Doanh thu cận biên là gì? Đặc điểm và ý nghĩa doanh thu cận biên

Doanh thu cận biên là gì?

Khái niệm doanh thu cận biên

Doanh thu cận biên là số tiền thu được từ việc bán thêm một đơn vị sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả của việc quản lý chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận. 
Khi doanh thu cận biên cao, tức là công ty có khả năng tăng lợi nhuận từ việc bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ. Ngược lại, nếu doanh thu cận biên thấp, có thể cho thấy công ty đang gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh. 

Tìm hiểu về doanh thu cận biên

Ví dụ về doanh thu cận biên

Ví dụ về doanh thu cận biên: Một cửa hàng pizza đang bán pizza với giá 100.000 VNĐ mỗi chiếc.

Trong môi trường cạnh tranh hoàn hảo:

Một khách hàng mua 5 chiếc pizza, tổng doanh thu sẽ là 500.000 VNĐ (5 x 100.000 VNĐ).
Nếu khách hàng quyết định mua thêm 2 chiếc nữa, tổng doanh thu sẽ là 700.000 đồng (7 x 100.000 VNĐ).
Doanh thu tăng thêm khi bán được thêm 2 chiếc pizza nữa sẽ là 200.000 VNĐ (700.000 - 500.000 VNĐ).

Trong môi trường cạnh tranh không hoàn hảo:

Để khuyến khích khách hàng mua thêm 2 chiếc pizza, cửa hàng đưa ra chính sách giảm giá: Nếu khách hàng mua từ 7 chiếc pizza trở lên, giá sẽ giảm còn 90.000 đồng mỗi chiếc.
Tổng doanh thu mà cửa hàng nhận được khi bán thêm 2 chiếc pizza nữa sẽ là 630.000 VNĐ (7 x 90.000 VNĐ), thấp hơn so với 700.000 VNĐ ở trên.
Trong trường hợp này, doanh thu cận biên trong môi trường cạnh tranh không hoàn hảo sẽ không cao như trong môi trường cạnh tranh hoàn hảo do ảnh hưởng của chính sách giảm giá.

>>Xem thêm: Doanh thu thuần là gì? Công thức tính doanh thu thuần chuẩn nhất

Doanh thu cận biên là chỉ số quan trọng để đưa ra quyết định về việc tiếp tục hoặc dừng lại một hoạt động kinh doanh cụ thể

Doanh thu cận biên tiếng Anh là gì?

Doanh thu cận biên trong tiếng Anh gọi là Marginal Revenue.

Sản phẩm doanh thu cận biên là gì?

Sản phẩm doanh thu cận biên là giá trị của sản phẩm được tạo ra từ việc sử dụng thêm một đơn vị tài nguyên, được tính bằng tích của doanh thu cận biên và sản lượng tài nguyên hiện tại. Đây là một chỉ số quan trọng giúp các doanh nghiệp đánh giá hiệu suất sử dụng tài nguyên và đưa ra quyết định về việc tăng cường hoặc giảm thiểu sử dụng tài nguyên.

Công thức: 

Trong đó:

• MRP (Marginal Revenue Product): Sản phẩm doanh thu cận biên
• MR (Marginal Revenue): Doanh thu cận biên
• MPP (Marginal Physical Product): Sản phẩm hiện vật cận biên

Ví dụ:

Trong một nhà máy sản xuất linh kiện điện tử, quản lý muốn xem xét việc thuê thêm một công nhân với mức lương là 500.000 đồng/ngày cho một ca làm việc 8 tiếng. Nếu giá trị của sản phẩm doanh thu cận biên của công nhân này vượt quá 500.000 đồng/ngày, việc thuê thêm sẽ mang lại lợi ích cho công ty. Tuy nhiên, nếu sản lượng không đủ để đạt được giá trị này, việc thuê thêm công nhân sẽ dẫn đến thiệt hại.

