Hotline (8h-18h | T2-T6): 1900 88 68 57
Email (8h-21h): hotro@tikop.vn

Thuế là gì? 7 điều cá nhân và doanh nghiệp nên biết về thuế

Đóng góp bởi:

Tikop

Cập nhật:

05/03/2024

Thuế là một trong những khoản đóng góp mang tính chất bắt buộc đến từ các cá nhân và pháp nhân dành cho Nhà nước với mức độ và theo các mốc thời hạn khác nhau được pháp luật quy định rõ ràng, đồng thời phục vụ cho mục đích để chi tiêu và hình thành nên ngân sách của quốc gia.

Vậy cụ thể khái niệm về thuế là gì và nó sẽ có những đặc điểm, cũng như tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu qua các thông tin trong bài viết sau đây của Tikop nhé!

Định nghĩa thuế là gì?

Thuế thường được định nghĩa như sau:

“Thuế là một khoản thu bắt buộc, không bồi hoàn trực tiếp của Nhà nước đối với các tổ chức và các cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước vì lợi ích chung.” - Theo Wikipedia.

Ngoài ra, chúng ta còn biết đến một số các khái niệm khác như:

“Thuế là một trong những khoản phí tài chính bắt buộc hoặc là một số các loại thuế khác thường sẽ áp dụng cho người nộp thuế (một là cá nhân hoặc pháp nhân) sẽ phải trả cho một tổ chức chính phủ nào đó để tài trợ cho các khoản chi tiêu phục vụ cho cộng đồng với nhiều mục đích khác nhau”.

Một số đặc điểm của thuế

2.1 Là khoản đóng góp bắt buộc vào Ngân sách nhà nước

Thuộc tính cơ bản của khái niệm thuế phải nói đến đó chính là tính bắt buộc vì bất kỳ tổ chức hoặc doanh nghiệp hay cá nhân nào cũng đều cần phải nộp thuế, cần phân biệt rõ ràng giữa thuế với các hình thức huy động tài chính khác đến từ nhà nước.

Tính chất bắt buộc của việc nộp thuế thể hiện ở việc người nộp thuế dù có muốn hay không muốn, một khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện nộp thuế cho Ngân sách nhà nước thì sẽ bắt buộc phải nộp bằng các hình thức phù hợp nhất.

Ngoài ra, việc các cơ quan có thẩm quyền đứng ra thu thuế đại diện cho nhà nước cũng nhằm mục đích thể hiện tính chất bắt buộc của việc nộp thuế. Các cơ quan quản lý thuế luôn phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ thu thuế đúng, đủ của các chủ thể và bình đẳng giữa các người nộp thuế.

2.2 Là khoản đóng góp có tính quyền lực

Nhà nước đã định ra việc thu thuế bởi vì 90% nguồn thu chính của ngân sách nhà nước chính đến từ thuế má. Nếu không có tiền thuế, nhà nước sẽ không có được tiềm lực kinh tế ổn định để có thể các duy trì hoạt động hay để thực hiện đầy đủ các chức năng của mình.

Với vai trò quan trọng như vậy, việc thu thuế gần như được đảm bảo để có thể thực hiện được thông qua các cơ quan quyền lực phải kể đến như: tổng cục thuế và cơ quan quản lý thuế địa phương. Người nộp thuế nếu không thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ nộp thuế sẽ hoàn toàn có thể bị tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự.

2.3 Là khoản đóng góp vĩnh viễn

Người nộp thuế cần thực hiện đầy đủ tất cả các nghĩa vụ nộp thuế cho ngân sách nhà nước, khác với việc tiến hành cho nhà nước vay tiền nên việc nộp thuế thì nhà nước sẽ không có nghĩa vụ phải hoàn trả, bởi vì nguồn thu này từ quy định bắt buộc được nhà nước sử dụng để phục vụ cho các mục đích an sinh, xã hội.

2.4 Là khoản đóng góp không mang tính chất đổi giá hay hoàn trả trực tiếp

Người nộp thuế khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện nộp thuế theo quy định Pháp luật, cho dù đã nhận được các lợi ích công cộng nào hay chưa thì vẫn bắt buộc phải thực hiện các nghĩa vụ nộp thuế. Thuế là hình thức đóng góp mà sẽ không mang tính chất sẽ được hoàn trả trực tiếp, bởi đây là khoản tiền sẽ nộp vào trực tiếp ngân sách nhà nước.

