Người tham chiếu trong vay tiền là gì?
Người tham chiếu trong vay tiền, đặc biệt là vay tín chấp, là những cá nhân được người vay cung cấp thông tin để ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng sử dụng nhằm xác minh độ tin cậy và khả năng tài chính của người vay. Họ đóng vai trò như một nguồn tham khảo, giúp ngân hàng đánh giá xem người vay có đủ uy tín để đáp ứng các nghĩa vụ trả nợ hay không.
Ngân hàng thường yêu cầu người vay cung cấp thông tin của ít nhất của 2 người tham chiếu, bao gồm tên, số điện thoại, mối quan hệ (bạn bè, đồng nghiệp, người thân…) và đôi khi là xác nhận về công việc, thu nhập của người vay. Mục đích là để đảm bảo thông tin người vay cung cấp là chính xác, đồng thời tăng độ tin cậy cho hồ sơ vay.
Người tham chiếu không ký bất kỳ hợp đồng nào với ngân hàng và không có nghĩa vụ pháp lý liên quan đến khoản vay. Họ khác với người bảo lãnh, vì người bảo lãnh phải chịu trách nhiệm trả nợ nếu người vay không thực hiện nghĩa vụ. Nếu ngân hàng hoặc bên nào liên hệ yêu cầu người tham chiếu trả nợ, họ có thể từ chối và khẳng định mình không có trách nhiệm pháp lý.
Người tham chiếu được dùng để xác minh mức độ tin cậy và tài chính của người vay
Mục đích ngân hàng cần thông tin người tham chiếu khi làm hợp đồng vay thế chấp
Trong vay thế chấp, ngân hàng yêu cầu thông tin người tham chiếu để hỗ trợ quá trình xét duyệt hồ sơ, đảm bảo tính chính xác của thông tin và giảm thiểu rủi ro tín dụng. Dù vay thế chấp dựa trên tài sản đảm bảo, người tham chiếu vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc tăng độ tin cậy của người vay. Dưới đây là những mục đích chính khi ngân hàng yêu cầu thông tin người tham chiếu:
- Xác minh thông tin nhanh chóng và chính xác: Người tham chiếu giúp ngân hàng kiểm tra tính trung thực của thông tin mà người vay cung cấp, như thông tin cá nhân, công việc, thu nhập hoặc địa chỉ. Thay vì mất thời gian xác minh qua nhiều giấy tờ phức tạp, ngân hàng có thể liên hệ trực tiếp với người tham chiếu để xác nhận. Điều này đặc biệt quan trọng với các khoản vay cần phê duyệt nhanh, giúp tiết kiệm thời gian cho cả ngân hàng và người vay.
- Đảm bảo trách nhiệm trả nợ của người vay: Dù người tham chiếu không chịu trách nhiệm trả nợ thay, thông tin của họ giúp ngân hàng có thêm kênh liên lạc để theo dõi người vay trong trường hợp người vay không thanh toán đúng hạn. Ví dụ, nếu người vay không hợp tác hoặc khó liên hệ, ngân hàng có thể khai thác thông tin từ người tham chiếu để nắm bắt tình hình. Điều này giúp giảm rủi ro mất khả năng thu hồi nợ.
- Tăng độ tin cậy cho hồ sơ vay: Việc cung cấp người tham chiếu đáng tin cậy, như đồng nghiệp, bạn bè hoặc người thân có uy tín, giúp hồ sơ vay thế chấp được đánh giá cao hơn. Ngân hàng coi đây là dấu hiệu cho thấy người vay có mối quan hệ xã hội minh bạch và đáng tin, từ đó tăng khả năng phê duyệt khoản vay.
- Hỗ trợ quản lý rủi ro tín dụng: Trong vay thế chấp, tài sản đảm bảo là yếu tố chính để bảo vệ ngân hàng trước rủi ro. Tuy nhiên, người tham chiếu cung cấp thêm một lớp bảo đảm, giúp ngân hàng đánh giá rõ hơn về khả năng tài chính và ý định trả nợ của người vay. Điều này đặc biệt hữu ích trong các trường hợp hồ sơ vay có điểm chưa rõ ràng hoặc cần bổ sung thông tin.
>> Xem thêm: TOP 15 ngân hàng cho vay online lãi suất thấp, nhanh chóng hiện nay
Mục đích của ngân hàng khi cần thông tin người tham chiếu
Mục đích, nghĩa vụ pháp lý của người tham chiếu trong ngân hàng
Người tham chiếu là một phần trong hồ sơ vay vốn tại ngân hàng hoặc công ty tài chính, nhưng vai trò của họ chỉ mang tính tham khảo thông tin, không liên quan trực tiếp đến khoản vay hay trách nhiệm trả nợ. Về cơ bản, người tham chiếu là người thân, bạn bè hoặc đồng nghiệp của người vay, được cung cấp thông tin để ngân hàng có thêm cơ sở đánh giá hồ sơ vay.
Mục đích của người tham chiếu:
- Xác minh danh tính và thông tin cá nhân của người vay, như nơi ở, nghề nghiệp, thu nhập hoặc tình trạng gia đình.
