Tài sản cố định là gì? Phân loại & Điều kiện ghi nhận tài sản cố định

Tài sản cố định là gì?

Khái niệm tài sản cố định

Theo quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC, tài sản cố định là tài sản có thời gian sử dụng cố định và khấu hao theo thời gian và được định nghĩa theo từng loại tài sản cố định.

Tài sản cố định tiếng Anh là gì?

Tài sản cố định tiếng Anh là Fixed Assets.

Tài sản cố định có 3 loại là tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định vô hình và tài sản cố định thuê tài chính

Ví dụ về tài sản cố định

Một số ví dụ phổ biến về tài sản cố định hữu hình là nhà cửa và vật kiến trúc của một doanh nghiệp, chẳng hạn như trụ sở làm việc, kho bãi, hàng rào, đường xá, cầu cống,...

Phân loại tài sản cố định

Tài sản cố định hữu hình

Tài sản cố định hữu hình là những tư liệu lao động chủ yếu có hình thái vật chất thoả mãn các tiêu chuẩn của tài sản cố định hữu hình, tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu như nhà cửa, vật kiến trúc, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải,...

Tài sản cố định hữu hình có hình thái vật chất thoả mãn một số điều kiện

Tài sản cố định vô hình

Là những tài sản không có hình thái vật chất, thể hiện một lượng giá trị đã được đầu tư thoả mãn các tiêu chuẩn của tài sản cố định vô hình, tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh, như một số chi phí liên quan trực tiếp tới đất sử dụng; chi phí về quyền phát hành, bằng phát minh, bằng sáng chế, bản quyền tác giả,...

Tài sản cố định thuê tài chính 

Là những tài sản cố định mà doanh nghiệp thuê của công ty cho thuê tài chính. Khi kết thúc thời hạn thuê, bên thuê được quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê hoặc tiếp tục thuê theo các điều kiện đã thỏa thuận trong hợp đồng thuê tài chính. Tổng số tiền thuê một loại tài sản quy định tại hợp đồng thuê tài chính ít nhất phải tương đương với giá trị của tài sản đó tại thời điểm ký hợp đồng.

Mọi tài sản cố định đi thuê nếu không thoả mãn các quy định nêu trên được coi là tài sản cố định thuê hoạt động.

>>> Đọc thêm: Tài sản tài chính là gì? Phân loại, đặc điểm của tài sản tài chính

Đặc điểm của tài sản cố định

Tài sản cố định mang một số đặc điểm như sau:

• Tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh.
• Không thay đổi hình thái vật chất trong quá trình sử dụng.
• Giá trị của tài sản cố định được dịch chuyển từng phần vào giá trị sản phẩm sản xuất ra, cấu thành một yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và được bù đắp khi sản phẩm được tiêu thụ.

>>> Đọc thêm: Tiêu sản là gì? Phân biệt tài sản và tiêu sản chi tiết, đầy đủ nhất

Điều kiện ghi nhận tài sản cố định  

Điều kiện ghi nhận tài sản cố định vô hình

Tài sản cố định vô hình phải đảm bảo thỏa mãn 03 điều kiện được quy định tại Khoản 2 Điều 3 Thông tư 45/2018/TT-BTC:

• Tài sản cố định vô hình chắc chắn phải đem lại được lợi ích kinh tế trong tương lai;
• Có thời gian sử dụng trên 01 năm;
• Nguyên giá tài sản phải được xác định tin cậy và phải có giá trị trên 30.000.000 VNĐ.

Trong trường hợp có các khoản chi phí không thỏa mãn đồng thời 03 điều kiện trên, thì các khoản phí này được hạch toán trực tiếp hoặc phân bổ vào chi phí kinh doanh và không được trích khấu hao. Có 07 điều kiện để chi phí phát sinh trong giai đoạn triển khai được ghi nhận là tài sản cố định vô hình:

• Khả thi về mặt kỹ thuật, đảm bảo việc hoàn thành và đưa tài sản vào sử dụng theo dự tính hoặc để bán.
• Hoàn thành tài sản vô hình nhằm để sử dụng hoặc đến bán.
• Tài sản vô hình có khả năng sử dụng hoặc bán.
• Tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai.
• Đảm bảo nguồn lực về nhân sự, tài chính, kỹ thuật để hoàn tất triển khai, sử dụng hay bán tài sản vô hình.
• Đủ tiêu chuẩn về giá trị và thời gian sử dụng theo quy định.

