Phương pháp VSA là gì? Cách giao dịch VSA hiệu quả trong chứng khoán

VSA là gì?

Khái niệm phương pháp VSA

VSA (viết tắt của Volume Spread Analysis) là phương pháp phân tích biến động và dự đoán xu hướng của thị trường dựa trên mối quan hệ cung cầu cổ phiếu, gọi là phương pháp phân tích khối lượng chênh lệch giá.

Theo phương pháp VSA, sự biến động trên thị trường được tạo thành khi các nhà đầu tư lớn mua hoặc bán một lượng lớn cổ phiếu, từ đó ảnh hưởng đến cân bằng cung cầu trên thị trường. Ba biến số được dùng để dự đoán theo phương pháp VSA là khối lượng, độ dài thân nến và mức giá đóng cửa phiên giao dịch. 

Phương pháp VSA là phương pháp phân tích khối lượng chênh lệch giá

>> Đọc thêm: Định giá cổ phiếu là gì? 10 phương pháp định giá cổ phiếu hiệu quả

Lịch sử ra đời của phương pháp VSA

Phương pháp VSA được ông Tom Williams (1929-2016) phát triển dựa trên nền tảng là phương pháp Wyckoff. Theo ông, bản chất của thị trường được thể hiện qua mối quan hệ mật thiết giữa cung và cầu, chỉ khi nắm được bản chất, bạn mới có thể dự đoán xu hướng phát triển và từ đó giao dịch với hiệu suất cao hơn số đông.

Ông Tom Wiliams, người phát triển phương pháp VSA

>> Đọc thêm: Chỉ số DXY là gì? Ảnh hưởng của DXY đến thị trường tài chính hiện nay

Nguyên lý hoạt động của VSA

Nguyên lý hoạt động của VSA là phân tích dựa trên mối quan hệ mật thiết giữa khối lượng giao dịch và biên độ chênh lệch giá qua từng thanh nến.

Theo VSA, khối lượng giao dịch và biên độ giao động về giá có sự tương quan thuận qua các phiên giao dịch. Khi sự tương quan này bị phá vỡ, tức là khi thân nến hẹp nhưng khối lượng giao dịch lớn hoặc thân nến rộng nhưng khối lượng giao dịch nhỏ, thì sự mất cân bằng cung - cầu xuất hiện.

Phương pháp này xác định là thị trường sẽ giảm khi mất cân đối nguồn cung và tăng khi mất cân đối nguồn cầu, do vậy, một thị trường muốn có xu hướng tăng thì số nhà đầu tư mua vào phải nhiều hơn số nhà đầu tư bán ra.

Hai dấu hiệu chính cần lưu ý dựa trên phương pháp Volume Spread Analysis:

• Sign Of Strength - Dấu hiệu tăng giá: Xảy ra trong tình trạng nguồn cung cạn kiệt sau một xu hướng giảm. Sự mất cân bằng do cung tăng làm cho giá có thể tăng trong tương lai.
• Sign Of Weak - Dấu hiệu giảm giá: Đây là dấu hiệu xảy ra trong tình trạng nguồn cầu cạn kiệt sau một xu hướng tăng giá, lúc này nguồn cung cũng xuất hiện và áp đảo dẫn đến mất cân đối giữa cung và cầu, làm cho giá có nguy cơ bị giảm.

>> Đọc thêm: Nến Nhật là gì? Hướng dẫn cách đọc mô hình nến Nhật chi tiết

VSA phân tích dựa trên 3 yếu tố là khối lượng giao dịch, chênh lệch giá và giá đóng cửa

Các thành phần của phương pháp VSA

Khối lượng giao dịch

Khối lượng giao dịch là khối lượng cổ phiếu được giao dịch trong một phiên. Đây là một trong ba biến số chính trong phương pháp VSA, giúp xác định cung và cầu của cổ phiếu trong thời điểm hiện tại.

Khi sử dụng phương pháp phân tích khối lượng chênh lệch giá, nhà đầu tư chỉ cần quan tâm 2 mức khối lượng giao dịch:

• Khối lượng cao hơn trung bình: Phiên giao dịch có mức khối lượng giao dịch cao hơn mức trung bình và thấp hơn mức đỉnh ở các phiên trước. Mức trung bình được tính trong 20 phiên gần nhất.
• Khối lượng giao dịch siêu cao: Phiên giao dịch có mức khối lượng cao hơn mức đỉnh đã được xác lập từ những phiên trước.

>> Đọc thêm: Phiên giao dịch chứng khoán là gì? Thời gian của một phiên giao dịch

Yếu tố đầu tiên, khối lượng giao dịch

Chênh lệch giá

Chênh lệch giá là sự chênh lệch giữa mức giá mở và đóng cửa. Trên đồ thị nến, mức chênh lệch này được biểu thị bằng độ dài của thân nến. Khi kết hợp cùng khối lượng giao dịch trong phiên, mức chênh lệch giá sẽ phản ánh được diễn biến cung – cầu, tương quan giữa bên mua và bên bán.

