Bán khống là gì? Đặc điểm, rủi ro từ bán khống trong chứng khoán

Bán khống là gì?

Khái niệm bán khống

Bán khống là một chiến lược đầu tư cho phép kiếm lợi từ sự giảm giá của cổ phiếu, tuy nhiên không phù hợp với tất cả mọi người.

Bán khống thực chất là việc bán cổ phiếu mà người bán không sở hữu vào thời điểm thực hiện giao dịch. Khi thực hiện bán khống, nhà đầu tư mượn cổ phiếu từ tài khoản của một nhà môi giới và bán chúng với kỳ vọng rằng giá cổ phiếu sẽ giảm. Sau đó, họ mua lại cổ phiếu với giá thấp hơn trong tương lai để thu lợi. 

Bán khống kiếm lợi từ sự giảm giá của cổ phiếu

Bán khống tiếng Anh là gì?

Bán khống tiếng anh là Short selling.

Ví dụ về bán khống

Bạn mượn 1.000 cổ phiếu V. và sau đó bán chúng trên thị trường chứng khoán với giá 110.000 đồng/cổ phiếu, thu được tổng cộng 110 triệu đồng. Nếu giá cổ phiếu V. giảm xuống 5.000 đồng/cổ phiếu, bạn sẽ sử dụng số tiền 110 triệu đồng để mua lại 1.000 cổ phiếu V. với giá 105 triệu đồng. Như vậy, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận là 5 triệu đồng từ việc bán khống.

Tuy nhiên, trong trường hợp ngược lại, nếu giá cổ phiếu V. tăng lên 5.000 đồng/cổ phiếu, bạn sẽ phải mua lại 1.000 cổ phiếu V. với giá 115 triệu đồng, dẫn đến bạn gánh lỗ là 5 triệu đồng.

Mục đích của hoạt động bán khống

• Đầu cơ thu lợi nhuận: Sau khi phân tích, nhà đầu tư nhận thấy rằng có xu hướng giảm giá của một mã cổ phiếu trong tương lai. Khi nhận thấy điều này, người đầu tư quyết định thực hiện bán khống cổ phiếu đó, nhằm thúc đẩy việc giảm giá của cổ phiếu và tối đa hóa lợi nhuận. Khi mã cổ phiếu giảm giá theo dự đoán, nhà đầu tư mua lại cổ phiếu với giá thấp hơn để tận dụng khoản chênh lệch giá.
• Phòng ngừa rủi ro từ thị trường: Nhà đầu tư muốn hạn chế tổn thất tối đa khi đối mặt với những biến động khó lường trên thị trường, đặc biệt khi những biến động này đi ngược với dự đoán của họ.

Mục đích của hoạt động bán khống là thu được lợi nhuận

Những hình thức bán khống cổ phiếu tại Việt Nam

Bán khống chứng khoán phái sinh

Nhà đầu tư có thể tận dụng phương thức giao dịch hai chiều trong thị trường chứng khoán phái sinh để thực hiện bán khống. Điều này cho phép nhà đầu tư bán hợp đồng tương lai chỉ số VN30 mà không cần sở hữu cổ phiếu cơ sở, chỉ cần có đủ tiền ký quỹ. Hiện nay, nhà đầu tư có thể thực hiện bán khống cổ phiếu trong rổ VN30 với mức đòn bẩy từ 1:5 đến 1:10, và thậm chí lên đến 1:20 trong các kỳ hạn 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng và 6 tháng.

Bán khống chứng khoán cơ sở

Hiện tại, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước không cho phép giao dịch bán khống trên thị trường chứng khoán cơ sở. Một số nhà đầu tư đã tìm cách "lách luật" bằng cách vay mượn từ nhau, được gọi là "bán nhờ trên tài khoản người khác". Tuy nhiên, việc này liên quan đến nghiệp vụ phức tạp và không được áp dụng rộng rãi.

Những hình thức bán khống cổ phiếu có phái sinh và cơ sở

Đặc điểm của bán khống trong chứng khoán

Nhà đầu tư không sở hữu chứng khoán

Bán khống là một loại giao dịch mà người bán không thực sự sở hữu các cổ phiếu đang được bán, mà thay vào đó sẽ vay chúng từ một môi giới hoặc đại lý. Qua đó, nhà đầu tư có thể đặt lệnh bán cổ phiếu và người bán có nghĩa vụ mua lại cổ phiếu vào một thời điểm trong tương lai để hoàn trả lại.

