Lập báo cáo tài chính là gì?
Báo cáo tài chính là tập hợp những dữ liệu về kinh tế được trình bày tiêu chuẩn theo mẫu chung được quy định. Lập báo cáo tài chính là việc thể hiện các dữ liệu về hiệu quả của hoạt động kinh doanh, hướng lưu chuyển dòng vốn, các tài sản của doanh nghiệp,... Báo cáo tài chính cần đảm bảo chính xác và tuân theo yêu cầu được pháp luật quy định.
Báo cáo tài chính rất quan trọng với doanh nghiệp
Nguyên tắc khi lập báo cáo tài chính
Việc lập báo cáo tài chính cần phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Tuân thủ đúng quy định pháp luật về lập báo cáo tài chính: Các định nghĩa, hình thức của báo cáo tài chính phải tuân thủ theo quy định của Luật kế toán.
- Thực hiện đúng quy trình lập báo cáo tài chính: Lập báo cáo tài chính cần tuân thủ Chế độ kế toán doanh nghiệp quy định tại Thông tư số 133/2016/TT-BTC và Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ tài chính.
- Đảm bảo số liệu chính xác, rõ ràng: Số liệu trong báo cáo tài chính cần chân thực, thể hiện đúng tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh.
Lập báo cáo tài chính cần tuân theo quy định của pháp luật
Quy định về lập báo cáo tài chính
Thời hạn nộp
Doanh nghiệp ngoài Nhà nước phải được nộp báo cáo tài chính năm cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong vòng 90 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm. Doanh nghiệp Nhà nước sẽ có quy định về thời hạn nộp báo cáo tài chính theo quý và theo năm riêng.
Quy định cần tuân thủ
Quy định lập báo cáo tài chính tùy thuộc vào quy mô của doanh nghiệp:
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Áp dụng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC (trừ doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, công ty đại chúng về chứng khoán, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã).
- Doanh nghiệp có quy mô lớn: Lập báo cáo tài chính năm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.
Quy định khác nhau tùy theo quy mô doanh nghiệp
Lập báo cáo tài chính cần những gì?
Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán thể hiện tổng tài sản, tổng nợ và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Bảng này cho biết nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp đang được sử dụng ở đâu, thể hiện sự cân đối giữa tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thể hiện doanh thu, lợi nhuận gộp, lợi nhuận hoạt động, lợi nhuận trước và sau thuế cùng các chỉ số lợi nhuận khác. Báo cáo này cho biết liệu doanh nghiệp có hoạt động hiệu quả, sinh lời hay không.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là phần không thể thiếu
>> Xem thêm: Lợi nhuận sau thuế là gì? Cách tính lợi nhuận sau thuế chi tiết
Bảng lưu chuyển tiền tệ
Bảng lưu chuyển tiền tệ thể hiện nguồn gốc của tiền và cách tiền được sử dụng. Báo cáo này giúp người đọc hiểu cách doanh nghiệp quản lý tiền, khả năng đầu tư, trả nợ của công ty.
Thuyết minh báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính giải thích, bổ sung và cung cấp thông tin chi tiết về các khoản thu chi khác của doanh nghiệp. Báo cáo này giúp đảm bảo tính minh bạch và chi tiết hơn cho 3 báo cáo trên.
Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính mới nhất
Bước 1: Tổng hợp, sắp xếp chứng từ
Chứng từ kế toán là các tài liệu phản ánh nghiệp vụ kinh tế như hóa đơn, sổ quỹ, bảng chấm công, bảng lương, phiếu nhập kho,… Kế toán cần thu thập tất cả các chứng từ kế toán, sắp xếp khoa học và kiểm tra đồng thời tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp của chứng từ.
Chứng từ cần được sắp xếp thống nhất theo từng loại, thời gian hay sắp xếp theo Danh mục bảng kê thuế. Ngoài chứng từ bắt buộc theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp cũng nên tổng hợp các chứng từ phục vụ cho nhu cầu riêng của doanh nghiệp.