Một số quy định ghi nhận tài sản cố định vô hình

Điều kiện ghi nhận tài sản cố định hữu hình

Tài sản cố định hữu hình phải đảm bảo thỏa mãn 03 điều kiện được quy định tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư 45/2018/TT-BTC:

• Doanh nghiệp chắc chắn thu được lợi ích kinh tế từ việc sử dụng tài sản.
• Phải có thời gian sử dụng trên 01 năm.
• Tài sản có nguyên giá thì được xác định tin cậy và phải có giá trị trên 30.000.000 VNĐ.

Một số lưu ý về điều kiện ghi nhận tài sản cố định hữu hình:

• Trong trường hợp nhiều bộ phận tài sản riêng lẻ liên kết với nhau mà có thời gian sử dụng khác nhau, nếu thiếu một bộ phần nào đó mà tài sản vẫn sử dụng được nhưng quản lý yêu cầu quản lý riêng từng bộ phận và nếu mỗi bộ phận đó đều cùng thỏa mãn đồng thời 03 điều kiện trên, thì mỗi bộ phận đó được coi là một tài sản cố định hữu hình độc lập.
• Nếu tài sản cố định hữu hình là súc vật và vườn cây lâu năm thì phải thỏa mãn đồng thời 03 điều kiện trên mới được coi là một tài sản cố định hữu hình.

Một số quy định ghi nhận tài sản cố định hữu hình

Quy định về quản lý tài sản cố định  

Tiêu chuẩn nhận biết tài sản cố định

Tài sản phải thỏa mãn đồng thời cả ba tiêu chuẩn dưới đây được coi là tài sản cố định:

• Có thời gian sử dụng trên 1 năm trở lên.
• Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng, khai thác tài sản đó.
• Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách tin cậy và có giá trị từ 30 triệu đồng trở lên.

Các điều kiện ghi nhận tài sản cố định

Xác định nguyên giá tài sản cố định

Nguyên giá tài sản cố định là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có tài sản cố định hữu hình tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.

Xác định nguyên giá tài sản cố định được mua trong nước:

Xác định nguyên giá tài sản cố định được mua nhập khẩu:

Chú ý: Đối với phần thuế giá trị gia tăng đầu vào không được khấu trừ thì được tính vào nguyên giá của tài sản cố định.

Chi tiết quy định về khấu hao tài sản cố định

Nguyên tắc trích khấu hao tài sản cố định

Tất cả tài sản cố định hiện có của doanh nghiệp đều phải trích khấu hao, trừ những tài sản cố định sau đây:

• Tài sản cố định đã khấu hao hết giá trị nhưng vẫn đang sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
• Tài sản cố định khấu hao chưa hết bị mất.
• Tài sản cố định khác do doanh nghiệp quản lý mà không thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp (trừ tài sản cố định thuê tài chính).
• Tài sản cố định không được quản lý, theo dõi, hạch toán trong sổ sách kế toán của doanh nghiệp.
• Tài sản cố định sử dụng trong các hoạt động phúc lợi phục vụ người lao động của doanh nghiệp (trừ các tài sản cố định phục vụ cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp).
• Tài sản cố định từ nguồn viện trợ không hoàn lại sau khi được cơ quan có thẩm quyền bàn giao cho doanh nghiệp để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học.
• Tài sản cố định vô hình là quyền sử dụng đất lâu dài có thu tiền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất lâu dài hợp pháp.

