Chỉ số tham lam sợ hãi: Cách hoạt động và ứng dụng trong đầu tư

Chỉ số tham lam sợ hãi là gì? 

Chỉ số tham lam sợ hãi (Fear & Greed Index) là một công cụ do CNN Business phát triển nhằm đo lường tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Chỉ số này phản ánh cảm xúc của nhà đầu tư – từ sợ hãi cực độ đến tham lam tột đỉnh – cách những cảm xúc đó ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu.

Nguyên lý cơ bản của chỉ số là:

• Sợ hãi thường khiến giá cổ phiếu giảm mạnh, do nhà đầu tư bán tháo tài sản.
• Tham lam lại đẩy giá cổ phiếu lên cao, do nhu cầu mua tăng mạnh.

Chỉ số này dựa trên 7 yếu tố khác nhau (Động lượng giá cổ phiếu (Stock Price Momentum), Sức mạnh giá cổ phiếu (Stock Price Strength), Độ rộng giá cổ phiếu (Stock Price Breadth), Lãi suất trái phiếu rác (Junk Bond Demand), Biến động thị trường (Market Volatility), Lợi suất trái phiếu chính phủ (Safe Haven Demand), Xu hướng giá quyền chọn (Put and Call Options)), mỗi yếu tố đại diện cho một khía cạnh cụ thể trong hành vi của thị trường, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về việc liệu cổ phiếu đang được định giá quá cao hay quá thấp.

>> Xem thêm: Quyền mua cổ phiếu là gì? Hướng dẫn cách thực hiện quyền mua đơn giản

Tìm hiểu về chỉ số tham lam sợ hãi là gì 

Chỉ số tham lam sợ hãi hoạt động như thế nào?

Chỉ số tham lam sợ hãi được thiết kế để đo lường tâm lý của thị trường, đặc biệt là mức độ lo lắng hoặc hưng phấn của các nhà đầu tư trong từng thời điểm.

• Khi chỉ số nghiêng về phía "Sợ hãi": Điều này cho thấy tâm lý tiêu cực đang lan rộng, các nhà đầu tư e dè và có xu hướng bán tháo cổ phiếu, giá cổ phiếu giảm xuống thấp hơn giá trị thực, tạo cơ hội cho những người mua dài hạn.
• Khi chỉ số nghiêng về phía "Tham lam": Lòng tham chi phối khiến giá cổ phiếu tăng cao hơn giá trị thực, tiềm ẩn nguy cơ thị trường bị định giá quá cao hoặc xuất hiện bong bóng đầu cơ.

Chỉ số này không chỉ giúp nhà đầu tư đánh giá cảm xúc thị trường mà còn đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ trong việc xác định thời điểm tham gia hoặc rút lui. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp đầu tư toàn diện, nên được sử dụng kết hợp với các công cụ và phân tích khác để đảm bảo quyết định đúng đắn.

Cách hoạt động của chỉ số tham lam

7 chỉ số tham lam sợ hãi (Fear & Greed Index) 

Chỉ số tham lam và sợ hãi (Fear & Greed Index) được xây dựng từ 7 chỉ số cơ bản, giúp đo lường tâm lý thị trường qua các yếu tố sau:

• Động lực giá cổ phiếu (Stock Price Momentum): So sánh chỉ số S&P 500 với đường trung bình động 125 ngày của nó, giúp đánh giá xu hướng thị trường.
• Sức mạnh cổ phiếu (Stock Price Strength): Đo lường số lượng cổ phiếu đạt đỉnh 52 tuần so với những cổ phiếu đạt đáy 52 tuần trên Sàn giao dịch Chứng khoán New York (NYSE).
• Chiều rộng thị trường (Stock Price Breadth): Phân tích khối lượng giao dịch của các cổ phiếu tăng so với cổ phiếu giảm.
• Tùy chọn Put và Call (Put and Call Options): So sánh số lượng hợp đồng quyền chọn bán (Put) và quyền chọn mua (Call). Nếu quyền chọn mua vượt trội, có thể chỉ ra tham lam (greed), nếu quyền chọn bán chiếm ưu thế, có thể báo hiệu sự sợ hãi (fear).
• Nhu cầu trái phiếu rủi ro cao (Junk Bond Demand): Đo lường sự chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu cao cấp và trái phiếu rủi ro cao. Khi chênh lệch này lớn, báo hiệu sự lo ngại (sợ hãi).
• Biến động thị trường (Market Volatility): Dựa vào chỉ số VIX (Chỉ số Biến động CBOE), đánh giá sự lo ngại của thị trường thông qua độ dao động giá cổ phiếu trong thời gian ngắn.
• Nhu cầu nơi trú ẩn an toàn (Safe Haven Demand): So sánh lợi suất của cổ phiếu với trái phiếu kho bạc. Khi người đầu tư tìm đến trái phiếu nhiều hơn, có thể chỉ ra sự lo sợ.

Tất cả các chỉ số này được tính trung bình, điểm số của chỉ số sẽ dao động từ 0 đến 100. Dưới đây là mức độ tâm lý thị trường:

Chỉ số càng cao, thị trường càng thể hiện sự tham lam, còn chỉ số thấp cho thấy sự lo lắng hoặc sợ hãi trong thị trường.