Sau đó, Nhà nước sẽ sử dụng phần ngân sách này để tiến hành chi tiêu cho các mục đích để phục vụ cộng đồng, trong đó cũng có quyền lợi của người nộp thuế.

Tác dụng của thuế là gì?

Thuế thường được sử dụng để làm nguồn thu chủ yếu vào ngân sách nhà nước, nó cũng đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động đời sống, cụ thể như:

  • Thuế sẽ được dùng để tăng thu nhập vào Ngân sách nhà nước, góp phần chủ yếu để giải quyết các vấn đề về an sinh, phúc lợi xã hội cho các đối tượng thuộc diện chính sách hỗ trợ. Đồng thời, thuế cũng góp phần để xây dựng nên các nguồn lực để nâng cấp hạ tầng, cơ sở vật chất công cộng, phục vụ cho đời sống người dân.

  • Thuế được dùng để hỗ trợ việc giúp cân bằng khoảng cách giữa giàu nghèo, giảm thiểu đi việc phân biệt giai cấp giữa các tầng lớp trong xã hội vì người sẽ phải nộp chủ yếu các loại thuế hơn hầu hết đều là những chủ thể có mức thu nhập cũng như đời sống cao hơn so với mức quy định chịu thuế theo quy định của pháp luật.

  • Việc đóng thuế cũng sẽ giúp tăng trưởng và phát triển nền kinh tế, xã hội của toàn bộ xã hội và người dân, cung giúp thúc đẩy nguồn nhân lực, tăng hiệu suất làm việc đáng kể, đảm bảo sự công bằng xã hội,...

  • Ngoài ra, việc nộp thuế sẽ yêu cầu các cá nhân, tổ chức tiến hành kê khai để xác nhận các khoản, cũng như các nguồn thu nhập hợp pháp của bản thân để có thể đảm bảo sự minh bạch và công bằng.

Phân loại thuế theo tính chất

Cùng Tikop tìm hiểu một số cách để phân loại các loại thuế nhà nước sau đây:

4.1 Dựa theo cách thu

Có 2 cách thu thuế đó là: trực thugián thu.

4.1.1 Thuế trực thu

Tên loại thuế cho biết đây là loại thuế mà nhà nước sẽ thu trực tiếp từ phần thu nhập của thể nhân hoặc pháp nhân.

Tích chất cơ bản của loại thuế này:

  • Người nộp thuế dựa theo các quy định của nhà nước cũng được coi là người chịu thuế.

  • Thuế trực thu là một trong những động lực, cũng như giúp điều tiết trực tiếp đến nguồn thu nhập chủ yếu của người chịu thuế.

Các loại thuế trực thu theo quy định nhà nước như sau:

  • Thuế sử dụng đất nông nghiệp.

  • Thuế thu nhập doanh nghiệp.

  • Thuế chuyển quyền sử dụng đất đai.

  • Thuế thu nhập đặc biệt với người có thu nhập cao.

>> Xem thêm Thuế thu nhập cá nhân là gì? Một số điều cần biết về loại thuế này

4.1.2 Thuế gián thu

Thuế gián thu là loại thuế mà nhà nước sẽ tiến hành thu từ những người sản xuất, cũng như kinh doanh dịch vụ và hàng hóa.

Tính chất cơ bản của thuế gián thu như sau:

  • Người nộp thuế sẽ khác với người chịu thuế.

  • Thuế gián thu sẽ đóng góp một phần để tạo nên giá cả của dịch vụ hoặc của hàng hóa, do các chủ kinh doanh hoặc sản xuất sẽ phải nộp cho nhà nước. Người mua hàng mới sẽ được coi là người chịu thuế.

Các loại thuế gián thu theo quy định nhà nước như sau:

  • Thuế tiêu thụ đặc biệt với một số sản phẩm, dịch vụ.

  • Thuế giá trị gia tăng viết tắt là GTGT.

  • Thuế xuất nhập khẩu hàng hoá.