>>Xem thêm: Doanh số là gì? Phân biệt doanh số và doanh thu chi tiết nhất

Sản phẩm doanh thu cận biên tiếng Anh là Marginal Revenue Product - MRP

Đặc điểm doanh thu cận biên

Đặc điểm của doanh thu cận biên trong các điều kiện thị trường là:

• Trong môi trường cạnh tranh hoàn hảo, doanh thu cận biên của các doanh nghiệp bằng với giá cả trên thị trường (MR = giá cả). Mỗi đơn vị sản phẩm bổ sung sẽ đem lại lượng doanh thu tương đương với giá của sản phẩm đó trên thị trường.
• Trong môi trường cạnh tranh không hoàn hảo, như trên thị trường độc quyền, các doanh nghiệp đối mặt với một đường cầu và đường doanh thu cận biên có dạng hạ xuống. Trong tình huống này, doanh thu cận biên sẽ nhỏ hơn giá cả. Khi giá giảm, mỗi đơn vị sản phẩm bổ sung sẽ đem lại lượng doanh thu ít hơn so với đơn vị sản phẩm trước đó. Tương tác giữa doanh thu cận biên và chi phí cận biên quyết định mức sản lượng tối ưu để doanh nghiệp đạt lợi nhuận cao nhất.

>>Xem thêm: Tỷ trọng là gì? Cách tính tỷ trọng doanh thu, kinh tế đầy đủ

Ý nghĩa của doanh thu cận biên

Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh

Doanh thu cận biên cung cấp thông tin quan trọng để đánh giá hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Bằng cách so sánh doanh thu cận biên của các sản phẩm hoặc dịch vụ khác nhau, doanh nghiệp có thể đánh giá được hiệu quả của chiến lược kinh doanh và điều chỉnh các kế hoạch phát triển.

Quản lý tài chính

Tính toán doanh thu cận biên giúp doanh nghiệp quản lý tài chính một cách hiệu quả. Doanh nghiệp có thể sử dụng thông tin này để tính toán giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp để đảm bảo lợi nhuận cao nhất.

Doanh thu cận biên giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quát về mức độ cạnh tranh

Tối ưu chi phí

Doanh thu cận biên giúp doanh nghiệp tính toán giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ sao cho đảm bảo lợi nhuận cao nhất. Thông qua việc quản lý tài chính hiệu quả dựa trên doanh thu cận biên, doanh nghiệp có thể đảm bảo duy trì và tăng cường sự ổn định tài chính. Dựa vào doanh thu cận biên, doanh nghiệp có thể xác định những chi phí sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ không cần thiết hoặc quá cao.

Đưa ra quyết định kinh doanh

Thông qua việc sử dụng thông tin từ doanh thu cận biên, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác. Các quyết định này có thể bao gồm việc đầu tư vào các sản phẩm hoặc dịch vụ mới, điều chỉnh chiến lược giá cả, hoặc thay đổi chiến lược tiếp thị để tối ưu hóa lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường.

>>Xem thêm: Top 15 phần mềm quản lý tài chính doanh nghiệp an toàn, hiệu quả cao

Cách tính doanh thu cận biên

Công thức tính doanh thu cận biên

Công thức tính doanh thu cận biên

Trong đó:

• Thay đổi về doanh thu là sự khác biệt giữa doanh thu của hai thời điểm khác nhau, ví dụ như giữa hai quý hoặc hai năm.
• Thay đổi về số lượng là sự khác biệt giữa số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ bán ra trong hai thời điểm khác nhau.

Công thức này giúp đo lường tỷ lệ tăng cường của doanh thu cận biên từng đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ

Ví dụ tính doanh thu cận biên

Giả sử một cửa hàng sách bán được 200 cuốn sách trong tháng 1 và thu về doanh thu 50 triệu đồng. Trong tháng 2, cửa hàng bán được 250 cuốn sách và thu về doanh thu 65 triệu đồng. Ta có thể tính toán doanh thu cận biên giữa 2 tháng như sau:

• Thay đổi về Doanh thu = Doanh thu tháng 2 - Doanh thu tháng 1 = 65 triệu VNĐ - 50 triệu VNĐ= 15 triệu VNĐ.
• Thay đổi về số lượng = Số lượng sách tháng 2 - Số lượng sách tháng 1 = 250 - 200 = 50 cuốn sách.

Sau đó, ta chia thay đổi về doanh thu cho thay đổi về số lượng để tính toán doanh thu cận biên:

• Doanh thu cận biên = Thay đổi về Doanh thu / Thay đổi về số lượng = 15 triệu VNĐ/ 50 cuốn sách = 300.000 VNĐ/cuốn sách.

Kết quả này cho thấy doanh thu cận biên của cửa hàng sách trong tháng 2 là 300.000 VNĐ trên mỗi cuốn sách, so với 250.000 VNĐ/cuốn sách trong tháng 1. Việc tăng doanh thu cận biên có thể đến từ việc tăng giá bìa sách hoặc tăng hiệu suất tiếp thị, và cho thấy cửa hàng đang thực hiện một chiến lược kinh doanh hiệu quả.