- Tăng độ tin cậy của hồ sơ vay, vì người vay thường chọn người thân thiết, có quan hệ tốt để đứng tên làm tham chiếu.
- Tạo áp lực gián tiếp với người vay trong trường hợp người vay chậm trả nợ. Khi được liên hệ, người tham chiếu có thể tác động để người vay giữ đúng cam kết thanh toán.
Người tham chiếu không có nghĩa vụ pháp lý ràng buộc nào đối với khoản vay. Nói cách khác, vai trò của người tham chiếu chỉ là cung cấp thông tin và không chịu trách nhiệm về bất kỳ rủi ro tài chính nào từ phía người vay. Tuy nhiên, trong thực tế, các tổ chức tín dụng vẫn kỳ vọng người tham chiếu có thể hỗ trợ nhắc nhở, tác động hoặc liên lạc với người vay nếu phát sinh tình huống chậm trả nợ. Do đó, người tham chiếu không chỉ xác nhận thông tin mà còn cần hiểu rõ hoàn cảnh và trách nhiệm của người vay để hỗ trợ đúng khi được yêu cầu.
>> Xem thêm: Vay vốn cho sinh viên: Hình thức, điều kiện, thủ tục vay hiện nay
Nghĩa vụ pháp lý của người tham chiếu trong vay tiền
Rủi ro khi làm người tham chiếu trong vay tiền
Mặc dù người tham chiếu không phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với khoản vay, nhưng trên thực tế, việc đứng tên tham chiếu vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro gây ảnh hưởng đến tâm lý, đời sống cá nhân và các mối quan hệ xã hội. Dưới đây là một số rủi ro phổ biến mà người tham chiếu có thể gặp phải:
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân: Trong trường hợp người tham chiếu cung cấp thông tin chưa đầy đủ hoặc không chính xác, khiến hồ sơ vay vốn không được duyệt, người vay có thể cảm thấy không hài lòng và dẫn đến tranh cãi hoặc mất lòng. Ngược lại, nếu hồ sơ được duyệt nhưng người vay sau đó mất khả năng chi trả, mối quan hệ giữa hai bên cũng dễ bị rạn nứt do người tham chiếu bị liên lụy bởi các cuộc gọi đòi nợ hoặc các hành vi gây phiền.
- Bị làm phiền bởi tổ chức cho vay: Dù không có nghĩa vụ trả nợ, người tham chiếu vẫn thường xuyên bị các công ty tài chính, ngân hàng liên hệ, đặc biệt trong trường hợp người vay chậm trả hoặc bỏ trốn. Những cuộc gọi nhắc nhở, tin nhắn liên tục hoặc thậm chí lời lẽ mang tính chất gây áp lực có thể khiến người tham chiếu cảm thấy bị làm phiền nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc hàng ngày.
- Áp lực tinh thần và hình ảnh cá nhân: Một số tổ chức tín dụng hoạt động kém minh bạch có thể dùng những cách thức không chính thống để gây áp lực gián tiếp, ví dụ như gọi điện vào giờ nghỉ ngơi, nhắn tin đến người thân khác trong gia đình người tham chiếu hoặc đăng tải thông tin liên quan lên mạng xã hội. Điều này dễ dẫn đến khủng hoảng tinh thần và làm tổn hại đến uy tín cá nhân của người tham chiếu.
>> Xem thêm: Các ngân hàng cho vay tín chấp uy tín, lãi suất tốt nhất 2025
Rủi ro khi chấp nhận làm người tham chiếu trong vay tiền
Những lưu ý khi đồng ý làm người tham chiếu
Dù không chịu trách nhiệm pháp lý với khoản vay, nhưng việc đồng ý làm người tham chiếu vẫn có thể ảnh hưởng đến uy tín cá nhân và hồ sơ tín dụng của bạn. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ trước khi đồng ý:
- Chọn người vay đáng tin cậy: Chỉ nên nhận lời nếu bạn thực sự hiểu rõ và tin tưởng người vay về tài chính, trách nhiệm và thái độ trả nợ.
- Đánh giá khả năng trả nợ: Hỏi rõ thu nhập hiện tại, tình trạng nợ cũ, và lịch sử tín dụng của người vay trước khi xác nhận thông tin.
- Hiểu rõ vai trò: Người tham chiếu chỉ xác minh thông tin, không phải người đồng vay, không có trách nhiệm trả nợ hay chịu rủi ro tài chính.
- Tìm hiểu chính sách lưu trữ thông tin: Một số tổ chức tín dụng có thể lưu thông tin người tham chiếu, điều này có thể ảnh hưởng đến hồ sơ vay của bạn trong tương lai.
- Sẵn sàng hợp tác khi được liên hệ: Bạn có thể nhận cuộc gọi xác minh từ ngân hàng. Hãy chuẩn bị tinh thần trả lời trung thực và khách quan để hỗ trợ quá trình xét duyệt.