>> Xem thêm: Cổ phiếu VIX là gì? Có nên đầu tư cổ phiếu VIX

Chỉ số tham lam sợ hãi càng cao, thị trường càng thể hiện sự tham lam

Cách sử dụng chỉ số tham lam sợ hãi trong đầu tư

Cách sử dụng chỉ số Sợ hãi và Tham lam trong đầu tư:

• Xác định thời điểm mua vào: Khi chỉ số ở mức sợ hãi tột độ (dưới 25), thị trường có thể đang bị bán tháo quá mức, tạo ra cơ hội mua vào với giá thấp.
• Xác định thời điểm bán ra: Khi chỉ số ở mức tham lam tột độ (trên 75), thị trường có thể đang trong giai đoạn hưng phấn, giá tài sản có thể bị đẩy lên cao hơn giá trị thực, đây có thể là thời điểm xem xét chốt lời.
• Tránh các quyết định dựa trên cảm xúc: Sử dụng chỉ số này giúp nhà đầu tư nhận biết khi nào thị trường bị chi phối bởi cảm xúc, từ đó đưa ra quyết định lý trí hơn, tránh bị cuốn theo đám đông.

Ví dụ

Tính đến ngày 28 tháng 1 năm 2025, chỉ số Sợ hãi và Tham lam tiền điện tử đang ở mức 72, biểu thị trạng thái "Tham lam". (Nguồn: CoinCarp)

Cho thấy tâm lý thị trường hiện tại đang khá lạc quan, nhà đầu tư cần thận trọng, xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư, tránh bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông.

Lưu ý rằng, mặc dù chỉ số Sợ hãi và Tham lam là một công cụ hữu ích, nhưng không nên dựa hoàn toàn vào nó để đưa ra quyết định đầu tư. Nên kết hợp với các phân tích cơ bản với kỹ thuật khác để có cái nhìn toàn diện về thị trường.

>> Xem thêm: FOMO là gì? 9 cách đánh bại bẫy FOMO trong chứng khoán, crypto

Ví dụ chỉ số tham lam sợ hãi

Chỉ số tham lam sợ hãi trong Crypto

Khái niệm 

Chỉ số tham lam và sợ hãi (Fear & Greed Index) là một công cụ được sử dụng để đo lường tâm lý thị trường, từ đó giúp các nhà đầu tư nhận diện mức độ sợ hãi hoặc tham lam hiện tại trong thị trường. Dựa trên sự thay đổi của tâm lý thị trường, chỉ số này giúp dự đoán xu hướng giá của tài sản, đặc biệt là trong các thị trường tiền điện tử. Ban đầu, Fear & Greed Index được phát triển bởi CNNMoney cho thị trường cổ phiếu, sau đó được Alternative.me áp dụng cho thị trường Crypto.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số tham lam sợ hãi

Chỉ số Fear & Greed trong Crypto được tính toán từ 6 yếu tố chính:

• Volatility (25%): Mức độ biến động giá của Bitcoin (BTC) hiện tại so với mức giảm giá tối đa trong 30 ngày và 90 ngày trước đó.
• Market Momentum/Volume (25%): Kết hợp giữa động lượng giá và khối lượng giao dịch hiện tại của BTC, so với mức trung bình của các giai đoạn trước.
• Social Media (15%): Được đo bằng sự tương tác trên các nền tảng mạng xã hội như Twitter, bao gồm like, hashtag, số lượng bài đăng liên quan đến Bitcoin.
• Dominance (10%): Chỉ số BTC Dominance, đo lường thị phần của BTC trong tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử.
• Trend (10%): Dữ liệu từ Google Trends liên quan đến các truy vấn tìm kiếm về Bitcoin và sự thay đổi của khối lượng tìm kiếm.
• Khảo sát (15%): Mặc dù hiện tại đã tạm ngừng, trước đây, Alternative.me sử dụng nền tảng bỏ phiếu Strawpoll để thăm dò ý kiến cộng đồng về thị trường.

>> Xem thêm: Bitcoin Halving là gì? Có nên mua Bitcoin trong thời gian Halving?

6 yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số tham lam sợ hãi

Cách sử dụng chỉ số tham lam sợ hãi

Chỉ số Fear & Greed Index chạy từ 0 đến 100 và được chia thành các mức độ như sau:

Chỉ số này giúp các nhà đầu tư đánh giá tâm lý thị trường tại một thời điểm nhất định, từ đó có thể quyết định mua vào (khi thị trường sợ hãi) hoặc bán ra (khi thị trường tham lam).

Chỉ số tham lam sợ hãi có đáng tin cậy không?

Có. Tuy nhiên, chỉ số tham lam sợ hãi (Fear & Greed Index) có thể phản ánh tâm lý chung của thị trường nhưng không phải lúc nào cũng chính xác. Do được cập nhật chậm, chỉ phản ánh xu hướng chung, nó cần kết hợp với các công cụ phân tích khác để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Chỉ số này phù hợp hơn với nhà đầu tư dài hạn và không thể dự đoán chính xác thời điểm thị trường điều chỉnh.

Câu hỏi thường gặp

Chỉ số tham lam sợ hãi áp dụng trong lĩnh vực gì?

Chỉ số tham lam sợ hãi áp dụng trong lĩnh vực chứng khoán. Đây là công cụ đo lường tâm lý nhà đầu tư, giúp hiểu rõ cảm xúc của họ trong việc đầu tư cổ phiếu.

Chỉ số tham lam và sợ hãi xem ở đâu?

Chỉ số tham lam và sợ hãi xem ở nhiều nền tảng như CoinMarketCap, Binance.

>> Xem thêm: Binance Coin (BNB) là gì? Thông tin về tiền mã hóa lớn thứ 3 hiện nay

Tóm lại, chỉ số tham lam sợ hãi là một công cụ mạnh mẽ giúp nhà đầu tư nắm bắt được tâm lý thị trường và đưa ra quyết định đầu tư thông minh hơn. Hy vọng rằng những thông tin Tikop mang lại sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc áp dụng chỉ số tham lam sợ hãi vào chiến lược đầu tư của mình. Theo dõi ngay Kiến thức chứng khoán để không bỏ lỡ nhiều kiến thức bổ ích!