID, vân tay và tiêu chuẩn bảo mật châu Âu.
- Tiện lợi và linh hoạt: Sử dụng trên nhiều thiết bị, thanh toán qua QR PAY, lịch thanh toán tự động.
Ngân hàng số MB Bank
MB Bank là ứng dụng ngân hàng di động của Ngân hàng TMCP Quân Đội, cho phép khách hàng thực hiện hầu hết các giao dịch tài chính trực tuyến.
Đặc điểm nổi bật:
- Tiện ích đa dạng: Hỗ trợ các giao dịch như thanh toán hóa đơn, mua sắm, gửi tiết kiệm trực tuyến.
- Nâng cấp vượt trội: Gần đây, ứng dụng được cải tiến với nhiều tính năng mới lạ, mang đến trải nghiệm hiện đại và thuận tiện hơn.
Ngân hàng số MyVIB
MyVIB là ứng dụng Mobile Banking Cloud-Native đầu tiên tại Việt Nam, do Ngân hàng Quốc tế VIB phát triển. Đây là bước tiến tiên phong trong việc ứng dụng nền tảng đám mây (Cloud) để nâng cao trải nghiệm ngân hàng số.
Đặc điểm nổi bật:
- Cơ sở hợp nhất: MyVIB tích hợp các nền tảng giao dịch trực tuyến, thay thế cho dịch vụ Mobile Banking và Internet Banking trước đây.
- Trải nghiệm đồng nhất: Giao diện, thông tin đăng nhập, phí dịch vụ, hạn mức, tiện ích và tính năng được đồng bộ hoàn toàn.
- Đa nền tảng: Được cung cấp qua ứng dụng di động, cho phép khách hàng thực hiện mọi giao dịch ngân hàng mọi lúc, mọi nơi chỉ cần thiết bị thông minh có kết nối Internet.
Ngân hàng số VietinBank eFAST
VietinBank eFAST là nền tảng ngân hàng số tích hợp các sản phẩm giao dịch tài chính (Transaction Banking) và sử dụng công nghệ Big Data và AI để trở thành trợ lý tài chính số thông minh, giúp tối ưu hóa hiệu quả giao dịch cho doanh nghiệp.
Đặc điểm nổi bật:
- Trợ lý tài chính số: Đáp ứng mọi nhu cầu giao dịch tài chính của doanh nghiệp, giúp đơn giản hóa công việc và tối ưu hóa hiệu quả.
- Ứng dụng công nghệ: Sử dụng Big Data và AI để thấu hiểu khách hàng và mang lại lợi ích cao nhất.
- Dịch vụ chuyên nghiệp: Tích hợp các dịch vụ giao dịch tài chính doanh nghiệp một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Ngân hàng số Techcombank Mobile
Techcombank cung cấp dịch vụ ngân hàng số Live, cho phép giao dịch trực tuyến 24/7 mà không cần đăng ký hay tải ứng dụng. Với Techcombank Mobile, người dùng có thể thực hiện nhiều giao dịch tài chính nhanh chóng.
Đặc điểm nổi bật:
- Dịch vụ tiện ích: Chuyển tiền qua số tài khoản, số điện thoại, mã QR; thanh toán hóa đơn; quản lý thẻ và tài khoản tín dụng.
- Dịch vụ online: Mở tài khoản thanh toán, thẻ tín dụng, gửi tiền online, quản lý tài chính cá nhân, đầu tư.
Các cấp độ và yêu cầu khi chuyển đổi ngân hàng số
Các cấp độ chuyển đổi ngân hàng số
Chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng về lý thuyết được chia thành 3 cấp độ, nhưng tại Việt Nam, phần lớn các ngân hàng mới chỉ đạt đến cấp độ 1. Chỉ một số ngân hàng lớn đã bắt đầu triển khai đồng thời hai cấp độ đầu. Cụ thể:
- Cấp độ 1: Áp dụng số hóa một phần, tập trung vào việc cải tiến quy trình nội bộ, kênh phân phối hoặc các sản phẩm và dịch vụ.
- Cấp độ 2: Phát triển riêng một mảng kinh doanh số, hoạt động độc lập hoặc bổ trợ cho ngân hàng truyền thống.