Lưu ý khi làm người tham chiếu
Phân biệt người tham chiếu, người vay, người làm chứng, người bảo lãnh
Trong các thủ tục vay tiền, nhiều người thường nhầm lẫn giữa các vai trò: người tham chiếu, người vay, người làm chứng và người bảo lãnh. Mỗi vị trí đều có vai trò và trách nhiệm khác nhau, đặc biệt là về mặt pháp lý và tài chính.
Tiêu chí | Người tham chiếu | Người vay | Người làm chứng | Người bảo lãnh |
Vai trò | Cung cấp thông tin xác minh cho bên cho vay, thường là người quen của người vay | Là người trực tiếp vay tiền từ tổ chức tín dụng | Xác nhận tính minh bạch của giao dịch, thường ký xác nhận | Cam kết thay mặt người vay trả nợ nếu người vay mất khả năng thanh toán |
Mục đích | Giúp bên cho vay có thêm cơ sở đánh giá người vay | Nhận tiền vay để sử dụng vào mục đích cá nhân hoặc kinh doanh | Bảo đảm tính xác thực của hợp đồng hoặc giao dịch | Tăng độ tin cậy cho khoản vay, giúp người vay dễ được phê duyệt hơn |
Trách nhiệm tài chính | Không có trách nhiệm trả nợ dù người vay không thanh toán | Có trách nhiệm trả toàn bộ nợ gốc và lãi theo hợp đồng | Không có nghĩa vụ tài chính | Có trách nhiệm thanh toán nếu người vay không trả |
Lợi ích | Không được hưởng lợi gì từ khoản vay | Được sử dụng trực tiếp khoản tiền vay | Không nhận được lợi ích tài chính trực tiếp | Không hưởng lợi, nhưng có thể giúp đỡ người vay được phê duyệt vay |
Tính chất pháp lý | Không phải là bên trong hợp đồng vay, không có nghĩa vụ pháp lý | Là bên chính trong hợp đồng, có nghĩa vụ pháp lý ràng buộc | Là bên thứ ba xác nhận giao dịch, đôi khi phải chịu trách nhiệm nếu gian dối | Là bên ký hợp đồng bảo lãnh, có nghĩa vụ pháp lý nếu người vay không thực hiện đúng cam kết |
>> Xem thêm: Cho vay có tài sản đảm bảo là gì? Phân loại cho vay có tài sản đảm bảo
Câu hỏi thường gặp
Người tham chiếu có trách nhiệm trả nợ cho người vay không?
Không. Người tham chiếu không có nghĩa vụ trả nợ thay cho người vay. Họ chỉ hỗ trợ xác minh thông tin cá nhân hoặc tài chính của người vay để bên cho vay có cơ sở đánh giá mức độ tin cậy. Nếu người vay không trả nợ, người tham chiếu không bị buộc phải thanh toán, vì họ không phải là bên ký hợp đồng vay.
Người tham chiếu trong vay tiền có phải thủ tục bắt buộc không?
Không bắt buộc. Việc cung cấp người tham chiếu phụ thuộc vào chính sách của từng ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Trong một số trường hợp, bên cho vay sẽ yêu cầu người tham chiếu để xác minh thông tin người vay, đặc biệt là với khách hàng mới hoặc chưa có lịch sử tín dụng rõ ràng.
Người tham chiếu nên làm gì khi bị đòi nợ?
Người tham chiếu nên từ chối trả nợ vì họ không có nghĩa vụ pháp lý. Hãy lịch sự thông báo đã liên hệ người vay và yêu cầu ngân hàng ngừng liên lạc. Nếu bị làm phiền liên tục, có thể chặn liên lạc hoặc nhờ cơ quan chức năng can thiệp.
Người tham chiếu có bị nợ xấu không?
Không. Người tham chiếu không bị ghi nhận nợ xấu trong bất kỳ hệ thống tín dụng nào, kể cả CIC. Họ không ký vào hợp đồng vay nên không bị liên đới về mặt pháp lý hay tài chính nếu người vay vi phạm nghĩa vụ trả nợ.
>> Xem thêm: Hướng dẫn cách kiểm tra nợ xấu bằng số điện thoại chi tiết, đơn giản
Số tham chiếu bị nợ xấu có vay được không?
Có. Người từng được ghi là số tham chiếu cho một khoản vay bị nợ xấu vẫn có thể vay được nếu bản thân họ không có lịch sử nợ xấu và đáp ứng đủ điều kiện vay vốn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ngân hàng có thể xem xét kỹ hồ sơ hơn nếu phát hiện bạn từng có liên hệ với những khách hàng bị nợ xấu.
Hiểu rõ người tham chiếu trong vay tiền là gì giúp bạn tự tin hơn khi tham gia vào quá trình vay vốn hoặc hỗ trợ người khác. Vai trò này chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin, không chịu trách nhiệm pháp lý hay tài chính. Tuy nhiên, việc chọn người tham chiếu đáng tin cậy và nắm rõ rủi ro sẽ giúp quá trình vay diễn ra thuận lợi. Với những chia sẻ trên, Tikop hy vọng bạn đã có thêm kiến thức tài chính hữu ích để đưa ra quyết định đúng đắn khi tham gia các giao dịch tín dụng.