Sàn TOCOM là gì? Lịch sử, sản phẩm giao dịch, cách tham gia chi tiết

Giới thiệu về sàn TOCOM - Tokyo Commodity Exchange

TOCOM là viết tắt của Tokyo Commodity Exchange, tức Sàn giao dịch hàng hóa Tokyo. Đây là sàn giao dịch phái sinh hàng hóa hàng đầu và quan trọng bậc nhất tại Nhật Bản, chuyên cung cấp một môi trường giao dịch minh bạch và hiệu quả cho các sản phẩm năng lượng. Hiện tại, sàn TOCOM được vận hành bởi công ty Tokyo Commodity Exchange, Inc. và là công ty con thuộc sở hữu của Tập đoàn Giao dịch Nhật Bản (Japan Exchange Group - JPX), một trong những tập đoàn tài chính lớn nhất châu Á.

Sau quá trình tái cấu trúc, TOCOM đã trở thành sàn giao dịch chuyên biệt cho các hợp đồng tương lai về năng lượng duy nhất tại Nhật Bản.

• Tên đầy đủ: Tokyo Commodity Exchange
• Trụ sở: Tokyo, Nhật Bản
• Năm thành lập: 1984
• Đơn vị chủ quản: Tập đoàn Giao dịch Nhật Bản (JPX)
• Sản phẩm chính: Các hợp đồng tương lai năng lượng (dầu thô, xăng, điện, khí tự nhiên hóa lỏng...)

Với vai trò là một trung tâm giao dịch năng lượng chuyên biệt và uy tín của Nhật Bản, TOCOM đóng một vai trò không thể thiếu trong việc định hình giá cả và quản lý rủi ro cho thị trường hàng hóa khu vực và thế giới.

>> Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì? 10 lưu ý về chứng khoán phái sinh

Thông tin sàn TOCOM - Tokyo Commodity Exchange

Lịch sử hình thành sàn TOCOM

Để có được vị thế như ngày hôm nay, sàn TOCOM đã trải qua một hành trình phát triển đầy dấu ấn với nhiều cột mốc quan trọng, định hình nên cấu trúc và vai trò của sàn trong hệ thống tài chính hiện đại. Quá trình phát triển của sàn giao dịch này có thể được tóm tắt qua các giai đoạn chính sau:

• Giai đoạn tiền thân: Nguồn gốc của TOCOM bắt đầu từ việc hợp nhất Sàn giao dịch Dệt may Tokyo (thành lập năm 1951), Sàn giao dịch Cao su Tokyo và Sàn giao dịch Vàng Tokyo.
• Năm 1984 - Thành lập: Sàn TOCOM chính thức ra đời vào ngày 1/11/1984 sau cuộc sáp nhập lịch sử trên, tạo ra một thị trường hàng hóa hợp nhất tại Nhật Bản.
• Năm 2008 - Cổ phần hóa: Sàn giao dịch đã có một bước chuyển mình quan trọng khi chuyển đổi thành một công ty vì lợi nhuận, thuộc sở hữu của các cổ đông.
• Năm 2019 - Sáp nhập vào JPX: Đây là bước ngoặt quan trọng khi sàn TOCOM được Tập đoàn Giao dịch Nhật Bản (JPX) mua lại, chính thức trở thành một phần của hệ sinh thái tài chính khổng lồ này.
• Năm 2020 - Tái cấu trúc: JPX thực hiện tái cấu trúc lớn, chuyển giao các thị trường phái sinh phi năng lượng (như kim loại quý, cao su, nông sản) sang Sàn giao dịch Osaka (OSE). Kể từ đây, các thông tin giá cao su sàn TOCOM không còn được niêm yết trực tiếp tại đây mà được chuyển sang quản lý tại OSE. Điều này giúp TOCOM tập trung hoàn toàn vào thế mạnh của mình là các sản phẩm năng lượng.
• Giai đoạn 2022 đến nay: Sàn liên tục cập nhật và niêm yết các sản phẩm mới như hợp đồng tương lai Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), hợp đồng tương lai điện để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.

