PMI là gì? Ý nghĩa, cách tính chỉ số PMI chi tiết, chính xác

PMI là gì?

PMI (Purchasing Managers’ Index) - Chỉ số Quản lý Thu mua là một chỉ số kinh tế quan trọng phản ánh mức độ hoạt động của ngành sản xuất và dịch vụ trong một nền kinh tế. Chỉ số này được xây dựng dựa trên khảo sát ý kiến của các nhà quản lý thu mua tại các doanh nghiệp, tập trung vào các yếu tố như đơn hàng mới, sản lượng, việc làm, thời gian giao hàng và tồn kho.

PMI đóng vai trò như một công cụ đo lường “sức khỏe” của nền kinh tế ở cấp độ ngành. Khi chỉ số PMI tăng cao, điều đó thường cho thấy hoạt động kinh doanh đang mở rộng; ngược lại, khi PMI giảm xuống dưới ngưỡng trung lập (50 điểm), đó có thể là dấu hiệu cho thấy ngành đang thu hẹp.

Nhờ khả năng dự báo xu hướng kinh tế trong ngắn hạn, chỉ số PMI thường được các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư và doanh nghiệp theo dõi sát sao để đưa ra quyết định chiến lược phù hợp.

Chỉ số PMI giúp các nhà quản trị dự đoán xu hướng mua sắm

Phân loại chỉ số PMI phổ biến

PMI sản xuất (Manufacturing PMI)

PMI sản xuất là chỉ số phản ánh mức độ mở rộng hoặc thu hẹp của hoạt động trong ngành công nghiệp chế tạo - một lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế. Chỉ số này được tính toán dựa trên khảo sát ý kiến các nhà quản lý thu mua trong lĩnh vực sản xuất, bao gồm 5 thành phần chính với trọng số như sau:

• Đơn hàng mới: 30%
• Sản lượng (hoạt động sản xuất): 25%
• Việc làm: 20%
• Giao hàng từ nhà cung cấp: 15%
• Hàng tồn kho: 10%

Sự thay đổi trong các thành phần này phản ánh tình hình cung - cầu, áp lực lạm phát, và xu hướng sản xuất tương lai. Khi PMI sản xuất vượt ngưỡng 50 điểm, đó là tín hiệu ngành sản xuất đang mở rộng. Ngược lại, dưới 50 cho thấy sự suy giảm.

PMI phi sản xuất (PMI dịch vụ)

PMI phi sản xuất là chỉ số đo lường hoạt động trong các lĩnh vực phi công nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực dịch vụ - vốn đóng góp lớn vào GDP của nhiều nền kinh tế phát triển. Chỉ số này cũng dựa trên khảo sát ý kiến các nhà quản trị, và bao gồm các yếu tố sau:

• Hoạt động kinh doanh hiện tại
• Đơn hàng mới
• Việc làm
• Giao hàng từ nhà cung cấp

Dữ liệu của PMI dịch vụ được điều chỉnh theo yếu tố mùa vụ để phản ánh chính xác hơn xu hướng thực tế. Tương tự như PMI sản xuất, ngưỡng 50 điểm là mốc phân định giữa mở rộng (trên 50) và suy giảm (dưới 50) trong lĩnh vực dịch vụ.

PMI được chia thành PMI sản xuất và PMI phi sản xuất

Ý nghĩa của chỉ số PMI

Đo lường tình hình kinh tế

PMI có ý nghĩa quan trọng trong việc đo lường, đánh giá nền kinh tế của một quốc gia. Chính phủ và ngân hàng quốc gia sử dụng chỉ số PMI như một công cụ để điều chỉnh chính sách tiền tệ khi đối mặt với các biến động thị trường. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng có thể tận dụng PMI để đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế của một công ty hoặc của quốc gia. Nhờ vào PMI, các doanh nghiệp có thể thực hiện điều chỉnh linh hoạt và đưa ra quyết định đầu tư dựa trên thông tin sau khi phân tích.

Nếu chỉ số PMI vượt qua mức 50, điều này có nghĩa hoạt động sản xuất đang trên đà phát triển và có xu hướng mở rộng. Ngược lại, khi PMI dưới mức 50, có nghĩa hoạt động kinh doanh đang bị thu hẹp lại. Ngoài ra, chỉ số PMI còn được dùng để tính toán các chỉ số kinh tế quan trọng khác như GDP, CPI và nhiều chỉ số khác.