Thu lợi từ việc giảm giá của mã cổ phiếu

Bán khống cho phép nhà đầu tư tạo lợi nhuận từ việc giảm giá cổ phiếu. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật phân tích chứng khoán, người bán kỳ vọng có thể tận dụng việc bán cổ phiếu khi giá đang cao, và sau đó mua lại khi giá đã giảm để thu về lợi nhuận.

Rủi ro của giao dịch khống

Bán khống là một hình thức đầy rủi ro, thậm chí có mức độ rủi ro cao. Mặc dù có khả năng mang lại lợi nhuận lớn, nhưng nó cũng tiềm ẩn nguy cơ lớn nếu giá cổ phiếu trong tương lai không giảm mà tiếp tục tăng.

Đặc điểm của bán khống trong chứng khoán nhà đầu tư cần biết

Chi tiết các rủi ro từ hoạt động bán khống trong chứng khoán

Rủi ro từ thị trường

Trong giao dịch bán khống, lợi nhuận của người bán khống có mức giới hạn khi giá cổ phiếu giảm về 0. Tuy nhiên, rủi ro lỗ của giao dịch này là không giới hạn, vì giá cổ phiếu có thể tăng một cách không giới hạn. Khi giá cổ phiếu tăng, đối ngược với kỳ vọng, mức lỗ của người bán khống sẽ trở nên khó kiểm soát.

Rủi ro pháp lý

Vì hoạt động bán khống đã bị cấm trên thị trường chứng khoán cơ sở, nhà đầu tư đang tiến hành giao dịch bán khống với quy mô lớn có nguy cơ bị phạt và bị cấm giao dịch trên thị trường.

Rủi ro khi bán khống sử dụng đòn bẩy

Đòn bẩy là việc vay một khoản tiền lớn hơn số vốn ban đầu của nhà đầu tư để thực hiện giao dịch bán khống. Mặc dù đòn bẩy có thể tăng khả năng sinh lợi, nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc tăng rủi ro và tiềm ẩn các tổn thất lớn. Nếu thị trường phát triển không theo kỳ vọng và giá cổ phiếu tăng lên thay vì giảm, nhà đầu tư sẽ phải chịu mức lỗ lớn hơn vốn ban đầu và khoản tiền vay.

>>> Xem thêm: Đòn bẩy tài chính là gì? Ý nghĩa, vai trò của đòn bẩy tài chính

Phức tạp cho các nhà đầu tư mới 

Bán khống là một hoạt động phức tạp và không phải nhà đầu tư nào cũng có thể thực hiện thành công. Nó đòi hỏi sự nhạy bén, kiến thức và kinh nghiệm của nhà đầu tư để đánh giá và dự đoán rủi ro trước. Hơn nữa, việc bán khống thiếu sự quản lý chặt chẽ có thể dẫn đến việc thao túng giá cổ phiếu, gây tổn thất cho các nhà đầu tư nhỏ. 

Những rủi ro từ hoạt động bán khống trong chứng khoán

Bán khống chứng khoán ở Việt Nam có hợp pháp không?

Bán khống chứng khoán là một hoạt động phổ biến trên thị trường, mang lại cơ hội thu lợi nhuận lớn. Ngoài ra, nó còn được coi là một hình thức đầu cơ và có khả năng thao túng thị trường, gây ảnh hưởng tới tâm lý của các nhà đầu tư khác.

Vì lý do này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam đã cấm hoạt động bán khống. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có tình trạng bán khống xảy ra giữa các cá nhân thông qua việc vay mượn từ các nhà đầu tư khác. Mặc dù phức tạp và mang nhiều rủi ro, tình trạng này vẫn đang diễn ra trên thị trường hiện nay.

>>> Xem thêm: Đầu cơ là gì? So sánh khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ chi tiết

Bán khống chứng khoán ở Việt Nam hiện còn bị cấm

Những câu hỏi thường gặp về bán khống

Chứng khoán Việt Nam có được bán khống không?

Không. Tại Việt Nam, đến nay, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước chưa cho phép áp dụng hình thức giao dịch bán khống trên thị trường chứng khoán cơ sở.

Tại sao Việt Nam không cho bán khống?

Vì bán khống được coi là một hình thức đầu cơ và có khả năng thao túng thị trường

Rủi ro của hoạt động bán khống là gì?

Rủi ro của hoạt động bán khống bao gồm các rủi ro về thị trường, pháp lý, đòn bẩy, khó khăn cho các nhà đầu tư mới,...

Bài viết trên đã cung cấp cho bạn một số thông tin về bán khống cũng như các đặc điểm, vai trò của chúng. Cùng đón đọc những bài viết về chứng khoán của Tikop trong những lần sau nhé!