Quá trình phát triển này cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của TOCOM, từ một sàn giao dịch đa dạng các loại hàng hóa trở thành một trung tâm giao dịch năng lượng chuyên sâu, đáp ứng chính xác nhu cầu của thị trường hiện đại.

Lịch sử hình thành sàn TOCOM

Các hình thức giao dịch phổ biến trên sàn TOCOM

Để tham gia vào thị trường năng lượng tại sàn TOCOM, nhà đầu tư có thể tiếp cận qua nhiều phương thức khác nhau. Việc hiểu rõ bản chất của từng hình thức sẽ giúp bạn lựa chọn được chiến lược phù hợp nhất với mục tiêu và khẩu vị rủi ro của mình.

• Giao dịch trực tiếp (Outright Trading): Đây là cách thức giao dịch cơ bản nhất. Nhà đầu tư thực hiện một lệnh mua hoặc bán dứt khoát đối với một hợp đồng tương lai duy nhất với kỳ vọng giá sẽ tăng hoặc giảm để kiếm lợi nhuận.
• Giao dịch theo Hợp đồng Tương lai (Futures Trading): Đây là sản phẩm giao dịch cốt lõi trên sàn TOCOM. Nhà đầu tư tham gia một thỏa thuận mua hoặc bán một lượng hàng hóa tiêu chuẩn (như dầu thô) tại một mức giá đã định trước, với việc giao nhận diễn ra tại một thời điểm xác định trong tương lai.
• Giao dịch Hợp đồng Quyền chọn (Options Trading): Hình thức này mang lại sự linh hoạt cao hơn. Nó cho phép người mua có quyền (nhưng không phải nghĩa vụ) mua hoặc bán một hợp đồng tương lai ở mức giá đã định. Để có được quyền này, nhà đầu tư phải trả một khoản phí ban đầu.
• Giao dịch thông qua ETFs (Exchange-Traded Funds): Đây là một cách tiếp cận gián tiếp. Thay vì giao dịch trực tiếp trên sàn hàng hóa, nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ của các quỹ ETF trên thị trường chứng khoán. Các quỹ này được thiết kế để mô phỏng biến động giá của các loại hàng hóa năng lượng được niêm yết trên sàn TOCOM.
• Giao dịch qua các công cụ tài chính phái sinh (Derivatives Trading): Nhìn chung, hợp đồng tương lai và quyền chọn đều là các công cụ tài chính phái sinh. Ngoài các giao dịch trực tiếp, sàn TOCOM còn cho phép thực hiện các chiến lược phái sinh phức tạp hơn như giao dịch chênh lệch giá (spreads) - tức là đồng thời mua và bán các hợp đồng có kỳ hạn khác nhau để kiếm lợi nhuận từ sự thay đổi trong mối tương quan giá giữa chúng.

4 Hình thức giao dịch phổ biến trên sàn TOCOM

Sản phẩm giao dịch trên sàn TOCOM

Sau khi tái cấu trúc và sáp nhập vào Tập đoàn JPX, sàn TOCOM đã tập trung hoàn toàn vào lĩnh vực thế mạnh của mình. Kể từ năm 2020, TOCOM đã trở thành sàn giao dịch chuyên biệt về năng lượng duy nhất tại Nhật Bản. Các sản phẩm phi năng lượng như kim loại quý, nông sản hay cao su (vốn gắn liền với cụm từ giá cao su sàn TOCOM trước đây) đã được chuyển sang Sàn giao dịch Osaka (OSE).