Chênh lệch giá được thể hiện qua độ dài thân nến

Giá đóng cửa

Giá đóng cửa là mức giá giao dịch cuối cùng trong một phiên. Đây là thành phần rất quan trọng trong phương pháp phân tích VSA đã được Tom Wiliams phát hiện ra, là mấu chốt tạo nên sự khác biệt của phương pháp này so với các phương pháp khác.

Tại sao phương pháp VSA hoạt động tốt hơn các phương pháp phân tích khác?

Mối quan hệ mật thiết giữa chênh lệch giá và khối lượng giao dịch là vấn đề nghiên cứu cốt lõi của phương pháp VSA, giúp tìm hiểu chuyên sâu về nguyên nhân đằng sau những sự chuyển động lớn và nhỏ trong thị trường, từ đó nắm bắt và dự đoán xu hướng giá trong tương lai. Phương pháp này chủ yếu theo dõi các chuyển động lớn từ các nhà đầu tư có khối tài sản khổng lồ, có chuyên môn và kế hoạch đầu tư, lý giải cho việc các nhà giao dịch nhỏ lẻ thường xuyên bị nhấn chìm hoặc trôi theo xu hướng giao dịch chung.

Các phương pháp phân tích kỹ thuật như chỉ báo (indicators), mô hình nến, mô hình giá hay price action,... đều được phân tích dựa trên cùng quy mô. Khi có nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ cùng giao dịch theo một mức độ quy mô và theo cùng xu hướng, hành vi của họ sẽ trở nên dễ đoán và dễ bị theo dõi hơn, từ đó các nhà đầu tư lớn sẽ thao túng họ để thực hiện mục đích cá nhân, chẳng hạn như cắt lỗ hoặc chi phối thị trường. 

Các phân tích cơ bản thì thường có khía cạnh quá rộng và kiến thức chung chung nên thường dẫn đến sự mâu thuẫn khi phân tích các yếu tố liên quan đến giá cả.

>> Đọc thêm: Thị giá cổ phiếu là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến thị giá cổ phiếu

Cách giao dịch với phương pháp VSA hiệu quả trong chứng khoán

Sign of strength - Dấu hiệu tăng giá (Cung < Cầu)

Sau thời gian bán ròng, nhiều nhà đầu tư xác định được mức giá mua vào hợp lý và tiến hành mua cổ phiếu. Lúc này, khối lượng cổ phiếu được mua vào tăng, tạo nên lực cầu và từ đó xuất hiện dấu hiệu tăng giá của cổ phiếu.

Có 3 mẫu hình chênh lệch trong dấu hiệu tăng giá:

Down Thrust – Lực đẩy xuống

Mô hình Down Thrust

Dấu hiệu dự báo xu hướng tăng giá cổ phiếu theo mẫu Down Thrust bao gồm sự xuất hiện của nến rút chân đảo chiều tăng. Khi mức giá đóng cửa đảo chiều tăng do cầu cổ phiếu được đẩy lên cao đột ngột, khối lượng giao dịch cũng sẽ bị ảnh hưởng và đạt mức siêu cao hoặc cao hơn mức trung bình (được tính theo 20 phiên giao dịch gần nhất). 

Nhà đầu tư có thể theo dõi mức tăng của cổ phiếu trong các phiên tiếp theo để xác nhận dấu hiệu tăng, hoặc đợi đến mức điều chỉnh giảm thích hợp để mua vào sau.

>> Đọc thêm: Mô hình nến đảo chiều là gì? 15 mô hình nến đảo chiều tăng, giảm

No Supply Bar – Nến không có nguồn cung

Dấu hiệu dự báo xu hướng tăng theo mẫu No Supply Bar bao gồm thanh nến giảm và thân nến ngắn do chênh lệch giá mở cửa - đóng cửa không lớn, đi kèm theo đó là khối lượng giao dịch thấp hơn hai phiên trước đó. Giai đoạn này biểu thị sự cạn kiệt nguồn cung tạm thời nhưng xu hướng tăng vẫn còn tiếp diễn sau đó, chỉ cần lực cầu cổ phiếu còn đủ lớn thì giá cổ phiếu sẽ còn tăng.

>> Đọc thêm: Cổ phiếu VHM là gì? Đánh giá tiềm năng cổ phiếu VHM hiện nay

Mô hình nến không có nguồn cung

Selling Climax – Cao trào bán

Cao trào bán - Selling Climax, là dấu hiệu tăng giá tiêu biểu với một thanh nến giảm và thân nến dài do chênh lệch giá mở cửa - đóng cửa rất lớn, giá đóng cửa cũng thấp hơn những phiên giảm điểm trước. Bóng nến dài cho thấy lực cầu lớn, thường đi kèm với khối lượng giao dịch rất cao hoặc cao hơn mức trung bình.

