ROE là gì? Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt? Ý nghĩa, cách tính ROE

Chỉ số ROE là gì?

Khái niệm ROE

Chỉ số ROE là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Hệ số này có vai trò quan trọng để đo lường khả năng sinh lợi từ vốn mà các nhà đầu tư đã bỏ ra. Tóm lại, ROE là chỉ số thể hiện mức độ sử dụng vốn đầu tư hiệu quả của một doanh nghiệp. 

Chỉ số ROE là gì?

ROE là viết tắt của từ gì?

ROE là từ viết tắt của Return On Equity.

Công thức tính ROE 

Công thức để tính ROE:

Trong đó:

• Lợi nhuận sau thuế có nghĩa là lợi nhuận ròng sau khi đã trừ các chi phí liên quan.
• Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn của công ty tự bỏ ra (không bao gồm vốn vay).

Ví dụ: Doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế là 50 tỷ và có vốn chủ sở hữu là 150 tỷ. Thì chỉ số ROE = (50/150)×100 = 33%

Ý nghĩa của chỉ số ROE

ROE có nhiều ý nghĩa, một số ý nghĩa nổi bật là: 

• Dựa vào chỉ số ROE, nhà đầu tư sẽ biết liệu họ có nhận được cổ tức tốt từ cổ phiếu của công ty hay không. Trên thực tế, những cổ phiếu có tỷ suất sinh lời và ROE cao thường thu hút nhà đầu tư. Khi đó giá cổ phiếu cũng có xu hướng tăng và khả năng nhận được lợi nhuận đầu tư cũng tăng theo.
• Nếu chỉ số ROE cao hơn lãi suất vay ngân hàng nghĩa là công ty đang tạo ra thu nhập tốt từ tài sản hiện có và khả năng thanh toán, hoàn vốn của công ty sẽ ổn định hơn. Nếu chỉ số này thấp hơn lãi vay, đồng nghĩa với việc lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chỉ đủ  trả  nợ.  
• Chỉ số ROE ổn định và tăng trưởng bền vững là dấu hiệu cho thấy công ty đang hoạt động hiệu quả và vốn cổ đông được sử dụng đúng mục đích. Nói cách khác, ROE sẽ cho bạn biết bạn sẽ nhận được bao nhiêu lợi nhuận cho mỗi số vốn bỏ ra ban đầu. Ngược lại, nếu chỉ số ROE liên tục giảm nghĩa là công ty đang không mang lại giá trị cho cổ đông.

ROE có nhiều ý nghĩa

Cách xác định chỉ số ROE 

Qua báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính của một doanh nghiệp được công bố định kỳ theo quý và năm. Vậy nên, bạn có thể dễ dàng tính được chỉ số ROE với 3 bước đơn giản:

Bước 1: Xác định chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế, được ghi nhận trên báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Xác định chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế

Bước 2: Xác định chỉ tiêu vốn chủ sở hữu bình quân, được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán. 

Xác định chỉ tiêu vốn chủ sở hữu bình quân

Bước 3: Thay số liệu và tính chỉ số ROE bằng công thức:

Qua các nguồn dữ liệu có sẵn 

Ngoài việc tự tính chỉ số ROE thông qua báo cáo tài chính, bạn cũng có thể tham khảo chỉ số ROE có sẵn trong các nguồn dữ liệu của các công ty chứng khoán hoặc trên các website như Vietstock, CafeF,... Tuy nhiên, chỉ được thực hiện đối với các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. 

ROE có sẵn trong các nguồn dữ liệu của các công ty

Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?

Chỉ số ROE đạt 15% trở lên là một trong những tiêu chí để đánh giá công ty đủ tài chính theo chuẩn quốc tế. Về mặt lý thuyết, ROE tối thiểu nên là 15%. Tuy nhiên, do tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam cao nên mức ROE kỳ vọng của các công ty ở mức tốt là 20% đến 22%.

Mức ROE kỳ vọng của các công ty ở mức tốt là 20% đến 22%

Cách ứng dụng chỉ số ROE vào đầu tư

Lựa chọn doanh nghiệp tăng trưởng tốt

Tốc độ tăng trưởng của một doanh nghiệp được xác định theo công thức:

Trong đó:

• g là tốc độ tăng trưởng của một doanh nghiệp %.
• ROE là tỷ lệ lợi nhuận doanh nghiệp trên vốn chủ sở hữu bình quân.
• Tỷ lệ tái đầu tư là tỷ lệ phần trăm khoản lợi nhuận mà doanh nghiệp giữ lại với mục đích tái đầu tư sau khi đã thanh toán cổ tức cho các cổ đông. Tỷ lệ tái đầu tư được tính bằng cách lấy 1 trừ đi tỷ lệ chi trả cổ tức của doanh nghiệp. 

Đánh giá khả năng tạo ra lợi nhuận

Giá trị cổ đông của công ty nhận đầu tư sẽ phụ thuộc phần lớn vào hiệu quả sử dụng vốn của công ty đó. Thông thường, các nhà đầu tư sẽ so sánh chỉ số ROE với chi phí vốn cổ đông của công ty để đánh giá khả năng tạo ra giá trị cổ đông của công ty đó.

Nhận diện lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Thông thường, các công ty đầu ngành sẽ có lợi thế hơn về quy mô sản xuất, công nghệ nên giá vốn  hàng bán  trên một đơn vị sản phẩm sẽ thấp hơn. Ngoài ra, các công ty có thương hiệu lớn sẽ có quyền đưa ra mức giá của mình cao hơn so với các đối thủ trong cùng lĩnh vực.