7 loại tài sản cố định không phải trích khấu hao

Cách xác định thời gian trích khấu hao tài sản 

Theo Điều 11 Thông tư 45/2013/TT-BTC, thời gian trích khấu hao tài sản cố định vô hình được xác định như sau:

• Doanh nghiệp tự xác định thời gian trích khấu hao của tài sản cố định vô hình nhưng tối đa không quá 20 năm.
• Đối với tài sản cố định vô hình là giá trị quyền sử dụng đất có thời hạn, quyền sử dụng đất thuê, thời gian trích khấu hao là thời gian được phép sử dụng đất của doanh nghiệp.
• Đối với tài sản cố định vô hình là quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, quyền đối với giống cây trồng, thời gian trích khấu hao là thời hạn bảo hộ được ghi trên văn bằng bảo hộ theo quy định (không được tính thời hạn bảo hộ được gia hạn thêm).

>>> Đọc thêm: Tháp tài sản là gì? Vai trò và đặc điểm của tháp tài sản hiện nay

Cách xác định thời gian trích khấu hao tài sản cố định vô hình

Khung thời gian trích khấu hao các loại tài sản cố định mới nhất

Tại Phụ lục 1 Thông tư 45/2013/TT-BTC, khung thời gian trích khấu hao các loại tài sản cố định được quy định như sau:

Những câu hỏi thường gặp về tài sản cố định

Hao mòn tài sản cố định là gì?

Hao mòn tài sản cố định là quá trình giảm dần giá trị của tài sản theo thời gian. Quá trình này ảnh hưởng đến giá trị sử dụng của tài sản và không thể tránh khỏi.

Tài sản cố định gồm những gì?

Tài sản cố định gồm tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định vô hình và tài sản cố định thuê tài chính như Tikop đã trình bày ở trên.

Nguyên giá tài sản cố định là gì?

Nguyên giá tài sản cố định là toàn bộ các chi phí doanh nghiệp phải bỏ ra để có tài sản cố định tính đến thời điểm đưa tài sản cố định đó vào trạng thái sẵn sàng hoạt động.

Tài sản cố định giảm nói lên điều gì?

Tài sản cố định giảm có thể chỉ ra sự giảm quy mô hoạt động kinh doanh, sự hạn chế hoặc tiêu thụ tài sản hiện có, hoặc sự thay thế bằng công nghệ mới hoặc thiết bị hiệu quả hơn.

Tài sản cố định tăng nói lên điều gì?

Tài sản cố định tăng thường cho thấy sự mở rộng hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư của một tổ chức. Nó có thể biểu thị việc mua sắm tài sản mới hoặc mở rộng quy mô hiện có để gia tăng khả năng sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ.

Tại sao phải khấu hao tài sản cố định? 

Mục đích của khấu hao tài sản cố định là nhằm tích lũy vốn để tái sản xuất giản đơn hoặc tái sản xuất mở rộng tài sản cố định. Bộ phận giá trị hao mòn chuyển dịch vào giá trị sản phẩm được coi là một yếu tố chi phí sản xuất sản phẩm và được biểu hiện dưới hình thức tiền tệ gọi là tiền khấu hao tài sản cố định. Sau khi sản phẩm hàng hoá được tiêu thụ, số tiền khấu hao được tích luỹ lại hình thành quỹ khấu hao tài sản cố định của doanh nghiệp. 

Thanh lý tài sản cố định thuế suất bao nhiêu?

Doanh nghiệp phải kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng khi bán tài sản của chính doanh nghiệp và thu tiền về. Theo đó, thuế giá trị gia tăng mà doanh nghiệp phải chịu là: 

Thuế giá trị gia tăng = giá trị tài sản x thuế suất thuế giá trị gia tăng (*)

(*): tùy loại tài sản, các mức thuế suất thuế giá trị gia tăng gồm 0%, 5% và 10%

Hi vọng bài viết Tài sản cố định là gì? Phân loại & Điều kiện ghi nhận tài sản cố định đã cung cấp cho bạn các thông tin hữu ích. Hãy theo dõi Tikop để đọc các bài viết mới nhất về kiến thức tài chính nhé!