Mô hình Selling Climax còn được gọi là mô hình cao trào bán

Sau xu hướng giảm rõ ràng trước đó, mô hình cao trào bán sẽ xuất hiện và càng về sau, khối lượng giao dịch càng cao hơn mức trung bình.

>> Đọc thêm: Mệnh giá cổ phiếu là gì? Phân biệt thị giá và mệnh giá chi tiết

Sign of weakness - Dấu hiệu giảm giá (Cung > Cầu)

Khi cầu cổ phiếu chạm đáy, giá cổ phiếu sẽ giảm, số lượng người mua cũng giảm đi rất nhiều so với các phiên trước.

Có 3 mẫu hình chênh lệch trong dấu hiệu giảm giá:

UpThrust – Lực đẩy lên

Mẫu hình Up Thrust bao gồm một nến đảo chiều giảm với thân nến ngắn, râu nến trên dài, khối lượng giao dịch từ cao hơn trung bình đến siêu cao. Sự bất thường khi thân nến ngắn đi kèm với khối lượng giao dịch rất cao thể hiện cung đang cao hơn cầu, dự báo xu hướng giảm giá cổ phiếu trong các phiên tiếp theo.

Mô hình dự báo  Up Thrust – Lực đẩy lên dự báo xu hướng giá giảm

No Demand Bar – Nến không có nhu cầu mua

Mẫu hình nến không có cầu bao gồm một thanh nến tăng với thân nến ngắn, khối lượng giao dịch thấp hơn 2 phiên gần nhất. Đây là tín hiệu tiếp tục xu hướng giảm giá của cổ phiếu. Trong đó, đặc điểm thân nến ngắn và khối lượng giao dịch nhỏ thể hiện cầu vẫn sẽ tiếp tục thấp trong tương lai gần, xu hướng đợi mức giá thấp của nhà đầu tư sẽ trì hoãn sự xuất hiện của lực cầu.

Mô hình No Demand Bar là tín hiệu giá cổ phiếu tiếp tục giảm

>> Đọc thêm: Có nên đầu tư cổ phiếu DIG không? Cập nhật giá cổ phiếu hôm nay

Buying Climax – Cao trào Mua

Mẫu hình cao trào mua bao gồm một thanh nến tăng với thân nến dài, râu nến trên khá dài đi kèm với mức khối lượng giao dịch siêu cao hoặc cao hơn mức trung bình. Mẫu hình Buying Climax chỉ đúng khi xu hướng tăng đã được xác định rõ ràng với khối lượng giao dịch tăng tiến, nền giá quá cao sau xu hướng tăng trong một khoảng thời gian dài là dấu hiệu của lượng cung tăng, bắt đầu xu hướng giảm giá cổ phiếu.

Mô hình Buying Climax dự đoán giá cổ phiếu có xu hướng giảm

Những rủi ro khi sử dụng phương pháp VSA

VSA không có mức độ chính xác tuyệt đối, cũng giống như bất kỳ phương pháp phân tích nào khác. Nhà đầu tư có thể dự báo xu hướng giá trong tương lai với độ chính xác cao bằng phương pháp này, tuy nhiên, nên tham khảo thêm nhiều phương pháp phân tích khác để có cái nhìn tổng quát.

Ngoài ra, vì dựa nhiều vào khối lượng giao dịch của cổ phiếu nên phương pháp này sẽ không thể phát huy tác dụng trong các thị trường có chỉ số khối lượng ảo hoặc các thị trường đã bị thao túng.

Nên kết hợp thêm các phương pháp phân tích khác bên cạnh VSA để tránh rủi ro

Những câu hỏi thường gặp

VSA là viết tắt của từ gì?

Phương pháp VSA là viết tắt của cụm từ Volume Spread Analysis, nghĩa là phân tích khối lượng chênh lệch giá.

Tại sao nên giao dịch bằng phương pháp VSA?

Phân tích dòng tiền chứng khoán theo phương pháp VSA giúp nhà đầu tư nhìn nhận được mối quan hệ giữa chênh lệch giá và khối lượng, có thể nắm bắt xu hướng của giá trong tương lai. Từ đây, nhà đầu tư có thể xác định được thời điểm thích hợp để tham gia/rút lui khỏi thị trường, tránh được nguy cơ bị nhấn chìm bởi dòng tiền thông minh từ đội lái.

So với một số phương pháp phân tích kỹ thuật khác, VSA giúp loại bỏ được tính chủ quan, không bị thao túng do bản thân phương pháp này đã phát hiện ra dòng tiền thao túng giá. Đồng thời, VSA còn xác định nguyên nhân gây ra mất cân bằng cung – cầu, từ đó giúp nhà đầu tư giao dịch hiệu quả hơn. 

Trên đây là bài viết Phương pháp VSA là gì? Cách giao dịch VSA hiệu quả trong chứng khoán. Theo dõi Tikop ngay để nhận các bài viết chứng khoán mới nhất nhé!