Vì vậy, lợi nhuận cũng như chỉ số ROE của các công ty này thường cao hơn mức trung bình ngành. Điều quan trọng là các nhà đầu tư phải nhận ra một công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững để đầu tư, điều này rất quan trọng đối với mức độ thành công của mỗi khoản đầu tư của bạn.

Cách ứng dụng chỉ số ROE vào đầu tư hiệu quả

Chỉ số ROE bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Tỷ suất lợi nhuận ròng

Tỷ suất lợi nhuận ròng cho thấy mức lợi được tạo ra từ một đồng doanh thu. Khi chỉ số này tăng, chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả, có lợi thế cạnh tranh, do vậy có thể tăng giá bán hoặc tìm cách giảm chi phí trên một đơn vị sản phẩm.

Vòng quay tài sản

Vòng quay tài sản là thước đo hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Khi chỉ số này tăng, doanh nghiệp đang tạo ra được nhiều doanh thu hơn từ tài sản sẵn có.

Đòn bẩy tài chính

Đòn bẩy tài chính thể hiện mối quan hệ giữa tổng tài sản của công ty và vốn khả dụng. Chỉ số đòn bẩy tài chính tăng cho thấy các công ty vay vốn bên ngoài nhiều hơn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

ROE tác động bởi nhiều yếu tố

Hạn chế của chỉ số ROE

Chỉ số ROE không ổn định nếu lợi nhuận bất thường

Trong một số trường hợp, chỉ số ROE không ổn định và dao động lên xuống  do không thể xác định được lợi nhuận của công ty. Những năm có nhiều dự án, lợi nhuận không đều, có năm thấp, có năm cao, hoặc có năm không có lãi do thiếu dự án, có năm  lỗ,…

Nếu một công ty cho phép lợi nhuận không ổn định xảy ra thường xuyên, nó có thể gây tổn hại cho việc đánh giá hiệu quả hoạt động của công ty. Một số thu nhập bất thường mà công ty có cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty. 

Bị điều chỉnh bởi chính sách kế toán

Chỉ số ROE có thể bị điều chỉnh bởi các chính sách kế toán của doanh nghiệp, các chính sách kế toán có thể can thiệp vào chỉ số lợi nhuận trên vốn của doanh nghiệp. Đây là một trong những điểm hạn chế lớn nhất của chỉ số ROE.

Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ sẽ làm tăng chỉ số ROE

Nếu là công ty cổ phần hoặc cổ phiếu của nó được niêm yết  trên sàn chứng khoán thì việc công ty mua cổ phiếu cũng sẽ ảnh hưởng đến chỉ số ROE. Điều này sẽ làm giảm số lượng cổ phiếu của công ty hiện tại và giảm vốn chủ sở hữu của cổ đông. Nhờ đó, lợi nhuận sau thuế không thay đổi khiến chỉ số ROE tăng nhẹ.

Một số hạn chế của ROE

Những câu hỏi thường gặp về chỉ số ROE

ROE và ROA có mối quan hệ như thế nào?

Có thể xem chỉ số ROA, ROE là một cặp bổ sung cho nhau. Mối quan hệ của 2 chỉ số này được thể hiện theo công thức sau:

Người quản lý doanh nghiệp hoặc cổ đông có thể đánh giá khả năng sử dụng vốn của Công ty trong hoạt động kinh doanh. Khi đòn bẩy tài chính thấp thể hiện khả năng sử dụng vốn và  phát triển doanh nghiệp rất tốt.  

Khi đòn bẩy tài chính cao cho thấy các công ty thường dựa vào nguồn vốn vay bên ngoài để kinh doanh. Điều này dẫn đến rủi ro cao hơn đối với vốn đầu tư của cổ đông. Theo tiêu chuẩn quốc tế, nếu một công ty có chỉ số ROE trên 15% và chỉ số ROA trên 7,5% thì chứng tỏ công ty đó có đủ năng lực tài chính. 

ROE giảm có ý nghĩa gì?

ROE giảm thể hiện doanh nghiệp đang gặp trở ngại trong phát triển, báo hiệu sức mạnh tài chính giảm gây ảnh hưởng đến khả năng phát triển và cạnh tranh của công ty.

Chỉ số ROE nói lên điều gì?

Chỉ số ROE thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn của doanh nghiệp, hay nói cách khác 1 đồng vốn bỏ ra thì thu được bao nhiêu đồng lời.

ROE tăng có ý nghĩa gì?

ROE tăng thể hiện doanh nghiệp đang phát triển tốt, báo hiệu sức mạnh tài chính ổn định, tăng khả năng phát triển bền vững.

Chỉ số ROE quá cao cần lưu ý gì?

Nhiều nhà đầu tư tin rằng  ROE càng cao thì càng tốt, nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Nếu một công ty có thu nhập ròng cực cao so với vốn chủ sở hữu, điều này thường có nghĩa là hoạt động của công ty rất tốt, nhưng  cũng có thể có nghĩa là vốn chủ sở hữu của cổ đông thấp so với thu nhập ròng, đây là một yếu tố rủi ro khác. Mỗi khi  ROE âm hoặc ROE cao quá mức, nhà đầu tư nên cảnh giác và tính toán kỹ để tìm ra nguyên nhân.

Trên đây là các thông tin về chỉ số ROE mà Tikop đã tổng hợp và gửi tới bạn đọc. Hy vọng với những thông tin trên đây các bạn đã có thêm kiến thức chứng khoán để có thể đưa ra những quyết định đúng đắn, hiệu quả nhé!