Hiện tại, danh mục sản phẩm chính trên sàn TOCOM bao gồm:

• Sản phẩm Nhiên liệu (Fuel):
  • Hợp đồng tương lai Dầu thô Dubai (Platts Dubai Crude Oil Futures)
  • Hợp đồng tương lai Xăng (Gasoline Futures)
  • Hợp đồng tương lai Dầu hỏa (Kerosene Futures)
  • Hợp đồng tương lai Dầu Gas (Gas Oil Futures)
• Khí tự nhiên hóa lỏng (Liquefied Natural Gas): Hợp đồng tương lai LNG (Platts JKM)
• Điện năng (Electricity):
  • Hợp đồng tương lai Điện phụ tải nền khu vực phía Đông/Tây (East/West Area Baseload Electricity Futures)
  • Hợp đồng tương lai Điện phụ tải đỉnh khu vực phía Đông/Tây (East/West Area Peakload Electricity Futures)

Cách thức giao dịch trên sàn TOCOM

Quy trình giao dịch

Quá trình tham gia giao dịch trên sàn TOCOM có thể phức tạp với người mới, nhưng về cơ bản sẽ tuân theo một quy trình chuẩn hóa thông qua các công ty môi giới được cấp phép tại Việt Nam. Đối với nhà đầu tư tại Việt Nam, bạn không thể mở tài khoản trực tiếp tại sàn TOCOM. Thay vào đó, bạn cần giao dịch thông qua một công ty thành viên của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đơn vị có liên thông với các sàn giao dịch quốc tế.

Quy trình chung bao gồm các bước sau:

• Mở tài khoản giao dịch: Lựa chọn một công ty môi giới hàng hóa uy tín tại Việt Nam, cung cấp các giấy tờ cần thiết (như CCCD/CMND) và hoàn tất thủ tục mở tài khoản giao dịch hàng hóa phái sinh.
• Ký quỹ: Nạp một khoản tiền vào tài khoản để làm tài sản đảm bảo cho các giao dịch. Mức ký quỹ sẽ phụ thuộc vào từng loại hợp đồng và quy định của Sở Giao dịch tại từng thời điểm.
• Đặt lệnh giao dịch: Thông qua phần mềm giao dịch do công ty môi giới cung cấp, bạn có thể đặt lệnh Mua (Long) nếu dự đoán giá tăng, hoặc Bán (Short) nếu dự đoán giá giảm đối với sản phẩm mình quan tâm trên sàn TOCOM.
• Theo dõi và quản lý vị thế: Sau khi khớp lệnh, bạn cần liên tục theo dõi diễn biến thị trường để quản lý vị thế của mình, có thể sử dụng các lệnh chốt lời hoặc cắt lỗ tự động để bảo vệ tài khoản.
• Tất toán vị thế: Đóng vị thế bằng cách thực hiện một lệnh ngược lại với lệnh ban đầu (ví dụ, đang có lệnh Mua thì đặt lệnh Bán để đóng). Lợi nhuận hoặc thua lỗ sẽ được ghi nhận vào tài khoản của bạn ngay sau khi vị thế được đóng.

Ví dụ giao dịch qua app AnfinX

Bước 1 - Đăng ký / đăng nhập tài khoản AnfinX

• Tải app AnfinX từ App Store hoặc Google Play hoặc truy cập trang web chính thức.
• Đăng ký tài khoản mới nếu bạn chưa có, xác thực thông tin cá nhân, KYC theo yêu cầu của app.
• Đăng nhập vào tài khoản.

Bước 2 - Nạp tiền vào tài khoản giao dịch

• Trong app, vào mục Nạp tiền (Deposit).
• App sẽ hiển thị số tài khoản ngân hàng mà bạn cần chuyển tiền vào (hoặc các lựa chọn nạp qua ví, chuyển nhanh, v.v.)
• Chuyển số tiền bạn muốn dùng để giao dịch vào tài khoản đó. Đợi hệ thống xác nhận.
• Sau khi tiền vào, số dư khả dụng (usable balance) sẽ hiển thị trong tài khoản của bạn.

Bước 3 - Tìm mã hợp đồng TRUF26

• Vào mục Danh sách sản phẩm / Thị trường / Sản phẩm phái sinh trong app.
• Giả sử muốn giao dịch Cao su RSS3, tìm hoặc nhập mã “TRUF26”.
• Xem thông tin chi tiết hợp đồng: giá tham chiếu, ký quỹ, đòn bẩy, ngày đáo hạn, phí giao dịch, spread, khối lượng hợp đồng, giờ giao dịch.