>>Xem thêm: Bài học quản lý tài chính cá nhân đến từ các chuyên gia

Doanh thu cận biên có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp

Vai trò của doanh thu cận biên

Dưới đây là một số cách mà doanh thu cận biên ảnh hưởng và đóng vai trò trong hoạt động kinh doanh:

Đánh giá khả năng sinh lời của sản phẩm/dịch vụ

Doanh thu cận biên giúp doanh nghiệp đánh giá được mức độ lợi nhuận mà họ có thể thu được từ mỗi đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ bán ra. Nếu doanh thu cận biên cao, từ đó cho thấy sản phẩm/dịch vụ đó có tiềm năng sinh lời tốt và có thể là một lựa chọn kinh doanh hữu ích.

Xác định giá sản phẩm

Doanh thu cận biên là một yếu tố quan trọng trong quá trình định giá sản phẩm. Các doanh nghiệp có thể sử dụng chỉ số này để xác định giá thành sản phẩm sao cho đủ để bù đắp chi phí và đạt được mức lợi nhuận mong muốn.

Định hướng chiến lược kinh doanh

Doanh thu cận biên cung cấp thông tin quan trọng để doanh nghiệp định hướng chiến lược kinh doanh. Nếu doanh thu cận biên cao, doanh nghiệp có thể tập trung vào phát triển và tiếp thị sản phẩm/dịch vụ đó để tăng lợi nhuận. Ngược lại, nếu doanh thu cận biên thấp, doanh nghiệp có thể cần điều chỉnh chiến lược kinh doanh để tăng doanh thu và lợi nhuận.

>>Xem thêm: Quy tắc 50/20/30 là gì? Cách áp dụng trong quản lý tài chính cá nhân

Khi doanh thu cận biên tăng, nghĩa là chiến lược kinh doanh đang được thực hiện mang lại hiệu quả

Điều chỉnh chi phí sản xuất

Doanh thu cận biên giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả của chi phí sản xuất. Nếu doanh thu cận biên cao, doanh nghiệp có thể tăng chi phí sản xuất để tăng sản lượng và doanh thu, trong khi nếu doanh thu cận biên thấp, doanh nghiệp có thể cần giảm chi phí sản xuất để đảm bảo lợi nhuận.

Đo lường hiệu quả kinh doanh

Doanh thu cận biên là một chỉ số quan trọng để đo lường hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu doanh thu cận biên cao, tức là doanh nghiệp đang đạt được mức lợi nhuận cao và hiệu quả kinh doanh tốt.

Đưa ra chiến lược phát triển

Doanh thu cận biên cung cấp thông tin cho doanh nghiệp để quyết định về việc phát triển sản phẩm/dịch vụ. Bằng cách so sánh doanh thu cận biên của các sản phẩm/dịch vụ khác nhau, doanh nghiệp có thể quyết định phát triển những sản phẩm/dịch vụ nào mang lại lợi nhuận cao nhất và đóng góp lớn vào lợi nhuận tổng thể của công ty.

Vai trò của doanh thu cận biên trong kinh doanh rất quan trọng và đa chiều

Câu hỏi thường gặp

Doanh thu cận biên ký hiệu là gì?

Doanh thu cận biên ký hiệu là MR.

Doanh thu cận biên phản ánh điều gì?

Doanh thu cận biên phản ánh sự thay đổi về doanh thu khi bán thêm một đơn vị sản phẩm. Nó cho biết lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được sau khi trừ đi tất cả chi phí liên quan đến việc sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ.

Doanh thu cận biên là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định về giá cả, sản lượng và chiến lược kinh doanh

Doanh thu cận biên được xác định như thế nào?

Doanh thu cận biên được xác định bằng cách trừ chi phí sản xuất hoặc chi phí hoạt động từ doanh thu thu được từ việc bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ. Chi tiết mời bạn tham khảo công thức bên trên.

Tổng kết lại, doanh thu cận biên là một khái niệm không thể phủ nhận tầm quan trọng trong quản lý kinh doanh. Hy vọng qua bài viết của Tikop sẽ giúp bạn hiểu và áp dụng đúng cách, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất sản xuất và kinh doanh mà còn giúp tăng cường cạnh tranh và bền vững trên thị trường. Chính vì vậy, việc tập trung vào việc nắm vững và phát triển doanh thu cận biên là một phần quan trọng của chiến lược kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Theo dõi ngay kiến thức tài chính để cập nhật nhiều bài học bổ ích.