Sắp xếp chứng từ cần phải theo quy định
Bước 2: Hạch toán theo nghiệp vụ kinh tế phát sinh
Sau khi thu thập và sắp xếp các chứng từ, kế toán cần ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ đó trên excel hoặc phần mềm kế toán. Phần mềm kế toán có các chức năng tìm kiếm, sửa chữa sẽ giúp thuận tiện hơn trong việc kiểm soát và hạn chế sai sót trong quá trình hạch toán.
Bước 3: Phân bổ, khấu hao và chi phí trả trước
Tài sản cố định và các loại chi phí trả trước cần phải hạch toán phân bổ vào chi phí hàng tháng. Các phần mềm kế toán có thể giúp cập nhật, đồng thời theo dõi song song qua Excel.
>> Xem thêm: Khấu hao là gì? Những cách tính khấu hao chi tiết, có ví dụ
Bước 4: Hạch toán các bút toán và điều chỉnh
Cần rà soát để điều chỉnh hoặc hạch toán bổ sung vào phần mềm kế toán các bút toán chênh lệch tỷ giá, các khoản đầu tư, các khoản dự phòng khó đòi hay các khoản chi phí cần trích trước. Bên cạnh đó, cần chú ý các bút toán điều chỉnh sai sót nếu có.
Cần chú ý điều chỉnh các sai sót có thể xảy ra
Bước 5: Kiểm tra, đối chiếu các số liệu
Nếu số liệu hạch toán sai, báo cáo tài chính không chính xác thì cần phải tốn thời gian rà soát, điều chỉnh và làm lại. Vì vậy, cần lưu ý đối chiếu số liệu kế toán, kiểm tra sự phù hợp của chứng từ và hạch toán, giữa sổ chi tiết với sổ tổng hợp tài khoản,…
Bước 6: Thực hiện các bút toán kết chuyển
Sau khi kiểm tra và bổ sung đầy đủ, chúng ta tiến hành kết chuyển lãi/lỗ trong năm. Đối với những doanh nghiệp có phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp, cần kết chuyển lần thứ nhất để xác định lãi, tính ra số thuế phải nộp, hạch toán bổ sung bút toán ghi nhận thuế và chi phí thuế phát sinh, sau đó mới kết chuyển lại để ra con số lợi nhuận cuối cùng.
Bước 7: Lập báo cáo tài chính
Khi mọi nghiệp vụ đều đã được phản ánh đầy đủ, chính xác thì có thể lên báo cáo tài chính theo hướng dẫn quy định. Sau đó, bạn nên kiểm tra lại các chỉ tiêu một lần nữa để chắc chắn báo cáo phản ánh được chính xác hơn tình hình của doanh nghiệp.
Tiến hành lập báo cáo tài chính sau khi đã hạch toán đầy đủ
Câu hỏi thường gặp
Ai là người lập báo cáo tài chính?
Đơn vị kế toán là người lập báo cáo tài chính.
Ai là người nhận báo cáo tài chính?
Người nhận và sử dụng báo cáo tài chính gồm có các nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà đầu tư và kiểm toán viên độc lập.
Thời điểm lập báo cáo tài chính là khi nào?
Thời điểm lập báo cáo tài chính là vào cuối kỳ kế toán của năm.
Tại sao doanh nghiệp phải lập báo cáo tài chính?
Báo cáo tài chính giúp nhà quản lý nắm tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, dễ dàng đưa ra các quyết định mở rộng phát triển, các nhà đầu tư có cơ sở để cân nhắc đầu tư vào doanh nghiệp.
Lập báo cáo tài chính tiếng Anh là gì?
Lập báo cáo tài chính tiếng Anh là Financial Reporting.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin để lập báo cáo tài chính. Đừng quên theo dõi Tikop để không bỏ lỡ kiến thức tài chính bổ ích nhé!
Tải ứng dụng 