Bước 4 - Đặt lệnh mua / bán (mở vị thế)

• Sau khi chọn hợp đồng TRÙ26, chọn Mở lệnh (Open Position) / Mua (Long) hoặc Bán (Short) tùy kỳ vọng giá tăng hay giảm.
• Nhập số lượng hợp đồng (lot) muốn giao dịch.
• Kiểm tra các thông số lệnh như: Giá đặt lệnh (Limit / Market), Dừng lỗ (Stop Loss), Chốt lời (Take Profit)
• Xác nhận lệnh sau khi kiểm tra các điều kiện..

Bước 5 - Theo dõi vị thế & quản lý rủi ro

• Vào mục Vị thế hiện tại (Open Positions / Positions) để xem các hợp đồng đang mở.
• Kiểm tra: giá vào, giá hiện tại, lãi/lỗ nổi, ký quỹ dùng, ký quỹ khả dụng.
• Nếu muốn, bạn có thể đóng vị thế (Close Position) bằng cách đặt lệnh ngược lại (ví dụ nếu bạn đã mua thì đặt lệnh bán để đóng).
• Đặt lệnh chốt lời / dừng lỗ nếu chưa đặt khi mở lệnh, nếu app cho phép điều chỉnh lệnh đang mở.

Cách thức giao dịch trên sàn TOCOM

Thời gian giao dịch trên sàn TOCOM

Một trong những yếu tố quan trọng nhất mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng cần nắm rõ chính là thời gian hoạt động của thị trường. Việc biết chính xác các phiên giao dịch theo cả giờ địa phương và giờ Việt Nam sẽ giúp bạn chủ động trong việc đặt lệnh và không bỏ lỡ những cơ hội quan trọng. Sàn TOCOM hoạt động liên tục từ thứ Hai đến thứ Sáu với hai phiên giao dịch chính trong ngày. Dưới đây là khung thời gian chi tiết:

Lưu ý: Sàn giao dịch sẽ đóng cửa vào thứ Bảy, Chủ Nhật và các ngày lễ quốc gia của Nhật Bản. Thời gian trên là giờ giao dịch tiêu chuẩn và có thể thay đổi tùy thuộc vào từng sản phẩm cụ thể.

Với khung thời gian giao dịch kéo dài và gối đầu giữa các phiên, sàn TOCOM đảm bảo tính thanh khoản cao và cho phép các nhà đầu tư linh hoạt phản ứng với các tin tức và sự kiện toàn cầu, dù là diễn ra ở châu Á, châu Âu hay châu Mỹ.

Ưu và nhược điểm khi giao dịch trên sàn TOCOM

Ưu điểm

Sàn giao dịch hàng hóa Tokyo sở hữu nhiều lợi thế đáng kể, giúp củng cố vị thế là một trong những thị trường năng lượng hàng đầu khu vực.

• Uy tín và Lịch sử lâu đời: Với lịch sử hoạt động hàng thập kỷ và hiện là một phần của Tập đoàn JPX danh tiếng, sàn TOCOM mang đến sự tin cậy và an tâm cho các nhà đầu tư. Mọi hoạt động đều được xây dựng trên nền tảng kinh nghiệm vững chắc.
• Giám sát chặt chẽ: Sàn hoạt động dưới sự giám sát nghiêm ngặt của các cơ quan quản lý tài chính Nhật Bản, đảm bảo một môi trường giao dịch minh bạch, công bằng và có trật tự, bảo vệ quyền lợi của người tham gia.
• Thanh khoản tốt: Đối với các sản phẩm năng lượng cốt lõi như dầu thô Dubai, sàn TOCOM có khối lượng giao dịch lớn, đảm bảo các lệnh mua bán được thực hiện nhanh chóng và ít bị trượt giá. Trước đây, sàn cũng nổi tiếng với thanh khoản cao ở các mã như cao su và kim loại quý.

Nhược điểm

Bên cạnh những điểm sáng, nhà đầu tư cũng cần cân nhắc một vài hạn chế khi lựa chọn giao dịch tại đây.