Tác động quyết định quản lý thu mua hàng hóa

Dựa vào chỉ số PMI, các nhà quản trị mua hàng có thể xác định xu hướng của thị trường, từ đó đưa ra các quyết định có nên mua hàng để sản xuất đáp ứng nhu cầu của thị trường hay không. Đây cũng là cơ sở quan trọng giúp doanh nghiệp đo lường tổng lượng và giá cả hàng hóa. Từ đó, đưa ra các quyết định có nên sản xuất mặt hàng đó hay không.

PMI đóng vai trò như một "công cụ đắc lực" giúp nhà quản lý mua hàng và kiểm kê xác định lượng hàng cần. Chỉ số này hỗ trợ các công ty trong việc quản lý đơn đặt hàng bằng cách điều chỉnh với hàng tồn kho có sẵn, chẳng hạn như hàng tồn kho sản phẩm và lượng hàng cần bổ sung. Việc này giúp đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra hiệu quả, không bị trì trệ.

Tác động đến các đơn vị cung ứng

Các nhà cung cấp hàng hóa thường dựa vào chỉ số PMI để dự đoán nhu cầu thị trường và xây dựng chiến lược kinh doanh cho mình. Chính PMI giúp họ điều chỉnh giá cả sản phẩm của mình sao cho phù hợp nhất với thị trường.

Chẳng hạn, nếu có sự gia tăng trong lượng đơn đặt hàng và nhu cầu về hàng hóa tăng cao, các nhà cung cấp có thể xem xét việc tăng giá sản phẩm, dẫn đến giá cao hơn cho nguyên vật liệu. Ngược lại, nếu số đơn đặt hàng giảm sẽ khiến nhu cầu đối với hàng hóa giảm theo và tạo điều kiện cho các nhà cung cấp xem xét giảm giá, có thể dẫn đến giảm giá cho nguyên vật liệu.

PMI có ý nghĩa quan trọng trong nền kinh tế mỗi quốc gia

Ảnh hưởng của chỉ số PMI

Đối với người lao động

• Tạo việc làm, tăng thu nhập: Khi chỉ số PMI vượt mức 50, đây là dấu hiệu của một nền kinh tế tăng trưởng và phát triển về sản xuất, từ đó tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Thu nhập của người lao động cũng từ đó tăng cao nhờ việc gia tăng sản xuất, tăng lương, tăng thưởng.
• Tạo điều kiện cho đầu tư: Một quốc gia có chỉ số PMI cao sẽ thức đẩy và thu hút đầu tư từ trong nước và nước ngoài, từ đó tạo nên một nền kinh tế vững mạnh.
• Tác động đến chất lượng cuộc sống: Một nền kinh tế phát triển, kéo theo thu nhập người dân tăng cao, chất lượng cuộc sống từ đó được đảm bảo.

Đối với nhà đầu tư

Dữ liệu về chỉ số PMI thường được công bố tùy thuộc vào từng công ty và quốc gia cụ thể. Nhà đầu tư có thể tra cứu dữ liệu PMI trên các trang web tài chính và đầu tư như investing.com, pmi.spglobal.com, tradingeconomics... hoặc theo dõi trên các phương tiện truyền thông tài chính.

Bằng cách đánh giá chỉ số PMI, nhà đầu tư có thể hiểu rõ hơn về tình hình kinh tế của một doanh nghiệp hay quốc gia. PMI cho các nhà đầu tư biết sự biến động của tình hình kinh tế, tình hình sản xuất, áp lực lạm phát và nhiều yếu tố khác.

Trong trường hợp hoạt động sản xuất kinh doanh biến động xấu, nhà đầu tư cần thận trọng trong quyết định đầu tư, lựa chọn các kênh đầu tư an toàn hoặc đa dạng hóa danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro. Ngược lại, khi tình hình kinh doanh phát triển tốt, nhà đầu tư nên tận dụng cơ hội để đầu tư, đặc biệt là những loại tài sản có rủi ro cao như chứng khoán hoặc cổ phiếu.

Người lao động và nhà đầu tư đều có thể bị ảnh hưởng bởi PMI

Cách tính chỉ số PMI chi tiết nhất

Ta có thể tính chỉ số PMI theo công thức sau:

Trong đó: 

• P1: là tỷ lệ phần trăm câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất “có cải thiện”
• P2: là tỷ lệ phần trăm câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất “không thay đổi”
• P3: là tỷ lệ phần trăm câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất “suy giảm”

Ví dụ: Thu thập ý kiến khảo sát từ 300 nhà sản xuất trên cả nước thu về được: 230 câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất có cải thiện; 65 câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất không thay đổi và 05 câu trả lời tình hình hoạt động sản xuất suy giảm.