4.2 Dựa theo tính chất hành chính

Các loại thuế phân loại dựa trên tính chất hành chính như sau:

  • Thuế nhà nước: Thường được dùng để nộp trực tiếp vào ngân sách nhà nước.

  • Thuế địa phương: Thường được dùng để nộp trực tiếp vào ngân sách địa phương.

4.3 Dựa theo tính chất kinh tế

Dựa theo yếu tố về tính chất kinh tế, sẽ có những loại thuế như sau:

  • Dựa theo yếu tố kinh tế phải chịu thuế: Loại thuế này sẽ đánh vào các tài sản tiêu dùng, hoặc tài sản, hay thu nhập và doanh nghiệp.

  • Dựa theo các lĩnh vực kinh tế chịu thuế như:Bất động sản, ngành bảo hiểm thuế,…

  • Dựa theo các yếu tố và tác nhân kinh tế phải chịu thuế: Thuế xuất nhập khẩu hàng hoá, thuế môn bài, thuế tiêu thụ hàng hoá đặc biệt, thuế tài nguyên môi trường, thuế đánh vào một số sản phẩm, hàng hóa, thuế cho hộ gia đình, các lệ phí khác,…

Các loại thuế hiện nay

Một số các loại thuế hiện nay theo quy định nhà nước:

5.1 Thuế thu nhập cá nhân (20%)

Thuế thu nhập cá nhân là một loại thuế trực thu, đánh vào những cá nhân có thu nhập vượt mức khởi điểm cần đóng thuế. Trong đó đối tượng chịu thuế là cá nhân có thu nhập cao gồm:

  • Công dân Việt Nam đang sinh sống ở nước ngoài.

  • Công dân Việt Nam đang sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam.

  • Đối tượng là nước ngoài hiện đang có thu nhập từ Việt Nam.

>> Xem thêm bài viết: Thuế thu nhập cá nhân là gì?

5.2 Thuế giá trị gia tăng (10%)

Thuế giá trị gia tăng hay còn gọi là thuế VAT là một loại thuế được tính dựa trên các khoản phát sinh tăng thêm hoặc chênh lệch từ hàng hóa hay dịch vụ trong quá trình sản xuất hoặc lưu thông đến tay người tiêu dùng.

Khi kê khai các loại thuế giá VAT, doanh nghiệp sẽ có 02 cách thức bao gồm kê khai theo phương pháp trực tiếp hoặc kê khai theo phương pháp khấu trừ.

5.3 Thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu thụ đặc biệt hầu như được áp dụng cho các chủ thể là doanh nghiệp đang hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực kinh doanh và là đối tượng phải chịu thuế dựa theo quy định.

Ý nghĩa của việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm mục đích điều tiết nguồn cung là các sản phẩm, cũng như dịch vụ không có lợi đối với người tiêu dùng.

5.4 Thuế sử dụng đất

Thuế sử dụng đất là một trong những nguồn thu chủ yếu đến từ những chủ thể được quyền sử dụng đất. Khi nhà nước đã tiến hành giao đất thì người sử dụng đất cần phải có nghĩa vụ nộp đầy đủ tiền thuế định kỳ.

  • Đối với diện tích trong hạn mức: 0,03%

  • Đối với phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức: 0,07%

  • Đối với phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức: 0,15%

5.5 Thuế thu nhập của doanh nghiệp (20%)

Thuế thu nhập doanh nghiệp là một trong những khoản thuế trực thu hoàn toàn dựa trên nguồn thu là tổng thu nhập của toàn bộ doanh nghiệp.

5.6 Thuế tài nguyên

Thuế tài nguyên môi trường là một khoản thu đến từ các doanh nghiệp chuyên khai thác tài nguyên, dựa theo sản lượng tài nguyên khai thác để tính toàn tiền thuế, cũng như thuế suất và giá tính thuế.

5.7 Thuế bảo vệ môi trường

Để có thể điều tiết được các hoạt động có thể tác động đến môi trường, pháp luật Việt Nam hiện nay đã ban hành ra các quy định về việc thu thuế nhằm mục đích bảo vệ môi trường.

