Khấu hao lũy kế là gì?
Khái niệm
Khấu hao lũy kế là tổng giá trị khấu hao mà một tài sản cố định đã bị hao mòn tính đến một thời điểm cụ thể trong vòng đời sử dụng của nó. Nói cách khác, đây là số tiền đã được trích khấu hao tích lũy qua các năm từ khi tài sản được mua đến thời điểm hiện tại. Giá trị còn lại của tài sản trên bảng cân đối kế toán chính là giá gốc trừ đi khấu hao lũy kế.
>> Xem thêm: Hao mòn lũy kế là gì? Cách tính giá trị hao mòn lũy kế tài sản cố định
Khái niệm khấu hao lũy kế
Khấu hao lũy kế tiếng Anh là gì?
Khấu hao lũy kế trong tiếng Anh là Accumulated Depreciation.
Ví dụ về khấu hao lũy kế
Công ty ABC mua một máy móc với giá 300.000.000 VND, có thời gian sử dụng 5 năm và giá trị còn lại (giá trị thanh lý) là 50.000.000 VND.
Khấu hao theo đường thẳng mỗi năm sẽ là: (300.000.000 VND – 50.000.000 VND) / 5 = 50.000.000 VND/năm
Năm | Chi phí khấu hao hàng năm | Khấu hao lũy kế |
1 | 50.000.000 VND | 50.000.000 VND |
2 | 50.000.000 VND | 100.000.000 VND |
3 | 50.000.000 VND | 150.000.000 VND |
4 | 50.000.000 VND | 200.000.000 VND |
5 | 50.000.000 VND | 250.000.000 VND |
Đến cuối năm thứ 5, khấu hao lũy kế là 250.000.000 VND - đúng bằng giá trị hao mòn dự kiến của máy móc trong suốt vòng đời của nó. Tài sản vẫn có thể còn được sử dụng, nhưng giá trị ghi sổ còn lại chỉ là 50.000.000 VND.
Khấu hao lũy kế có giống khấu hao không?
Khấu hao lũy kế không giống khấu hao, nhưng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Cụ thể:
Khấu hao (Depreciation) là chi phí khấu hao phát sinh trong một kỳ kế toán cụ thể – ví dụ: tháng, quý hoặc năm. Đây là phần giá trị tài sản bị giảm đi do sử dụng, hao mòn, hoặc lỗi thời trong kỳ đó.
Khấu hao lũy kế (Accumulated Depreciation) là tổng tất cả các khoản khấu hao đã phát sinh từ thời điểm bắt đầu sử dụng tài sản đến hiện tại. Nó thể hiện tổng giá trị hao mòn đã được ghi nhận qua nhiều kỳ.
Cụ thể như sau:
Tiêu chí | Khấu hao lũy kế | Khấu hao |
Bản chất | Tổng chi phí khấu hao đã ghi nhận | Chi phí trong một kỳ cụ thể |
Thể hiện | Trên bảng cân đối kế toán (tài khoản âm) | Trên báo cáo kết quả kinh doanh |
Mục đích | Phản ánh tổng mức giảm giá trị tài sản | Phản ánh chi phí trong kỳ |
Tác động | Làm giảm giá trị ghi sổ của tài sản cố định | Làm giảm lợi nhuận trong kỳ |
Khấu hao là phần nhỏ của khấu hao lũy kế trong từng kỳ
Cách tính khấu hao lũy kế
Phương pháp khấu hao đường thẳng
Công thức
Hàng năm:
Mức khấu hao hằng năm = Nguyên giá TSCĐ/Thời gian khấu hao (năm)
Hàng tháng:
Mức khấu hao hằng tháng = Mức khấu hao hằng năm/12
Trường hợp sử dụng trong tháng mua:
Mức khấu hao tháng đầu tiên = (Khấu hao tháng/ Tổng số ngày trong tháng) x Số ngày sử dụng
Trong đó: Số ngày sử dụng trong tháng = Tổng số ngày trong tháng - Ngày bắt đầu sử dụng + 1.
Ví dụ:
Công ty X mua máy in ngày 10/03/2025 với chi phí sau:
Giá máy: 90.000.000 VND
Chiết khấu: 2.000.000 VND
Vận chuyển: 2.000.000 VND
Nguyên giá = 90.000.000 – 2.000.000 + 2.000.000 = 90.000.000 VND
Thời gian sử dụng: 5 năm
Khấu hao năm = 90.000.000 / 5 = 18.000.000 VND
Khấu hao tháng = 18.000.000 / 12 = 1.500.000 VND
Trong tháng 3 (31 ngày), sử dụng từ ngày 10:
Khấu hao tháng 3 = (1.500.000 / 31) × 22 = 1.064.516 VND
>> Xem thêm: Hệ số là gì? Các loại hệ số và cách vận dụng vào trong toán học
Công thức khấu hao đường thẳng
Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh
Công thức
Mức khấu hao năm = Giá trị còn lại của TSCĐ x Tỷ lệ khấu hao nhanh
Trong đó:
- Tỷ lệ khấu hao nhanh (%) = Tỷ lệ khấu hao đường thẳng × Hệ số điều chỉnh
- Tỷ lệ khấu hao đường thẳng (%) = (1 / Thời gian khấu hao) × 100
Thời gian sử dụng | Hệ số điều chỉnh |
≤ 4 năm | 1.5 |
> 4 năm | 2.0 |
Khi khấu hao nhỏ hơn khấu hao bình quân năm của giá trị còn lại, doanh nghiệp chuyển sang khấu hao đều theo giá trị còn lại.