Áp dụng công thức tính PMI, ta có công thức tính sau: 

PMI = (230/300 * 1) + (65/300 * 0.5) + (5/300 * 0) = 77.75%

Cách đọc chỉ số PMI chính xác

Chỉ số PMI có giá trị trong khoảng từ 0 đến 100, mốc 50 thường được sử dụng là mốc chuẩn để phân tích:

• Khi PMI lớn hơn 50 (> 50), tức là tổng thể thị trường đang trên đà tăng.
• Khi PMI nhỏ hơn 50 (< 50), tức là tổng thể thị trường đang trên đà giảm.
• Trong trường hợp kết quả là 50 (= 50), tức là tổng thể thị trường ổn định và đang ở mức cân bằng.

Tuy nhiên, con số này chỉ mang tính dự báo. Doanh nghiệp cần xem xét thêm 3 trường hợp sau:

• Nếu PMI thực tế lớn hơn số dự báo, đây tín hiệu tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế. Giá trị đồng nội tệ của quốc gia đó có thể tăng nhẹ, và các ngành sản xuất và dịch vụ sẽ có phản hồi tích cực.
• Nếu PMI thực tế nhỏ hơn số dự báo, đây là dấu hiệu của sự sụt giảm trong nền kinh tế, khiến nhà đầu tư có lo ngại về việc rót vốn.
• Nếu PMI thực tế bằng với số đã dự báo, thị trường đang đi ngang, không có biến động nhiều và khá ổn định.

Ưu điểm, nhược điểm của chỉ số PMI

Ưu điểm

• Được công bố đều đặn hàng tháng, tạo nên một nguồn dữ liệu định kỳ. Nguồn thông tin này giúp chính phủ, doanh nghiệp và nhà đầu tư dự đoán tương lai của nền kinh tế một cách chính xác hơn.
• PMI là một chỉ số kinh tế dựa trên dữ liệu thực tế, vì thế các quyết định được đưa ra đều dựa trên các thông tin chính xác về tình hình kinh tế.
• Hỗ trợ nhà quản lý trong việc đánh giá hiệu quả của hoạt động kinh doanh và đưa ra những quyết định cần thiết để cải thiện sản xuất.

Nhược điểm

• Chủ yếu tập trung vào trạng thái của doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và sản phẩm nên PMI không thể đại diện cho tất cả các ngành công nghiệp và kinh tế.
• Không thể hiển thị sự thay đổi trong môi trường kinh doanh và không phản ánh các yếu tố như biến động giá cả hay tình hình thị trường chứng khoán.
• Không cung cấp thông tin về chất lượng sản phẩm hay mức độ hài lòng của khách hàng, có thể dẫn đến việc thông tin được cung cấp có tính chủ quan và không phản ánh chính xác tình hình thực tế.

PMI có những ưu điểm nhưng cũng có những nhược điểm đáng kể

Các câu hỏi thường gặp về PMI

PMI là viết tắt của từ gì?

PMI là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Purchasing Managers’ Index, nghĩa là Chỉ số Quản lý Thu mua. Đây là một chỉ số kinh tế được xây dựng thông qua khảo sát ý kiến các nhà quản lý thu mua (purchasing managers) tại các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như sản xuất, dịch vụ, xây dựng,...

PMI Việt Nam là bao nhiêu?

Theo VnEconomy, Chỉ số PMI (Manufacturing PMI) ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 6/2025 đã giảm xuống mức 48,9 điểm, so với mức 49,8 điểm của tháng trước đó (tháng 5/2025). Đây là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50, cho thấy điều kiện kinh doanh trong ngành sản xuất đang suy giảm nhẹ

Chỉ số PMI sử dụng làm gì?

Chỉ số PMI (Purchasing Managers’ Index) được sử dụng như một công cụ dự báo kinh tế sớm và có vai trò quan trọng trong việc đánh giá xu hướng hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong các ngành sản xuất và dịch vụ.

Xem chỉ số PMI ở đâu?

Có thể xem chỉ số PMI bằng cách sử dụng trang web như TradingEconomics. Hoặc có thể báo cáo về chỉ số PMI được báo cáo rộng dãi trên các phương tiện truyền thông về tài chính.

Chỉ số PMI không chỉ là thước đo quan trọng về sức khỏe của nền kinh tế mà còn là công cụ dự báo hữu ích cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách. Việc hiểu rõ PMI là gì, cách đọc và ứng dụng chỉ số này sẽ giúp bạn đưa ra các quyết định tài chính và kinh doanh chính xác hơn trong bối cảnh kinh tế đầy biến động. Ngoài ra, bạn có thể tìm đọc thêm nhiều kiến thức hữu ích khác tại chuyên mục kiến thức tài chính của Tikop.vn nhé!