- Cấp độ 3: Số hóa toàn diện, đưa tất cả các hoạt động của ngân hàng lên nền tảng số.
Yêu cầu khi chuyển đổi và phát triển ngân hàng số
Yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao:
Để phát triển ngân hàng số, các ngân hàng cần đội ngũ nhân sự có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin để vận hành và quản lý các hệ thống số hiện đại. Ngoài ra, cần có nhân viên am hiểu về ngân hàng số để tư vấn và hỗ trợ khách hàng sử dụng dịch vụ. Những nhân viên này phải cởi mở, linh hoạt trong việc tiếp cận và thích nghi với các cải tiến số hóa, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi nhanh chóng và hiệu quả.
Yêu cầu về công nghệ hiện đại:
Hệ thống ngân hàng lõi (core banking) của nhiều ngân hàng hiện nay còn hoạt động dựa trên cấu trúc truyền thống, kém linh hoạt và khó thích nghi với những thay đổi lớn. Từ đó làm cho việc nâng cấp công nghệ trở thành bài toán phức tạp, tốn kém thời gian và chi phí. Do đó, ngân hàng cần đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn, và các nền tảng quản lý hiện đại để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện.
Yêu cầu về ngân sách:
Chuyển đổi số đòi hỏi ngân sách lớn để triển khai các dự án công nghệ, nghiên cứu và phát triển AI, cũng như đào tạo nhân viên về kỹ năng và mô hình quản lý mới. Ngoài ra, ngân sách còn bao gồm chi phí bảo trì, nâng cấp hệ thống và hỗ trợ khách hàng, tất cả đều là yếu tố cần thiết để xây dựng nền tảng ngân hàng số bền vững.
Yêu cầu về môi trường pháp lý:
Ngân hàng số cần tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến xác thực người dùng và bảo mật dữ liệu. Việc chuyển đổi từ xác minh truyền thống sang các công nghệ như chữ ký số, sinh trắc học đòi hỏi sự đồng bộ về pháp lý để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn trong giao dịch. Tuy nhiên, hiện tại vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc hoàn thiện khung pháp lý, dẫn đến sự chậm trễ trong việc triển khai ngân hàng số toàn diện.
Yêu cầu khi chuyển đổi và phát triển ngân hàng số
Những lưu ý khi sử dụng ngân hàng số
- Tìm hiểu kỹ thông tin: Trước khi sử dụng ngân hàng số, hãy tìm hiểu rõ về ngân hàng, tên ứng dụng, các yêu cầu sử dụng và mức độ tin cậy của hệ thống. Cẩn thận với các ứng dụng hoặc website giả mạo để tránh rủi ro mất tiền.
- Tự bảo mật thông tin: Luôn bảo vệ thông tin tài khoản như tên đăng nhập, mật khẩu và mã Smart OTP. Không chia sẻ các thông tin này với bất kỳ ai, kể cả nhân viên ngân hàng, để đảm bảo an toàn cho tài khoản.
- Bảo mật thiết bị: Chỉ nên đăng nhập tài khoản ngân hàng số trên thiết bị cá nhân. Hạn chế sử dụng thiết bị lạ hoặc công cộng để giao dịch. Nếu bắt buộc phải sử dụng, hãy đổi mật khẩu ngay sau khi giao dịch để đảm bảo an toàn.
- Chọn ngân hàng có hệ thống công nghệ cao: Lựa chọn ngân hàng có hệ thống công nghệ tiên tiến và đầu tư mạnh vào bảo mật. Ngân hàng với hệ thống bảo mật tốt sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi thực hiện các giao dịch trực tuyến.
Tóm lại, ngân hàng số đang dần thay thế giao dịch truyền thống nhờ sự tiện lợi và hiệu quả. Sự phát triển của công nghệ thông tin đã mở ra những cơ hội mới cho ngành ngân hàng, giúp người tiêu dùng tiếp cận dịch vụ tài chính dễ dàng hơn. Theo dõi chuyên mục Kiến thức tài chính để biết thêm thông tin hữu ích nhé!