5.8 Thuế xuất nhập khẩu (15%)

Đây là một trong những loại thuế trực thu, sẽ thường áp dụng đối với các cá nhân hoặc các tổ chức với mức tính thuế dựa trên giá trị thực tế của mặt hàng hiện đang xuất nhập khẩu.

5.9 Thuế phí trước bạ (2-5%)

Đây là một loại thuế phí thường áp dụng cho các trường hợp thực hiện sang tên, hoặc đăng ký quyền sở hữu, hay quyền chuyển nhượng về đất, chuyển nhượng xe cộ, cũng có thể là chuyển nhượng tài sản nào đó và mức thu này sẽ dựa trên toàn bộ giá trị của tài sản đã được quy định.

5.10 Thuế phí môn bài

Lệ phí môn bài hay còn gọi là thuế môn bài, là một loại thuế mà hầu hết các doanh nghiệp đều phải chịu nộp từ đầu năm để đóng góp vào quỹ ngân sách của nhà nước với mục đích có thể nắm bắt được đồng thời thống kê về các doanh nghiệp, cũng như công ty, hoặc hợp tác xã, hay hộ kinh doanh,…

Một số các thuật ngữ ngành thuế nên biết

Cùng tìm hiểu một số các thuật ngữ trong ngành thuế trong các thông tin dưới đây.

6.1 Thanh tra thuế

Thanh tra thuế, hay còn gọi là kiểm tra thuế là các hoạt động hướng đến việc kiểm tra các hồ sơ khai thuế của những tổ chức, doanh nghiệp dựa trên cơ sở và nguyên tắc được quy định chính xác theo pháp luật hiện hành.

6.2 Đăng ký thuế

Các đối tượng cần phải đăng ký thuế và sẽ được cấp mã số thuế dựa theo các quy định tại Điều 30 Bộ luật Quản lý thuế 2019, hoặc Điều 6 Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Thông tư 105/2020/TT-BTC.

6.3 Khấu trừ thuế

Khấu trừ thuế là một trong những thuật ngữ được sử dụng tương đối thường xuyên đối với các nghiệp vụ kế toán.

6.4 Báo cáo thuế

Làm báo cáo thuế là một trong những nhiệm vụ thuộc bộ phận kế toán của các công ty cần phải thực hiện đầy đủ theo quy định thời gian nhất định.

6.5 Thuế phụ thu surcharge

Khi thực hiện các hoạt động vận chuyển hàng hóa để nhập khẩu, hoặc xuất khẩu quốc tế, ngoài các khoản chính phí cố định thì cần phải hoàn thành tất cả các loại thuế phụ thu surcharge đi kèm.

6.6 Mã số thuế doanh nghiệp/cá nhân

Mã số thuế cá nhân hoặc doanh nghiệp là một dãy mã số thuế khoảng 10 chữ số hoặc 13 chữ số và bao gồm các ký tự khác do cơ quan thuế nhà nước cung cấp cho người nộp thuế, tổ chức nộp thuế có tác dụng để quản lý thuế.

Trong đó:

  • Mã số thuế bao gồm dãy có 10 chữ cái kèm số.

  • Mã số thuế bao gồm dãy có 13 chữ số, sẽ chỉ có các ký tự khác như dấu gạch ngang, hoặc sẽ không có kèm chữ cái.

Mã số thuế có tác dụng để hỗ trợ việc kê khai mọi khoản thu nhập của cá nhân, hoặc tổ chức đó và việc nộp thuế vào Ngân sách Nhà nước.

Cách tra cứu mã số thuế

Người hoặc tổ chức nộp thuế có thể tra cứu mã số thuế cá nhân, doanh nghiệp nhanh chóng bằng 02 cách sau:

Cách 1: Tra cứu tại trang điện tử của Tổng cục thuế

  • Bước 1: Truy cập trực tiếp vào trang thông tin điện tử của Tổng cục thuế tại địa chỉ website: http://tracuunnt.gdt.gov.vn/tcnnt/mstcn.jsp

  • Bước 2: Tiến hành nhập số CMND/CCCD và cả mã xác nhận. Sau đó tiếp tục nhấn Tra cứu.

  • Bước 3: Xem mã số thuế cá nhân hoặc doanh nghiệp của bạn.