• Rào cản về múi giờ: Mặc dù có phiên giao dịch ban đêm, nhưng các tin tức quan trọng từ thị trường Mỹ và châu Âu thường diễn ra ngoài giờ giao dịch cao điểm của châu Á. Điều này có thể khiến nhà đầu tư tại sàn TOCOM phản ứng chậm hơn với các biến động toàn cầu.
• Dễ gây nhầm lẫn do thay đổi cấu trúc: Việc tái cấu trúc vào năm 2020 và chuyển các sản phẩm phi năng lượng sang sàn Osaka (OSE) là một thay đổi lớn. Nhiều tài liệu, bài viết cũ trên internet vẫn chưa cập nhật thông tin này, dẫn đến sự nhầm lẫn cho nhà đầu tư mới, đặc biệt khi tìm kiếm về giá cao su sàn TOCOM hay vàng.

Ưu và nhược điểm khi giao dịch trên sàn TOCOM

Giá cao su sàn TOCOM hôm nay

Giá cao su sàn TOCOM là một trong những cụm từ được các nhà đầu tư hàng hóa tại Việt Nam tìm kiếm nhiều nhất. Tuy nhiên, có một sự thật quan trọng mà bạn cần phải nắm rõ để tránh nhầm lẫn: Các hợp đồng tương lai cao su hiện không còn được giao dịch tại sàn TOCOM nữa.

Kể từ đợt tái cấu trúc vào năm 2020, tất cả các sản phẩm hàng hóa công nghiệp, bao gồm hợp đồng cao su RSS3, đã được chuyển giao sang Sàn giao dịch Osaka (OSE), một sàn giao dịch khác cũng thuộc Tập đoàn JPX. Do thói quen và sự phổ biến của cái tên TOCOM, nhiều trang tin và nhà đầu tư vẫn gọi là giá cao su sàn TOCOM, nhưng thực chất dữ liệu này được lấy từ sàn OSE. Dưới đây là bảng giá tham khảo hợp đồng cao su RSS3 được giao dịch tại sàn OSE, cập nhật gần nhất:

Bảng giá cao su RSS3 (Giao dịch tại sàn Osaka - OSE) ngày 28/08/2025

Lưu ý: Dữ liệu trên chỉ mang tính chất tham khảo, giá cả có thể biến động liên tục theo thời gian thực.

Như vậy, khi bạn tìm kiếm thông tin về giá cao su, hãy nhớ rằng điểm đến chính xác cho dữ liệu này hiện nay là Sàn giao dịch Osaka (OSE). Việc nắm rõ sự thay đổi này là cực kỳ quan trọng để có những phân tích và quyết định đầu tư chính xác trên thị trường hàng hóa phái sinh.

Giá cao su RSS3 sàn TOCOM - Tokyo

Câu hỏi thường gặp

TOCOM có còn niêm yết hợp đồng vàng không?

Không, TOCOM không còn trực tiếp niêm yết hợp đồng vàng nữa. Theo trang chính thức của JPX:

• Các hợp đồng vàng (Gold Futures và Options on Gold Futures) đã được chuyển từ TOCOM sang Osaka Exchange (OSE) vào tháng 7 năm 2020.
• Hiện tại, TOCOM chỉ tập trung niêm yết và giao dịch các hợp đồng năng lượng như dầu thô, xăng, dầu hỏa, khí thiên nhiên, cũng như hợp đồng điện.

Sàn TOCOM có lừa đảo không?

Sàn TOCOM (Tokyo Commodity Exchange) là sở giao dịch hàng hóa phái sinh hợp pháp tại Nhật Bản, trực thuộc Japan Exchange Group (JPX) và chịu sự giám sát của Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (FSA), vì vậy không phải là sàn lừa đảo. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cảnh giác với các website hoặc sàn giao dịch giả mạo sử dụng tên “TOCOM” để trục lợi, chỉ nên tham khảo thông tin và giao dịch qua kênh chính thức.