Ví dụ
Công ty Y mua thiết bị điện tử mới:
- Nguyên giá: 100.000.000 VND
- Thời gian khấu hao: 5 năm
- Tỷ lệ khấu hao đường thẳng: 20%
- Hệ số điều chỉnh: 2
- Tỷ lệ khấu hao nhanh: 40%
Năm 1:
Khấu hao = 100.000.000 × 40% = 40.000.000 VND
Giá trị còn lại: 100.000.000 - 40.000.000 = 60.000.000 VND
Năm 2:
Khấu hao = 60.000.000 × 40% = 24.000.000 VND
Giá trị còn lại: 60.000.000 - 24.000.000 = 36.000.000 VND
Năm 3:
Khấu hao = 36.000.000 × 40% = 14.400.000 VND
Giá trị còn lại: 36.000.000 - 14.400.000 = 21.600.000 VND
So sánh với phương pháp đường thẳng còn lại cho 2 năm cuối:
Tổng khấu hao còn lại = 21.600.000
Phân bổ đều cho 2 năm còn lại = 21.600.000 / 2 = 10.800.000 VND/năm
Vì 10.800.000 > 21.600.000 × 40% = 8.640.000, ta chuyển sang phương pháp đường thẳng từ năm thứ 4.
Năm 4: Khấu hao = 10.800.000 VND
Giá trị còn lại: 21.600.000 - 10.800.000 = 10.800.000 VND
Năm 5: Khấu hao = 10.800.000 VND
Năm | Giá trị đầu kỳ | Khấu hao | Giá trị cuối kỳ (Giá trị còn lại) |
1 | 100.000.000 | 40.000.000 | 60.000.000 |
2 | 60.000.000 | 24.000.000 | 36.000.000 |
3 | 36.000.000 | 14.400.000 | 21.600.000 |
4 | 21.600.000 | 10.800.000 | 10.800.000 |
5 | 10.800.000 | 10.800.000 | 0 |
>> Xem thêm: Nợ xấu dưới 10 triệu bao lâu được xóa? Cách xoá nợ xấu chi tiết
Công thức tính khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh
Lưu ý khi tính khấu hao lũy kế
Xác định chính xác chi phí khấu hao ban đầu
Việc xác định chi phí khấu hao gốc của mỗi tài sản cố định là yếu tố cốt lõi. Doanh nghiệp cần căn cứ vào nguyên giá được xác định chuẩn xác, bao gồm cả chi phí mua sắm, vận chuyển, lắp đặt và các khoản chi phí khác để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
Tính đúng giá trị hao mòn thực tế
Giá trị khấu hao nên phản ánh trung thực mức độ hao mòn của tài sản. Cụ thể, doanh nghiệp cần tính giá trị khấu hao bằng cách lấy nguyên giá trừ đi giá trị còn lại (nếu có).
Phân bổ đều theo thời gian sử dụng hữu ích
Tổng giá trị khấu hao cần được phân bổ hợp lý trong suốt vòng đời hữu ích của tài sản. Việc phân bổ đều đặn theo kỳ (tháng, quý hoặc năm) không chỉ giúp kế toán theo dõi dễ dàng mà còn đảm bảo sự nhất quán trong lập báo cáo tài chính.
>> Xem thêm: Công thức tính lãi suất tiết kiệm tích lũy theo ngày tháng chính xác
Một số lưu ý khi tính khấu hao lũy kế
Những câu hỏi thường gặp
Khấu hao lũy kế là tài khoản nào?
Khấu hao lũy kế được ghi nhận trong tài khoản 214, là tài khoản dùng để phản ánh tình hình tăng, giảm giá trị hao mòn và giá trị hao mòn lũy kế của tài sản cố định.
Khấu hao lũy kế là tài sản hay nguồn vốn?
Khấu hao lũy kế không phải là tài sản hay nguồn vốn mà là một tài khoản chống lại tài sản, thể hiện tổng số tiền khấu hao của tài sản cố định trong suốt thời gian sử dụng.
Khấu hao lũy kế có thể lớn hơn giá trị ban đầu của tài sản cố định không?
Khấu hao lũy kế không thể lớn hơn giá trị ban đầu của tài sản cố định, bởi vì khấu hao chỉ phản ánh giá trị hao mòn của tài sản trong thời gian sử dụng.
>> Xem thêm: Vốn là gì? Phân loại vốn trong doanh nghiệp phổ biến hiện nay
Tóm lại, việc tính toán khấu hao lũy kế không chỉ cung cấp cái nhìn rõ ràng về tình hình tài chính mà còn hỗ trợ trong việc ra quyết định đầu tư và phát triển. Hy vọng rằng qua bài viết của Tikop, bạn đã có được cái nhìn sâu sắc hơn về khấu hao lũy kế và cách áp dụng trong thực tế. Theo dõi ngay Kiến thức tài chính để không bỏ lỡ nhiều thông tin bổ ích!