Cách 2: Tra cứu tại trang Thuế điện tử

  • Bước 1: Truy cập vào trang Thuế điện tử của Tổng cục Thuế tại địa chỉ website: https://thuedientu.gdt.gov.vn/

  • Bước 2: Chọn cá nhân hoặc doanh nghiệp

  • Bước 3: Chọn mục “Tra cứu thông tin NNT”

  • Bước 4: Tiến hành nhập số CMND/CCCD cùng với mã xác nhận. Sau đó nhấn nút “Tra cứu”.

  • Bước 5: Xem mã số thuế cá nhân hoặc doanh nghiệp của bạn.

Kết luận

Trên đây là toàn bộ các thông tin liên quan đến khái niệm về thuế là gì, tác dụng và các đặc điểm, cũng như các thuật ngữ của ngành thuế. Nếu thấy bài viết này của Tikop bổ ích, đừng ngại chia sẻ đến với những người khác các bạn nhé!

Tích luỹ linh hoạt cùng Tikop

Chỉ từ 50.000 VNĐ
Giao dịch 24/7
An toàn và minh bạch
Rút trước một phần không mất lợi nhuận

Bài viết có hữu ích không?

Xin lỗi bài viết chưa đáp ứng nhu cầu của bạn. Vấn đề bạn gặp phải là gì?

tikop

Cảm ơn phản hồi của bạn !

tikop
Thuế thu nhập cá nhân là gì? Một số điều cần biết về loại thuế này

THUẾ VÀ TRỢ CẤP XÃ HỘI

Thuế thu nhập cá nhân là gì? Một số điều cần biết về loại thuế này

Thuế thu nhập cá nhân viết tắt TNCN là một khái niệm quen thuộc đối với người đi làm, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có định nghĩa chính xác nhất về TNCN dựa theo quy định trên văn bản Pháp luật Việt Nam hiện hành. Đặc biệt, không phải bất cứ người lao động nào cũng nắm rõ về tầm quan trọng của thuế thu nhập cá nhân. Vậy loại thuế này thực chất là gì? Hãy cùng Tikop tìm hiểu qua các thông tin sau đây.

tikop_user_icon

Tikop

tikop_calander_icon

25/12/2023

Thuế doanh nghiệp là gì? Cách tính thuế doanh nghiệp

THUẾ VÀ TRỢ CẤP XÃ HỘI

Thuế doanh nghiệp là gì? Cách tính thuế doanh nghiệp

Thuế doanh nghiệp hiện nay đã không còn xa lạ đối với hầu hết các quản lý và doanh nghiệp. Tuy nhiên để hiểu rõ về bản chất và cách tính thì không phải ai cũng rõ, cùng Tikop tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này qua bài viết sau đây.

tikop_user_icon

Giang Dương

tikop_calander_icon

10/01/2024

Mã số thuế cá nhân là gì? Cách kiểm tra mã số thuế cá nhân

THUẾ VÀ TRỢ CẤP XÃ HỘI

Mã số thuế cá nhân là gì? Cách kiểm tra mã số thuế cá nhân

Mã số thuế cá nhân giúp cơ quan thuế xác định chính xác cá nhân nào đang thực hiện các khoản đóng thuế. Mã số này giúp đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc thu thuế. Vậy mã số thuế cá nhân là gì? Hãy tham khảo ngay bài viết của Tikop để nắm rõ hơn về thủ tục, quy trình và cách kiểm tra mã số thuế cá nhân.

tikop_user_icon

Uyên Hoàng

tikop_calander_icon

10/01/2024

Lợi ích kinh tế là gì? Bản chất, vai trò của lợi ích kinh tế

KIẾN THỨC TÀI CHÍNH

Lợi ích kinh tế là gì? Bản chất, vai trò của lợi ích kinh tế

Lợi ích kinh tế là một trong những yếu tố mà các doanh nghiệp luôn muốn tối ưu. Cùng Tikop tìm hiểu lợi ích kinh tế là gì và vai trò của lợi ích kinh tế ngay sau đây nhé!

tikop_user_icon

Nguyễn Thế Đông

tikop_calander_icon

18/01/2024